در حال ویرایش خانه فاطمه(س)

{{جعبه اطلاعات بنا
 | عنوان = 
 | تصویر = درب خانه فاطمه.jpg
 | اندازه تصویر =
 | پیوند تصویر = 
 | توضیح تصویر =  دری معروف به در خانه فاطمه در [[مسجد النبی|مسجدالنبی]]
 | نام‌های دیگر = خانه امام علی(ع)، خانه علی و فاطمه
 | مکان = [[مدینه]]، [[مسجد النبی|مسجدالنبی]]
 | کاربری = 
 | بزرگداشت نزد = [[شیعه|شیعیان]]
 | وابسته به دین/مذهب = [[اسلام]]، [[شیعه]]
 | باورها = محل احتمالی دفن حضرت فاطمه(س)
 | آیین‌ها = 
 | احکام = 
 | زیارت کنندگان = 
 | بازدیدکنندگان = 
 | زمان پایه‌گذاری = صدر اسلام
 | بنیانگذار = 
 | رویدادها = هجوم به خانه فاطمه(س)
 | بازسازی‌ها = 
 | بازسازی کنندگان = 
 | بخش‌های از میان رفته = 
 | ویژگی‌های تاریخی = 
 | متولیان = 
 | مساحت = 
 | طول = 
 | عرض = 
 | ارتفاع = 
 | وضعیت بنا = 
 | گنجایش = 
 | امکانات = 
 | بخش‌های بنا = 
 | معمار = 
 | سبک = 
 | ویژگی‌ها = 
 | گنبدها = 
 | مناره‌ها = 
 | درها = دارای دو در:‌ یکی به سوی مسجدالنبی و یکی به سوی کوچه
 | رواق‌ها = 
 | صحن‌ها = 
 | ایوان‌ها = 
 | گرداننده = 
 | نهاد وابسته = 
 | نهاد نگهدارنده = 
 | مدیر = 
 | روحانی = 
 | نهادهای زیر مجموعه = 
 | ثبت در = 
 | شماره ثبت = 
 | تاریخ ثبت = 
 | وبگاه = 
 | عرض جغرافیایی = 24.467665
 | طول جغرافیایی = 39.611504
}}
'''خانه یا حجره فاطمه،''' خانه‌ای که [[حضرت فاطمه(س)|حضرت فاطمه]]، دختر [[پیامبر(ص)]] پس از ازدواج با [[امام علی(ع)]] در آن زندگی می‌کرد و کنار [[مسجد النبی|مسجدالنبی]] و نیز کنار [[حجره رسول‌الله|خانه پیامبر و عایشه]] قرار داشت. این خانه امروزه از بین رفته و موقعیت کنونی آن داخل مسجدالنبی و درون محدوده [[حجره پیامبر|حجره]] و [[قبر پیامبر|مرقد پیامبر(ص)]] قرار گرفته است.  

در منابع تاریخی خانه دیگری نیز در [[مدینه]] کنار [[بقیع|قبرستان بقیع]] برای [[امام علی(ع)]] ذکر شده است. درباره اینکه رخدادهای پس از رحلت پیامبر، در خانه فاطمه به وقوع پیوسته یا در [[خانه امام علی (مدینه)|خانه دوم امام علی]] اختلاف‌نظر است.  

خانه فاطمه(س) در مسجدالنبی، یکی از مکان‌های احتمالی دفن حضرت فاطمه است. 

==مکان و نقشه ==
خانه فاطمه(س)، که به خانه امام علی(ع) نیز شناخته  می‌شود، پشت خانه [[حضرت محمد(ص)|پیامبر(ص)]] ([[خانه عایشه]]) قرار داشت.<ref>. تاریخ و آثار اسلامی مکه و مدینه، ص203؛ تاریخ مکة المشرفة، ص 270.</ref> در پشت این خانه از جهت شمال، [[ستون تهجد]]<ref>. وفاء الوفاء، ج2, ص 47 , 58؛ تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی، ص81؛ تاریخ مکة المشرفة، ص 270.</ref> و در کنار آن ستون، [[محراب تهجد]] قرار داشت،<ref>. وفاء الوفاء، ج2, ص 47.</ref> که رسول خدا(ص) در آن مکان شب‌زنده‌داری می‌کرد و نماز شب می‌خواند<ref>. وفاء الوفاء، ج2, ص 47.</ref> و اکنون ضلع شمالی ضریح پیامبر(ص) است.<ref>. آثار اسلامی مکه و مدینه، ص 219.</ref> اگر کسی در محراب تهجد بایستد، سمت چپ او [[باب جبرئیل]]<ref>. وفاء الوفاء، ج2, ص 47؛ تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی، ص81؛  تاریخ مکة المشرفة ، ص 270.</ref> و سمت راست او [[ستون مربعة‌القبر|مقام جبرئیل]] قرار می‌گیرد.<ref>. آثار اسلامی مکه و مدینه، ص228-229.</ref> 

