در حال ویرایش رکن یمانی
این ویرایش را میتوان خنثی کرد. لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که میخواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثیسازی ویرایش را به پایان ببرید.
نسخهٔ فعلی | متن شما | ||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{کعبه عمودی}} | {{کعبه عمودی}} | ||
'''رکن | '''رکن يماني'''، گوشه جنوبی بنای کعبه و یکی از چهار گوشه ([[ارکان کعبه]]) آن است. این رکن در سمت سرزمین [[یمن]] قرار گرفته و از این رو به رکن یمانی مشهور است. رکن یمانی در مسير طواف، پيش از [[حجر الاسود]]، آخرين و چهارمين رکن [[بیتالله|کعبه]] است. این گوشه از بنای کعبه به رکن جنوبي هم شهرت دارد. | ||
==موقعیت مکانی== | ==موقعیت مکانی== | ||
رکن یمانی در | رکن یمانی در مسير طواف، پيش از [[حجر الاسود]]، آخرين و چهارمين رکن [[بیتالله|کعبه]] است.<ref>معجم البلدان، ج4، ص 465، رحله ابن بطوطه، ج1، ص 374، سفرنامه فرهادمیرزا، ص 375</ref>رکن در جنوب [[بیتالله|کعبه]] واقع شده و از اين رو به رکن جنوبي هم شهرت دارد.<ref>سفرنامه ناصرخسرو، ص 129، ترحال فی الجزیره العربیه، ص 176، موسوعه العتیبات المقدسه، ج2، ص 333</ref> | ||
وجه | وجه نامگذاري آن به يماني (نسبتي از يمن) به سبب واقع شدن در سمت [[يمن]] و قبله اهل يمن بودن است.<ref>مراصد الاطلاع، ج2، ص 629، المقنعه، ص 96، التاریخ التقویم، ج3، ص 453</ref> طبق نقلي، چون اين رکن را فردي يمني ساخته، به رکن يماني شهرت يافته است.<ref>صبح الاعشی، ج4، ص 258، تاریخ قم، ص 281</ref> نيز گاه به اين رکن و [[رکن حجرالاسود]]، که هر دو در سمت اهل يمن واقع اند، يماني گفته شده است.<ref>صبح الاعشي ج4، ص258</ref> | ||
فاصله رکن | فاصله رکن يماني از [[رکن حجرالاسود]]11/52 متر است.<ref>معجم البلدان ج4، ص465؛ الجغرافیه، ص84؛ آثار اسلامی مکه و مدینه، ص80</ref> | ||
==تاریخ== | ==تاریخ== | ||
[[بیتالله|کعبه]] در زمان ساخت از | [[بیتالله|کعبه]] در زمان ساخت از سوي [[حضرت ابراهیم(ع)|ابراهيم(ع)]]، دو زاويه و گوشه داشت که به عنوان [[رکن حجرالاسود]] و رکن يماني مشهور شدند؛ برخي معتقدند که رکن يماني بر همان پي و پايه اي مستقر است که در روزگار ابراهيم بنا شده است.<ref>مکه و مدينه، تصويري از نوسازي ص102</ref> نيز گفته شده ميان رکن يماني و رکن حجرالاسود هفتاد پيامبر مدفون است.<ref>الکافي ج4، ص214؛ شرف النبي ص370</ref> | ||
=== شکاف کعبه === | === شکاف کعبه === | ||
بنا بر | بنا بر قولي، محلي که براي [[فاطمه بنت اسد]] شکافته شد تا فرزندش [[علي(ع)]] را داخل کعبه به دنيا بياورد، کنار رکن يماني بوده است.<ref>آثار اسلامي مکه و مدينه، ص46</ref> | ||
== | ==استلام رکن یمانی== | ||
بر اساس | بر اساس روايات، [[پيامبر(ص)]] [[حجرالاسود]] را با دست مسح ميکرد و ميبوسيد و زماني که به رکن يماني ميرسيد آن را در آغوش مي کشيد. اين عمل، سيره [[امام باقر (ع)]] نيز بوده است.<ref>الکافي ج4، ص408؛ الاستبصار ج2، ص217</ref> | ||
