در حال ویرایش آفاقی (بخش)

==احکام==
{{جعبه نقل قول | عنوان= اقامتِ آفاقی| نقل‌قول= اگر آفاقی مدتی در [[مکه]] اقامت گزیند و در همان جا [[مستطیع]] شود، وظیفه او به اِفراد و قِران مبدل می‌گردد. |تاریخ بایگانی | | منبع = | تراز = چپ| عرض = 32۰px | اندازه خط = ۱۴px|رنگ پس‌زمینه=#DEB887| گیومه نقل‌قول = | تراز منبع = چپ}}
به نظر فقیهان امامی، با استناد به آیه ۱۹۶ بقره/۲ و [[حدیث متواتر|احادیث متواتر]]<ref>نک: وسائل الشیعه، ج۱۱، ص۲۳۹-۲۴۵.</ref> مهم‌ترین حکم آفاقی آن است که از اقسام سه گانه حج می‌تواند تنها [[حج تمتع]] را به جا آورد و فقط در موارد اضطراری می‌تواند [[حج قران|حج قِران]] یا [[حج افراد|اِفراد]] بگزارد، بر خلاف فرد مقیم که حج قِران یا اِفراد بر او واجب است.<ref>المقنعه، ص۳۸۹؛ الخلاف، ج۲، ص۲۷۲؛ قواعد الاحکام، ج۱، ص۴۵۱.</ref> 
 
از منظر فقیهان امامی، دیگر حکم آفاقی آن است که [[احرام]] وی از مواقیت و مکان‌هایی خاص صورت می‌گیرد که در احادیث و منابع فقهی معین شده‌اند<ref>کفایة الاثر، ج۱، ص۲۸۸-۲۸۹؛ تحریر الاحکام، ج۱، ص۵۶۱.</ref> فقیهان [[اهل‌سنت]] نیز محرم شدن آفاقی از مواقیت خاص را لازم دانسته<ref>المجموع، ج۷، ص۱۹۶.</ref> ، عبور بدون احرام او از میقات را برای ورود به مکه جایز ندانسته‌اند.<ref>المغنی، ج۳، ص۲۱۷؛ الانصاف، ج۳، ص۴۲۷.</ref> همچنین فقیهان [[حنفی]] آفاقی بودن را از شرایط [[وجوب]] [[طواف وداع]] برشمرده و آن را بر غیر آفاقی واجب ندانسته‌اند.<ref>بدائع الصنائع، ج۲، ص۱۴۲.</ref> باید دانست در نظر [[شافعی]] که قائل به [[استحباب]] این [[طواف]] است، لازمه اختصاص وجوب آن به آفاقی، تفاوت میان تکالیف آفاقی و غیرآفاقی در حج است که پذیرفتنی نیست.<ref>نک: المبسوط، سرخسی، ج۴، ص۳۴-۳۵.</ref> گفتنی است از شرایط استطاعت حج برای آفاقی، داشتن زاد و راحله (هزینه و وسیله سفر) است، اما برای حج‌گزار مقیم در مکه این شرط وجود ندارد.<ref>تحفة الفقهاء، ج۱، ص۳۸۶؛ بدائع الصنایع، ج۲، ص۱۲۲؛ کشف اللثام، ج۵، ص۶۴-۶۵.</ref><ref>(نیز ← استطاعت)</ref> 

از دیدگاه [[فقیهان امامی]]<ref>العروة الوثقی، ج۴، ص۶۰۴.</ref> اگر آفاقی مدتی در [[مکه]] اقامت گزیند و در همان جا [[مستطیع]] شود، وظیفه او به اِفراد و قِران مبدل می‌گردد. البته در تعیین این مدت میان آنان اختلاف است. مشهور فقیهان امامی با استناد به روایات<ref>تهذیب، ج۵، ص۳۴.</ref> ، گذشت دو سال کامل و ورود به سال سوم را موجب این تبدیل وظیفه دانسته‌اند<ref>تهذیب، ج۵، ص۳۴؛ الشرایع، ج۱، ص۲۴۰؛ مسالک الافهام، ج۲، ص۲۰۷.</ref> ؛ ولی برخی<ref>النهایه، طوسی، ص۲۰۶؛ المبسوط، طوسی، ج۱، ص۳۰۸؛ السرائر، ج۱، ص۵۲۲.</ref> سه سال اقامت کامل را برای این تبدیل لازم شمرده‌اند. البته گروهی برآنند که بر پایه بیشتر روایات، ورود به سال دوم برای این تبدیل وظیفه، کفایت می‌کند.<ref>الدروس، ج۱، ص۳۳۱؛ کشف اللثام، ج۵، ص۶۴.</ref> هرچند مؤلف کتاب [[المدارک (کتاب)|مدارک]]<ref>مدارک الاحکام، ج۷، ص۲۱۰.</ref> در این زمینه تفاوتی میان [[قصد توطن]] و عدم آن ننهاده، بیشتر فقیهان امامی برآنند که تنها در صورت قصد توطن، شخص عرفاً از اهل مکه به شمار می‌آید و آن‌گاه وظیفه او تبدیل می‌شود.<ref>العروة الوثقی، ج۴، ص۶۰۵.</ref> 
 
[[فقیهان اهل‌سنت]] نیز اقامت در مکه همراه [[نیت]] را سبب تبدیل [[وظیفه]] شمرده‌اند.<ref>المغنی، ج۳، ص۵۰۰.</ref> برخی نیز [[نیت توطن]] قبل از روز سوم [[ایام نحر]] را شرط دانسته‌اند. بر پایه فقه امامیه، اگر اهل مکه در سایر شهرها قصد توطن کند، وظیفه‌اش به تمتع انتقال می‌یابد؛ ولی اقامت بدون قصد توطن موجب تعیین تمتع در حق او نمی‌شود.<ref>مدارک الاحکام، ج۷، ص۲۱۰؛ ریاض المسائل، ج۶، ص۱۷۳؛ جواهر الکلام، ج۱۸، ص۹۲.</ref> بر پایه فقه اهل‌سنت، انتقال از مکه و [[اقامت]] در جای دیگر، موجب خروج از حکم اهل مکه می‌شود.<ref>المغنی، ج۳، ص۵۰۲-۵۰۳.</ref> 

گفتنی است که به نظر بیشتر فقیهان امامیه، اگر آفاقی پس از استقرار تکلیف [[حج تمتع]]، مکه را وطن خود برگزیند، وظیفه‌اش تبدیل نخواهد شد.<ref>مسالک الافهام، ج۲، ص۲۰۸؛ العروة الوثقی، ج۴، ص۶۰۴.</ref>