در حال ویرایش جرهم (بخش)

==اداره امور مکه==

با مرگ [[نابت بن اسماعیل]]، اداره امور کعبه از دست فرزندان اسماعیل بیرون گشت و به دست جرهم افتاد. <ref>الاخبار الطوال، ص9؛ نک: قصة الادب فی الحجاز، ص126.</ref>

===نخستین حاکم===

از مضاض بن عمرو <ref>السیرة النبویه، ج1، ص111؛ تاریخ یعقوبی، ج1، ص222؛ تاریخ طبری، ج2، ص37؛ اخبار مکه، ازرقی، ج1، ص81-82.</ref> یا [[حارث بن مضاض]] <ref>مروج الذهب، ج1، ص54.</ref> به عنوان نخستین سران جرهمی متولی کعبه یاد کرده‌اند.

یعقوبی بر خلاف دیگران، بر این باور است که جرهمیان به احترام فرزندان اسماعیل، امور کعبه را به آنان وا‌گذار ‌کردند. <ref>تاریخ یعقوبی، ج1، ص222.</ref>

===نبرد با عمالقه===
پس از سلطه جرهمیان بر مکه، آنان برای تحقق حاکمیت مطلق خود بر مکه، با عمالقه که در آن جا می‌زیستند، به نبرد برخاستند و پس از پیروزی بر آنان حکومت سیصد <ref>مروج الذهب، ج2، ص22.</ref> یا ششصد ساله <ref>شفاء الغرام، ج1، ص364.</ref> بر مکه را آغاز کردند.

در منابع از دو نبرد میان جرهم و عمالقه سخن رفته است. در نخستین درگیری، عمالقه بر جرهم غلبه یافت؛ اما در نبرد دوم جرهم پیروز شد؛ <ref>مروج الذهب، ج2، ص22.</ref> پیروزی جرهمیان تا مدتی مبدا تاریخ عدنانیان بود. <ref>التنبیه و الاشراف، ص173؛ صبح الاعشی، ج6، ص227.</ref>

===گسترش قلمرو===

جرهم برای گسترش قلمرو خود، با قبیله‌ای دیگر با نام [[قطوراء]] که پایین مکه می‌زیستند، نیز به نبرد پرداخت و آنان را شکست داد. <ref>السیرة النبویه، ج1، ص111؛ اخبار مکه، ازرقی، ج1، ص82؛ الاغانی، ج15، ص12؛ معجم البلدان، ج4، ص231.</ref> دینوری از نبردی میان جرهم و بنومعتمر که با هدف اقامت در مکه به آن جا مهاجرت کرده بودند، یاد نموده است. <ref>الاخبار الطوال، ص9.</ref>

===جنگ با یهودیان===

نبرد دیگر جرهم با یهودیانی بود که از شمال به سوی مکه آمده بودند. در این نبرد، حارث بن مضاض توانست بر یهودیان غلبه نماید. <ref>الاعلام، ج2، ص157.</ref> طبری نیز از درگیری حارث بن مضاض با یهودیان سخن گفته است. در این نبرد، بسیاری از جرهمیان کشته شدند. <ref>تاریخ طبری، ج1، ص399.</ref>

===نبرد با قبایل ازدی===
در روند مهاجرت قبایل ازدی از یمن به مناطق مرکزی و شمالی شبه جزیره، جرهمیان با چالشی تازه روبه‌رو شدند. بخشی از ازدیان جنوب با هدف سکونت در مکه، به رهبری [[ثعلبة بن عامر]] به نبرد با جرهم برخاستند؛ ولی شکست خوردند. <ref>تاریخ یعقوبی، ج1، ص203؛ امتاع الاسماع، ج9، ص172.</ref>

===شکست از خزاعه===

در پی این شکست، برخی از آنان که بعدها به خزاعه شهرت یافتند، با پذیرش حاکمیت جرهم، در پیرامون مکه ساکن شدند و به تدریج روابط خویشاوندی با آنان برقرار کردند. بعدها ایشان به رهبری [[عمرو بن لحی]] که مادری جرهمی داشت و مدعی [[پرده‌داری کعبه]] بود، به نبرد با جرهم پرداختند و به حاکمیت آنان پایان دادند. <ref>المنمق، ص288؛ السیرة النبویه، ج1، ص117-119؛ تاریخ طبری، ج2، ص37؛ الکامل، ج2، ص43.</ref>

به گزارشی، همراهی [[بنی‌بکر]]، از اسلاف [[قریش]] و فرزندان اسماعیل، با [[خزاعه]] <ref>السیرة النبویه، ج1، ص111-114؛ تاریخ ابن خلدون، ج2، ص30.</ref> را می‌توان از دلیل‌های شکست جرهمیان دانست. نیز آورده‌اند که پیش از نبرد با خزاعه، هشتاد تن از مردان جرهم بر اثر ابتلا به عذاب خداوند (خونریزی از دماغ و دمل‌های چرکین) مردند و بدین سان، از قدرت نظامی آنان کاسته شد. <ref>المنمق، ص282؛ السیرة النبویه، ج1، ص113؛ مروج الذهب، ج2، ص54؛ المفصل، ج1، ص361.</ref>