در حال ویرایش اهل حدیث (بخش)

==عقاید اصحاب حدیث==

اصحاب حدیث در طرح مسائل به شیوه جدلی و نه برهانی، به بحث رو آورده، عباراتی همسان به کار برده‌اند. آن‌ها بر این باورند که حدیث ما را از دیگر منابع معرفتی که خاستگاهشان به باور و رای انسانی بازمی‌گردد، بی‌نیاز ساخته و همه مسائل و موضوعات و عقاید را در بر گرفته است. از این رو، نقصانی در حدیث نیست تا به رای رجوع کنیم.<ref>نک: شرف اصحاب الحدیث، ص9.</ref>

همچنین در بیان سعی دارند بر «الفاظ آثار» بمانند و از ارائه تحلیل و دیدگاه نو بپرهیزند. آنان در مخالفت با نظر [[مرجئه]]، ایمان را قول و عمل می‌دانند. از نظر آن‌ها، ایمان تصدیق قلبی و اقرار زبانی و عمل جوارحی است.<ref>قواعد العقائد، ص148.</ref> بحث درباره این‌که [[اسمای الهی]] غیر یا عین ذات او است، بدعتی ساخته متکلمان است و تنها می‌توان گفت که اسماء الله نام‌های نیکوی خدایند.<ref>اعتقاد اهل السنه، ص111.</ref> مالک بن انس در مسئله صفات به ویژه درباره اِستوا بر عرش، اصل صفت را ثابت نموده و بر ظاهر تطبیق ‌داده و کیفیت آن را مجهول دانسته است.<ref>اعتقاد اهل السنه، ص23؛ الازمة العقیدیه، ج1، ص4.</ref> احمد حنبل در بررسی احادیث صفات، نگرش عقلی در فهم این احادیث را نمی‌پذیرفت.<ref>طبقات الحنابله، ج1، ص241.</ref> از نظر اهل حدیث، خداوند با دستانش آدم را آفرید و دستان خدا در انفاق به هر که خواهد، باز است؛ اما کیفیت آن معلوم نیست.<ref>اعتقاد ائمة الحدیث، ص51.</ref> اهل حدیث با این‌که به صفات الهی باور دارند، از تشبیه می‌گریزند.<ref>اعتقاد اهل السنه، ص15.</ref> بحث کیفیت مجهول صفات الهی<ref>اعتقاد ائمة الحدیث، ص50.</ref> در مباحث دانشورانی چون عبدالعزیز ماجشون (م. 166ق.) و مالک بن انس که در مسائل عقیدتی تنها به نص اکتفا می‌نمودند و عدول از آن را باور نداشتند، بازتاب یافته است.<ref>نک: مقالات الاسلامیین، ص586؛ اعتقاد ائمة السلف، ج1، ص229.</ref>

===دیدگاه اهل حدیث درباره قرآن===

از دیدگاه اهل حدیث، قرآن کلام خدا و غیر مخلوق است.<ref>اعتقاد ائمة الحدیث، ص57.</ref> اصحاب حدیث باور دارند که افعال مردمان آفریده خدا است.<ref>اعتقاد ائمة الحدیث، ص57، «پاورقی. </ref> از نظر احمد حنبل، سنت منحصر در تمسک به سیره صحابه و ترک بدعت است و از این سنت، می‌توان معارف قرآن را فهمید و تفسیر کرد.<ref>طبقات الحنابله، ج1، ص241.</ref> احمد کتاب الرد علی الجهمیه را نوشت.<ref>الفهرست، ص285.</ref> او سخت با جدل و مناظره و کلام مخالف بود و پیروانش را از نظرورزی در مسائل کلامی همچون خلق قرآن پرهیز می‌داد و به رؤیت خدا در قیامت و شفاعت پیامبر ایمان داشت. آن چه تعالیم احمد حنبل را از حدیث‌گرایان پیشین متمایز می‌ساخت، بیشتر مربوط به برخورد با نصوص اعتقادی بوده است. اعتقاد او به حقانیت نصوص ماثوری که مفهوم آن‌ها به اجمال دانسته می‌شود، از پرهیز سخت او از هر گونه تاویل عقلی نشات می‌گیرد.<ref>اسلام پژوهشی تاریخی و فرهنگی، ص338.</ref> در اعتقادنامه سفیان ثوری نیز بر پاره‌ای از این مسائل تاکید شده است. او به عدم خلق قرآن، قول و عمل بودن ایمان، بحث صفات و ذات الهی و بلا کیف بودن نزول الهی باور دارد.<ref>اعتقاد ائمة السلف، ج1، ص23.</ref>