در حال ویرایش تربت (بخش)

==کاربرد==
===تبرک===
بوييدن تربت، بوسيدن، کشیدن آن بر چشم و دیگر اعضای بدن مستحب دانسته شده است.<ref>وسائل الشیعه، ج۱۴، ص۵۲۳؛ احکام فقهی سفر زیارتی عتبات، ج۱، ص۵۸.</ref>

===برداشتن کام نوزاد===
سفارش شده کام فرزندان با تربت [[امام حسین(ع)]] برداشته شود، زیرا مایه حفظ او از بلاهاست.<ref>کامل الزیارات، ص۲۷۸؛ تهذیب الاحکام، ج۶، ص۷۴.</ref>

===سجده‌گاه===
فقیهان شیعه سجده بر تربت را در حال [[نماز]] مستحب دانسته‌اند.<ref>وسائل الشيعة، ج‏5، ص365؛ هداية الأمة، ج2، ص237؛ العروة الوثقى، ج ۲، ص۵۹۳؛ توضيح المسائل امام خمینی، م ١٠٨٣.</ref>  در برخی روایات گفته شده سجده بر تربت، حجاب‌های هفتگانه را کناره زده<ref>بحار الأنوار، ج٨٢، ص١۵٣ و ٣٣۴.</ref> و تا زمین هفتم را نورانی می‌کند.<ref>من لا يحضره الفقيه، ج ١، ص ٢۶٨.</ref> [[امام صادق(ع)]]، جز بر تربت امام حسين(ع)، سجده نمى‌كرد.<ref>وسائل الشیعه، ج۵، ص۳۶۶؛ بحارالأنوار، ج٨٢، ص١۵٨.</ref> وی كيسه و دستمال زردى داشت كه در آن، تربت امام حسین(ع) نگه می‌داشت. هنگام نماز كه مى‌شد، همان را در جایگاه سجودش مى‌ريخت و بر آن سجده مى‌كرد.<ref>مصباح المتهجد ج‏2، ص733؛ الدعوات، ص188.</ref>

===تسبیح===
به باور عالمان شیعه ذكر گفتن با تسبيحى كه از تربت امام حسین(ع) ساخته شده باشد مستحب است. همراه داشتن آن حتی اگر ذکری گفته نشود نیز مستحب دانسته شده است.<ref>کتاب المزار، ص۱۵۰؛ مصباح المتهجد، ج‏2، ص735.</ref>

درباره تاریخچه تسبیح تربت گفته شده پس از آنكه [[پيامبر(ص)]] تسبیحات معروف را به [[حضرت فاطمه(س)]] آموخت، او براى شمارش آن‌ها، تسبيحى از نخ پشمين ساخت که به تعداد تکبیرها گره داشت، پس از شهادت [[حمزة بن عبدالمطلب]]، حضرت فاطمه(س) با خاک قبر او مهره‌هایی ساخت و به نخ کشید و با آن تسبيحات را مى‌گفت. مردم پس از آن همين گونه عمل كردند، هنگامی که امام حسين(ع) به شهادت رسيد، به خاطر ارزش بسیار تربت او، اين كار درباره تربت قبر او انجام گرفت.<ref>كتاب المزار، ص۱۵۰؛ بحار الأنوار، ج ٨٢، ص٣٣٣ و ٣۴١.</ref>

===ایمن‌بخشی===
همراه داشتن تربت مایه‌ی حفظ از بلاها دانسته شده است.<ref>وسائل‌الشيعه، ج١١، ص۴٢٧.</ref> 

===شفا===
در [[فقه]] شیعه، خوردن هر گونه خاكى حرام دانسته شده، به جز تربت [[امام حسین(ع)]] كه خوردن اندكى از آن (بنابر روایتی به اندازه یک عدس<ref>بررسی تحلیلی احکام تربت حسینی، ص ۷۵</ref>) به نيّت شفا گرفتن جايز است.<ref>مستند الشیعه فی احکام الشریعه، ج۱۵، ص۱۶۵؛ توضيح المسائل امام خمینی، م ٢۶٢٨.</ref>
برای شفا گرفتن از تربت، آدابی گفته شده که به این شرح است:

*'''خواندن دعای مأثور هنگام برداشتن تربت'''

