در حال ویرایش آستان مقدس امام علی(ع) (بخش)

==گنبد و گلدسته‌ها==
گنبد کنونی حرم، از نوع دوپوش است. ارتفاع پوسته بیرونی گنبد ۴۲ متر، قطر آن ۱۶ متر و محیط آن، ۵۰ متر است. ارتفاع پوسته داخلی گنبد ۳۵ متر و قطر آن ۱۲ متر است. گنبد بنا، دارای گردن عریض به ارتفاع دوازده متر است که میان آن، دوازده پنجره وجود دارد. در طرفین (شمالی و جنوبی) ایوان طلا نیز دو گلدسته وجود دارد که ارتفاع هریک ۳۵ و قطر آن ۱/۵ متر است.

===تاریخچه گنبد===
گنبد و گلدسته‌های آستان تا پیش از دوره نادرشاه دارای پوشش کاشی بود. اما در سال ۱۱۵۶ به دستور نادرشاه، طلاکاری شد و بر جبهه ایوان طلا نیز کتیبه‌ای بیانگر این اقدام نادرشاه وجود دارد. شعرای شیعه، اشعاری در مدح این اقدام نادرشاه سرودند و تاریخ آن را به نظم درآوردند. برخی از این ابیات، روی دو گلدسته حرم، ثبت شده است.<ref>ماضی النجف وحاضرها، ج١، ص64-6٧.</ref>

گنبد حرم پس از طلاکاری آن، چندین مرتبه بازسازی و اصلاح شده است؛ از جمله در سال ۱۳۰۴ قمری شکافی در گنبد پدید آمد. ازاین‌رو با نظارت دو تن از معماران برجسته، به نام‌های حاج محسن و حسین شمس، پوشش الواح طلا را از گنبد برداشتند و برای گنبد، پوششی از آهن ایجاد کردند و سپس الواح طلا را دوباره روی گنبد قرار دادند. همچنین در سال ۱۳۴۷ قمری بعضی از الواح طلا سست گردید؛ به‌گونه‌ای که آب باران، به داخل سطح گنبد راه پیدا می‌کرد. ازاین‌رو الواح سست‌شده، برداشته شد و محل آن در گنبد، بازسازی گردید. آن‌گاه الواح طلا دوباره به‌جای خود بازگردانده شد.<ref>ماضی النجف وحاضرها، ج١، ص6٧-6٨.</ref>

===تاریخچه گلدسته‌ها===
گلدسته‌های حرم نیز پس از طلاکاری، چند بار بازسازی شده است؛ از جمله در سال ۱۲۳۶ قمری الواح طلا سست شد و از بدنه گلدسته‌ها فرو ریخت که به دستور محمدحسین خان اصفهانی، صدر اعظم فتحعلی‌شاه قاجار، بازسازی گردید.

در سال ۱۲۸۱ قمری به دستور [[سلطان عبدالعزیز خان عثمانی]]، همه الواح طلای گلدسته جنوبی برچیده شد و مناره به‌طور کامل تخریب گردید و از نو ساخته شد و پوشش طلای آن را نیز به‌جای خود بازگرداندند. سیدمحمدعلی بن ابوالحسن عاملی نجفی، شاعر شیعه، در یکی از قصاید خود، این اقدام سلطان عثمانی را ستایش کرده و تاریخ آن را به نظم درآورده است.<ref>ماضی النجف وحاضرها، ج١، ص6٨-6٩.</ref> 

در سال ۱۳۱۵ نیز نیمه بالایی گلدسته شمالی، به دستور سلطان عبدالحمید خان عثمانی، تخریب و بازسازی گردید و الواح طلا که پیش از تخریب گلدسته از بدنه آن برچیده شده بود، دوباره نصب گردید. این بازسازی در ماه جمادی‌الثانی سال ۱۳۱۶ قمری صورت گرفت. مشابه همین بازسازی نیز، در سال ۱۳۶۷ تکرار شد.<ref>ماضی النجف وحاضرها، ج١، ص6٩.</ref>