در حال ویرایش بازسازی مسجدالنبی (ملک فهد)

[[پرونده:بازسازی مسجدالنبی در دوره ملک فهد.jpg|File.png|270px|thumb|left|بازسازی مسجدالنبی در دوره ملک فهد]]
'''بازسازی مسجدالنبی (ملک فهد)'''، در سال 1405ه.ق  به فرمان ملک فهدبن عبدالعزیز آغاز شد. در این طرح که اجرای آن را مؤسسه بن لادن برعهده داشت، توسعه مسجدالنبی در دستور کار قرار گرفت. بنابراین  خانه‌ها و زمین‌های اطراف مسجد خریداری شد و توسعه در جهات شمالی، غربی و جنوبی انجام گرفت.

در این دوره، فضایی در پشت بام مسجد برای نماز ایجاد شد به مساحت 67000 متر مربع که ظریفیت 90000 نمازگزار را داشت و با افزایش مساحت مسجد به 165500 مترمربع، 257000 نماز گزار می‌توانستند نماز را در مسجدالنبی اقامه کنند.

در این زمان سایبان‌های ایجاد شد تا نمازگزاران را از نور خورشید و باران مصون نگه‌دارد. این سایبان‌ها به صورت خودکار عمل می‌کردند. همچنین برای راحتی نمازگزارن طبقه بالا، پله برقی کارگذاشته شد.

تالار نماز بر جنازه، در این دوره ایجاد شد و اولین نماز بر جنازه رمضان 1415ه.ق خوانده شد.

==آغاز کار و مجری طرح==
نهم صفر سال 1405ه.ق بازسازی مسجد آغاز شد. 

اجرای این کار به عهده مؤسسه بن لادن گذاشته شد. رییس مؤسسه در این زمان، شیخ بکر محمد بن لادن بود.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%B9%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE.pdf&page=202 عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 202]</ref>

==مساحت==
===خرید خانه های اطراف مسجد===

برای اجرای طرح بازسازی خانه‌ها و زمین‌های اطراف مسجد با مساحت ۱۰۰۰۰۰ متر مربع خریداری شد. هزینه‌ای که دولت سعودی برای این توسعه پرداخت کرد، سی میلیارد ریال سعودی بود.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%B9%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE.pdf&page=206 عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 206]</ref>

===افزایش مساحت=== 

این توسعه در جهات شمالی و غربی و جنوبی بود. <ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%B9%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE.pdf&page=206 عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 206]</ref>

در طرح بازسازی قرار بود 82000متر مربع که برای 137000 نمازگزار جا داشته باشد ساخته شود اما بعد از توسعه در نهایت 98500 متر مربع اضافه شد که برای 167000 نمازگزار جا داشت.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%B9%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE.pdf&page=204 عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 204]</ref>

===ایجاد فضایی برای نمازخواندن در پشت بام مسجد===

این فضا با 67000مترمربع مساحت، با مرمر مفروش و برای نماز آماده شد. این فضا ظرفیت 90000نمازگزار را داشت.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%B9%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE.pdf&page=204 عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 204]</ref>

گنجایش مسجدالنبی بعد از توسعه به 257000 نفر رسید . مساحت تقریبی آن نیز 165500متر مربع بود.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%B9%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE.pdf&page=204 عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 204]</ref>

==سایبان==
مساحت فضاهای محیط بر مسجدالنبی 235000متر مربع بود و بخش بزرگی از آن دارای سایبان‌هایی بود که به‌طور خودکار باز و بسته می‌شدند تا برای نمازگزارن سایه ایجاد کنند.

مساحت این سایبان‌ها 135000متر مربع بوده و گنجایش 250000 نفر را داشت.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%B9%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE.pdf&page=204 عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 204]</ref>

همچنین فضای بین مسجد قدیم و توسعه در زمان [[بازسازی مسجدالنبی (ملک عبدالعزیز)|عبدالعزیز]] با 12 سایبان بزرگ که مساحت هر کدام 306 متر مربع بود پوشانده شد.