طبق | طبق روايات ديگري، پيامبر در هر [[طواف]]، رکن يماني را استلام مي کرد<ref>اخبار مکه، الفاکهي، ج1، ص117؛ دعائم الاسلام ج1، ص312</ref>سپس مي بوسيد و صورتش را بر آن مي نهاد.<ref>اسرار عرفاني، ص 397- 398؛ شرف النبي ص386</ref> | ||
در | در برخي منابع [[شيعه]]، نقل شده که وقتي [[پيامبر(ص)|پيامبر]] به رکن يمانى مىرسيد، سرش را به سمت [[بیتالله|کعبه]] بلند مىکرد و مى فرمود: اَلْحَمْدُ للّه الذى شَرَّفَکَ وَ عَظَّمَکَ وَ الحَمْدُللّه الَّذى بَعَثَنى نَبِياً وَ جَعَلَ عَلِياً اِماماً، اَلَّلهُمَّ اهْدِ لَهُ خَلْقِکَ وَجَنِّبْهُ شِرارَ خَلْقِکَ.<ref>من لايحضره الفقيه، ج2، ص240؛ تهذيب الاحکام، ج5، ص107؛ اثبات الهداه، ج3، ص19</ref> | ||
از امام رضا(ع) | از امام رضا(ع) دعاي ديگري در هنگام استلام رکن يماني نقل شده است.<ref>عيون اخبار الرضا، ج2، ص19</ref> | ||
[[صحابه پیامبر|صحابه]] نیز، سنت | [[صحابه پیامبر|صحابه]] نیز، سنت نبوي در [[استلام]] رکن يماني را رعايت مي کردند.<ref>اخبار مکه، الفاکهي، ج1، ص120</ref> | ||
مستحبات | |||
بر | [[استلام]] و بوسيدن رکن يماني، ذکر گفتن، تواضع کردن، صلوات فرستادن، توبه کردن، دعا<ref>سلوک الملوک، ص368</ref>، و خواندن آيه ربنا آتنا في الدنيا حسنه و في آلاخره حسنه و قنا عذاب النار<ref>الکافي، ج4، ص407؛ المقنع، ص257</ref> نزد رکن يماني مورد توجه روايات است.<ref>المقنعه، 403؛ تهذيب الاحکام، ج5، ص106؛ اشاره السبق، ص132</ref> | ||
بر اين اساس، فقيهان به استحباب موکد [[استلام]] رکن يماني، قائل اند.<ref>الاقتصاد، ص333؛ البراهين الجليه، ص75؛ السرائر، ج1،ص572</ref> نيز بنابر روایات مسح رکن يماني سبب آمرزش گناهان است<ref>شرف النبي، ص376</ref>و دعا در نزديک رکن يماني مستجاب ميشود.<ref>شرف النبي، ص378؛ شفاء الغرام ص374؛ عدة الانابه في اماکن الاجابه، ص44</ref> | |||
==فرشته ای در رکن یمانی== | ==فرشته ای در رکن یمانی== | ||
در | در روايات، از فرشتهاي نزد رکن يماني ياد شده که کار او، آمين گفتن به دعاي مؤمنان است. نيز اين فرشته، صلوات مؤمنان بر [[پيامبر(ص)|پيامبر]] را، به آن حضرت مي رساند.<ref>الکافي، ج4، ص408</ref> | ||
==مضامین باطنی== | ==مضامین باطنی== | ||
گفتهاند [[بیتالله|کعبه]]، | گفتهاند [[بیتالله|کعبه]]، محاذي عرش الهي واقع شده و [[حجر الاسود]] و رکن يماني در سمت راست عرش در آسمان مستقرند.<ref>مجمع البحرين، ج6، ص89</ref> اين مضمون با روايت ديگري تکميل شده که [[حجر الاسود]] بيانگر مقام پيامبر و رکن يماني بيانگر مقام [[امامان شیعه|ائمه (ع)]]<nowiki/>است.<ref>بحارالانوار، ج7، ص340</ref> | ||
