در حال ویرایش جدال (فتاوای مراجع)

هشدار: شما وارد نشده‌اید. نشانی آی‌پی شما برای عموم قابل مشاهده خواهد بود اگر هر تغییری ایجاد کنید. اگر وارد شوید یا یک حساب کاربری بسازید، ویرایش‌هایتان به نام کاربری‌تان نسبت داده خواهد شد، همراه با مزایای دیگر.

این ویرایش را می‌توان خنثی کرد. لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که می‌خواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثی‌سازی ویرایش را به پایان ببرید.

نسخهٔ فعلی متن شما
خط ۱: خط ۱:
{{مقاله فقهی۲
{{مقاله فقهی۲
| جدال|جدال}}
| جدال|جدال}}
{{سخ}}
==چگونگی==
{{جعبه اطلاعات اعمال
| عنوان = جدال (نوعی سوگند)
| تصویر =  
| توضیح تصویر =
| فیلم =
| توضیح فیلم =
| دسته = [[محرمات احرام]]
| مربوط به آیین = [[احرام]] در [[عمره]] و [[حج]]
| مکان = حرم مکنی
| زمان = هنگام احرام
| عمل قبلی =
| عمل بعدی =
| حکم = حرام
| کفاره = قربانی کردن گوسفند، در صورت سوگند دروغ یا تکرار سوگند راست
| پیامد فقهی =
| ثواب =
| آداب وابسته =
| فلسفه و اسرار =
| منشاء و تاریخچه =
| مکان‌های وابسته =
| اشیای وابسته =
| ذکرهای وابسته =
| دعاهای وابسته =
| مفاهیم فقهی وابسته = [[محرمات احرام]]
| احکام فقهی وابسته = [[فسوق]]
| صفحه فتواهای مراجع =
| جستارهای وابسته = [[جدال]]
}}
==جدال چیست؟==
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
! جدال
! جدال
|-style="background:#f9f9fe;"
|-style="background:#f9f9fe;"
|
|
'''امام خمینی:''' [از محرمات احرام است:] [[جدال]]؛{{توضیح مساله|*|
'''امام خمینی:''' [از محرمات احرام است:] جدال ؛{{توضيح مساله|*|
* '''زنجانی:''' و آن قسم خوردن به خداوند متعال در مقام اثبات یا ابطال مطلبی است، راست باشد یا [[دروغ]]، همراه با نزاع و ستیزه‌جویی باشد یا نباشد.
* '''آيت‌الله زنجاني:''' و آن قسم خوردن به خداوند متعال در مقام اثبات يا ابطال مطلبي است، راست باشد يا دروغ، همراه با نزاع و ستيزه‌جويي باشد يا نباشد.
* '''سبحانی:''' جدال آن است که برای اثبات یا رد سخنی به خدا سوگند بخورد خواه با لفظ جلاله «الله» باشد یا معادل آن در زبان‌های دیگر.
* '''آيت‌الله سبحاني:''' جدال آن است که براي اثبات يا رد سخني به خدا سوگند بخورد خواه با لفظ جلاله «الله» باشد يا معادل آن در زبان‌هاي ديگر.
}}
}} و آن گفتن «لا وَالله» و «بَلي وَالله» است.
و آن گفتن «لا وَالله» و «بَلی وَالله» است.
|-style="background:#fefef9;"
|-style="background:#fefef9;"
| '''مراجع دیگر:'''
| '''مراجع دیگر:'''
{{ارجاع مساله|*}}
{{ارجاع مساله|*}}
|}
|}
 
{{سخ}}
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
! مسئله 373
! مسئله 373
|-style="background:#f9f9fe;"
|-style="background:#f9f9fe;"
|
|
'''امام خمینی:''' گفتن کلمه «لا» و کلمه «بَلی» و در سایر لغات، مرادف آن؛ مثل «نه»  
'''امام خمینی:''' گفتن کلمه «لا» و کلمه «بَلي» و در ساير لغات، مرادف آن؛ مثل «نه»  
و «آری»، دخالتی در جدال ندارد بلکه قَسَم خوردن در مقامِ اثبات مطلب یا ردّ غیر، [[جدال]] است.  {{توضیح مساله|373|
و «آري»، دخالتي در جدال ندارد بلکه قَسَم خوردن در مقامِ اثبات مطلب يا ردّ غير، جدال است.  {{توضيح مساله|373|
* '''تبریزى:''' و [[احتیاط]] در این است که به غیر این دو کلمه نیز [[قسم]] نخورد و همچنین با الفاظی که مترادف آنهاست از هر لغتی که باشد. ظاهر فرمایش '''خویی:''' این است که: کلمه «لا» و «بلی» دخالت در مطلب دارد.  
* '''آيت‌الله تبريزى:''' و احتياط در اين است که به غير اين دو کلمه نيز قسم نخورد و همچنين با الفاظي که مترادف آنهاست از هر لغتي که باشد.
* '''فاضل:''' در مرادف اشکال است و ظاهراً در جدال محرّم خصوص لفظ «لا» و «بلی» دخالت دارد.
ظاهر فرمايش '''آيت‌الله خويي:''' اين است که: کلمه «لا» و «بلي» دخالت در مطلب دارد.  
* '''گلپایگانی:''' بنا بر [[احتیاط]] لازم، گفتن کلمه «آری والله» و «بله والله» و «نه والله» ملحق به آن است.
* '''آيت‌الله فاضل:''' در مرادف اشکال است و ظاهراً در جدال محرّم خصوص لفظ «لا» و «بلي» دخالت دارد.
* '''مکارم:''' بنا بر [[احتیاط واجب]] در حال [[احرام]] از هر نوع [[مجادله]] و خصومت بپرهیزند، هرچند جمله‌های قسم در آن نباشد.
* '''آيت‌الله گلپايگاني:''' بنا بر احتياط لازم، گفتن کلمه «آري والله» و «بله والله» و «نه والله» ملحق به آن است.
