در حال ویرایش افغانستان (بخش)

==حج معاصر افغانستان==
با آغاز ترابری هوایی در افغانستان، فرودگاه‌های کابل و قندهار برای انتقال حاجیان به کار گرفته شد<ref>حج در افغانستان، ص6.</ref>و در سال‌های اخیر، فرودگاه مزار شریف (مرکز ولایت بلخ) و هرات نیز به آن‌ها افزوده شده است.<ref>حج در افغانستان، ص3؛www.avapress.com.</ref> 

حج‌گزاری مردم افغانستان از انسجام و برنامه‌ریزی مناسب برخوردار نیست. در دورانی که افغانستان درگیر انقلاب اسلامی و سپس جنگ‌های خونین داخلی بود، موج گسترده‌ای از مهاجرت به کشورهای همسایه و جهان پدید آمد و انجام فریضه حج به دلیل ناامنی و نبودِ کمک مالی و فقدان حاکمیت مرکزی، از رونق افتاد و شماری از مهاجران که در کشورهای دیگر به ویژه پاکستان و جمهوری اسلامی ایران به سر می‌بردند، از راه این کشورها به حج مشرف می‌شدند.<ref>تاریخ تشیع در افغانستان، ص167.</ref>

پس از فروپاشی حکومت طالبان به سال 1380ش. و تشکیل دولت جدید، تحولی در حج‌گزاری مردم افغانستان پدید آمد. وزارت ارشاد حج و اوقاف آن کشور هر سال از افراد ثبت نام می‌نماید. حاجیان برای ثبت نام به ریاست ولایتی ارشاد حج و اوقاف افغانستان مراجعه می‌کنند. پس از اتمام مراحل ثبت نام، مراسم قرعه‌کشی در یکی از مساجد بزرگ شهر صورت می‌گیرد و افراد برای اعزام به حج مشخص می‌گردند.<ref>اطلاعیه وزارت ارشاد و حج افغانستان، ص1.</ref>

کاروان‌های حج به دو صورت دولتی و خصوصی اعزام می‌شوند. کاروان‌های دولتی فقط به اعزام و اسکان زائران توجه دارند و تغذیه و درمان آنان را بر عهده ندارند. شماری از شرکت‌های خصوصی با دریافت مبلغی بیشتر، غذا و درمان حاجیان را نیز تامین می‌کنند. در سال 1389ش. مبلغ دریافتی کاروان‌های دولتی 2825 دلار تعیین شده بود که شامل هزینه‌های بلیط، عوارض خروج، خدمات بعثه، تهیه پاسپورت و هزینه مسکن در مکه و مدینه می‌شد. بر پایه قانون همان سال، افراد کهنسال در صورتی که همراه نداشته باشند و همچنین افراد میان شش تا 18 سال از اعزام به حج بازداشته شده‌اند.<ref>اطلاعیه وزارت ارشاد و حج افغانستان، ص1.</ref>
وزارت حج و اوقاف، خواستاران حج را در قالب کاروان‌های 200 نفری دسته‌بندی می‌کند و برای آنان مرشد و مدیر می‌گمارد. این افراد دارای شرایط ویژه هستند و پس از ثبت نام و احراز این شرایط می‌توانند مدیریت و ارشاد کاروان‌ها را برعهده گیرند.<ref>اطلاعیه وزارت ارشاد و حج افغانستان، ص2؛حج در افغانستان، ص7.</ref>در سال‌های گذشته، مکانی برای حاجیان افغانی به نام رباط افغان‌ها در نزدیکی [[مسجدالحرام]] قرار داشت که حاجیان از اتاق‌های آن استفاده می‌کردند. در چند سال اخیر، این مکان به دست [[دولت عربستان]] تعطیل و ویران گردید.<ref>حج در افغانستان، ص8.</ref>

خواستاران حج در افغانستان به دو دسته شیعه و [[سنی]] تقسیم می‌شوند و هر دسته مرشدان یا روحانیان ویژه خود را دارد. البته نبودِ کاروان‌های خاص شیعیان، یکی از مشکلات حاجیان شیعی یاد شده است.<ref>با کاروان صفا در سال 82، ص209.</ref>[[اهل سنت]] بیشتر از فرودگاه‌های افغانستان احرام می‌بندند و [[شیعیان]] افغانستان مانند دیگر شیعیان جهان، از میقات‌های داخلی عربستان [[محرم]] می‌شوند. در هنگام زیارت آنان از مکان‌های مقدس مکه و مدینه مانند [[قبرستان بقیع]]، [[کوه احد]]، [[غار حرا]]، [[غار ثور]] و جز آن‌ها، کارشناسان و مرشدان دو مذهب به معرفی و بازگویی رخدادهای اسلامی آن مکان‌ها می‌پردازند. گاه گزارش شده که وزارت اوقاف افغانستان در کار اعزام شیعیان اخلال می‌کند. به سال 1382ش. از 27 هزار حاجی اعزامی فقط سه هزار تن شیعه بودند.<ref>با کاروان صفا در سال 82، ص143.</ref>

تا سال‌های دهه 1340ش. شمار حاجیان افغانستان از 5000 نفر بیشتر نبود. در سال‌های اخیر، شمار آنان به حدود 35 هزار تن رسیده که روزانه 1000 تن از آنان از سوی دو شرکت هواپیمایی به حج اعزام می‌شوند.<ref>حج در افغانستان، ص6؛www.avapress.com.</ref>