در حال ویرایش خانه حضرت خدیجه(س)

هشدار: شما وارد نشده‌اید. نشانی آی‌پی شما برای عموم قابل مشاهده خواهد بود اگر هر تغییری ایجاد کنید. اگر وارد شوید یا یک حساب کاربری بسازید، ویرایش‌هایتان به نام کاربری‌تان نسبت داده خواهد شد، همراه با مزایای دیگر.

این ویرایش را می‌توان خنثی کرد. لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که می‌خواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثی‌سازی ویرایش را به پایان ببرید.

نسخهٔ فعلی متن شما
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|ماه=[[تیر]]|روز=[[۱]]|سال=[[۱۴۰۲]]|کاربر=Kamran  }}
[[رده:مقاله‌های در حال ویرایش]]
[[رده:مقاله‌های در حال ویرایش]]
  {{جعبه اطلاعات بنا
  {{جعبه اطلاعات بنا
  | عنوان = خانه حضرت خدیجه (س)
  | عنوان = خانه [[حضرت خدیجه (س)|حضرت خدیجه(س)]]
  | تصویر = دار خدیجه2.jpg
  | تصویر = دار خدیجه2.jpg
  | اندازه تصویر =
  | اندازه تصویر =
  | پیوند تصویر =  
  | پیوند تصویر =  
  | توضیح تصویر =   
  | توضیح تصویر =   
  | نام‌های دیگر = مولد فاطمه
  | نام‌های دیگر = [[مولد فاطمه]]
  | مکان = [[مکه]]، [[زقاق العطارین| زقاق الحجر]]
  | مکان = [[مکه]]، [[زقاق العطارین| زقاق الحجر]]
  | کاربری =  
  | کاربری =  
خط ۱۸: خط ۲۰:
  | زمان پایه‌گذاری =
  | زمان پایه‌گذاری =
  | بنیانگذار =  
  | بنیانگذار =  
  | رویدادها = نزول [[وحی]] بر [[حضرت محمد (ص)|پیامبر (ص)]]، تولد فاطمه (س)
  | رویدادها = نزول وحی بر پیامبر (ص)، تولد فاطمه (س)
  | بازسازی‌ها =  
  | بازسازی‌ها =  
  | بازسازی کنندگان =  
  | بازسازی کنندگان =  
خط ۵۲: خط ۵۴:
  | وبگاه =  
  | وبگاه =  
}}
}}
'''خانه حضرت خدیجه(س)'''،همسر پیامبر در [[مکه]]، همان خانه‌ای بود که [[حضرت محمد (ص)|پیامبر اسلام(ص)]] پس از ازدواج با خدیجه(س) تا هنگام [[هجرت به مدینه]]، در آن زندگی می‌کرد. این خانه محل تولد [[حضرت فاطمه (س)]] و دیگر فرزندان خدیجه(س) بود و بسیاری از [[آیات مکی|آیات مکی قرآن]] نیز در آن خانه بر پیامبر نازل شد. خدیجه در همین خانه درگذشت.
'''خانه [[حضرت خدیجه (س)|حضرت خدیجه(س)]]''' محل زندگی [[حضرت محمد (ص)|پیامبر(ص)]] با [[حضرت خدیجه (س)|حضرت خدیجه(س)]] در [[مکه]] بوده است.  
 
بنابر گزارش‌هاى برجاى مانده از سده ششم، این مکان با نام مولد فاطمه (زادگاه فاطمه)، نیز شناخته مى‌شد. در اين قرن، دو گنبد در اين خانه، وجود داشت: یکی را [[قبه الوحی]] می‌خواندند؛ زيرا بر روى اتاقی ساخته شده بود که محل عبادت و محل نزول جبرئیل بر پیامبر دانسته می‌شد. گنبد دیگر را بر روى اتاقی ساخته بودند که گفته می‌شد: [[مولد فاطمه(س)|محل ولادت حضرت فاطمه(س)]] است.
 