* '''آيت‌الله مکارم:''' بنا بر احتياط واجب در حال احرام از هر نوع مجادله و خصومت بپرهيزند، هرچند جمله‌هاي قسم در آن نباشد.
}}
}}
|-style="background:#fefef9;"
|-style="background:#fefef9;"
خط ۶۰: خط ۳۱:
{{ارجاع مساله|373}}
{{ارجاع مساله|373}}
|}
|}
 
{{سخ}}
== سوگند به لفظ الله ==
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
! مسئله 374
! مسئله 374
|-style="background:#f9f9fe;"
|-style="background:#f9f9fe;"
|
|
'''امام خمینی:''' قَسَم اگر به لفظ «الله» باشد یا مرادف آن؛ مثل «خدا» در زبان فارسی، [[جدال]] است،{{توضیح مساله|374|
'''امام خمینی:''' قَسَم اگر به لفظ «الله» باشد يا مرادف آن؛ مثل «خدا» در زبان فارسي، جدال است، {{توضيح مساله|374|
* '''بهجت:''' اگر [[قسم]] به لفظ جلاله نباشد اظهر عدم الحاق است و اگر به لفظ جلاله باشد ظاهر تحقق [[حرام]] به مجرد آن است.
* '''آيت‌الله بهجت:''' اگر قسم به لفظ جلاله نباشد اظهر عدم الحاق است و اگر به لفظ جلاله باشد ظاهر تحقق حرام به مجرد آن است.
* '''خامنه‌ای:''' بنا بر [[احتیاط واجب]] لفظ مرادف «الله» به هر زبانی که باشد ملحق به جدال است.
* '''آيت‌الله خامنه‌اي:''' بنا بر احتياط واجب لفظ مرادف «الله» به هر زباني که باشد ملحق به جدال است.
* '''خویی:''' بنا بر احتیاط واجب لفظ مرادف «الله» به هر زبانی که باشد ملحق به جدال است.
* '''آيت‌الله خويي:''' بنا بر احتياط واجب لفظ مرادف «الله» به هر زباني که باشد ملحق به جدال است.
* '''فاضل:''' ظاهراً لفظ «الله» بدون «لا» و «بلی» جدال محرّم نیست و مرادف «الله» نیز به هر زبانی که باشد جدال محرّم نمی‌باشد.
* '''آيت‌الله فاضل:''' ظاهراً لفظ «الله» بدون «لا» و «بلي» جدال محرّم نيست و مرادف «الله» نيز به هر زباني که باشد جدال محرّم نمي‌باشد.
}}
}}و اما قَسَم به غير خدا، به هر کسي باشد، ملحق به جدال نيست.
و اما قَسَم به غیر خدا، به هر کسی باشد، ملحق به جدال نیست.
|-style="background:#fefef9;"
|-style="background:#fefef9;"
| '''مراجع دیگر:'''
| '''مراجع دیگر:'''
{{ارجاع مساله|374}}
{{ارجاع مساله|374}}
|}
|}
 
{{سخ}}
== سوگند به سایر اسامی خدا ==
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
! مسئله 375
! مسئله 375
|-style="background:#f9f9fe;"
|-style="background:#f9f9fe;"
|
|
'''امام خمینی:''' احتیاط واجب الحاق سایر اسماء الله است به لفظ جلاله، پس اگر کسی قَسَم بخورد به «رحمان» و «رحیم» و «خالق سموات و ارض»، جدال محسوب می‌شود به احتیاط واجب.{{توضیح مساله|375|
'''امام خمینی:''' احتياط واجب الحاق ساير اسماء الله است به لفظ جلاله، پس اگر کسي قَسَم بخورد به «رحمان» و «رحيم» و «خالق سموات و ارض»، جدال محسوب مي‌شود به احتياط واجب. {{توضيح مساله|375|
* '''بهجت:''' اگر قسم به لفظ جلاله نباشد اظهر عدم الحاق است و اگر به لفظ جلاله باشد ظاهر تحقق [[حرام]] به مجرد آن است.
* '''آيت‌الله بهجت:''' اگر قسم به لفظ جلاله نباشد اظهر عدم الحاق است و اگر به لفظ جلاله باشد ظاهر تحقق حرام به مجرد آن است.
* '''زنجانی و سیستانی:''' در جدال کافی است که قسم به خدای متعال باشد ولو به لفظ جلاله نباشد.  
* '''آيت‌الله زنجاني، آيت‌الله سيستاني:''' در جدال کافي است که قسم به خداي متعال باشد ولو به لفظ جلاله نباشد.  
* '''سبحانی:''' سایر اسماء الله به لفظ جلاله محلق می‌باشد.
* '''آيت‌الله سبحاني:''' ساير اسماء الله به لفظ جلاله محلق مي‌باشد.
* '''فاضل:''' در صورتی که مشتمل بر کلمه «لا» و یا «بلی» باشد در این صورت نیز [[احتیاط مستحب]] الحاق است.
* '''آيت‌الله فاضل:''' در صورتي که مشتمل بر کلمه «لا» و يا «بلي» باشد در اين صورت نيز احتياط مستحب الحاق است.
}}
}}
|-style="background:#fefef9;"
|-style="background:#fefef9;"
خط ۹۳: خط ۶۱:
{{ارجاع مساله|375}}
{{ارجاع مساله|375}}
|}
|}
==سوگند در حال ضرورت==
{{سخ}}
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
! مسئله 376
! مسئله 376
|-style="background:#f9f9fe;"
|-style="background:#f9f9fe;"
|
|
'''امام خمینی:''' در مقام [[ضرورت]]، برای اثبات حقی با ابطال باطلی جایز است قَسَم بخورد به جلاله و غیر آن.{{توضیح مساله|376|
'''امام خمینی:''' در مقام ضرورت، براي اثبات حقي با ابطال باطلي جايز است قَسَم بخورد به جلاله و غير آن. {{توضيح مساله|376|
* '''بهجت:''' و در صورت جواز کفاره‌ای نیست علی الاظهر.
