در حال ویرایش تونس (بخش)

===بهره‌برداری فرانسه از حج تونس===

در سده 19م. شماری از سازمان‌های حمل و نقل فرانسه عهده‌دار انتقال دریایی حاجیان تونس بودند و برای این کار، هزینه بسیار از مردم می‌گرفتند و آن‌ها را با کشتی‌های کهنه و نامناسب انتقال می‌دادند. آورده‌اند که دولت فرانسه در صدد بود برای پیشگیری از تشتت، امتیاز انتقال حج‌‌گزاران تونس را به شکلی خاص به فرانسه بسپارد. <ref>دراسات تاریخ الجزیرة العربیه، ج2، ص178، «الوثائق و المخطوطات العربیة لتاریخ الجزیرة العربیة فی تونس. </ref>

تاسیس راه آهن [[دمشق]] به حجاز و نیز دمشق به [[بیروت]]، موجب افزایش سفر به مکه شد. در یکی از گزارش‌ها، از نگرانی وزیر امور خارجه فرانسه از افزایش حاجیان تونس یاد شده است. در گزارش دیگر، از همکاری فرماندار (بای) تونس با [[امیر مکه]] در اهتمام به تعمیر راه آهن سخن رفته است. <ref>دراسات تاریخ الجزیرة العربیه، ج2، ص178</ref>