در سده چهاردهم/بیستم میلادی، پس از حاکميت  [[آل سعود]] بر مکه، این خانه تخریب شد و بعدها ساختمانی برای آموزش [[قرآن]]، در آن جايگاه، ساخته شد. در هنگام تخریب مدرسه قرآن و حفاری آن براى توسعه [[مسجد الحرام|مسجدالحرام]] در سال 1410 قمری، بقایای خانه خدیجه از زیر خاک پیدا شد. این مکان امروزه از میان رفته و مکان آن در محدوده مسجدالحرام است. 
==مکان ==
خانه [[حضرت خدیجه (س)|حضرت خدیجه(س)]] در [[مکه]] و در [[کوچه عطارها]] (زقاق العطارین)<ref>نک: أخبار مکة، الأزرقی، ج‏2، ص78- 87؛ دار سیدة خدیجة بنت خویلد، ص94.</ref> و در مجاورت خانه [[ابوسفیان]] قرار داشت.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1_%D9%85%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%82%DB%8C_%D8%B1%D8%B4%D8%AF%DB%8C_%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AD_%D8%AC2.pdf&page=199 أخبار مکة، الأزرقی، ج‏2، ص 199.]</ref> اين کوچه به زرگرها (زقاق الصوغ) و سنگ (زقاق الحجر) نيز شهرت یافت<ref> دار سیدة خدیجة بنت خویلد، ص94.</ref>  يکى از مسيرهاى زائران و حاجيان به [[مسجد الحرام]]، اين کوچه بوده؛ زيرا يک طرف اين کوچه، به مسجد الحرام می‌رسیده است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1_%D9%85%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%82%DB%8C_%D8%B1%D8%B4%D8%AF%DB%8C_%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AD_%D8%AC2.pdf&page=87 أخبار مکة، الأزرقی، ج2، ص 87]؛ الزهور المقتطفة من تاریخ مکة المشرفة، ص 99.</ref>
 
این خانه، محل زندگی پیامبر(ص) با [[حضرت خدیجه (س)|حضرت خدیجه(س)]] بوده<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1_%D9%85%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%82%DB%8C_%D8%B1%D8%B4%D8%AF%DB%8C_%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AD_%D8%AC2.pdf&page=199 أخبار مکة، الأزرقی، ج‏2، ص 199.]</ref> و بسیاری از [[آیات مکی|آیات مکی قرآن]]، در این خانه نازل شده است.<ref>الزهور المقتطفة من تاریخ مکة المشرفة، ص99.</ref> همچنین حضرت فاطمه(س) و دیگر فرزندان  حضرت خدیجه(س) در این خانه بدنیا آمده اند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1_%D9%85%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%82%DB%8C_%D8%B1%D8%B4%D8%AF%DB%8C_%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AD_%D8%AC2.pdf&page=199 أخبار مکة، الأزرقی، ج‏2، ص 199.]</ref> محل درگذشت حضرت خدیجه(س) نیز همین خانه گزارش شده است و [[پیامبر (ص)]] پس از آن تا زمان هجرت به مدینه در این خانه ساکن بود.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1_%D9%85%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%82%DB%8C_%D8%B1%D8%B4%D8%AF%DB%8C_%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AD_%D8%AC2.pdf&page=199 أخبار مکة، الأزرقی، ج‏2، ص 199.]</ref>


== نام‌ها ==
این خانه محل تولد [[حضرت فاطمه (س)]] و دیگر فرزندان  [[حضرت خدیجه (س)|حضرت خدیجه(س)]] بود و بسیاری از [[آیات مکی]] قرآن نیز در آن نازل شده است. همچنین محل درگذشت [[حضرت خدیجه (س)|حضرت خدیجه(س)]] همین خانه گزارش شده است. خانه [[حضرت خدیجه (س)|حضرت خدیجه(س)]] در ساخت و سازهای  [[آل سعود]] از بین رفته است.
این خانه به دلیل سکونت [[حضرت خدیجه (س)|حضرت خدیجه(س)]] به دار (خانه) حضرت خدیجه(س) شهرت یافت و همچنین به دلیل ولادت [[حضرت فاطمه(س)]] در آن به نام مولد (زادگاه) فاطمه(س) نیز مشهور بود.<ref>الزهور المقتطفة من تاریخ مکة المشرفة، ص،99.</ref>
==موقعیت==
==نخستین‌ توصیف‌ها از خانه خدیجه==
خانه  [[حضرت خدیجه (س)|حضرت خدیجه(س)]] در [[مکه]] و در [[کوچه عطارها(زقاق العطارین)]]<ref>نک: أخبار مکة، الأزرقی، ج‏2، ص 78- 87.</ref> [که بعدها به کوچه سنگ(زقاق الحجر) شهرت یافته و در مجاورت خانه [[ابوسفیان]] قرار داشته است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1_%D9%85%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%82%DB%8C_%D8%B1%D8%B4%D8%AF%DB%8C_%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AD_%D8%AC2.pdf&page=199  أخبار مکة، الأزرقی، ج‏2، ص 199.]</ref> این کوچه از یک‌سو به [[مسجد الحرام]] می‌رسیده است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1_%D9%85%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%82%DB%8C_%D8%B1%D8%B4%D8%AF%DB%8C_%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AD_%D8%AC2.pdf&page=87 أخبار مکة، الأزرقی، ج2، ص 87]؛ الزهور المقتطفة من تاریخ مکة المشرفة، ص 99.</ref>  


