در حال ویرایش اوقات نماز (بخش)

==نماز عشا==

سازگار با نظر مشهور فقیهان امامی، آغاز وقت نماز عشا، گذشتن زمانی معادل ‌گزاردن سه رکعت نماز مغرب در پی غروب خورشید است.<ref>المعتبر، ج2، ص42؛ شرائع الاسلام، ج1، ص47؛ الروضة البهیه، ج1، ص485.</ref> پشتوانه آنان، احادیثی چون روایت منقول از [[امام صادق (ع)]]<ref>الکافی، ج3، ص281-282؛ التهذیب، ج2، ص27-28.</ref> است. شماری‌ اندک از فقیهان امامی به پشتوانه روایت حلبی<ref>الکافی، ج3، ص280-281.</ref> آغاز وقت نماز عشا را هنگام از میان رفتن [[شفق]] دانسته‌اند.<ref>المقنعه، ص93؛ النهایه، ص59؛ المبسوط، طوسی، ج1، ص75.</ref> فقیهان دیگر این روایت را به معنای برتری تاخیر دانسته‌اند<ref>تذکرة الفقهاء، ج2، ص313؛ موسوعة الامام الخوئی، ج11، ص122.</ref> و به استحباب تاخیر نماز عشا تا از میان رفتن شفق باور دارند.<ref>المهذب البارع، ج1، ص299؛ مدارک الاحکام، ج3، ص113.</ref> 
فقیهان اهل سنت آغاز وقت نماز عشا را هنگام از میان رفتن شفق دانسته‌اند که در چندین حدیث یاد شده است.<ref>سنن الترمذی، ج1، ص100؛ السنن الکبری، ج1، ص364؛ صحیح مسلم، ج1، ص426.</ref> اما درباره مقصود از شفق اتفاق نظر ندارند.<ref>المجموع، ج3، ص38؛ بدائع الصنائع، ج1، ص124.</ref> مالکیان، شافعیان، حنبلیان<ref>فتح العزیز، ج3، ص27؛ المغنی، ج1، ص392؛ الثمر الدانی، ص93.</ref> و برخی حنفیان<ref>المبسوط، سرخسی، ج1، ص145؛ تحفة الفقهاء، ج1، ص102.</ref> شفق را از میان رفتن سرخی مغرب و ابوحنیفه آن را از میان رفتن سفیدی در پی سرخی مغرب تعریف کرده‌اند.<ref>المبسوط، سرخسی، ج1، ص144؛ تحفة الفقهاء، ج1، ص101-102؛ بدائع الصنائع، ج1، ص124.</ref> 
===پایان وقت نماز عشا===
پایان وقت اختیاری نماز عشا به باور مشهور امامیان<ref>منتهی المطلب، ج4، ص82-84؛ غنیة النزوع، ص69-70؛ مفتاح الکرامه، ج5، ص97.</ref> و یکی از آرای [[مالک بن انس]]<ref>بدایة المجتهد، ج1، ص82.</ref> نیمه شب است که آیه 78 اسراء/17 (با تفسیر کلمه «غسق» در آن به نیمه شب<ref>من لا یحضره الفقیه، ج1، ص219؛ تفسیر عیاشی، ج2، ص308؛ موسوعة الامام الخوئی، ج11، ص120-121.</ref> و چندین حدیث [[اهل سنت]]<ref>صحیح البخاری، ج1، ص143؛ صحیح مسلم، ج2، ص104-105.</ref> و [[شیعه]]<ref>من لا یحضره الفقیه، ج1، ص219؛ التهذیب، ج2، ص30؛ الاستبصار، ج1، ص273.</ref> را دلیل آن شمرده‌اند.

حنفیان نیز پایان وقت نماز عشا را نیمه شب می‌دانند. اما وقت ادراک نماز عشا (وقت اضطراری) به باور آنان تا طلوع فجر ادامه دارد.<ref>المبسوط، سرخسی، ج1، ص145؛ تحفة الفقهاء، ج1، ص102.</ref> به باور برخی فقیهان پیشین امامی<ref>المقنعه، ص93؛ المبسوط، طوسی، ج1، ص75.</ref> و بیشتر فقیهان اهل سنت<ref>المجموع، ج3، ص39؛ المغنی، ج1، ص393؛ بدایة المجتهد، ج1، ص82.</ref> پایان وقت اختیاری عشا، گذشتن یک سوم شب است. پشتوانه فقیهان اهل سنت، حدیث امامت جبرئیل<ref>سنن ابی داود، ج1، ص97؛ سنن الترمذی، ج1، ص100؛ السنن الکبری، ج1، ص364.</ref> است.

===وقت فضیلت نماز عشا===

فقیهان امامی،<ref>المقنعه، ص94؛ المبسوط، طوسی، ج1، ص77.</ref> شافعی<ref>المجموع، ج3، ص40.</ref> و مالکی<ref>الثمر الدانی، ص94-95.</ref> به پشتوانه روایات<ref>التهذیب، ج2، ص40؛ السنن الکبری، ج1، ص435-436، 449.</ref> وقت فضیلت نماز عشا را آغاز وقت آن دانسته‌اند. حنفیان در هنگام صاف بودن آسمان در تابستان، استحباب ‌گزاردن نماز عشا در اول وقت و در زمستان، استحباب تاخیر آن تا گذشتن یک سوم شب را باور دارند.<ref>تحفة الفقهاء، ج1، ص102-103؛ بدائع الصنائع، ج1، ص126.</ref> حنبلیان استحباب تاخیر نماز عشا از اول وقت و در صورت ابری بودن آسمان، استحباب تعجیل در خواندن نماز عشا را پذیرفته‌اند.<ref>المغنی، ج1، ص401-403.</ref> پایان وقت اضطراری عشا به باور‌ اندکی از امامیان<ref>المبسوط، طوسی، ج1، ص75.</ref> نیمه شب و به باور نزدیک به همه آنان<ref>العروة الوثقی، ج2، ص49؛ موسوعة الامام الخوئی، ج11، ص132.</ref> و نیز فقیهان اهل سنت<ref>فتح العزیز، ج3، ص27؛ مختصر خلیل، ص17؛ الشرح الکبیر، ابن قدامه، ج1، ص440-441.</ref> طلوع [[فجر صادق]] است.