* '''آيت‌الله بهجت:''' و در صورت جواز کفاره‌اي نيست علي الاظهر.
* '''تبریزی، خویی، صافی و گلپایگانی:''' و همچنین برای اظهار مودت و دوستی و اکرام مؤمن نیز [[جایز]] است.
* '''آيات عظام تبريزي، خويي، صافي، گلپايگاني:''' و همچنين براي اظهار مودت و دوستي و اکرام مؤمن نيز جايز است.
* '''زنجانی:''' بلکه قسم خوردن برای اظهار دوستی مؤمن یا تکریم او جایز است.
* '''آيت‌الله زنجاني:''' بلکه قسم خوردن براي اظهار دوستي مؤمن يا تکريم او جايز است.
* '''سبحانی:''' و همچنین اظهار و اثبات مودت و دوستی، یکی دو بار قسم خوردن اشکال ندارد ولی اگر مکرر و پی‌درپی شد جدال محسوب می‌شود و احتیاط مستحب آن است که در حال [[احرام]] اصلاً قسم نخورد.
* '''آيت‌الله سبحاني:''' و همچنين اظهار و اثبات مودت و دوستي، يکي دو بار قسم خوردن اشکال ندارد ولي اگر مکرر و پي‌درپي شد جدال محسوب مي‌شود و احتياط مستحب آن است که در حال احرام اصلاً قسم نخورد.
* '''سیستانی:''' استثنا می‌شود از حرمت جدال موردی که ترک آن مستلزم ضرری بر [[مکلف]] باشد، مثلاً حق او را پایمال کند.
* '''آيت‌الله سيستاني:''' استثنا مي‌شود از حرمت جدال موردي که ترک آن مستلزم ضرري بر مکلف باشد، مثلاً حق او را پايمال کند.
}}
}}
|-style="background:#fefef9;"
|-style="background:#fefef9;"
خط ۱۰۹: خط ۷۷:
{{ارجاع مساله|376}}
{{ارجاع مساله|376}}
|}
|}
==کفاره سوگند راست==
{{سخ}}
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
! مسئله 377
! مسئله 377
|-style="background:#f9f9fe;"
|-style="background:#f9f9fe;"
|
|
'''امام خمینی:''' اگر در جدال راستگو باشد، در کمتر از سه مرتبه چیزی بر او نیست مگر [[استغفار]] ،{{توضیح مساله|377|
'''امام خمینی:''' اگر در جدال راستگو باشد، در کمتر از سه مرتبه چيزي بر او نيست مگر استغفار ،{{توضيح مساله|377|
* '''سیستانی:''' به گفته بعضی از فقها [[جدال]] با [[قسم]] راست محقّق نمی‌شود مگر اینکه سه بار پی‌درپی باشد و این گفته خالی از وجه نیست، گرچه [[احتیاط]] ترک آن است حتی یک بار.
* '''آيت‌الله سيستاني:''' به گفته بعضي از فقها جدال با قسم راست محقّق نمي‌شود مگر اينکه سه بار پي‌درپي باشد و اين گفته خالي از وجه نيست، گرچه احتياط ترک آن است حتي يک بار.
}}
}} و در سه مرتبه {{توضيح مساله|377|
و در سه مرتبه{{توضیح مساله|377|
* '''آيت‌الله خامنه‌اي:''' و در بيش از دو بار.
* '''خامنه‌ای:''' و در بیش از دو بار.
}}کفاره بايد بدهد و کفاره آن يک گوسفند است. {{توضيح مساله|377|
}}
* '''آيت‌الله بهجت:''' اگر سه مرتبه پي‌درپي باشد، و در حکم غير صورت تتابع با عدم تخلل تکفير تأمل است در صادق و کاذب.  
[[کفاره]] باید بدهد و کفاره آن یک گوسفند است.{{توضیح مساله|377|
* '''آيت‌الله سبحاني:''' درکفاره در مرتبه سوم کفاره آن يک گوسفند و اگر بار ديگر سه مرتبه يا بيشتر قسم راست بخورد کفاره آن نيز يک گوسفند است ولي اگر در مقام جدال سوگند دروغ ياد کند در مرتبه نخست يک گوسفند و در مرتبه دوم يک گاو و در مرتبه سوم يک شتر است و اگر کفاره آن را بپردازد براي مرتبه چهارم يک گوسفند است و براي مرتبه پنجم يک گاو است و براي مرتبه ششم دوباره شتر است و تمامي موارد ياد شده در صورت علم به حکم شرعي و عمد است ولي اگر از روي فراموشي و يا جهل به مسئله قسم ياد کرد و جدال نمود چه دروغ و چه راست کفاره ندارد.
* '''بهجت:''' اگر سه مرتبه پی‌درپی باشد، و در حکم غیر صورت تتابع با عدم تخلل تکفیر تأمل است در صادق و کاذب.  
* '''آيت‌الله سيستاني:''' اگر سه بار پي‌درپي باشد.
* '''سبحانی:''' در کفاره در مرتبه سوم کفاره آن یک گوسفند و اگر بار دیگر سه مرتبه یا بیشتر قسم راست بخورد کفاره آن نیز یک گوسفند است ولی اگر در مقام جدال سوگند [[دروغ]] یاد کند در مرتبه نخست یک گوسفند و در مرتبه دوم یک گاو و در مرتبه سوم یک شتر است و اگر کفاره آن را بپردازد برای مرتبه چهارم یک گوسفند است و برای مرتبه پنجم یک گاو است و برای مرتبه ششم دوباره شتر است و تمامی موارد یاد شده در صورت علم به حکم شرعی و عمد است ولی اگر از روی فراموشی و یا جهل به مسئله قسم یاد کرد و جدال نمود چه دروغ و چه راست کفاره ندارد.