به گفته ابوالولید ازرقی، تاریخ‌نگار قرن سوم قمری، این خانه بعد از مهاجرت پیامبر به مدینه به تصرف [[عقیل بن ابی‌طالب]] درآمد. [[معاویة بن ابی‌سفیان]] آن خانه را خرید و تبدیل به مسجد کرد و از خانه پدرش [[ابوسفیان]] دری به آن باز کرد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1_%D9%85%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%82%DB%8C_%D8%B1%D8%B4%D8%AF%DB%8C_%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AD_%D8%AC2.pdf&page=199 أخبار مکة، الأزرقی، ج‏2، ص 199.]؛ الجامع اللطیف، ص 286؛ التاریخ القویم، ج1، ص 289.</ref> این خانه بعدها به نام دار ابی سفیان نامیده شد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%88%DB%8C%D9%85_%D8%AC%DB%B1.pdf&page=289 التاریخ القویم، ج1، ص 289]</ref> ازرقی در جایی دیگر می‌گوید خانه را معتب، پسر [[ابولهب]] و پسرعموی پیامبر، از دشمنان سرسخت آن حضرت پس از مهاجرت [[پیامبر(ص)‏]] اشغال نمود<ref>الطبقات‌الکبری، ج‏4، ص45.</ref> و پیامبر(ص) پس از [[فتح مکه]]، خانه را مطالبه نکرد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1_%D9%85%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%82%DB%8C_%D8%B1%D8%B4%D8%AF%DB%8C_%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AD_%D8%AC2.pdf&page=245 أخبار مکة، الأزرقی، ج‏2، ص 245.]</ref>
==نام‌های خانه==
این خانه به دلیل سکونت [[حضرت خدیجه (س)|حضرت خدیجه(س)]] به دار (خانه) [[حضرت خدیجه (س)|حضرت خدیجه(س)]] شهرت یافته است و همچنین به دلیل ولادت [[حضرت فاطمه(س)]] در آن به نام مولد (زادگاه) فاطمه(س) نیز مشهور است.<ref>الزهور المقتطفة من تاریخ مکة المشرفة، ص،99.</ref>


[[ابن جبیر]] (م. ۶۱۴ق) ‏در سفرنامه‌اش، در اواخر قرن ششم، از این خانه یاد کرده است. این خانه در آن زمان دو گنبد داشت. یکی گنبد بزرگتر به نام قبه وحی ([[قبة الوحی]]) که همان محل زندگی پیامبر و خدیجه و محل نزول جبرئیل بر پیامبر بود و دیگری گنبدی کوچک که محل به دنیا آمدن [[حضرت فاطمه (س)]] در آن خانه بوده است.<ref>رحلة ابن جبیر، ص81 – 82.</ref>
==سرگذشت خانه==
این خانه محل زندگی پیامبر(ص) با [[حضرت خدیجه (س)|حضرت خدیجه(س)]] بوده<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1_%D9%85%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%82%DB%8C_%D8%B1%D8%B4%D8%AF%DB%8C_%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AD_%D8%AC2.pdf&page=199  أخبار مکة، الأزرقی، ج‏2، ص 199.]</ref> و بسیاری از [[آیات مکی]] قرآن کریم در این خانه نازل شده است.<ref>الزهور المقتطفة من تاریخ مکة المشرفة، ص99.</ref> همچنین [[حضرت فاطمه(س)]] و دیگر فرزندان  [[حضرت خدیجه (س)|حضرت خدیجه(س)]] در این خانه بدنیا آمده اند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1_%D9%85%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%82%DB%8C_%D8%B1%D8%B4%D8%AF%DB%8C_%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AD_%D8%AC2.pdf&page=199  أخبار مکة، الأزرقی، ج‏2، ص 199.]</ref> محل درگذشت  [[حضرت خدیجه (س)|حضرت خدیجه(س)]] نیز همین خانه گزارش شده است و [[پیامبر (ص)]] پس از آن تا زمان هجرت به مدینه در این خانه ساکن بود.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1_%D9%85%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%82%DB%8C_%D8%B1%D8%B4%D8%AF%DB%8C_%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AD_%D8%AC2.pdf&page=199  أخبار مکة، الأزرقی، ج‏2، ص 199.]</ref>  


