در حال ویرایش حضرت محمد (ص)

بیشتر شیعیان هفدهم و بیشتر اهل سنت دوازدهم [[ربیع الاول]] را تاریخ ولادت رسول خدا می‌دانند.<ref>تاریخ پیامبر اسلام، ص ۴۳</ref> پدرش [[عبدالله بن عبدالمطلب]] و مادرش [[آمنه بنت وهب|آمنه]] دختر وهب بن عبدمناف بود.<ref>السیره النبویه، ج1، ص 1، 157</ref> محمد در خانه‌ای در [[شعب ابی‌طالب]] که بعدها به عنوان [[مولد النبی(ص)|مولدالنبی]] شناخته و مورد احترام بود، متولد شد. پس از تولد او را به [[حلیمه|حلیمه دختر ابو ذؤَیب]] سپردند که شیر دهد. او چهار سال نزد [[حلیمه]] در میان قبیه بنی سعد بن بکر بن هوازن اقامت کرد و در سال پنجم حلیمه او را به مادرش بازگرداند.<ref>مروج الذهب، ج۲، ص ۲۸۰</ref>

پیامبر در شش سالگی همراه مادرش [[آمنه بنت وهب|آمنه]] به مدینه رفت. آمنه در بازگشت در [[ابواء]] درگذشت و در همانجا به خاک سپرده شد.  [[ام ایمن]] پیامبر را بعد از درگذشت آمنه به مکه بازگرداند. [[عبدالمطلب]]، پدر بزرگ محمد(ص)، تا هشت سالگی از او سرپرستی کرد و چون در گذشت سرپرستی او را عمویش [[ابوطالب]] بر عهده گرفت.<ref>السیره النبویه، ج1، ص 168-169, 179؛ مروج الذهب، ج۲، ص ۲۸۱</ref>

ده سال پس از ازدواج با خدیجه و پانزده سال بعد از فجار چهارم که رسول خدا سی و پنج ساله بود قریش تصمیم گرفتند کعبه را بازسازی کنند. در این بازسازی [[حجر الاسود]] را محمد در جای خود قرار داد.<ref>السیره النبویه، ج1، ص192؛ تاریخ الطبری، ۳۲۱-۳۲۳</ref>برخی گزارش‌ها زمان این رویداد را بیست و پنج سالگی پیامبر دانسته‌اند.<ref>تاریخ یعقوبی، ج۱، ص ۱۹</ref>

رسول خدا هر سال مدتی را در [[کوه حراء]] به عزلت و تنهایی می‌گذراند. برخی گفته‌اند این مدت در هر سال یک ماه و بنابر روایاتی ماه رمضان بود.<ref>السیره النبویه، ج1، ص 236</ref>

زمان بعثت بنابر قول مشهور [[شیعه امامیه]] بیست و هفتم ماه [[رجب]] و بنابر قول مشهور اهل سنت [[ماه رمضان]] بوده است. <ref>تاریخ پیامبر اسلام، ص ۶۷</ref> بنابر گزارش‌هایی، نخستین دیدار پیامبر با [[جبرئیل]] یکی از روزهای [[اعتکاف]] محمد در [[کوه حراء]] روی داد.<ref>السیره النبویه، ج1، ص 236</ref>گفته شده که محمد در این زمان ۴۰ ساله بود.<ref>تاریخ الیعقوبی، ج۲، ص ۲۲</ref>  

درباره اینکه نخستین آیات نازل شده بر پیامبر چه آیاتی بوده اختلاف نظر وجود دارد. برخی پنج آیه نخست [[سوره علق]] و برخی [[سوره مدثر]] را نخستین سوره دانسته‌اند. برخی هم فاتحه الکتاب را نخستین آیات دانسته‌اند.<ref>تاریخ پیامبر اسلام، ص ۷۰</ref>

سه سال پس از بعثت رسول خدا دعوتش را در مکه علنی کرد و گسترش داد. از این پس مشرکان تلاش کردند رسول خدا را محدود کنند. رسول‌الله نیز راه‌های تازه برای گسترش دعوتش را تجربه کرد. او در سال پنجم بعثت گروهی از مسلمانان را به [[حبشه]] فرستاد. به [[طائف (ابهام‌زدایی)|طائف]] سفر کرد تا همراهانی در آن شهر بیابد.<ref>تاریخ یعقوبی، ج۲، ۳۶</ref> در ایام حج با حاجیان گفتگو و آنان را به اسلام دعوت می‌کرد.<ref>تاریخ الیعقوبی، ج۲، ص۳۶</ref>  

در سال یازدهم در ایام حج بود که پیامبر با شش تن از [[خزرج]] از اهل یثرب دیدار و آنان را به اسلام دعوت کرد. این تعداد بعد از بازگشت به یثرب دعوت پیامبر را مطرح کردند.<ref>السیره النبویه، ج1، ص 428-431</ref> در حج سال دوازدهم بعثت ۱۲ تن از اهل یثرب در [[عقبه منی]] با پیامبر بیعت کردند که به آن [[پیمان عقبه اولی]] (عقبه نخست) می‌گویند.  در حج سال سیزدهم حدود هفتاد تن از بزرگان مدینه با پیامبر دیدار و بیعت کردند ([[پیمان عقبه دوم]]) و از آن حضرت دعوت کردند که به مدینه مهاجرت کند.<ref>السیره النبویه، ج1، ص 438؛ تاریخ یعقوبی، ج۲، ۳۸</ref>

