در حال ویرایش تغییر قبله (بخش)

==حکمت‌های تغییر قبله==
نماز خواندن به سوی بیت‌المقدس برای کسانی که کعبه را سرمایه معنویِ نژاد خود می‏‌دانستند، مشکل بود. نیز روی برگرداندن از بیت‌المقدس به سوی کعبه برای آنان که به بیت‌المقدس عادت کرده بودند، دشوار بود. پس چرا خداوند از همان آغاز قبله مسلمانان را کعبه قرار نداد؟ چرا در میان نماز و به این صورت ناگهانی، باید این تغییر انجام می‏‌گرفت؟ 

مفسران علل تغییر قبله را چنین برشمرده‌اند:

===جداسازی مسلمانان از مشرکان===
آن گاه که پیامبر اکرم(ص) در مکه بود، خانه کعبه کانون بت‌های مشرکان به شمار می‌رفت. از این رو، به طور موقت با فرمان خداوند به بیت ‏المقدس روی گرداند و به این ترتیب، صفوف مسلمانان از مشرکان‏ که به کعبه اهتمام می‏‌ورزیدند، جدا گشت. <ref>الکشاف، ج1، ص200.</ref>

پس از هجرت پیامبر(ص) به مدینه، یهودیان مسئله قبله را دستاویز قرار دادند و از آن سوء استفاده می‏‌کردند. دانشوران یهود و نصارا بر پایه کتاب‏‌های دینی خود، از آمدن پیامبری که به دو قبله نماز می‏‌خواند، خبر داشتند. (سوره بقره، آیه146؛ [[سوره انعام]]، آیه20) <ref>مجمع البیان، ج1، ص420؛الکشاف، ج1، ص203.</ref>

بر پایه آیه 144 سوره بقره که در آن، عبارت «اوتوا الکتاب» به کار رفته، یکی از نشانه‏‌های پیشگویی شده رسول خدا در متون [[اهل کتاب]] و صحف پیامبران پیشین، تغییر قبله بود. از سوی دیگر، با تشکیل حکومت پیامبر(ص) در مدینه، قدرت مسلمانان تا حدی استوار گشته و صفوف آنان از دیگران کاملاً مشخص شده بود.

از این رو، دیگر قبله بودن بیت‌المقدس ضرورت نداشت و پیامبر(ص) خواستار تغییر آن شد. در این هنگام، قبله به سوی کعبه، کهن‏‌ترین خانه توحید و اصیل‏‌ترین کانون پیامبران، بازگشت. (سوره آل‌عمران، آیه96) با صدور حکم تغییر قبله، مسلمانان فرمان یافتند که به ‌سوی کعبه توجه کنند تا از یهودیان که به ‌سوی بیت‌المقدس متوجه بودند، مشخص شوند <ref>التبیان، ج2، ص5؛روض الجنان، ج2، ص203؛مجمع البیان، ج1، ص412-414.</ref>؛ زیرا تاثیر نگرفتن از عادات محیط، بهترین کمال است.

نیز بر پایه فرمایش خداوند (سوره بقره، آیه145) برای پیامبر(ص) آشکار شد که اهل کتاب ایمان نخواهند آورد. وانگهی به رسمیت شناختن قبله یک اقلیت در برابر دلبستگی سنتی مکیان (سوره بقره، آیه143) <ref>الاحتجاج، ج1، ص45-46.</ref> به کعبه تا سال دوم ق. بر خلاف شبهه‌افکنی یهود، <ref>المفصل، ج6، ص548.</ref> از صدق دعوت پیامبر(ص) و الهی بودن [[آیین اسلام]] نشان داشت.

===بازشناسی و آزمایش مسلمانان===

یکی از حکمت‏های تغییر قبله، بازشناسی و آزمایش (سوره بقره، آیه143)<ref>الکشاف، ج1، ص200.</ref> مسلمانان بوده است؛ زیرا آنان که پیرو راستین فرمان خداوند بودند، بدون تعصب و اکراه این تغییر را ‏پذیرفتند؛ ولی آنان که ایمان خالص نداشتند و به مقام تسلیم نرسیده بودند، هم‏آوا با یهودیان، بهانه‏‌جویی و چون و چرا را آغاز ‏کردند و اطاعت از این دستور را بسیار دشوار یافتند.<ref>جامع البیان، ج2، ص8.</ref>این آزمایش سخت خداوند، آثار و رسوب شرک را از وجود مسلمانان زدود و بذر تسلیم مطلق در برابر فرمان حق را در جانشان رویاند. بر پیامبر(ص) هم آشکار شد که پیروان واقعی او چه کسانی هستند و این پیام برای مسلمانان سده‌های بعد باقی ماند که در همه امور باید تابع محض ولایت باشند.

===رمز وحدت مسلمانان===

اصولاً خداوند بدون مکان است. <ref>تفسیر القرآن المجید، ص93؛التبیان، ج9، ص204.</ref> پس قبله رمزی برای وحدت صفوف و احیای خاطره‏‌های توحیدی است و تغییر آن هیچ چیز را دگرگون نخواهد کرد. مهم آن است که انسان در برابر فرمان خدا تسلیم باشد و بت‏های تعصب و لجاجت و خودخواهی را در هم بشکند.