== خانه خدیجه در قرن نهم ==
به گفته ابوالولید ازرقی، تاریخ‌نگار شافعی قرن سوم قمری، خانه بعد از مهاجرت پیامبر به مدینه به تصرف [[عقیل بن ابی‌طالب]] درآمد. [[معاویة بن ابی‌سفیان]] آن خانه را خرید و تبدیل به مسجد کرده و از خانه پدرش [[ابوسفیان]] دری به آن باز کرد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1_%D9%85%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%82%DB%8C_%D8%B1%D8%B4%D8%AF%DB%8C_%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AD_%D8%AC2.pdf&page=199  أخبار مکة، الأزرقی، ج‏2، ص 199.]؛ الجامع اللطیف، ص 286؛ التاریخ القویم، ج1، ص 289.</ref> ازرقی در جایی دیگر می‌گوید خانه را [[معتب]]، پسر [[ابولهب]] و پسرعموی پیامبر، از دشمنان سرسخت آن حضرت پس از مهاجرت [[پیامبر(ص)‏]] اشغال نمود<ref>الطبقات‌الکبری، ج‏4، ص45.</ref> و پیامبر(ص) پس از [[فتح مکه]]، خانه را مطالبه نکرد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1_%D9%85%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%82%DB%8C_%D8%B1%D8%B4%D8%AF%DB%8C_%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AD_%D8%AC2.pdf&page=245 أخبار مکة، الأزرقی، ج‏2، ص 245.]</ref>
[[پرونده:توصیف فاسی از خانه خدیجه ۲.png|300px|thumb|left|طرح خانه خدیجه براساس توصیف فاسی<ref>دار السیده خدیجه بنت خویلد، ص 47، 52</ref>]]
==خانه خدیجه(س) در گزارش‌های تاریخی و سفرنامه‌ها==
[[تقی‌الدین فاسی]] (م.۸۳۲ق.)،تاریخ‌نگار مکه، توصیف دقیقی از بنای خانه خدیجه یا به گفته او «مولد فاطمه» به دست داده و اشاره می‌کند که این خانه نزد مردم با فضیلت است و آن را زیارت می‌کنند.<ref>الزهور المقتطفة من تاریخ مکة المشرفة، ص 99.</ref>


فاسی می‌گوید این مکان بیشتر شبیه مسجد است زیرا در آن رواقی با هفت طاق و هشت ستون وجود دارد. در وسط دیوار جلویی سه محراب هست و روبروی آن رواقی است با چهار طاق و پنج ستون. و بین این دو رواق صحنی است. بخش دیگر خانه شامل اتاق‌ها است. یکی [[مولد فاطمه]]، دیگری [[قبه وحی]]، و سومی [[مختبا]].<ref>شفاء الغرام، ج1، ص360
===گزارش‌های تاریخی===
اطلاعات مربوط به خانه [[حضرت خدیجه (س)|حضرت خدیجه(س)]] و مشخصات آن، در منابع تاریخی، جغرافیایی و سفرنامه‌های مکه در دوره‌های مختلف ثبت و ضبط شده است و حاجیان به زیارت این خانه می‌رفتند. برخی از این گزارش‌ها عبارت است از:
*ابن جبیر(م. ۶۱۴ق) ‏در سفرنامه مربوط به قرن ششم قمری‌اش، این خانه را معرفی کرده و از وجود بنایی به نام [[گنبد وحی]] ([[قبة الوحی]]: جایی که بر پیامبر وحی می‌شده) در این خانه و گنبدی کوچک بر محل به دنیا آمدن [[حضرت فاطمه (س)]] خبر داده و گفته است که حسنین (ع) نیز در این خانه به دنیا آمده‌اند.<ref>رحلة ابن جبیر، ص81 – 82.</ref>
*در زمان فاسی (م. ۸۳۲ ق) نیز خانه را «[[مولد فاطمه]]» می‌خوانده‌اند و از مکان‌هایی بوده که زائران به زیارتش می‌رفته‌اند و در نظر مردم با فضیلت‌ترین خانه مکه بوده است.<ref>الزهور المقتطفة من تاریخ مکة المشرفة، ص 99.</ref>
*علی طبری (م. ۱۰۷۰ق) از سه مکان زیارتی جدا در این محل ـ [[مولد فاطمه]]، خانه [[حضرت خدیجه (س)|حضرت خدیجه(س)]] و [[قبة الوحی]] ـ یاد کرده که هر کدام دری جداگانه داشته‌اند.<ref>الأرج المسکی فی التاریخ المکی، ص 70.</ref>
*نویسنده مرآة الحرمین (تألیف: ۱۳۱۸–۱۳۲۵ق) درباره مشاهداتش از خانه و اشیای درون آن، تاریخچه‌ای از تعمیرات و بازسازی‌های آن نیز به دست داده است.<ref>مرآة الحرمین، ج‏1، ص 189ـ 192.</ref>