نیز نقل شده که رکن | نیز نقل شده که رکن يماني به منزله دست راست خدا در زمين و دري از درهاي بهشت است که همواره گشوده است.<ref>الفقه المنسوب الي الامام الرضا، ص219؛ علل الشرائع، ج2، ص423؛ شرف النبي، ص371</ref> | ||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
خط ۵۱: | خط ۵۲: | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
• '''آثار | • '''آثار اسلامي مكه و مدينه'''، رسول جعفريان، تهران، مشعر، 1386ش. | ||
• '''اثبات الهداه بالنصوص و المعجزات'''، محمد بن الحسن الحر | • '''اثبات الهداه بالنصوص و المعجزات'''، محمد بن الحسن الحر العاملي (م.1104ق.)، مقدمه سيد شهابالدين مرعشي نجفي، بيروت، الاعلمي، 1422ق. | ||
• ''' | • '''اخبار مکة في قديم الدهر و حديثه'''، محمد بن اسحق الفاکهي (م.275ق.)، تحقيق عبدالملک بن عبدالله بن دهيش، مکه، مکتبة الاسدي، 1424ق. | ||
• '''الاستبصار | • '''الاستبصار فيما اختلف من الاخبار'''، محمد بن حسن الطوسي (شیخ طوسی) (م.460ق.)، تحقيق سيد حسن موسوي الخرسان، تهران، دارالکتب الاسلاميه، 1363ش. | ||
• '''اسرار | • '''اسرار عرفاني حج'''، محمد تقي فعالي، تهران، مشعر، 1386ش. | ||
• '''إشارة السبق | • '''إشارة السبق إلي معرفة الحق'''، علی بن حسن الحلبي، تحقيق ابراهیم بهادری، قم، النشر الاسلامي، 1414ق. | ||
• '''الاقتصاد | • '''الاقتصاد الهادي الي طريق الرشاد'''، محمد بن حسن الطوسي(شیخ طوسی) ، تحقیق حسن سعيد، تهران، کتابخانه جامع چهلستون، 1400ق. | ||
• '''بحار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار'''، محمد باقر | • '''بحار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار'''، محمد باقر المجلسي ، تصحيح محمد باقر بهبودي و سيد ابراهيم ميانجي و سيد محمد مهدي موسوي خرسان، بيروت، دار احياء التراث العربي و مؤسسة الوفاء، 1403ق. | ||
• ''' | • '''البراهين الجلية'''، السيد محمد حسن القزويني الحائری، تحقيق : مقدمه السيد محمد كاظم القزويني، بیروت، دارالغدیر، 1394ق. | ||
• ''' | • '''التاريخ القويم لمکه و بیت الله الکریم'''، محمد طاهر الكردي المکی، تحقیق عبد الملک ابن دهيش، بيروت، دار الخضر، 1420ق. | ||
• ''' | • '''تاریخ قم'''، حسن بن محمد قمی(م.378ق.)، تهران، توس، 1361ش. | ||
• ''' | • '''ترحال في الجزيرة العربية (يتضمن تاريخ مناطق الحجاز المقدسة عند المسلمين)'''، جان لوئيس بورکهارت، ترجمه صبري محمد حسن، قاهره، المرکز القومي للترجمه، 2007م. | ||
• ''' | • '''تهذيب الاحکام في شرح المقنعة للشيخ المفيد'''، محمد بن حسن الطوسي (شیخ طوسی) ، تحقیق سيد حسن موسوي خرسان و علي آخوندي، تهران، انتشارات دارالکتب اسلاميه، 1365ش. | ||
• ''' | • '''الجغرافیه'''، ابو عبد الله محمد بن ابى بكر زهرى، تحقیق محمد حاج صادق، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1382ش. | ||
• ''' | • '''دعائم الاسلام و ذکر الحلال و الحرام و القضايا و الاحکام'''، نعمان بن محمد المغربي ، تحقيق آصف بن علي اصغر فيضي، قاهره، دار المعارف، 1383ق. | ||
