در حال ویرایش باب جبرئیل (بخش)

==نقوش باب==

پس از گسترش دوره [[مهدی عباسی]] (حک: 161-164ق.) در سمت راست و چپ باب جبرئیل، عبارت: «عمَل اهلُ حمص» و بر سمت بیرونی، آیات {{قلم رنگ|سبز|بِسمِ اللهِ الرَّحمنِ الرَّحیم‏* لَقَد جاءَکُم رَسُولٌ مِن اَنفُسِکُم‏}{ تا پایان [[سوره توبه]] نقش بسته بود.<ref>المناسک، ص144.</ref>

[[عبدالحمید عثمانی]] (حک: 1187-1203ق.)  به سال 1201ق. باب جبرئیل را بازسازی کرد و پیرامون آن را با سنگ مرمر تزیین نمود. بر بالای طاق آن، با خطی زیبا آیات 192-194 [[سوره شعراء]] و از سمت راست به چپ طاق، آیه97 [[سوره بقره]] و 102 [[سوره نحل]] و زیر آن، آیه 50 [[سوره ص]]: {{قلم رنگ|سبز|جَنَّاتِ عَدنٍ مُفَتَّحَةً لَهُمُ الاَبوابُ‏}} و نیز این بیت نگاشته شد:

وحطّ فِی بَابِنا مَا شئتَ مِن ثقل **** وَکلُّ شَی‏ءٍ یری صَعباً یهونُ بِنَا

«و فروریز در آستانه ما هر چه را بر تو سنگینی می‌کند. هر آن چه که مشکل می‌نماید، برای ما آسان است.» 

در پایان نیز آیه 73 [[سوره زمر|سوره زُمَر]]: {{قلم رنگ|سبز|سَلامٌ عَلَیکُم طِبتُم فَادخُلُوها خالِدِینَ‏}} نگاشته شد. در بالای دیوار سمت چپ آن، جمله «امَر بعمارةِ هذا الحرمِ الشریف النبوی حضرة مولانا السلطانُ عبدالحمید خان بنظر المعتمدِ الحاج محمد سلاحشوری سنة 1201» به چشم می‌خورد.<ref>موسوعة مرآة الحرمین، ج4، ص624-626.</ref>

باب جبرئیل در گسترش دوره عبدالمجید عثمانی (حک: 1255-1277ق.) به سال 1265ق. برای آسان ساختن ورود و خروج زائران یا امکان اقامه نماز در بیرون مسجد بسته شد. نیز درِی دیگر به موازات آن، حدود سه تا چهار متر پایین‏‌تر، به سوی شمال، در همان دیوار باز شد. «باب جبرئیل» کنونی همین در است.<ref>تاریخ معالم المدینه، ص90-91.</ref>به جای درِ قدیمی، پنجره‌ای نهادند تا مکان نخست آن مشخص باشد. نیز آیه: {{قلم رنگ|سبز|اِنَّ اللهَ وَمَلائِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَی النَّبِیِّ یَا اَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیهِ وَسَلِّمُوا تَسلِیمًا}} (56 [[سوره احزاب]]) را با خطی زیبا بر بالای آن نگاشتند.<ref>تاریخ معالم المدینه، ص91.</ref>بالای طاق بیرونی درِ کنونی، نوشته شده است: قال اللّهُ العلیمُ الخبیر فی کتابِه العزیز {{قلم رنگ|سبز|فَاِنَّ اللهَ هُوَ مَولاهُ وَ جبرئیل وَ صالِحُ المُؤمِنِینَ وَ المَلائِکَةُ بَعدَ ذلِکَ ظَهِیرٌ}}. ([[سوره تحریم]]، 4) در طاق داخلی، آیه 50 [[سوره ص]]، همراه بیت یاد شده و عبارت «عَمره السلطانُ عبدالمجید» به رشته تحریر درآمده است. بر حلقه‌های چپ و راست، نیز عبارت «لا اله الا الله محمد رسول الله» نقش بسته است.<ref>مرآة الحرمین، ج1، ص479؛ موسوعة مرآة الحرمین، ج4، ص625.</ref>به سال 1212ق. بار دیگر باب جبرئیل به فرمان [[سلطان سلیم سوم]] (حک: 1203-1222ق.) بازسازی شد.<ref>تعمیر و توسعه مسجد نبوی، ص155.</ref>