در حال ویرایش رابغ

رابغ، ميقات مصريان
==موقعیت مکانی==
رابغ از ريشه (ربغ) و به معناي فراواني نعمت است. <ref>الصحاح، ج4، ص 1318، تاج العروس، ج 12، ص 19</ref> در منابع کهن از آن با عنوان بطن رابغ ياد شده است.<ref>انساب الاشراف، ج1، ص 347، تاریخ الطبری، ج2، ص 402</ref>  اين شهر در ساحل درياي سرخ و در 155 کيلومتري شمال جده و در مسير بين مدينه و مکه قرار دارد. با وجود فاصله 212 کيلومتري با مکه از توابع آن حساب مي‌شود. <ref>التاریخ القویم، ج3، ح، 436، سفرنامه حجاز، ص 61</ref> 

برخي جغرافي دانان رابغ را مکاني در مجاورت جحفه* ( از ميقات‌هاي مشهور شامیان و مصریان) دانسته‌اند.<ref>الاماکن، ص 106</ref>  ياقوت آن را در مسير حاجيان بين بزواء و جحفه و پايين‌تر از عزور خوانده و گزارش‌هايي را مبني بر واقع‌شدن رابغ بين جحفه و ودان و نيز قول واقدي را مبني بر قرار گرفتن رابغ بين جحفه و ابوا* (محل دفن مادر پيامبر)  نقل کرده است.<ref>معجم البلدان، ج3، ص 11</ref>  نويسنده ديگري آن را منطقه‌اي بين مدينه و جحفه و از بخش‌هاي وادي مَر مسکن قبيله خزاعه دانسته است، بدين ترتيب هنگامي که کسي از مدينه راهي مکه مي شود بزواء و ودّان قبل از رابغ و عزور و جحفه بعد از آن قرار مي‌گيرند.<ref>الامکنه و المیاه، ج1، ص 498</ref> 

==مسجد رابغ==
 
عزور نام مسجدي بوده که در جحفه قرار داشت و گويا پيامبر در آن نماز گزارده بود .<ref>المناسک و طرق الحج، ص 156</ref> 

==تحولات سیاسی و نظامی در رابغ==
رابغ به جهت وقوع برخي از سريه هاي دوره پيامبر از ديرباز مورد توجه سيره نگاران بوده است. پس از غزوه بواط، به فرمان پيامبر(ص)، گروهي 60 نفره از مهاجران به فرماندهي عبيده بن حارث به رابغ در ساحل درياي سرخ اعزام شدند.<ref>السیره النبویه، ج2، ص 338، ص دلائل النبوه، ج3، ص 9-10</ref>  

به گفته برخي از منابع رابغ و شهرهاي ساحلي در دوره هایی سکونتگاه برخي از طالبيان بود. به گفته اين منابع آنها به جهت قيام‌هاي متعدد از جانب امويان و عباسيان تحت فشار بودند و براي رهايي به اين شهرهاي دور از مرکز مهاجرت مي کردند.<ref>خزانه التواریخ النجدیه، ج6، ص 341</ref>  

== رابغ، میقات مصریان==
مصرياني که از راه خشکي به مکه مي‌رفتند، در صورتي که ابتدا به مدينه نمي‌رفتند، از رابغ مي گذشتند و در اين شهر که در نزديکي و در موازات جحفه* (ميقات اصلي مصريان) قرار داشت، محرم مي‌شدند و به ميقات جحفه نمي‌رفتند. اين رويه دست کم از سده هشتم هجري که در منابع به آن تصريح شده, رايج بوده است. <ref>البلدانیات، ص 193، رحله ابن بطوطه، ج1، ص 365، رحله العبدری، ص 349</ref> 

به ناآباداني جحفه در منابع پيش از اين تاريخ<ref>معجم البلدان، ج2، ص 111</ref>  و نیز در منابع بعدي اشاره شده و احرام حاجیان از رابغ به جای جحفه بارها گزارش شده است.<ref>النفخه المسکیه فی الرحله المکیه، ص 317، سفرنامه فرهاد میرزا، ص 164</ref>  همچنين حاجياني که از راه دريايي و با کشتي از شمال درياي سرخ به سوي جده مي‌رفتند، به هنگام رسيدن به نزديکي رابغ در کشتي محرم مي‌شدند. <ref>ارحله المعینیه، ص 125، مرآه الحرمین، ج2، ص 203، الرحله الحجازیه، ص 300</ref>

بنابر گزارش منابع در قرون متاخر، برخي از راه‌هاي مکه به مدينه از رابغ مي‌گذشت و حاجياني که ابتدا به مکه آمده بودند از اين شهر براي سفر به مدينه عبور مي‌کردند؛ از جمله رابغ محل تلاقي راه سلطاني و راه فرع و راه شرقي بود.<ref>موسوعه مرآه الحرمین، ج5، ص 157-159، سفرنامه محمدحسین فراهانی، ص 217</ref>

==پانویس==
{{پانویس}}

[[رده:میقات‌های حج]]