در حال ویرایش ایوبیان (بخش)

==پیشینه==

ایوبیان‌، سلسله‌ای‌ از کُردهای ایرانی، منسوب‌ به‌ ایوب ‌بن ‌شادی بن مروان بودند.<ref>تاریخ ابن خلدون، ج5، ص326.</ref>عنوان «حمیری» که در پایان نسب‌آنان آمده، جای تامل دارد؛ زیرا این عنوان از آنِ قبایل عرب است، اما ایوبیان ایرانی و کُرد تبار بودند.

===ریشه ایوبیان===

ریشه ایوبیان از منطقه «روادیه» و قبیله «هَذبانیه» است.<ref>وفیات الاعیان، ج7، ص139؛ سیر اعلام النبلاء، ج21، ص278؛ تاریخ الاسلام، ج41، ص352.</ref>ایل هذبان در حدود «دَوِین» یا «تُوِین» در آذربایجان قدیم، از سرزمین‌های اران نزدیک تفلیس<ref>معجم البلدان، ج2، ص491.</ref>و بخش کردنشین آن منطقه، می‌زیست.

===بزرگ خاندان ایوبی===

الملک الافضل [[نجم‌الدین ایوب]] و برادرش [[اسدالدین شیرکوه]] که بزرگ خاندان ایوبی بودند، پسران «[[شادی بن مروان]]» به شمار می‌رفتند.<ref>تاریخ ایوبیان، ج1، ص29.</ref>بعدها شادی همراه پسرانش از دوین به تکریت رفت و از این‌رو، ایوبیان به تکریتی شناخته شدند.<ref>دولت ایوبیان، ص24.</ref>ایوب از بزرگان و مدیران با لیاقت بود و از قلعه‌داری در تکریت تا استانداری [[دمشق]] را تجربه کرده بود.<ref>الاعلام، ج2، ص38.</ref>پدر صلاح‌الدین ‌(یوسف) ایوبی‌ بنیان‌‌گذار این سلسله بود<ref>الاعلام، ج2، ص38.</ref>که‌ حدود یک سده (567-648ق.) بر [[مصر]]، [[شام‌]]، جزیره‌ و [[یمن‌]] حکومت کردند.

===آغاز و پایان حکومت ایوبیان===

حکومت‌ ایوبیان‌ با آغاز حکمرانی‌ [[صلاح‌الدین‌ ایوبی]] و در پی‌ مرگ‌ العاضد، واپسین‌ خلیفه فاطمی ‌(م. 567ق.) در مصر آغاز شد و با شکست توران شاه ‌پسر نجم‌الدین ایوب بن الملک الکامل محمد، ‌ هشتمین و واپسین‌ حکمران‌ ایوبی، در [[شام]] از مغولان، پایان‌ یافت.<ref>الاعلام، ج2، ص90.</ref>

هنگام لشکرکشی سپاه نورالدین محمود زنگی اتابک سلجوقیان که از سوی سلجوقیان حاکم منطقه شام بود و خاندان ایوبی در خدمت وی بودند، او برای نجات العاضد فاطمی از سلطه وزیر خائن وی، شاوُر اسدی، به مصر رفت. در این هنگام، او در تدارک ائتلاف با صلیبیان بود و قصد بازکردن پای آنان را به مصر داشت. فرماندهی سپاه شام بر عهده «اسدالدین شیرکوه» بود. وی صلاح‌الدین جوان را همراه خود به مصر برد و فرماندهی بخشی از سپاهیان را به او سپرد. موفقیت وی در شکست هم‌زمان شاور و صلیبیان، سبب خوشنودی خلیفه و سپردن منصب وزارت فاطمیان اسماعیلی به شیرکوه سنی شد.<ref>عیون الروضتین، ج2، ص68-71.</ref>

شیرکوه پس از دو ماه و‌اندی درگذشت و خلیفه فاطمی از میان همه رجال سیاسی، خلعت وزارت بر‌اندام صلاح‌الدین جوان و بی‌تجربه پوشاند و او را «الملک الناصر» لقب داد.<ref>تاریخ ایوبیان، ج1، ص218.</ref>این کار نه تنها اهداف وی را محقق نکرد؛ بلکه باعث ایجاد درگیری میان صلاح‌الدین و فاطمیان و همه [[شیعیان]] شد. سرانجام خلافت دراز مدت [[فاطمیان]] به دست این وزیر سنی برافتاد.

پیروزی ایوبیان شافعی که به لحاظ سیاسی تابع خلافت عباسی بودند و با آنان اشتراک مذهبی نیز داشتند، مایه پیروزی عباسیان در غرب دنیای اسلام به شمار می‌آمد. صلاح‌الدین برای مشروعیت دادن به کارهایش، خود را به بنی‌عباس نزدیک کرد و همواره آنان را از کارهای خویش آگاه و از خلیفه تقاضای مجوز می‌کرد.<ref>صبح الاعشی، ج13، ص85-90.</ref>عباسیان با فرستادن خلعت‌های گرانب‌ها و اعطای القاب و عناوین ویژه، رضایت خود را از کارهای وی ابراز می‌کردند.<ref>الفتح القسی، ص352-353.</ref>همین عامل، زمینه غلبه او بر شام، [[حجاز]] و [[یمن]] را پدید آورد و او توانست از این موقعیت برای آزاد کردن قدس شریف از اشغال صلیبی‌ها استفاده کند.<ref>عیون الروضتین، ج3، ص346-353.</ref>نبرد با صلیبیان که بیشتر وقت صلاح‌الدین به آن گذشت و سرانجام به آزادی قدس انجامید، مایه شهرت و محبوبیت فراوان برای وی نزد [[اهل سنت]] و دستگاه خلافت عباسی گشت.