:این دعا{{یادداشت| اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِحَقِّ الْمَلَكِ الَّذِي قَبَضَهَا وَ بِحَقِّ الْمَلَكِ الَّذِي خَزَنَهَا وَ أَسْأَلُكَ بِحَقِّ الْوَصِيِّ الَّذِي حَلَّ فِيهَا أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تَجْعَلَهُ شِفَاءً مِنْ كُلِّ دَاءٍ وَ أَمَاناً مِنْ كُلِّ خَوْفٍ وَ حِفْظاً مِنْ كُلِّ سُوء.}} به منزله اجازه خواستن شمرده شده<ref>مصباح المتهجد، ج۲، 734؛ الدعوات للراوندي، ص186 ح515.</ref> و اگر خوانده نشود نزدیک است خوردن تربت سودی نداشته باشد.<ref>کتاب المزار، ص۱۴۷؛ مصباح المتهجّد، ج۲، ص734 ح 825، الدعوات للراوندي، ص186.</ref>

*'''خواندن سوره قدر'''

:پس از برداشتن تربت و خواندن دعا و گذاشتن آن در صندوق خواندن سوره قدر سفارش شده است.<ref>مصباح المتهجّد، ج۲، ص734، الدعوات للراوندي، ص186.</ref>

*'''شناخت قدر و جایگاه امام حسین(ع)'''

:امام صادق(ع) شرط شفا یافتن بیمار توسط تربت را شناخت ارزش و جایگاه امام حسین(ع) دانسته است.<ref>کتاب المزار، ص۱۴۳؛ الدعوات للراوندی، ص185.</ref>

*'''بوسه بر تربت و گذاشتن آن بر چشم و کشیدن آن بر بقیه بدن'''<ref>الأمالي للطوسي، ص318.</ref>
*'''خواندن دعای مأثور پیش از خوردن تربت'''

:در این دعا{{یادداشت|بِسْمِ اللَّهِ اللَّهُمَّ بِحَقِّ هَذِهِ التُّرْبَةِ الطَّاهِرَةِ وَ بِحَقِّ الْبُقْعَةِ الطَّيِّبَةِ وَ بِحَقِّ الْوَصِيِّ الَّذِي تُوَارِيهِ وَ بِحَقِّ جَدِّهِ وَ أَبِيهِ وَ أُمِّهِ وَ أَخِيهِ وَ الْمَلَائِكَةِ الَّذِينَ يَحُفُّونَ بِهِ وَ الْمَلَائِكَةِ الْعُكُوفِ عَلَى قَبْرِ وَلِيِّكَ يَنْتَظِرُونَ نَصْرَهُ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِمْ أَجْمَعِينَ اجْعَلْ لِي فِيهِ شِفَاءً مِنْ كُلِّ دَاءٍ وَ أَمَاناً مِنْ كُلِّ خَوْفٍ وَ عِزّاً مِنْ كُلِّ ذُلٍّ وَ أَوْسِعْ بِهِ عَلَيَّ فِي رِزْقِي وَ أَصِحَّ بِهِ جِسْمِي.}} درخواست‌کننده شفا نخست خدا را به تربت امام حسین(ع)، بقعه وی و موارد دیگر سوگند داده و از خدا می‌خواهد در آن، شفا، روزی و سلامتی قرار دهد.<ref>الكافي، ج4، ص589.</ref>

*'''نوشیدن آب و خواندن دعا پس از خوردن تربت'''

:در این دعا از خداوند روزی گسترده، علم پر بهره و شفا از هر بیماری خواسته شده است.<ref>مصباح المتهجد، ج۲، ص733؛ مکارم الاخلاق، ص۱۶۷.</ref>

===دفن همراه میت===
مستحب است، هنگام دفن ميت مقدارى تربت همراه او گذاشته شده<ref>المبسوط في فقه الإمامية‌، ج۱، ص۱۸۶.</ref> و با حنوط{{یادداشت| حنوط: مقدارى كافور كه بر جاهاى سجده ميت مى‌گذارند: بر پيشانى، كف دستها، سر زانوها و نوك انگشتان بزرگ پاها<ref>ریاض المسائل، ج۱، ص۳۹۱.</ref> }} او نيز آمیخته شود.<ref>هداية الأمة، ج۱، ص۲۷۳.</ref>