در حال ویرایش امارت مکه در دوره عباسیان (بخش)

==امارت مکه در دوران سوم خلافت عباسی==

این دوره با تسلط [[آل بویه]](حک: 334-447ق.) بر دستگاه خلافت آغاز گشت و با چیرگی طغرِل سلجوقی بر بغداد در سال447 هجری قمری پایان یافت. آل بویه با اخشیدیان بر سر خطبه‌خوانی در حرمین به ستیز پرداختند.<ref>الدرر الفرائد، ج1، ص328؛ تاریخ امراء مکه، ص387.</ref> خلفای عباسی و صاحبان نفوذ در دستگاه خلافت، از نفوذ اخشیدیان بر مکه ناخرسند بودند و برای نفوذ در آن شهر تدابیری‌ اندیشیدند؛ اما در چند نبرد از اخشیدیان شکست خوردند و حکومت این سلسله در مکه تا پایان دولت آنان در حدود سال 357 هجری قمری ادامه یافت.<ref>نک: تاریخ مکه، سباعی، ص227-229.</ref> در طول حکومت اخشیدیان، وضعیت سیاسی مکه بحرانی بود.<ref>تاریخ مکه، سباعی، ص175.</ref> معزالدوله بویهی به سال 342ق. کاروان حاجیان عراق را با دو [[امیر الحاج]] به نام‌های ابوالحسن محمد بن عبدالله‌ و ابوعبدالله‌ احمد بن عمر بن یحیی، به مکه گسیل داشت.<ref>اتحاف الوری، ج2، ص398؛ تاریخ مکه، سباعی، ص227-228.</ref> آن‌ها در مکه با سپاهیان ابن اخشید که برای دفاع از موقعیت وی همراه کاروان حاجیان مصر آمده بودند، درگیر شدند و توانستند با غلبه بر آن‌ها به نام معزالدوله خطبه بخوانند.<ref>الکامل، ج8، ص506؛ اتحاف الوری، ج2، ص398.</ref> در سال 343ق. نیز میان کاروان اعزامی معزالدوله و اخشیدیان درگیری رخ داد. این بار نیز مصریان مغلوب گشتند و نخست به نام امیران آل بویه، رکن الدوله و معزالدوله و عزالدوله، و سپس ابن اخشید خطبه خوانده شد.<ref>منائح الکرم، ج2، ص201-202؛ افادة الانام، ج3، ص72.</ref> 

از امیران انتخاب شده اخشیدیان بر مکه، کمتر سخن گفته‌اند و شماری از تاریخ‌نگاران به صراحت یاد کرده‌اند که امیران مکه در این دوران را نمی‌شناسند.<ref>امراء‌ البلد الحرام، ص27؛ تاریخ امراء البلد الحرام، ص127.</ref> به ‌گزارش ابن ظهیره در سال 338ق. قاضی ابوجعفر محمد بن حسن عباسی از سوی علی بن اخشید، ولایت مکه را بر عهده داشته است.<ref>الجامع اللطیف، ص265؛ منائح الکرم، ج2، ص201-202؛ افادة الانام، ج3، ص72.</ref> سلطه اخشیدیان دیری نپایید و جعفر بن محمد از سادات حسنی به سال 356 یا 358ق. با تصرف مکه به آن پایان داد<ref>افادة الانام، ج3، ص75.</ref> و از آن پس امارت اشراف بر مکه آغاز شد و خاندانی از آنان تا دوران آل سعود بر آن شهر امارت کردند.