در حال ویرایش آل سعود (بخش)

===توسعه حرمین===
در دوره آل سعود اقدامات عمرانی برای توسعه مکان‌های زیارتی و دینی [[مکه]] و [[مدینه]] انجام شده است:

*'''توسعه مسجدالحرام''': ملک عبدالعزیز اولین بار در سال ۱۳۴۴ق. مسجدالحرام را بازسازی کرد و طرح توسعه گسترده‌ای تنظیم نمود<ref>رعایة الحرمین، ص۱۵.</ref> که در زمان سعود بن عبدالعزیز آغاز شد و سپس ملک فیصل آن را ادامه داد. در زمان خالد بن عبدالعزیز در سال ۱۳۹۶ق. اجرای این طرح به پایان رسید. طرح دوم توسعه که بزرگ‌تر از طرح پیشین بود، در زمان ملک فهد به سال ۱۴۰۹ق. آغاز شد.<ref>رعایة الحرمین، ص۲۳-۴۳.</ref>
*'''بازسازی کعبه''':  کعبه نیز دو بار تعمیر شد؛ نخست در سال ۱۳۷۷ق. که ملک عبدالعزیز سقف قدیم کعبه را برداشت و سقفی جدید برایش بنا کرد. نیز همو در سال ۱۳۶۶ق. دَرِِِِِ جدیدی برای کعبه ساخت.<ref>رعایة الحرمین، ص۱۹-۲۲.</ref> در تعمیر دوم که به سال ۱۴۱۷ق. به دست ملک فهد انجام گشت، قسمت‌هایی از کعبه بازسازی شد.<ref>سلطان نجد، ص۶۲.</ref>
*'''توسعه مسجد نبوی''': ملک عبدالعزیز در سال ۱۳۴۸ق. دستور داد اصلاحاتی در مسجد النبی صورت گیرد و در سال ۱۳۷۰ق. طرح توسعه آن را ارائه داد. انجام این طرح در سال ۱۳۷۲ق. به دست پسرش سعود آغاز شد.<ref>سلطان نجد، ص۳۱-۳۲.</ref> این توسعه در زمان ملک فیصل و خالد بن عبدالعزیز نیز ادامه یافت. 
*'''کارگاه پرده‌بافی''': ساختن نخستین [[کارگاه پرده‌بافی]] در مکه به سال ۱۳۴۶ق. به دستور ملک عبدالعزیز بود.<ref>الرحلة السعودیه، ص۲۱۸.</ref> نخستین پرده محصول این کارگاه در همین سال بافته شد. دومین کارگاه پرده‌بافی نیز به سال ۱۳۹۷ق. در ام الجود به بهره‌برداری رسید.<ref>الرحلة السعودیه، ص۱۷، ۲۷.</ref>
*'''ایجاد نظام اداری''': در زمان عبدالعزیز تنظیمات اداری گسترده و خدمات رفاهی در زمینه بهداشت، اسکان، تأمین آب و غذا، و گسترش راه‌ها و وسایل حمل و نقل برای بهبود حال حاجیان صورت گرفت.<ref>التنظیمات الداخلیه، ص۳۸۱-۴۸۵.</ref> البته بودجه این امکانات از مالیات‌های خود حاجیان تأمین می‌شد و آنان معمولاً از میزان این مالیات ناراضی بوده‌اند.<ref>تاریخ نجد الحدیث، ص۳۵۳.</ref> عبدالعزیز برای تکامل دستگاه اداری حج، [[الادارة العامة للحج]] را تأسیس کرد. نیز دو نمایندگی در مدینه و جده برای کارهای حج در نظر گرفته شد.<ref>مرافق الحج، ص۴۶.</ref> همچنین در سال ۱۳۴۵ق. «نظام ادارة الحج» در ۴۲ ماده تنظیم شد.<ref>مرافق الحج، ص۴۸.</ref> 

در کنار اقدامات عمرانی سعودی‌ها، وجود برخی نواقص هر ساله سبب وقوع حوادث و زخمی و کشته شدن حاجیان در [[منا]] و [[عرفات]] و دیگر مَشاهد می‌شود. آتش‌سوزی در منا<ref>میقات حج، ش۵۴، ص۱۵۱، «حج‌گزاری در سال‌های آغازین انقلاب».</ref><ref>نک: میقات حج، ش۱۷، ص۱۹۱، «برائت در عرفات»؛ ش۲۰، ص۱۵۷، «نامه رئیس سازمان حج به وزیر عربستان».</ref> تخریب پل جمرات بر اثر ازدحام جمعیت<ref>الشرق الاوسط، جمعـة ۱۳ ذو الحجـة ۱۴۲۶ق.</ref> و سقوط حاجیان از پل جمرات به سبب ازدحام جمعیت، برخی از این حوادث است. این رویددهای پیاپی در پل جمرات سبب ساخته شدن پلی پنج طبقه در جمرات در سال ۲۰۰۹م. شد.<ref>الحج و العمره، ش۳۹، «احداث پل جدید جمرات، تحولی در مفهوم مدیریت اجتماعات بزرگ انسانی».</ref>