</ref> برخی برآنند که این اتاق‌ها همان محدوده قدیم خانه است که در زمان پیامبر بوده و قسمت مسجد بعدا به آن اضافه شده است.<ref>دار سیدة خدیجه، ص ۴۸</ref>توصیف‌های کوتاه‌تر دیگر نویسندگان نیز تا قرن یازدهم با توصیف فاسی همخوانی دارد.<ref>دار السیده خدیجه، ص ۵۲-۵۳</ref>
===سفرنامه‌های ایرانی===
خانه [[حضرت خدیجه (س)|حضرت خدیجه(س)]] از مکان‌های زیارتی عموم حجگزاران به ویژه شیعیان ایرانی بوده و در بسیاری از سفرنامه‌های حج ایرانیان، این مکان وصف شده است.<ref>نک: سفرنامه مکه، حسینی فراهانی، ص208؛ سفرنامه مکه، محمد ولی میرزا، ص529؛ سفرنامه حج، هندوستان و عتبات، ص39 - 40.</ref>


== خانه خدیجه در قرن سیزدهم و چهاردهم ==
در سفرنامه‌ای از اواخر دوره [[ناصرالدین شاه قاجار]] (حک: ۱۳۱۳–۱۲۶۴ق) در وصف خانه [[حضرت خدیجه (س)|حضرت خدیجه(س)]] آمده است که صحنی سنگفرش از مرمر داشته، گنبدی بر [[مولد فاطمه|تولدگاه حضرت فاطمه (س)]] بوده و یک اتاق درآن با عنوان عبادتگاه [[پیامبر (ص)]] مشهور بوده است.<ref>میقات حج، ش63، ص70، سفرنامه منظوم از مؤلف ناشناخته</ref>
[[پرونده:طرح بتنونی از خانه خدیجه۲.jpg|300px|thumb|left|]]


در سفرنامه‌ای از اواخر دوره [[ناصرالدین شاه قاجار]] (حک: ۱۳۱۳–۱۲۶۴ق) در وصف خانه حضرت خدیجه(س) آمده است که صحنی سنگفرش از مرمر داشته، گنبدی بر تولدگاه حضرت فاطمه (س) بوده و یک اتاق درآن با عنوان عبادتگاه [[پیامبر (ص)]] مشهور بوده است.<ref>میقات حج، ش63، ص70.</ref>بنابر گزارشی در سال ۱۲۶۵ قمری، در محل خانه خدیجه تکیه‌ای مشهور به «تکیة السیدة فاطمة» برای استفاده فقرا ساخته شد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%88%DB%8C%D9%85_%D8%AC%DB%B1.pdf&page=289 التاریخ القویم، ج‏1، ص289-290.]</ref>
در سال ۱۲۶۵ قمری، در محل خانه تکیه‌ای مشهور به «تکیة السیدة فاطمة» به همت [[حکومت عثمانی]] برای استفاده فقرا ساخته شد ولی به گفته محمد طاهر کردی (م. ۱۴۰۰ق) در روزگار وی، اثری از تکیه نیست؛ بلکه مدرسه‌ای دینی برای حفظ قرآن کریم است که شهردار مکه [[شیخ عباس یوسف قطان]] (م. ۱۳۷۰ق) بنا کرده است.<ref>التاریخ القویم، ج‏1، ص289-290.</ref>
 