این خانه تخریب شده و هم اکنون اثری از آن نیست. موقعیت کنونی آن در داخل [[حجره رسول‌الله|حجره]] و [[قبر پیامبر|مرقد پیامبر(ص)]] است<ref>. تاریخ و آثار اسلامی مکه و مدینه، ص203, 210؛ گل واژه های حج و عمره، ص 412.</ref> که مجموع این دو را حجره طاهره می‌خوانند و مساحت آن حدود 240 متر مربع است.<ref>. آثار اسلامی مکه و مدینه، ص219؛ گل واژه های حج و عمره، ص 412.</ref> 

[[پرونده:نقشه خانه فاطمه در مسجدالنبی.png|وسط|موقعیت خانه فاطمه|بی‌قاب|593x593px|جایگزین=]]

===درهای خانه===
خانه فاطمه‏(س) دو در داشته است: دری به سمت شرق؛ یعنی کوچه و دری به سمت غرب؛ یعنی داخل مسجد و به موازات ستون‌های [[ستون وفود|وفود]] و [[ستون حرس|حرس]].<ref>. تاریخ و آثار اسلامی مکه و مدینه، ص203؛ تاریخ حرم ائمه بقیع (علیهم السلام)، ص152.</ref> درِ سمت غرب که به مسجد باز می‌شده کنار مقام جبرئیل ([[ستون مربعة‌القبر|ستون مُرَبَّعة القبر]]) قرار داشته است.<ref>. تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی، ص80 -81؛ ر.ک: وفاء الوفاء، ج2, ص 46, 57.</ref> دری که اکنون در سمت [[باب جبرئیل]] به عنوان در خانه فاطمه(س) مشهور است، همان دری است که به سوی کوچه باز می‌شده است.<ref>. تاریخ و آثار اسلامی مکه و مدینه، ص203.</ref>

==تخریب خانه فاطمه و افزودن آن به مسجد==
این خانه تا روزگار [[ولید بن عبدالملک]]، خلیفه [[بنی‌امیه|اموی]] (حکومت: 86-96ق)، بر جای بود. در [[بازسازی مسجدالنبی (ولیدبن عبدالملک)|گسترش مسجد به سال 88 قمری]] به دستور ولید و به دست [[عمر بن عبدالعزیز]]، والی [[حرمین|حرمین شریفین]] (87-93ق)، [[حسن مثنی]]، فرزند [[امام حسن مجتبی(ع)]]، و [[فاطمه دختر امام حسین|فاطمه دختر امام حسین(ع)]] که در آنجا ساکن بودند، به اجبار از آن بیرون شدند و خانه ویران و به مسجد ملحق شد.<ref>. وفاء الوفاء، ج2, ص 89-90.</ref> 

==حجره پیامبر(ص)==
{{اصلی|حجره پیامبر}}
حجره پیامبر(ص) که به حجره شریفه نیز شهرت دارد، خانه‌ای است که پیامبر و [[عایشه]] در آن زندگی می‌کردند. این حجره کنار مسجدالنبی و نیز کنار خانه فاطمه قرار داشت. پیامبر(ص) در همین خانه دفن شد.

==منزلت خانه فاطمه(س)==
بنابر روایتی پیامبر(ص) چهل روز بر در خانه فاطمه می‌آمد و دست بر چهارچوب در می‌گذاشت و می‌گفت: «{{عربی|اَلسَّلامُ عَلَیکُم یا اهلَ الْبَیت؛}} سلام بر شما ای اهل‌بیت» و سپس [[آیه تطهیر]] را که درباره پاکی [[اهل بیت|اهل‌بیت]] از پلیدی است، می‌خواند.<ref>. وفاء الوفاء، ج2, ص 46 ؛ شرف المصطفی، ج2, ص445.</ref>

روایت [[سد الابواب|سَدُّوا الْاَبواب]] نیز یکی از نشانه‌های منزلت خانه علی و فاطمه(ع) و ساکنان آن دانسته می‌شود. براساس این روایت، پیامبر(ص) دستور داد تا درهای خانه‌هایی را که به مسجد باز می‌شدند جز خانه علی(ع) و فاطمه(س) بسته شود.<ref>. وسائل الشیعة، ج2، ص 205؛ الکافی، ج5، ص 340؛ وفاء الوفاء، ج2, ص 63-67.</ref>