* '''سیستانی:''' اگر سه بار پی‌درپی باشد.
}}
}}
|-style="background:#fefef9;"
|-style="background:#fefef9;"
خط ۱۲۹: خط ۹۵:
{{ارجاع مساله|377}}
{{ارجاع مساله|377}}
|}
|}
 
{{سخ}}
== کفاره سوگند دروغ ==
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
! مسئله 378
! مسئله 378
|-style="background:#f9f9fe;"
|-style="background:#f9f9fe;"
|
|
'''امام خمینی:''' اگر در جدال دروغگو باشد احتیاط واجب آن است که در یک
'''امام خمینی:''' اگر در جدال دروغگو باشد احتياط واجب آن است که در يک
مرتبه یک گوسفند کفاره بدهد و در دو مرتبه یک گاو و در سه مرتبه یک
مرتبه يک گوسفند کفاره بدهد و در دو مرتبه يک گاو و در سه مرتبه يک
شتر بلکه خالی از قوت نیست.  {{توضیح مساله|378|
شتر بلکه خالي از قوت نيست.  {{توضيح مساله|378|
* '''بهجت:''' در یک مرتبه یک گوسفند و در دو مرتبه، بنا بر احتیاط یک گاو کفاره بدهد، بلکه خالی از وجه نیست و در سه مرتبه تخییر میان گاو و شتر خالی از وجه نیست. (مناسک شیخ، ص22).
* '''آيت‌الله بهجت:''' در يک مرتبه يک گوسفند و در دو مرتبه، بنا بر احتياط يک گاو کفاره بدهد، بلکه خالي از وجه نيست و در سه مرتبه تخيير ميان گاو و شتر خالي از وجه نيست. (مناسک شيخ، ص22).
* '''تبریزی، خویی و سیستانی:''' در مرتبه اول یک گوسفند و در مرتبه دوم یک گوسفند دیگر ('''تبریزى:''' در مرتبه دوم یک گوسفند دیگر بنا بر احتیاط) و در مرتبه سوم یک گاو [[کفاره]] بدهد.
* '''آيات عظام تبريزي، خويي، سيستاني:''' در مرتبه اول يک گوسفند و در مرتبه دوم يک گوسفند ديگر ('''آيت‌الله تبريزى:''' در مرتبه دوم يک گوسفند ديگر بنا بر احتياط) و در مرتبه سوم يک گاو کفاره بدهد.
* '''خامنه‌ای:''' اگر سوگند [[دروغ]] یاد کند، در مرتبه اول و دوم باید یک گوسفند کفاره دهد، و احوط آن است که در مرتبه دوم، دو گوسفند بدهد، اما اگر بیش از دوبار چنین کند، در مرتبه‌های بعد باید یک گاو کفاره بدهد.  
* '''آيت‌الله خامنه‌اي:''' اگر سوگند دروغ ياد کند، در مرتبه اول و دوم بايد يک گوسفند کفاره دهد، و احوط آن است که در مرتبه دوم، دو گوسفند بدهد، اما اگر بيش از دوبار چنين کند، در مرتبه‌هاي بعد بايد يک گاو کفاره بدهد.  
* '''زنجانی:''' اگر از روی عمد و علم به [[دروغ]] بودن مطلبی برای آن قسم بخورد، کفاره آن یک شتر است و اگر در دروغ بودن آن تردید داشته و بعد از قسم معلوم شد که دروغ بوده کفاره آن در بار اول گوسفند و بار دوم گاو و بار سوم و بیشتر شتر یا گاو است و اگر از دروغ بودن خبر غفلت داشته، کفاره جدال صادق، واجب می‌شود.  
* '''آيت‌الله زنجاني:''' اگر از روي عمد و علم به دروغ بودن مطلبي براي آن قسم بخورد، کفاره آن يک شتر است و اگر در دروغ بودن آن ترديد داشته و بعد از قسم معلوم شد که دروغ بوده کفاره آن در بار اول گوسفند و بار دوم گاو و بار سوم و بيشتر شتر يا گاو است و اگر از دروغ بودن خبر غفلت داشته، کفاره جدال صادق، واجب مي‌شود.  
* '''سبحانی:''' درکفاره در مرتبه سوم کفاره آن یک گوسفند و اگر بار دیگر سه مرتبه یا بیشتر قسم راست بخورد کفاره آن نیز یک گوسفند است ولی اگر در مقام جدال سوگند دروغ یاد کند در مرتبه نخست یک گوسفند و در مرتبه دوم یک گاو و در مرتبه سوم یک شتر است و اگر کفاره آن را بپردازد برای مرتبه چهارم یک گوسفند است و برای مرتبه پنجم یک گاو است و برای مرتبه ششم دوباره شتر است و تمامی موارد یاد شده در صورت علم به حکم شرعی و عمد است ولی اگر از روی فراموشی و یا جهل به مسئله قسم یاد کرد و جدال نمود چه دروغ و چه راست کفاره ندارد.
* '''آيت‌الله سبحاني:''' درکفاره در مرتبه سوم کفاره آن يک گوسفند و اگر بار ديگر سه مرتبه يا بيشتر قسم راست بخورد کفاره آن نيز يک گوسفند است ولي اگر در مقام جدال سوگند دروغ ياد کند در مرتبه نخست يک گوسفند و در مرتبه دوم يک گاو و در مرتبه سوم يک شتر است و اگر کفاره آن را بپردازد براي مرتبه چهارم يک گوسفند است و براي مرتبه پنجم يک گاو است و براي مرتبه ششم دوباره شتر است و تمامي موارد ياد شده در صورت علم به حکم شرعي و عمد است ولي اگر از روي فراموشي و يا جهل به مسئله قسم ياد کرد و جدال نمود چه دروغ و چه راست کفاره ندارد.
