در حال ویرایش احمد تامسون (بخش)

==گزارش سفر حج==

تامسون گزارشات خود از سفر حج را بیان داشته است.

===آغاز سفر===

تامسون در تابستان سال 1977م. همراه دو تن از دوستانش که از مریدان شیخ عبدالقادر صوفی بودند، سفر حج را آغاز کرد. نویسنده که تازه‌مسلمان بوده و درباره اسلام آگاهی‌های چندان نداشته است، افزون بر انجام مناسک حج، در پی کسب تجربه و شناخت عملی از اسلام و مسلمانان بوده است.

تامسون در این سفر از کشورهای [[یونان]]، [[مصر]] و [[سودان]] گذشته<ref>جمهرة الرحلات، احمد محمد محمود، ج2، ص100.</ref> و در هر شهر از مکان‌های تاریخی و مذهبی دیدار کرده است. [[ماه رمضان]] را در [[خارطوم]]، در زاویه‌های صوفیه سپری کرده و همراه دراویش روزه گرفته است.

او به صراحت از [[وهابیت]] نام نمی‌برد، اما گاه از عقاید سختگیرانه وهابیان انتقاد می‌کند. هنگام زیارت [[شهدای بدر]] که وهابیان مانع ورود زنان به منطقه قبور شهدا می‌شوند، تامسون و دوستش دچار شگفتی می‌شوند و بر این باورند که این رفتار وهابیان هیچ توجیهی از [[قرآن]] و [[سنت]] ندارد.<ref>The way back، p10.</ref> نیز هنگامی که می‌شنود آنان درخت خرمایی را به این بهانه بریده‌اند که منسوب به پیامبر(ص) است و شاید احترام به آن باعث رواج [[بت‌پرستی]] شود، این کار را نکوهش و تمسخر می‌کند. <ref>The way back، p43.</ref>

===حضور در مکه===

با این‌که تامسون در [[اروپا]] رشد کرده و مدتی کوتاه از مسلمان شدنش می‌گذشته، به سرعت با فرهنگ و زندگی مسلمانان در کشورهای فقیر افریقایی مانوس شده و سختی‌هایی مانند بی‌پولی و خوابیدن در زوایای صوفیه یا گوشه مسجد و هم‌غذا شدن با مسلمانان فقیر و نیز مشکلات بهداشتی آن زمان، مایه آزار وی نشده و بر خلاف سفرنامه نویسان مشابه، از آن‌ها یاد نکرده است. آن‌چه بیشتر برای وی نمود یافته، اخلاق نیک و مهمان‌نوازی مسلمانان بوده است.

تامسون پس از دو ماه اقامت در خارطوم، با هواپیما به [[جده]] رفته و بی درنگ شبانه راهی مکه شده و هنگام اذان صبح روز هشتم [[ذی‌حجه]] به آن شهر رسیده است. شرح وی از روزهای حضورش در مکه و اعمال حج، بسیار احساسی و آمیخته به مضامین لطیف و عرفانی است.<ref>جمهرة الرحلات، احمد محمد محمود، ج2، ص107.</ref> او این سفر را در عمیق شدن فهمش از اسلام بسیار مؤثر می‌داند و در جایی اشاره می‌کند: «هنگامی که مسلمان شدم، از [[حج]] چیزی نمی‌دانستم و معنای آن را درنمی یافتم و هیچ انگیزه‌ای برای ادای آن نداشتم. اما اکنون که اعمال حج را آغاز کرده‌ام، معنای آن را درک می‌کنم و برایم روشن شده است که حج از معقول‌ترین کارها در جهان است.» <ref>جمهرة الرحلات، احمد محمد محمود، ج2، ص108.</ref>

در یکی از روزهای حضور وی در مکه، هنگامی که او و همراهانش پس از [[طواف]] به خانه بازمی‌گردند، درمی‌یابند که پول یکی از همراهان در حین طواف به سرقت رفته است. آنان شگفت‌زده می‌شوند که چگونه کسی در این هنگام برای دزدی به حرم الهی می‌آید.<ref>جمهرة الرحلات، احمد محمد محمود، ج2، ص109.</ref>

===حضور در مدینه===

تامسون و همراهانش پس از ادای اعمال و مناسک حج، رهسپار [[مدینه]] می‌شوند. گزارش سفر از این مرحله تا هنگام بازگشت به لندن، در کتاب دوم یعنی The way back آمده است. او در حرکت به سوی مدینه، از [[بدر]] دیدار می‌کند. وصف او از [[نبرد بدر]] خواندنی است.<ref>The way back، p9.</ref> وی بیشتر مدت اقامت خویش در مدینه را به زیارت قبر پیامبر(ص)، قرائت قرآن و دعا و ذکر و نماز،<ref>The way back، p51-53.</ref> و خواندن دیوان شیخ محمد بن‌ الحبیب در [[روضه مشرفه]] می‌گذراند.<ref>The way back، p65.</ref> او گزارشی کوتاه از زیارت قبور [[عمر]] و [[ابوبکر]] آورده است. آن‌گونه که در کتاب آمده، وی فقط یک بار به [[قبرستان بقیع]] می‌رود و آن را مکانی می‌شمرد که بسیاری از اصحاب و خاندان و تابعان پیامبر در آن مدفونند<ref>The way back، p22.</ref> اما به مدفون بودن چهار تن از [[امامان شیعه]] و [[عثمان بن عفان]] در آن‌جا اشاره نمی‌کند.

===گزارش مکان‌های تاریخی===

نویسنده از مکان‌های مهم تاریخی مانند [[مسجد قبا]] و محل [[نبرد خندق]] و [[مسجد قبلتین]] دیدار می‌کند و درباره هر یک از این مکان‌ها تاریخچه‌ای می‌آورد.<ref>The way back، p27-29.</ref> نیز دو بار برای دیدن منطقه احد و زیارت شهدای [[نبرد احد]] به آن جا می‌رود که یک بار آن با پای پیاده راه می‌سپارد.<ref>The way back، p23،34.</ref> همچنین از دانشگاه مدینه که بیرون از شهر قرار داشته، دیدار می‌کند و یک شب را در خوابگاه دانشجویان می‌گذراند.<ref>The way back، p31.</ref>

===مسیر بازگشت===

تامسون پس از پایان سفرش راهی کشور اردن می‌شود<ref>The way back، p77.</ref> تا از آن‌جا به اروپا رود. وی در طول این مسیر، از محل [[نبرد تبوک]] دیدار می‌کند.<ref>The way back، p71.</ref> در برگشت به لندن، از کشورهای اردن (امان)، سوریه (دمشق، حمص، حلب)، [[ترکیه]] (آدانا، ارقلی، کنیا، کوتاهایا، استامبول)، یونان (آتن، پاترا)، [[ایتالیا]] (باری، رم)، و [[فرانسه]] (چالن، پاریس، بیوایس، کالی، دور) گذشته و سرانجام در زمستان وارد لندن شده است. بیش از دو سوم کتاب به گزارش این مسیر اختصاص دارد. وی به سال 2001م. نیز به [[زیارت خانه خدا]] رفت.