[[محمد لبیب بتنونی]](م1375ق.) در اوایل سده بیستم میلادی گزارش دقیقی از وضعیت خانه خدیجه به همراه طرحی از معماری خانه در سفرنامه اش آورده است. وصف و طرح او چنین است: <blockquote>این خانه اینک از سطح زمین کمی پایین‌تر است که با چند پله می‌توان بدان راه یافت. پس از ورود به داخل در دست چپ به فضای مسطح بلندتر از زمین می‌رسید که ارتفاع آن حدود 30 سانتیمتر است. ابعاد این فضا حدود ده متر طول و 4 متر عرض است که در آن مکتب خانه‌ای برای آموزش قرآن کریم به کودکان ایجاد شده است. در سمت راست آن درب کوچکی است با دو پله به فضای باریک و تنگی به عرض دو متر راه پیدا می‌کند دارای سه درب است. دربی که در سمت چپ قرار گرفته به اتاقی که مساحت آن سه متر در سه متر است باز می‌شود که محل عبادت حضرت و جایگاه نزول وحی بوده است... دربی که در مقابل این فضای باریک قرار گرفته به فضای بزرگتری که طول آن 6 متر و عرضش 4 متر است باز می‌شود. این محل مکان زندگی پیامبر و همسرش خدیجه بوده است. اما دربی که در سمت راست قرار گرفته به فضایی مستطیل شکل به عرض 4 متر و طول 7/5 متر باز می‌شود که در وسط آن مقصوره کوچکی است که تولدگاه حضرت فاطمه به شمار می‌آید. در طول این خانه و در قسمت خارجی این راهرو، سکویی قرار دارد که سطح آن از اتاقهای یاد شده حدود یک متر و نیم بلندتر است و ابعاد آن به طول ۱۶ متر و عرض ۷ متر می‌باشد که احتمالا این جایگاه انبار کالاهای تجاری حضرت خدیجه بوده است. <ref>ترجمه سفرنامه حجاز، ص149</ref> </blockquote>
 
== تخریب خانه ==
محمدحسین هیکل (م.1376ق) نویسنده مصری در سال 1354ق از مکان این خانه بازدید کرده است، می نویسد : وهابی‌ها محل ولادت حضرت فاطمه (س) را تخریب کرده اند و در حال حاضر این محل فضای خالی است و اثری از آن نیست.<ref>فی منزل الوحی، ص 227.</ref> محمد لطفی جمعه نیز در سفرنامه خود تخریب خانه را تایید کرده است.<ref>الأیام المبرورة فی البقاع المقدسه، ص 78.</ref>
 
== ساخت مدرسه قرآن در مکان خانه ==
در جمادی الاول سال 1370 قمری ساختمانی به عنوان مدرسه حفظ قرآن کریم در زمین خانه حضرت خدیجه(س) ساخته شد.<ref>دار سیدة خدیجه بنت خویلد، ص 58؛ اعلام الحجاز في القرن الرابع عشر، ص 85.</ref>محمد طاهر کردی (م. ۱۴۰۰ق) نیز از این تکیه یاد کرده است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%88%DB%8C%D9%85_%D8%AC%DB%B1.pdf&page=290 التاریخ القویم، ج1، ص 290]</ref> این مسجد به همت سید عباس قطان ساخته شد و مشهور به مدرسه سید عباس در دار ام المومنین خدیجه بود.<ref>دار السیده خدیجه بنت خویلد، ص ۵۸</ref>
 
== ادغام در مسجدالحرام ==
سر انجام در سال ١۴١٠ ساختمان حفظ قرآن براى توسعه فضاهاى ضلع شرقى حرم تخريب شد. در هنگام عمليات تخريب به وجود باقی مانده بناهای قدیمی پى‌بردند و معلوم شد مكانى كه اين آثار تاريخى در آن يافت شده همان خانه [[حضرت خدیجه (س)|حضرت خدیجه(س)]] است.<ref>دار سیدة خدیجه بنت خویلد، ص 60؛ الأماكن المأثورة المتواترة في مكة المكرمة ، ص 249.</ref> احمد زکی یمانی در هنگام عملیات ساختمانی در محل حضور یافته و از بقایای خانه خدیجه تصاویر و نقشه‌هایی تهیه کرده و در کتاب خود دار السیدة خدیجه بنت خویلد گزارشی از مشاهداتش به دست داده است.<ref>دار السیدة خدیجه بنت خویلد، ص ۹۳ به بعد</ref>