* '''فاضل:''' واجب است که در مرتبه اول گوسفند کفاره بدهد و احتیاط واجب آن است که در مرتبه دوم یک گاو و در مرتبه سوم یک شتر کفاره بدهد و احتیاط کامل به آن تحقق پیدا می‌کند که در مرتبه دوم بین گوسفند و گاو و در مرتبه سوم بین گاو و شتر جمع نماید.
* '''آيت‌الله فاضل:''' واجب است که در مرتبه اول گوسفند کفاره بدهد و احتياط واجب آن است که در مرتبه دوم يک گاو و در مرتبه سوم يک شتر کفاره بدهد و احتياط کامل به آن تحقق پيدا مي‌کند که در مرتبه دوم بين گوسفند و گاو و در مرتبه سوم بين گاو و شتر جمع نمايد.
* '''مکارم:''' این قول موافق [[احتیاط]] است.
* '''آيت‌الله مکارم:''' اين قول موافق احتياط است.
}}
}}
|-style="background:#fefef9;"
|-style="background:#fefef9;"
خط ۱۵۰: خط ۱۱۵:
{{ارجاع مساله|378}}
{{ارجاع مساله|378}}
|}
|}
 
{{سخ}}
== کفاره تکرار جدال ==
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
! مسئله 379
! مسئله 379
|-style="background:#f9f9fe;"
|-style="background:#f9f9fe;"
|
|
'''امام خمینی:''' اگر در جدال به [[دروغ]]، در دفعه اول یک گوسفند کفاره [[ذبح]] کرد، بعید نیست که اگر بعد از آن جدال کند به دروغ، کفاره آن یک گوسفند باشد نه گاو.{{توضیح مساله|379|
'''امام خمینی:''' اگر در جدال به دروغ، در دفعه اول يک گوسفند کفاره ذبح کرد، بعيد نيست که اگر بعد از آن جدال کند به دروغ، کفاره آن يک گوسفند باشد نه گاو. {{توضيح مساله|379|
* '''سبحانی:''' کفاره آن یک گاو است.
* '''آيت‌الله سبحاني:''' کفاره آن يک گاو است.
* '''سیستانی:''' و اگر کفاره را داد و دوباره قَسَم دروغ خورد، باید به ترتیبی که گذشت کفاره بدهد.
* '''آيت‌الله سيستاني:''' و اگر کفاره را داد و دوباره قَسَم دروغ خورد، بايد به ترتيبي که گذشت کفاره بدهد.
* '''صافی و گلپایگانی:''' متعرض این فرع و فروع بعدی نشده‌اند.
* '''آيت‌الله صافي، * '''آيت‌الله گلپايگاني:''' متعرض اين فرع و فروع بعدي نشده¬اند.
* '''فاضل:''' بلکه بعید نیست کفاره‌اش یک گاو باشد.
* '''آيت‌الله فاضل:''' بلکه بعيد نيست کفاره‌اش يک گاو باشد.
* '''مکارم:''' بعید است.
* '''آيت‌الله مکارم:''' بعيد است.
}}
}}
|-style="background:#fefef9;"
|-style="background:#fefef9;"
خط ۱۷۲: خط ۱۳۶:
|-style="background:#f9f9fe;"
|-style="background:#f9f9fe;"
|
|
'''امام خمینی:''' اگر در جدال به دروغ، دو مرتبه جدال کرد و یک گاو{{توضیح مساله|380|
'''امام خمینی:''' اگر در جدال به دروغ، دو مرتبه جدال کرد و يک گاو {{توضيح مساله|380|
* '''بهجت:''' در یک مرتبه یک گوسفند و در دو مرتبه، بنا بر احتیاط یک گاو کفاره بدهد، بلکه خالی از وجه نیست و در سه مرتبه تخییر میان گاو و شتر خالی از وجه نیست. (مناسک شیخ، ص22).
* '''آيت‌الله بهجت:''' در يک مرتبه يک گوسفند و در دو مرتبه، بنا بر احتياط يک گاو کفاره بدهد، بلکه خالي از وجه نيست و در سه مرتبه تخيير ميان گاو و شتر خالي از وجه نيست. (مناسک شيخ، ص22).
* '''تبریزی، خویی و سیستانی:''' در مرتبه اول یک گوسفند و در مرتبه دوم یک گوسفند دیگر ('''تبریزى:''' در مرتبه دوم یک گوسفند دیگر بنا بر احتیاط) و در مرتبه سوم یک گاو کفاره بدهد.
* '''آيات عظام تبريزي، خويي، سيستاني:''' در مرتبه اول يک گوسفند و در مرتبه دوم يک گوسفند ديگر ('''آيت‌الله تبريزى:''' در مرتبه دوم يک گوسفند ديگر بنا بر احتياط) و در مرتبه سوم يک گاو کفاره بدهد.
* '''خامنه‌ای:''' اگر سوگند دروغ یاد کند، در مرتبه اول و دوم باید یک گوسفند کفاره دهد، و احوط آن است که در مرتبه دوم، دو گوسفند بدهد، اما اگر بیش از دوبار چنین کند، در مرتبه‌های بعد باید یک گاو کفاره بدهد.  
* '''آيت‌الله خامنه‌اي:''' اگر سوگند دروغ ياد کند، در مرتبه اول و دوم بايد يک گوسفند کفاره دهد، و احوط آن است که در مرتبه دوم، دو گوسفند بدهد، اما اگر بيش از دوبار چنين کند، در مرتبه‌هاي بعد بايد يک گاو کفاره بدهد.  
* '''زنجانی:''' اگر از روی عمد و علم به دروغ بودن مطلبی برای آن قسم بخورد، کفاره آن یک شتر است و اگر در دروغ بودن آن تردید داشته و بعد از قسم معلوم شد که دروغ بوده کفاره آن در بار اول گوسفند و بار دوم گاو و بار سوم و بیشتر شتر یا گاو است و اگر از دروغ بودن خبر غفلت داشته، کفاره جدال صادق، [[واجب]] می‌شود.  