این سایبان‌ها به صورت خودکار باز و بسته می‌شدند و نمازگزاران را از تابش خورشید و آب باران محفوظ می‌داشتند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%B9%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE.pdf&page=205 عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 205]</ref>

==سقف==
در این دوره، سقف‌های متحرک ایجاد شد که به‌وسیله برق باز و بسته می‌شد.

این سقف‌ها 27 موضع که طول ضلع هر یک از آن‌ها 18 متر بود را پوشش می‌داد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%B9%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE.pdf&page=248 عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 248]</ref>

==رواق==
[[رواق]] سطح توسعه‌یافته در پشت بام، به مساحت 11000 متر مربع و به عرض 6متر و ارتفاع 5 متر بود.

این رواق در جانب شمالی و شرقی و غربی و جنوبی بخش توسعه یافته ساخته شد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%B9%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE.pdf&page=207 عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 207]</ref>

==مناره==
در این دوره ده [[گلدسته|مناره]] وجود داشت:

چهار مناره در جانب شمالی

یک مناره در رکن شمال شرقی

یک مناره در رکن شمال غربی

دو مناره در نیمه جانب شمالی بالای در وسط(باب ملک فهد) 

یک مناره در رکن جنوب شرقی

یک مناره در رکن جنوب غربی<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%B9%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE.pdf&page=222 عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 222]</ref>

==مدخل==
مدخل [[ملک فهد]] در وسط ناحیه شمالی بخش توسعه یافته قرارداشت. 

بر سر این مدخل هفت [[گنبد]] بتونی قرارداشت.

به‌طور کلی [[حرم نبوی]] در این دوره 83 ورودی داشت.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%B9%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE.pdf&page=246 عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 246]</ref>

تالار نماز بر جنازه

در این دوره راهروی جلو دیوار قبله به طول 82/5متر و عرض 4/95 متر احداث شد و دارای سه در بود. عرض هر در 2/5 متر بود: دری موازی [[باب السلام (ابهام‌زدایی)|باب السلام]] در غرب و دری موازی [[باب جبرئیل]] در شرق و دری در وسط که به تالار مخصوص نماز بر جنازه‌ها باز می‌شد.

این تالار 11/25 متر و عرض آن 4/95 متر بود. همچنین دری در دیوار قبله به عرض دو متر باز شد. این در طرف راست امام قرار داشت و امام از آن در برای نماز بر جنازه‌ها به تالار می‌رفت.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%B9%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE.pdf&page=178 عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 178]</ref>

اولین نماز بر جنازه‌ها در این مکان در اول ماه رمضان 1415ه.ق خوانده شد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%B9%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE.pdf&page=180 عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 180]</ref>

==امکانات رفاهی برای زائرین==

===پله برقی===
برای انتقال و راحتی نمازگزاران از طبقه پایین و سطوح توسعه‌یافته در پشت بام، پله برقی گذاشته شد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%B9%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE.pdf&page=246 عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 246]</ref>

===تهویه هوا===
تهویه مناسب، به‌طوری‌که هوای خنک از دریچه‌هایی که بر ستون‌ها قرارداشت به داخل مسجد می‌آمد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%B9%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE.pdf&page=248 عمارة و توسعه المسجد النبوی، 248]</ref>

===پارکینگ===
پارکینگ با گنجایش 4444خودرو در زیر زمین قرارداشت .<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%B9%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE.pdf&page=248 عمارة و توسعه المسجد النبوی، 248]</ref>

===تونل خدمات===
ساختن تونل خدمات در زیرزمین واقع بود، از محطه التبرید تا مدینه حجاج البر ادامه داشت.

این تونل به طول 7کیلومتر و عرض 6/10 متر و ارتفاع 4/10 متر جهت رساندن آب خنک و برق اضطراری به مسجدالنبی مورداستفاده قرار می‌گرفت.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%B9%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE.pdf&page=248 عمارة و توسعه المسجد النبوی، 248]</ref>

==جستارهای وابسته==
[[مسجدالنبی]]، [[بازسازی مسجدالنبی (دوره سعودی)]]

==پانویس==
{{پانویس}}

==منابع==
{{منابع}}

* '''عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ'''، ناجی محمد حسن عبدالقادر الانصاری، نادی المدینه المنوره الادبی، ۱۹۹۶م.

[[رده:بازسازی مسجدالنبی]]