==گالری==
==گالری==
====موقعیت خانه حضرت خدیجه(س) در شهر مکه====
<gallery mode="packed" heights="150px">
پرونده:نقشه خانه حضرت خدیجه(س) 1.jpg|صدر اسلام
پرونده:نقشه خانه حضرت خدیجه(س) 4.JPG|بعد از آخرین توسعه حرم
</gallery>
===== تصویر مدرسه سید عباس در محل خانه حضرت خدیجه(س) =====


<gallery mode="packed" heights="150px">
<gallery mode="packed" heights="150px">
پرونده:مدرسه حفظ قرآن کریم 1.jpg
پرونده:نقشه خانه حضرت خدیجه(س) 1.jpg
پرونده:مدرسه حفظ قرآن کریم 2.jpg
پرونده:نقشه خانه حضرت خدیجه(س) 3.jpg
</gallery>
پرونده:نقشه خانه حضرت خدیجه(س) 2.jpg
====نمایان شدن خانه حضرت خدیجه(س) بعد از تخریب مدرسه حفظ قرآن====
<gallery mode="packed" heights="150px">
پرونده:تخریب مدرسه حفظ 1.jpg|
پرونده:تخریب مدرسه حفظ 2.jpg
پرونده:تخریب مدرسه حفظ 3.jpg
پرونده:خانه حضرت خدیجه(س).jpg
پرونده:تصویر خانه حضرت خدیجه قبل از تخریب کامل 1.jpg
پرونده:تصویر خانه حضرت خدیجه قبل از تخریب کامل 1.jpg
پرونده:تصویر خانه حضرت خدیجه قبل از تخریب کامل 1.jpg.jpg
پرونده:نقشه خانه حضرت خدیجه(س) 4.JPG
پرونده:دار خدیجه2.jpg
پرونده:


</gallery>
</gallery>
== جستارهای وابسته ==
[[حضرت خدیجه (س)]]


==پانویس==
==پانویس==
خط ۱۲۳: خط ۱۰۱:
==منابع==
==منابع==
{{منابع}}
{{منابع}}
'''1. آثار اسلامی مکه و مدینه'''، رسول جعفریان، تهران، مشعر، ۱۳۸۶ش.
'''2. [[اخبار مکه (ازرقی)|اخبار مکه]] و ما جاء فیها من الآثار'''، محمد بن عبدالله الازرقی (م. ۲۴۸ق)، تحقیق رشدی الصالح ملحس، بیروت، دار الاندلس، ۱۴۱۶ق
'''3. الارج المسکی فی التاریخ المکی'''، علی بن عبدالقادر الطبری (م. ۱۰۷۰ق)، تصحیح اشرف احمد جمال، مکه، مکتبه التجاریه، ۱۴۱۶ق
'''4. پنجاه سفرنامه حج قاجاری'''، به کوشش رسول جعفریان، تهران، نشر علم، ۱۳۸۹ش
'''5. التاریخ القویم لمکه و بیت الله الکریم'''، محمد طاهر الکردی، تحقیق ابن دهیش، بیروت، دار خضر، ۱۴۲۰ق.