* '''آيت‌الله زنجاني:''' اگر از روي عمد و علم به دروغ بودن مطلبي براي آن قسم بخورد، کفاره آن يک شتر است و اگر در دروغ بودن آن ترديد داشته و بعد از قسم معلوم شد که دروغ بوده کفاره آن در بار اول گوسفند و بار دوم گاو و بار سوم و بيشتر شتر يا گاو است و اگر از دروغ بودن خبر غفلت داشته، کفاره جدال صادق، واجب مي‌شود.  
* '''سبحانی:''' [[کفاره]] آن یک گاو است.
* '''آيت‌الله سبحاني:''' کفاره آن يک گاو است.
* '''فاضل:''' [[واجب]] است که در مرتبه اول گوسفند کفاره بدهد و احتیاط واجب آن است که در مرتبه دوم یک گاو و در مرتبه سوم یک شتر کفاره بدهد و احتیاط کامل به آن تحقق پیدا می‌کند که در مرتبه دوم بین گوسفند و گاو و در مرتبه سوم بین گاو و شتر جمع نماید.
* '''آيت‌الله فاضل:''' واجب است که در مرتبه اول گوسفند کفاره بدهد و احتياط واجب آن است که در مرتبه دوم يک گاو و در مرتبه سوم يک شتر کفاره بدهد و احتياط کامل به آن تحقق پيدا مي‌کند که در مرتبه دوم بين گوسفند و گاو و در مرتبه سوم بين گاو و شتر جمع نمايد.
* '''مکارم:''' این قول موافق احتیاط است.
* '''آيت‌الله مکارم:''' اين قول موافق احتياط است.
}}
}} ذبح کرد براي کفاره و بعد يک مرتبه ديگر جدال کرد به دروغ، ظاهراً يک گوسفند کفاره است {{توضيح مساله|380|
ذبح کرد برای کفاره و بعد یک مرتبه دیگر جدال کرد به دروغ، ظاهراً یک گوسفند کفاره است{{توضیح مساله|380|
* '''آيت‌الله تبريزى:''' اگر بعد از اينکه دو مرتبه بر دروغ جدال کرد و دو گوسفند کفاره داد، براي مرتبه سوم فقط يک گوسفند بايد بدهد و اگر بعد از دادن دو گوسفند دو مرتبه ديگر جدال به دروغ کرد بايد دو گوسفند و اگر سه مرتبه يا بيشتر جدال به دروغ کرد يک گاو بايد ذبح کند.
* '''تبریزى:''' اگر بعد از اینکه دو مرتبه بر دروغ جدال کرد و دو گوسفند کفاره داد، برای مرتبه سوم فقط یک گوسفند باید بدهد و اگر بعد از دادن دو گوسفند دو مرتبه دیگر جدال به دروغ کرد باید دو گوسفند و اگر سه مرتبه یا بیشتر جدال به دروغ کرد یک گاو باید ذبح کند.
* '''آيت‌الله خويي:''' در جدال دروغ، بار اول يک گوسفند و بار دوم گوسفندي ديگر و بار سوم به بعد، هر بار يک گاو است و دادن کفاره در اثنا، تأثيري در حکم ندارد.
* '''خویی:''' در جدال دروغ، بار اول یک گوسفند و بار دوم گوسفندی دیگر و بار سوم به بعد، هر بار یک گاو است و دادن کفاره در اثنا، تأثیری در حکم ندارد.
* '''آيت‌الله سبحاني:''' کفاره آن يک شتر است و اگر پس از ذبح شتر دوباره به دروغ جدال کرد کفاره آن يک گوسفند است و تمامي موارد ياد شده در صورت علم به حکم شرعي و عمد است ولي اگر از روي فراموشي و يا جهل به مسئله قسم ياد کرد و جدال نمود چه دروغ و چه راست کفاره ندارد.
* '''سبحانی:''' کفاره آن یک شتر است و اگر پس از ذبح شتر دوباره به دروغ جدال کرد کفاره آن یک گوسفند است و تمامی موارد یاد شده در صورت علم به [[حکم شرعی]] و عمد است ولی اگر از روی فراموشی و یا جهل به مسئله قسم یاد کرد و جدال نمود چه دروغ و چه راست کفاره ندارد.
* '''آيت‌الله فاضل:''' بعيد نيست کفاره‌اش يک شتر باشد.
* '''فاضل:''' بعید نیست کفاره‌اش یک شتر باشد.
}}و اگر بعد از ذبح گاو دو مرتبه دروغ گفت و جدال کرد ظاهراً يک گاو کفاره آن است. {{توضيح مساله|380|
}}
* '''آيت‌الله فاضل:''' بعيد نيست کفاره‌اش دو شتر باشد.
و اگر بعد از ذبح گاو دو مرتبه [[دروغ]] گفت و [[جدال]] کرد ظاهراً یک گاو [[کفاره]] آن است.
* '''آيت‌الله مکارم:''' اين قول موافق احتياط است.
{{توضیح مساله|380|
* '''فاضل:''' بعید نیست کفاره‌اش دو شتر باشد.
* '''مکارم:''' این قول موافق [[احتیاط]] است.