• ''' | • '''رحلة ابن بطوطه (تحفة النظار في غرائب الامصار و عجائب الاسفار)'''، محمد بن عبدالله اللواتی الطنجی، تحقيق عبدالهادي تازي، ریاض، اکاديميه المملکه المغربيه، 1417ق. | ||
• ''' | • '''السرائر الحاوي لتحرير الفتاوي'''، محمد بن احمد ابن ادريس (م.598ق.)، قم، انتشارات الاسلامي ، 1410ق. | ||
• ''' | • '''سفرنامه فرهاد ميرزا (هداية السبيل و کفاية الدليل)'''، فرهاد ميرزا معتمد الدوله، تصحيح غلام رضا طباطبايي، تهران، علمي، 1366ش. | ||
• ''' | • '''سفرنامه ناصرخسرو'''، ناصر خسرو، تصحيح محمد دبير سياقي، تهران، زوار، 1381ش. | ||
• ''' | • '''شرف النبي (شرف المصطفي)'''، ابوسعيد واعظ خرگوشي ، تحقيق محمد روشن، تهران، بابک، 1361ش. | ||
• ''' | • '''شفاء الغرام باخبار البلد الحرام'''، محمد بن احمد التقي الفاسي ، تحقيق گروهي از علما، بيروت، دار الکتب العلميه، 1421ق. | ||
• ''' | • '''صبح الاعشي في صناعة الانشاء'''، احمد بن علي القلقشندي ، تحقيق محمد حسین شمس الدین، بيروت، دارالکتب العلمیه، بی تا. | ||
• ''' | • '''عدة الانابة في اماکن الاجابة'''، عبدالله بن ابراهيم الحسني، تحقيق عبدالله نذير، مکه المکرمه، المکتبه المکيه، 1429ق. | ||
• ''' | • '''علل الشرائع و الاحکام'''، محمد بن علي بن بابويه(شيخ صدوق) ، تحقيق سيد محمد صادق بحرالعلوم، نجف، مکتبة الحيدريه، 1385ق. | ||
• ''' | • '''عيون اخبار الرضا'''، محمد بن علي بن بابويه(شيخ صدوق) ، تحقيق حسين اعلمي، بيروت، الاعلمي، 1404ق. | ||
• ''' | • '''فقه المنسوب الی الامام الرضا'''، علي بن بابويه، مشهد، المؤتمر العالمي للامام الرضا7، 1406ق. | ||
• ''' | • '''الکافي'''، محمد بن يعقوب کليني، تحقيق علياکبر غفاري، تهران، دار الکتب اسلاميه، 1363ش. | ||
• '''مجمع | • '''مجمع البحرين'''، فخرالدين بن محمد الطريحي ، تحقيق الحسيني، تهران, المرتضوية، 1362ش. | ||
• '''مراصد الاطلاع | • '''مراصد الاطلاع علي اسماء الامکنه و البقاع'''، صفيالدين عبدالمومن بن عبدالحق، تحقیق علي محمد البجاوي، بيروت، دار الجيل، 1412ق. | ||
• '''معجم البلدان'''، | • '''معجم البلدان'''، ياقوت بن عبدالله الحموي ، بيروت، دار صادر، 1995م. | ||
• '''المقنع'''، محمد بن | • '''المقنع'''، محمد بن علي بن بابويه(شيخ صدوق)، قم، مؤسسه الامام الهادي، 1415ق. | ||
• '''المقنعه'''، محمد بن محمد بن النعمان( | • '''المقنعه'''، محمد بن محمد بن النعمان(شيخ مفيد)، قم، انتشارات الاسلامي، 1410ق. | ||
• '''مکه و | • '''مکه و مدينه تصويري از توسعه و نوسازي'''، عبيدالله محمد امين کردي، تهران، مشعر، 1380 ش. | ||
• '''من لا | • '''من لا يحضره الفقيه'''، محمد بن علي بن بابويه (شيخ صدوق) ، تحقیق علی اکبر غفاري، قم، انتشارات الاسلامي، 1404ق. | ||
• '''موسوعة العتبات المقدسه'''، جعفر | • '''موسوعة العتبات المقدسه'''، جعفر خليلي، بيروت، الاعلمي، 1407ق. | ||