* '''آثار اسلامی مکه و مدینه'''، رسول جعفریان، تهران، مشعر، ۱۳۸۶ش.
'''6. الجامع اللطیف فی فضل مکة و اهلها و بناء البیت الشریف'''، محمد ابن ظهیره (م. ۹۸۶ق)، تحقیق علی عمر، قاهره، مکتبة الثقافة الدینیه، ۱۴۲۳ق.  
* '''[[اخبار مکه (ازرقی)|اخبار مکه]] و ما جاء فیها من الآثار'''، محمد بن عبدالله الازرقی (م ۲۴۸ق)، تحقیق رشدی الصالح ملحس، بیروت، دار الاندلس، ۱۴۱۶ق.
* '''الارج المسکی فی التاریخ المکی'''، علی بن عبدالقادر الطبری (م ۱۰۷۰ق)، تصحیح اشرف احمد جمال، مکه، مکتبه التجاریه، ۱۴۱۶ق.
* '''اعلام الحجاز في القرن الرابع عشر'''، محمدعلی مغربی، جدة، تهامة، 1401ق.
* '''الأماكن المأثورة المتواترة في مكة المكرمة''' ، عبدالوهاب إبراهیم ابوسلیمان، لندن، موسسة الفرقان للتراث الإسلامی،1431ق.
* '''الأیام المبرورة فی البقاع المقدسه'''، محمد لطفی جمعه، قاهره، عالم الکتب، 1998م.
* '''پنجاه سفرنامه حج قاجاری'''، به کوشش رسول جعفریان، تهران، نشر علم، ۱۳۸۹ش.
* '''التاریخ القویم لمکه و بیت الله الکریم'''، محمد طاهر الکردی، تحقیق ابن دهیش، بیروت، دار خضر، ۱۴۲۰ق.
* '''الجامع اللطیف فی فضل مکة و اهلها و بناء البیت الشریف'''، محمد ابن ظهیره (م ۹۸۶ق)، تحقیق علی عمر، قاهره، مکتبة الثقافة الدینیه، ۱۴۲۳ق.
* '''دار سیدة خدیجة بنت خویلد''' فی مکة المکرمة دراسة تاریخیه للدار و موقعها و عمارتها، احمد زکی یمانی، لندن، موسسة الفرقان للتراث الإسلامی،1434ق.
* '''رحلة ابن جبیر'''، محمد بن احمد ابن جبیر (م ۶۱۴ق)، بیروت، دار مکتبة الهلال، ۱۹۸۶م.
* '''الزهور المقتطفه من تاریخ مکة المشرفه'''، محمد بن احمد التقی الفاسی (م ۸۳۲ق)، تحقیق محمد حسین الذهبی، مکه، مکتبه نزار مصطفی الباز، ۱۴۱۸ق.
* '''سفرنامه حجاز'''، محمد لبیب بتنونی، ترجمه هادی انصاری، مشعر، 1381
* '''سفرنامه مکه'''، سلطان مراد میرزاحسام‌ السلطنه، به کوشش رسول جعفریان،تهران، نشر مشعر، ۱۳۷۴ش.
* '''الطبقات الکبری'''، محمد ابن سعد بن منیع (م ۲۳۰ق)، تحقیق محمد عبدالقادر، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۰ق.
* '''فی منزل الوحی'''، محمد حسین هیکل، قاهره، هیئة المصریة العام للکتب، 2010م.
* '''مرآة الحرمين'''، ابراهیم رفعت پاشا، قاهره، مطبعة دارالکتب المصریة، 1344.
* '''میقات حج (فصلنامه)'''، تهران، حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت.


'''7. رحلة ابن جبیر'''، محمد بن احمد ابن جبیر (م. ۶۱۴ق)، بیروت، دار مکتبة الهلال، ۱۹۸۶م.
'''8. الزهور المقتطفه من تاریخ مکة المشرفه'''، محمد بن احمد التقی الفاسی (م. ۸۳۲ق)، تحقیق محمد حسین الذهبی، مکه، مکتبه نزار مصطفی الباز، ۱۴۱۸ق.
'''9. الطبقات الکبری'''، محمد ابن سعد بن منیع (م. ۲۳۰ق)، تحقیق محمد عبدالقادر، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۰ق. مرآة الحرمین: ابراهیم رفعت باشا (م. ۱۳۵۳ق)، قاهره، مکتبه الدینیه، بی‌تا؛
'''10. میقات حج (فصلنامه)'''، تهران، حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت.
{{پایان}}
{{پایان}}
[[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]]
[[رده:مکان‌های تاریخی تخریب شده در مکه]]
[[ar:بيت السيدة خديجة (ع)]]
[[en:Lady Khadija's House]]
لطفاً توجه داشته‌باشید که همهٔ مشارکت‌ها در ویکی حج منتشرشده تحت Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike در نظر گرفته‌می‌شوند (برای جزئیات بیش‌تر ویکی حج:حق تکثیر را ببینید). اگر نمی‌خواهید نوشته‌هایتان بی‌رحمانه ویرایش و توزیع شوند؛ بنابراین، آنها را اینجا ارائه نکنید.
شما همچنین به ما تعهد می‌کنید که خودتان این را نوشته‌اید یا آن را از یک منبع با مالکیت عمومی یا مشابه آزاد آن برداشته‌اید (برای جزئیات بیش‌تر ویکی حج:حق تکثیر را ببینید). کارهای دارای حق تکثیر را بدون اجازه ارائه نکنید!
لغو راهنمای ویرایش‌کردن (در پنجرهٔ تازه باز می‌شود)

الگوهای به‌کاررفته در این صفحه:

این صفحه عضوی از ۲ ردهٔ پنهان است:

برگرفته از «https://wikihaj.com/view/خانه_حضرت_خدیجه(س)»