}}
}}
|-style="background:#fefef9;"
|-style="background:#fefef9;"
خط ۱۹۶: خط ۱۵۷:
{{ارجاع مساله|380}}
{{ارجاع مساله|380}}
|}
|}
{{سخ}}
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
! مسئله 381
! مسئله 381
|-style="background:#f9f9fe;"
|-style="background:#f9f9fe;"
|
|
'''امام خمینی:''' اگر به راست جدال کرد بیشتر از سه مرتبه، هرچند باشد یک گوسفند کفاره است مگر آنکه بعد از سه مرتبه کفاره بدهد، در این صورت اگر سه مرتبه دیگر جدال کند به راست باید یک گوسفند ذبح کند.{{توضیح مساله|381|
'''امام خمینی:''' اگر به راست جدال کرد بيشتر از سه مرتبه، هرچند باشد يک گوسفند کفاره است مگر آنکه بعد از سه مرتبه کفاره بدهد، در اين صورت اگر سه مرتبه ديگر جدال کند به راست بايد يک گوسفند ذبح کند. {{توضيح مساله|381|
* '''تبریزى:''' اگر بعد از اینکه دو مرتبه بر دروغ جدال کرد و دو گوسفند کفاره داد، برای مرتبه سوم فقط یک گوسفند باید بدهد و اگر بعد از دادن دو گوسفند دو مرتبه دیگر جدال به [[دروغ]] کرد باید دو گوسفند و اگر سه مرتبه یا بیشتر جدال به دروغ کرد یک گاو باید [[ذبح]] کند.
* '''آيت‌الله تبريزى:''' اگر بعد از اينکه دو مرتبه بر دروغ جدال کرد و دو گوسفند کفاره داد، براي مرتبه سوم فقط يک گوسفند بايد بدهد و اگر بعد از دادن دو گوسفند دو مرتبه ديگر جدال به دروغ کرد بايد دو گوسفند و اگر سه مرتبه يا بيشتر جدال به دروغ کرد يک گاو بايد ذبح کند.
* '''خویی:''' در جدال راست از بار سوم به بعد هر بار یک گوسفند دارد و دادن کفاره در اثنا تأثیری در این حکم ندارد.
* '''آيت‌الله خويي:''' در جدال راست از بار سوم به بعد هر بار يک گوسفند دارد و دادن کفاره در اثنا تأثيري در اين حکم ندارد.
* '''سیستانی:''' اگر بعد از سه بار یا بیشتر قسم راست خوردن پی‌درپی کفاره بدهد و یا سه بار پشت سر هم قسم بخورد و پس از فاصله دوباره سه بار یا بیشتر پشت سر هم قسم بخورد، در این دو صورت باید یک کفاره دیگر بدهد.
* '''آيت‌الله سيستاني:''' اگر بعد از سه بار يا بيشتر قسم راست خوردن پي‌درپي کفاره بدهد و يا سه بار پشت سر هم قسم بخورد و پس از فاصله دوباره سه بار يا بيشتر پشت سر هم قسم بخورد، در اين دو صورت بايد يک کفاره ديگر بدهد.
* '''فاضل:''' ثبوت کفاره محل اشکال است.
* '''آيت‌الله فاضل:''' ثبوت کفاره محل اشکال است.
}}
}}
|-style="background:#fefef9;"
|-style="background:#fefef9;"
خط ۲۱۵: خط ۱۷۷:
|-style="background:#f9f9fe;"
|-style="background:#f9f9fe;"
|
|
'''امام خمینی:''' اگر به [[دروغ]] ده مرتبه یا بیشتر جدال کند، کفاره یک شتر است ظاهراً،{{توضیح مساله|382|
'''امام خمینی:''' اگر به دروغ ده مرتبه يا بيشتر جدال کند، کفاره يک شتر است ظاهراً، {{توضيح مساله|382|
* '''زنجانی:''' کفاره آن یک شتر یا گاو است و اگر برای برخی از جدال‌ها کفاره داده، مازاد به نحو مستقل کفاره دارد.
* '''آيت‌الله زنجاني:''' کفاره آن يک شتر يا گاو است و اگر براي برخي از جدال‌ها کفاره داده، مازاد به نحو مستقل کفاره دارد.
}}
}}مگر آنکه پس از سه مرتبه يا زيادتر، کفاره را ذبح کند که در اين صورت در دفعه اول گوسفند و در دفعه دوم گاو و در دفعه سوم شتر است. {{توضيح مساله|382|
مگر آنکه پس از سه مرتبه یا زیادتر، کفاره را ذبح کند که در این صورت در دفعه اول گوسفند و در دفعه دوم گاو و در دفعه سوم شتر است.{{توضیح مساله|382|
* '''آيت‌الله بهجت:''' اگر سه مرتبه پي‌درپي باشد، و در حکم غير صورت تتابع با عدم تخلل تکفير تأمل است در صادق و کاذب- در يک مرتبه يک گوسفند و در دو مرتبه، بنا بر احتياط يک گاو کفاره بدهد، بلکه خالي از وجه نيست و در سه مرتبه تخيير ميان گاو و شتر خالي از وجه نيست. (مناسک شيخ، ص22).
* '''بهجت:''' اگر سه مرتبه پی‌درپی باشد، و در حکم غیر صورت تتابع با عدم تخلل تکفیر تأمل است در صادق و کاذب- در یک مرتبه یک گوسفند و در دو مرتبه، بنا بر احتیاط یک گاو کفاره بدهد، بلکه خالی از وجه نیست و در سه مرتبه تخییر میان گاو و شتر خالی از وجه نیست. (مناسک شیخ، ص22).
* '''آيت‌الله تبريزى:''' چنانچه به دروغ بيش از سه مرتبه جدال کرد کفاره آن يک گاو است مگر اينکه پس از مراتب سابق کفاره را ذبح کرده باشد که در اين صورت بايد آنچه را که بعد از دادن کفاره محقق شده ملاحظه نمايد چنانچه يک مرتبه جدال به دروغ کرد يک گوسفند و اگر دو مرتبه جدال به دروغ کرد دو گوسفند و اگر سه مرتبه يا بيشتر بود بايد يک گاو کفاره بدهد.
* '''تبریزى:''' چنانچه به دروغ بیش از سه مرتبه جدال کرد کفاره آن یک گاو است مگر اینکه پس از مراتب سابق کفاره را ذبح کرده باشد که در این صورت باید آنچه را که بعد از دادن کفاره محقق شده ملاحظه نماید چنانچه یک مرتبه جدال به دروغ کرد یک گوسفند و اگر دو مرتبه جدال به [[دروغ]] کرد دو گوسفند و اگر سه مرتبه یا بیشتر بود باید یک گاو کفاره بدهد.
