در حال ویرایش بنی‌عباس (بخش)

===مهدی عباسی===

[[مهدی عباسی]] (حک: 158-169ق.): در میان خلفای عباسی، مهدی بیشترین کوشش‌ را برای گسترش مسجدالحرام و [[مسجدالنبی]] انجام داد. او در ایام خلافت خود دو بار به گسترش مسجدالحرام پرداخت: بار اول به سال 160ق. و بار دوم در سال 164ق.<ref>العقد الثمین، ج1، ص25.</ref> 

====تغییرات و گسترش مسجدالحرام====

[[ازرقی]] تغییرات و گسترش مسجدالحرام در این دوره را به تفصیل بازگو کرده است.<ref>اخبار مکه، ازرقی، ج2، ص74.</ref> در گسترش اول، وی وسعت مسجدالحرام را به دو برابر عصر منصور افزایش داد و پنج در جدید بر آن افزود. در گسترش دوم، ساختار هندسی مسجد را به گونه‌ای افزایش داد که شکل مربع پذیرفت و [[کعبه]] در مرکزآن قرار گرفت.<ref>اخبار مکه، ازرقی، ج2، ص79؛ التاریخ القویم، ج4، ص463.</ref> به سال 159ق. پرده‌های گوناگون که از پیش بر کعبه قرار داشت، گردآوری شد و به‌جای آن، پرده‌ای که به دستور مهدی در شهر تنیس مصر فراهم شده بود، برای پوشش کعبه استفاده شد<ref>المواعظ و الاعتبار، ج1، ص335.</ref> و دیوار کعبه با عطر و مشک و عنبر معطر گشت.<ref>اخبار مکه، ازرقی، ج1، ص263.</ref> 

هنگامی که مهدی به سال 169ق. درگذشت، هنوز بنای جدید مسجدالحرام پایان نیافته بود<ref>اخبار مکه، فاکهی، ج2، ص174.</ref> و‌ [[هادی عباسی|هادی]]، جانشین او، به تکمیل آن پرداخت.<ref>اخبار مکه، فاکهی، ج2، ص174؛ تحصیل المرام، ج1، ص345.</ref> برخی از بناهای دوره گسترش مهدی تا سده نهم ق. همچنان پایدار ماند.

[[فاسی]] (درگذشت832ق.) از وجود نام مهدی عباسی در سقف مسجدالحرام یاد می‌کند.<ref>العقد الثمین، ج1، ص250.</ref> 

مهدی به سال 160ق. در [[سفر حج]] خود کوشش کرد تا رضایت مردم مدینه را که پیش از آن به سبب حمایت از قیام محمد نفس زکیه (145ق.) مورد غضب پدرش منصور قرار گرفته بودند، جلب نماید. وی با این هدف میان آن‌ها اموال فراوان توزیع کرد و به آنان اجازه داد که غلات و حبوبات را از [[شام]] و [[مصر]] وارد نمایند. او برخی از سپاهیان حجازی را به نگهبانان ویژه‌اش افزود<ref>الکامل، ج6، ص49.</ref> و ایستگاه‌هایی در [[راه مکه]] ایجاد کرد.

نیز حوضچه‌هایی برای آب‌رسانی به کاروان‌ها ساخت<ref>الکامل، ج6، ص55.</ref> و چاپار میان مدینه، [[مکه]] و [[یمن]] را برقرار کرد.<ref>اتحاف الوری، ج2، ص217.</ref> 

====بازسازی مسجدالنبی====

مهدی مسجدالنبی را بازسازی کرد و 2450 متر مربع بر مساحت آن افزود. همچنین شمار ستون‌ها و درهای آن را افزایش داد. در این هنگام مسجد 20 در داشت: چهار در شمالی، هشت در غربی و هشت در شرقی.

[[ابن نجار]] (درگذشت643ق.) از نوشته‌ای که پس از گسترش مسجدالنبی بر صحن مسجد نصب شده بود، یاد می‌کند که طبق آن، گسترش دوره مهدی به سال 162ق. آغاز شده و در سال 165ق. به پایان رسیده است.<ref>الدرة الثمینه، ص117.</ref>