 

هجرت مسلمانان از پس از بیعت عقبه دوم در ذی الحجه سال سیزدهم آغاز شد. خود پیامبر در اول ربیع‌الاول سال ۱۴ بعثت [[هجرت]] کرد. راه سفر پیامبر به مدینه بعدها به [[طریق الهجره]] معروف شد. آن حضرت در دوازدهم ربیع الاول وارد [[قبا]] که یکی از محله‌های مدینه بود شد.<ref>السیره النبویه، ج1، ص 590؛ مروج الذهب، ج۲، ص ۲۸۶</ref>

پیامبر ده سال در مدینه زندگی کرد و در این شهر درگذشت. هجرت به مدینه بعدها مبداء تاریخ اسلام شد. سال‌های پس از هجرت سال‌های تشکیل دولت مسلمانان به رهبری پیامبر بود. در این سال‌ها چندین جنگ کوچک و بزرگ بین مسلمانان مدینه با مشرکان قریش یا دیگر قبایل اطراف یا داخل مدینه (یهودیان) روی داد.<ref>تاریخ الطبری، ج۲، ص ۴۹۱ِ؛ مروج الذهب، ج۲، ص 287-289</ref> مهم‌ترین آنها [[غزوه بدر]]، [[غزوه احد]]، [[غزوه احزاب|غزوه خندق]]، [[صلح حدیبیه|حدیبیه]] و [[فتح خیبر|خیبر]] است. رفته رفته بر قدرت مسلمانان افزوده شد و در سال هشتم با [[فتح مکه]] قدرت آنان در بخش بزرگی از جزیره العرب تثبیت شد.  

غیر از قرآن که کتاب مقدس مسلمانان و حاصل وحی الهی به آن حضرت است، مسلمانان بیشتر اماکن یا بناهایی را که مرتبط به آن حضرت بود یادگارهایی ارزشمند شمرده‌اند. از جمله در جایگاه نماز خواندن پیامبر در نقاط مختلف مکه و مدینه مسجدهایی ساخته شد<ref>نک: تاریخ المدینه، ج1، ص75</ref> که بسیاری از آنان هنوز پابرجا است. مهم‌ترین بناها از این دست مسجدالنبی است که خانه پیامبر و همسرانش به آن پیوسته بود و پیکر آن حضرت پس از وفات در همان مسجد به خاک سپرده شد. امروزه [[مسجد النبی|مسجدالنبی]] بزرگترین زیارتگاه مسلمانان پس از [[مسجد الحرام|مسجدالحرام]] در مکه است.  

پیامبر پس از [[هجرت]] به مدینه یک بار در [[ذی القعده]] سال ششم هجرت [[عمره]] گذاشت که به [[عمرة القضا]] معروف است.<ref>تاریخ پیامبر اسلام، ص ۴۲۷</ref> بار دیگر آن حضرت پس از [[جنگ حنین]] در ذی قعده [[سال هشتم]] عمره به جا آورد. او همچنین در سال دهم هجرت یک بار [[حج]] گزارد. این حج به [[حجة الوداع|حجةالوداع]] معروف شده است.<ref>مروج الذهب، ج۲، ص ۲۹۷</ref> گزارش‌های این سفر حج پیامبر یکی از منابع شناخت فقه و مناسک حج نزد مسلمانان است.<ref>نک: السیره النبویه، ج2، 605-606</ref> در بازگشت از همین سفر بود که واقعه [[غدیر خم]] روی داد و پیامبر(ص) [[علی بن ابی‌طالب(ع)]] را به جانشینی خود برگزید.

بیشتر تاریخ‌نگاران زمان وفات آن حضرت را دوازدهم ربیع الاول نقل کرده‌اند اما محدثان شیعه تاریخ وفات آن حضرت را ۲۸ صفر می‌دانند. پیامبر را علی و عباس غسل دادند و در همان مکان وفاتش ([[حجره رسول‌الله|حجره پیامبر]]) دفن کردند.<ref>السیره النبویه، ج2، ص 663؛ تاریخ اسلام، ص ۱۱۱-۱۱۲</ref>  

تعداد همسران رسول‌الله را متفاوت ثبت کرده‌اند.<ref>السیره النبویه، ج1، ص 643؛ مروج الذهب، ج۲، ص ۲۹۰</ref>رسول خدا سه پسر و چهار دختر داشت. پسران آن حضرت در خردسالی وفات کردند. [[قاسم بن محمد(ص)|قاسم]] و [[عبدالله بن محمد(ص)|عبدالله]] در مکه به دنیا آمدند و درگذشتند و ابراهیم در سال هشتم هجرت در مدینه متولد شد و در سال دهم وفات کرد. دختران آن حضرت زینب، رقیه، ام کلثوم و فاطمه(ص) بودند.<ref>تاریخ پیامبر اسلام، ص ۶۰-۶۱</ref>

* تاریخ یعقوبی، احمد بن ابی یعقوب، بیروت، دار صادر  

* تاریخ پیامبر اسلام، محمد ابراهیم آیتی، تهران، دانشگاه تهران،