در حال ویرایش بنی‌عباس (بخش)

==خلفای عباسی مصر==

عباسیان مصر، سلسله‌ای از خاندان عباسی بودند که پس از نابودی خلافت آن‌ها در بغداد، از سال 659 تا 923ق. در مصر به‌ صورت تشریفاتی بر مسند خلافت نشستند. اینان که 17 تن بودند، زیرنظر حکمرانان مملوکی که برای اثبات مشروعیت خود به همراهی خلفای عباسی نیاز داشتند، به زندگانی خود ادامه دادند و در حکم مستمری‌گیران دربار [[ممالیک]] بودند و تنها وظایف تشریفاتی را هنگام جلوس سلطان جدید اجرا می‌کردند.

فرایند دور نگاه داشتن خلیفه از قدرت سیاسی در همه دوران ممالیک ادامه داشت. گاه به‌اندازه‌ای خلیفه آلت دست بود که به آسانی برکنار می‌گشت و دیگری به جای او گماشته می‌شد.<ref>اخبار الدول، ج2، ص211-213.</ref> 

خلفای عباسی مصر هیچ‌گونه سازمان یا عامل اقتصادی و نظامی در اختیار نداشتند که آن‌ها را در اعمال نفوذ یاری دهد.<ref>السنا الباهر، ص365.</ref> با این‌حال، به سبب موقعیت معنوی و دینی، رقبای امیران مملوکی مصر که سرپرستی [[حرمین شریفین]] را عهده‌دار بودند، به‌شمار می‌رفتند. آن‌ها کوشیدند تا به طریقی این مشکل را حل کنند. در نتیجه کوشش آن‌ها، نام خلیفه در [[خطبه مکه]] همراه سلطان مملوکی یاد می‌شد.<ref>اتحاف الوری، ج3، ص497؛ مقالات و بررسی‌ها، ش66، ص240 به بعد، «خلافت عباسیان در مصر. </ref> 

به سال 694ق. حاکم بامرالله، خلیفه عباسی مصر، خود به [[حج]] رفت<ref>درر العقود الفریده، ج2، ص209.</ref> و به سال 815ق. [[مستعین]]، خلیفه عباسی مصر (خلافت: 808-816ق.) برای امیر مکه هدایا و خلعت‌هایی فرستاد. از این‌رو، در این سال به نام وی در مکه خطبه خوانده شد.<ref>اتحاف الوری، ج3، ص497؛ الزهور المقتطفه، ص211-212.</ref> 

روابط خلفا و حکمرانان مملوکی نشیب و فراز‌های فراوان داشت و معمولاً خلفا در محدودیت به سر می‌بردند؛ زیرا حکمرانان پس از کسب مشروعیت برای حکومت خود، دیگر به حضور خلیفه احساس نیاز نمی‌کردند. هنگامی که روابط نیکو میان آن‌ها برقرار بود، نام خلیفه همراه سلطان در خطبه‌ها برده می‌شد.<ref>مآثر الاناقه، ج2، ص241-244.</ref> 
خلیفه معمولاً در مراسم رسمی و دولتی شرکت می‌کرد<ref>تاریخ ابن الفرات، ج9، ص81، 295.</ref> و هنگام نبرد، مردم را به یاری سلطان فرا‌می‌خواند.<ref>البدایة و النهایه، ج13، ص327؛ تاریخ حوادث الزمان، ج1، ص101.</ref> هنگامی که مناسبات میان سلطان و خلیفه به سردی می‌گرایید، سلطان نخست روابط میان خلیفه و مردم را قطع می‌کرد<ref>البدایة و النهایه، ج14، ص176.</ref> و با وخیم‌تر شدن اوضاع، او را به زندان می‌انداخت<ref>بدائع الزهور، ج1، ص211.</ref> یا تبعید می‌کرد.<ref>بدائع الزهور، ج1، ص212.</ref> خلافت عباسیان مصر به سال 923ق. با حمله [[سلطان سلیم عثمانی]] به مصر پایان یافت.
 