* '''آيت‌الله خويي:''' در جدال دروغ، بار اول يک گوسفند و بار دوم گوسفندي ديگر و بار سوم به بعد، هر بار يک گاو است و دادن کفاره در اثنا، تأثيري در حکم ندارد.
* '''خویی:''' در جدال دروغ، بار اول یک گوسفند و بار دوم گوسفندی دیگر و بار سوم به بعد، هر بار یک گاو است و دادن کفاره در اثنا، تأثیری در حکم ندارد.
* '''آيت‌الله سبحاني:''' براي هر جدال زايد بر سه مرتبه يک شتر واجب است و اگر کفاره آن را بپردازد براي مرتبه چهارم يک گوسفند و مرتبه پنجم يک گاو و براي مرتبه ششم مجدداً يک شتر است و تمامي موارد ياد شده در صورت علم به حکم شرعي و عمد است ولي اگر از روي فراموشي و يا جهل به مسئله قسم ياد کرد و جدال نمود چه دروغ و چه راست کفاره ندارد.
* '''سبحانی:''' برای هر جدال زاید بر سه مرتبه یک شتر [[واجب]] است و اگر کفاره آن را بپردازد برای مرتبه چهارم یک گوسفند و مرتبه پنجم یک گاو و برای مرتبه ششم مجدداً یک شتر است و تمامی موارد یاد شده در صورت علم به [[حکم شرعی]] و عمد است ولی اگر از روی فراموشی و یا جهل به مسئله [[قسم]] یاد کرد و جدال نمود چه دروغ و چه راست کفاره ندارد. درکفاره در مرتبه سوم کفاره آن یک گوسفند و اگر بار دیگر سه مرتبه یا بیشتر قسم راست بخورد کفاره آن نیز یک گوسفند است ولی اگر در مقام جدال سوگند [[دروغ]] یاد کند در مرتبه نخست یک گوسفند و در مرتبه دوم یک گاو و در مرتبه سوم یک شتر است و اگر کفاره آن را بپردازد برای مرتبه چهارم یک گوسفند است و برای مرتبه پنجم یک گاو است و برای مرتبه ششم دوباره شتر است و تمامی موارد یاد شده در صورت علم به حکم شرعی و عمد است ولی اگر از روی فراموشی و یا جهل به مسئله قسم یاد کرد و جدال نمود چه دروغ و چه راست کفاره ندارد.
درکفاره در مرتبه سوم کفاره آن يک گوسفند و اگر بار ديگر سه مرتبه يا بيشتر قسم راست بخورد کفاره آن نيز يک گوسفند است ولي اگر در مقام جدال سوگند دروغ ياد کند در مرتبه نخست يک گوسفند و در مرتبه دوم يک گاو و در مرتبه سوم يک شتر است و اگر کفاره آن را بپردازد براي مرتبه چهارم يک گوسفند است و براي مرتبه پنجم يک گاو است و براي مرتبه ششم دوباره شتر است و تمامي موارد ياد شده در صورت علم به حکم شرعي و عمد است ولي اگر از روي فراموشي و يا جهل به مسئله قسم ياد کرد و جدال نمود چه دروغ و چه راست کفاره ندارد.
* '''سیستانی:''' کفاره قسم دروغ در بار سوم و بعد از آن، هرچه باشد یک گاو است ولی اگر کفاره داد و دوباره قسم دروغ خورد یک گوسفند است و بار دوم نیز گوسفند و سوم گاو است.  
* '''آيت‌الله سيستاني:''' کفاره قسم دروغ در بار سوم و بعد از آن، هرچه باشد يک گاو است ولي اگر کفاره داد و دوباره قسم دروغ خورد يک گوسفند است و بار دوم نيز گوسفند و سوم گاو است.  
* '''فاضل:''' بعید نیست که برای هر [[جدال]] زاید بر سه مرتبه یک شتر [[واجب]] باشد.
* '''آيت‌الله فاضل:''' بعيد نيست که براي هر جدال زايد بر سه مرتبه يک شتر واجب باشد.
}}
}}
|-style="background:#fefef9;"
|-style="background:#fefef9;"
خط ۲۳۰: خط ۱۹۲:
{{ارجاع مساله|382}}
{{ارجاع مساله|382}}
|}
|}
 
{{سخ}}
==منبع==
{{برگرفتگی
| پیش از لینک =
| منبع = صفحه 209 تا 213 کتاب مناسک حج
| لینک = https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B3%DA%A9_%D8%AD%D8%AC_%DA%86%D8%A7%D9%BE_%DB%B1%DB%B3%DB%B9%DB%B7.pdf&page=209
| توضیحات منبع = پژوهشکده حج و زیارت، سال انتشار: ۱۳۹۷
}}
==مقاله‌های مرتبط==
* [[جدال]]
* [[فسوق]]
{{محرمات احرام}}
{{فتواهای محرمات احرام}}
[[رده:فتواها درباره محرمات احرام]]
لطفاً توجه داشته‌باشید که همهٔ مشارکت‌ها در ویکی حج منتشرشده تحت Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike در نظر گرفته‌می‌شوند (برای جزئیات بیش‌تر ویکی حج:حق تکثیر را ببینید). اگر نمی‌خواهید نوشته‌هایتان بی‌رحمانه ویرایش و توزیع شوند؛ بنابراین، آنها را اینجا ارائه نکنید.
شما همچنین به ما تعهد می‌کنید که خودتان این را نوشته‌اید یا آن را از یک منبع با مالکیت عمومی یا مشابه آزاد آن برداشته‌اید (برای جزئیات بیش‌تر ویکی حج:حق تکثیر را ببینید). کارهای دارای حق تکثیر را بدون اجازه ارائه نکنید!
لغو راهنمای ویرایش‌کردن (در پنجرهٔ تازه باز می‌شود)