در حال ویرایش اندونزی (بخش)

==نقش حج در استقلال‌==

دوره استعمار هلند از مهم‌‌ترین دوره‌های حج‌ اندونزی به‌شمار می‌رود؛ زیرا در این دوره، حج نه تنها عاملی عبادی، بلکه عامل سیاسی ضد استعمار نیز به شمار می‌رفت. حج فرصتی مناسب برای انتشار افکار و باورهای انقلابی بود. بدین‌رو، حکومت هلندی‌ اندونزی همیشه در زمینه این فریضه عبادی ـ سیاسی، سیاست‌های گوناگون را با توجه به شرایط مختلف اجرا می‌کرد. در سال‌هایی که مبارزات انقلابی مردم‌ اندونزی به اوج رسیده بود، حکومت هلندی‌ اندونزی به امید کسب محبت مردم این کشور و کاهش افکار جمهوری‌خواهانه‌ اندونزیایی‌‌های مقیم مکه و مدینه، سیاستی آزاد درباره حج روا داشت و ارز مورد نیاز حاجیان در سفر به حجاز را تهیه کرد و شمار حاجیان اعزامی به مکه را افزایش داد. این دولت همچنین با برقراری جلسات و دیدارهایی با مسؤولان عربستان، سعی داشت اعتبار دولت خود را بیافزاید و چهره‌ای طرفدار اسلام و حج از خود نشان دهد.<ref>میقات حج، ش59، ص160-170، «سیاست‌های دولت هلند درباره حج. </ref> 

ساکنان‌ اندونزی‌تبار مکه و مدینه نقشی مهم در پیروزی انقلاب و جمهوری‌ اندونزی برعهده داشتند. اینان با گردهمایی و ایجاد کمیته‌هایی چون تشکیلات استقلال‌ اندونزی، در نشر افکار استقلال‌طلبانه در میان زائران کشورهای اسلامی می‌کوشیدند. دانشوران مقیم مکه نیز گاه با صدور فتواهایی در حرمت حج، برای کمک به انقلاب‌ اندونزی گام برمی‌داشتند. دولت عربستان نیز در برابر این تلاش‌ها، سیاستی محافظه‌کارانه و دوگانه در پیش گرفته بود. هم مانع از اجتماع استقلال‌طلبان‌ اندونزی می‌شد و گاه رهبرانشان را دستگیر می‌کرد و هم از برخی کارهای آن‌ها چشم‌پوشی می‌کرد و از خود چهره‌ای بی‌طرف به نمایش می‌گذاشت.<ref>میقات حج، ش59، ص160-170.</ref> 

دولت هلند برای کاهش اقدام‌های سیاسی جمهوری‌خواهان‌ اندونزیایی مقیم مکه، کمک‌های مالی مستمری را به سال 1942م. برای آن‌ها در نظر گرفت که هر ماه از سرکنسولگری دولت هلند در جده دریافت می‌کردند. اما دیری نپایید که به سال 1946م. وزارت امور خارجه هلند در نامه‌ای خطاب به نمایندگی‌های خود در جده و قاهره، پرداخت کمک‌ها را منوط به پذیرفتن مشروعیت حکومت هلندی‌ اندونزی و امضای صداقت‌نامه‌ای در این زمینه دانست. برخلاف نماینده هلند در قاهره که بی‌درنگ این طرح را اجرا کرد و در برابر نیز مخالفت‌‌ اندونزیایی‌‌های مقیم مصر را در پی داشت، دینگمانس، نماینده هلند در جده، از همان نخست با این طرح مخالفت کرد و آن را تصمیمی بی‌موقع خواند. بدین‌رو، حکومت هلند با ارسال بخشنامه دوم در تصمیم خود مدارا نشان داد. ایجاد زمینه مناسب برای بازگشت‌ اندونزیایی‌های ساکن مکه، از دیگر سیاست‌های حکومت هلندی‌ اندونزی در برابر جمهوری‌خواهان بود. این سیاست نیز شکست خورد؛ زیرا از میان دو هزار‌ اندونزیایی مقیم مکه تنها تعدادی انگشت‌شمار برای دریافت بلیت رایگان ثبت نام کردند و دیگران برگشت به‌ اندونزی را منوط به بیرون رفتن دولت هلند از این کشور کردند.<ref>میقات حج، ش59، ص160-170.</ref> 

مبارزات سیاسی و جمهوری‌خواهانه‌ اندونزیایی‌های مقیم مکه، روز به روز افزایش یافت تا بدان‌جا که 70 تن از آن‌ها به نشانه سرپیچی از دولت هلند، گذرنامه خود را پاره کردند و به سرکنسولگری هلند در جده فرستادند. این افراد همچنین کمک‌های مالی کنسولگری را رد کردند و برای حل مشکلات اقتصادی و اجتماعی خود، کمیته امداد‌ اندونزی را تاسیس نمودند. نگاشتن نامه‌هایی در شکایت جاویان از ستم دولت هلند که در برخی مجلات چون المنار به چاپ رسید، از دیگر رخدادهای این دوره است.<ref>المنار، شنبه، 1316ق.، ص665.</ref> 

بر خلاف سال‌های پیشین، حج 1948م. از هرگونه اجتماع و تلاش سیاسی جدی تهی بود و رفتار‌ اندونزیایی‌های مقیم مکه با حاجیانی که از‌ اندونزی به حج آمده بودند، مسالمت‌آمیز و دوستانه ‌گزارش شده است. رهبران احزاب و گروه‌های مخالف گاه با بیان عدم [[وجوب حج]] در دوران تهدید و گاهی با ذکر عدم صحت حجی که با کشتی‌های دشمن انجام شود، در تضعیف دولت استعماری هلند می‌کوشیدند. بدین‌رو، به سال 1949م. تنها 70 تن فقط از دو ناحیه سومباوا و سولاوسی جنوبی که زیر نفوذ مستقیم دولت هلند بود، در مراسم حجی که از سوی این دولت سازما‌‌ن‌دهی شده بود، شرکت کردند. در این سال، جمهوری‌ اندونزی هیاتی را برای گسترش روابط میان‌ اندونزی و کشورهای عرب و همچنین تشکر از مقام‌های سعودی برای به رسمیت شناختن آن جمهوری، به حج فرستاد. تلاش‌ اندونزیایی‌های مقیم مکه از هنگام آغاز حمله دولت استعماری هلند به دولت جمهوری‌ اندونزی (19 دسامبر 1948م.) به اوج رسید. [[عربستان سعودی]] نیز در واکنش به این تهاجم ساکت ننشست و پرواز و فرود هواپیماهای این کشور را در طول نبرد ممنوع اعلام کرد.<ref>نک: میقات حج، ش59، ص160-180، «سیاست‌های دولت هلند درباره حج. </ref>