{| class="wikitable" style="float: right; margin-left: 10px"
|+خلفای عباسی(132-656ق.)
|-
|1||ابوالعباس سفاح (132-136ق.)
|-
|2||ابوجعفر منصور (136-158ق.)
|-
|3||محمد مهدي (158-169ق.)
|- 
|4||موسي هادي (169-170ق.)
|-
|5||هارون الرشيد (170-193ق.)
|-
|6||محمد امين (193-198ق.)
|- 
|7||عبدالله مأمون (198-218ق.)
|-
|8||محمد معتصم (218-227ق.)
|-
|9||هارون واثق (227-232ق.)
|- 
|10||جعفر متوكل (232-247ق.)
|-
|11||محمد منتصر (247-248ق.)
|-
|12||احمد مستعين (248-252ق.)
|- 
|13||محمد معتز (252-255ق.)
|-
|14||محمد مهتدي (255-256ق.)
|-
|15||احمد معتمد (256-279ق.)
|}

{| class="wikitable" style="float: right; margin-left: 10px"
|-
|+خلفای عباسی(132-656ق.)
|- 
|16||احمد معتضد (279-289ق.)
|- 
|17||ابومحمد مكتفي (289-295ق.)
|-
|18||جعفر مقتدر (295-320ق.)
|-
|19||محمد قاهر (320-322ق.)
|- 
|20||احمد راضي (322-329ق.)
|-
|21||جعفر متقي (329-333ق.)
|-
|22||عبدالله مستكفي (333-334ق.)
|- 
|23||فضل مطيع (334-363ق.)
|-
|24||عبدالكريم طائع (363-381ق.)
|- 
|25||احمد قادر (381-422ق.)
|-
|26||عبدالله قائم (422-467ق.)
|-
|27||محمد مقتدي (467-487ق.)
|- 
|28||احمد مستظهر (487-512ق.)
|-
|29||فضل مسترشد (512-529ق.)
|- 
|30||منصور راشد (529-530ق.)
|}

{| class="wikitable" style="float: right; margin-left: 10px"
|+خلفای عباسی(132-656ق.)
|-
|31||محمد مقتفي (530-555ق.)
|-
|32||يوسف مستنجد (555-566ق.)
|- 
|33||حسن مستضيء (566-575ق.)
|-
|34||احمد ناصر (575-622ق.)
|- 
|35||محمد ظاهر (622-623ق.)
|-
|36||منصور مستنصر (623-640ق.)
|-
|37||عبدالله مستعصم (640-656ق.)
|}

{| class="wikitable" style="float: right; margin-left: 10px"
|+خلفای عباسی مصر (656-923ق.)
|-
|1||احمد مستنصر بالله (659-701ق.)

|-

|2||احمد حاكم بامرالله (701-740ق.)

|-

|3||سليمان مستكفي بالله (740-742ق.)

|- 

|4||ابراهيم واثق بالله (742-749ق.)

|-

|5||احمد حاكم بامر الله (749-762ق.)

|-

|6||ابوبكر معتضد بامر الله (762-779ق.)

|- 

|7||احمد متوكّل علي‌الله (3بار: 779-788ق.)

|-

|8||زكريا معتصم بامر الله (779-785ق.)

|-

|9||عمر واثق بالله (788-791ق.)

|- 

|10||عباس مستعين بالله (808-815ق.)

|-

|11||داود معتضد بالله (815-854ق.)

|-

|12||المستكفي بالله ابن المتوكّل (854-859ق.)

|- 

|13||حمزه قائم بامر الله (859-884ق.)

|-

|14||يوسف مستنجد بالله (884-903ق.)

|-

|15||عبدالعزيز متوكّل علي الله (903-922ق.)

|- 

|16||المتمسّك بالله (922-923ق.)

|- 

|17||يعقوب بن متمسّك (923ق.)

|}
<div style="clear: both"></div>