همچنین براساس روایتی از پیامبر(ص) خانه فاطمه برترین مصداق خانه‌هایی دانسته شده که در آیه 36 سوره نور بدان اشاره شده است؛ خانه‌هایی در آنها نام خداوند برده می‌شود و صبح و شام تسبیح خدا گفته می‌شود.<ref>. مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج‏7، ص 227؛ بحارالانوار، ج23، ص 325؛ مرآة العقول, ج5، ص 68.</ref>

این خانه یکی از مکان‌هایی است که احتمال داده‌اند، حضرت فاطمه(س) در آن دفن شده باشد.<ref>. من لا یحضره الفقیه، ج2، ص572؛ تهذیب الأحکام، ج6، ص 9؛ تاریخ و آثار اسلامی مکه و مدینه، ص 208.</ref>
==نگارخانه==
<gallery mode="packed" heights="150px">
پرونده:محراب فاطمه۲.jpg|محرابی معروف به محراب فاطمه، که در محدوده خانه فاطمه در بخش [[مرقد پیامبر(ص)]] قرار دارد.
پرونده:خانه فاطمه۲.jpg|۱.دیوار جنوبی خانه فاطمه که متصل به [[حجره پیامبر(ص)|حجره]] و [[مقبره پیامبر(ص)|مقبره پیامبر]] است. ۲.محراب فاطمه ۴.ضلع متصل به [[روضة النبی]] 
</gallery>

==پانویس==
{{پانویس}}
==منابع==
{{منابع}}
* آثار اسلامي مكه و مدينه: رسول جعفريان، تهران، مشعر، 1386ش.
* بحار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار: محمد باقر المجلسي (م.   1110ق)، تصحيح محمد باقر بهبودي و سيد ابراهيم ميانجي و سيد محمد مهدي موسوي خرسان، بيروت، دار احياء التراث العربي و مؤسسة الوفاء، 1403ق.
* تاریخ حرم ائمه بقیع(ع): محمد صادق نجمی، تهران، مشعر،1386ش.
* تاريخ مکة المشرفة و المسجدالحرام و المدينة الشريفة و القبر الشريف: محمد بن احمد ابن الضياء (م.854ق.)، تحقيق العدوي، مکه، مکتبة التجارية مصطفي احمد الباز، 1416ق.
* تاريخ و آثار اسلامي مكه مكرمه و مدينه منوره: اصغر قائدان، تهران، مشعر، 1386ش.
* تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی: ناجی محمد حسن عبدالقادر الانصاری, مترجم عبدالمحمد آیتی, تهران, مشعر, 1385ش.
* تهذيب الاحکام في شرح المقنعة للشيخ المفيد: محمد بن حسن الطوسي (385-460ق.)، تحقیق سيد حسن موسوي خرسان و علي آخوندي، تهران، انتشارات دارالکتب اسلاميه، 1365ش. 
* شرف المصطفي: عبدالملک واعظ خرگوشي (م.406ق.)، مکه، دار البشائر، 1424ق.
* الطبقات الكبري: محمد ابن سعد بن منیع (م.230ق.)، تحقيق محمد عبدالقادر، بيروت، دار الكتب العلميه، 1410ق.
* فرهنگ اعلام جغرافيايي ـ تاريخي در حديث و سيره نبوي: محمد محمد حسن شراب، مترجم شيخي، تهران، انتشارات مشعر، 1383ش.
* الکافي: محمد بن يعقوب کليني (م.329ق.)، تحقيق علي‌اکبر غفاري، تهران، دار الکتب اسلاميه، 1362ش. 
* گل واژه های حج و عمره: علیرضا بصیری, تهران, مشعر, 1387ش.
* مجمع البيان في تفسير القرآن: الفضل بن الحسن الطبرسي (468-548ق.)، تحقیق محمد جواد بلاغي، تهران، ناصرخسرو، 1372ش.
* مرآة العقول: المجلسي (م.1111ق.)، سید محسن الحسینی الامینی، تهران، دار الكتب الاسلاميه، 1406ق.
* من لا يحضره الفقيه: شيخ صدوق محمد بن علي بن بابويه (م.381ق.)، تحقیق علی اکبر غفاري، قم، النشر الاسلامي، 1404ق.
* وسائل الشيعه (تفصيل وسائل الشيعة الي تحصيل مسائل الشريعه): محمد بن الحسن الحر العاملي (1033-1104ق.)، الحر العاملي (م.1104ق.)، قم، آل البيت، 1414ق.
* وفاء الوفاء باخبار دار المصطفي: علي بن عبدالله السمهودي (م.911ق.)، تحقیق محمد محيي‌الدين عبدالحميد، بيروت، دار الکتب العلميه، 2006م. 
{{پایان}}
[[رده:خانه‌های تاریخی مدینه]]