در حال ویرایش زیدیه (بخش)

=== حاکمان زیدی در مکه ===
[[حکومت فاطمیان]] (297-567ق.) با سپردن حکمرانی [[مکه]] به بزرگ [[اشراف حسنی]]{{یادداشت|آغازگر حکومت اشراف بر مکه، جعفر بن محمد بن حسن بن محمد بن موسی بن عبدالله بن موسی بن عبدالله بن حسن بن حسن بن علی بن ابی‌طالب (حک:۳۵۷/۳۵۸ق) است.[اتعاظ الحنفاء، ج1، ص225؛ تاریخ مکه، ص245.] بر پایه گزارشی دیگر، وی در فاصله سال‌های ۳۵۶–۳۶۰ق. در دوران رقابت میان عباسیان و فاطمیان، حکمرانی مکه را به دست گرفت[منائح الکرم، ج2، ص211-212؛ تاریخ مکه، ص246.] و از بیم عباسیان خود را به المعز لله فاطمی نزدیک کرد. المعز لله، در نامه‌ای ولایت جعفر بر مکه را تأیید کرد و بدین‌گونه حکومت اشراف در مکه آغاز شد.[افادة الانام، ج3، ص75-76.]}}<ref>غایة المرام، ص483 ؛ موسوعة مکة المکرمه، ج2، ص588.</ref> نفوذ خود بر [[حجاز]] را استوار ساختند.<ref>خلاصة الکلام، ص16.</ref> [[اشراف حسنی|شرفای مکه]] نیز خطبه به نام خلیفه فاطمی خواندند و خود را کارگزار فاطمیان نامیدند.<ref>المنتظم، ج14، ص357؛ تاریخ ابن خلدون، ج‏4، ص131؛ خلاصة الکلام، ص17.</ref> [[اشراف حسنی|شرفای مکه]] که سده‌ها (از قرن چهارم تا قرن چهاردهم قمری) به عنوان [[امرای مکه|امیر مکه]] حکومت داشتند<ref>. منائح الکرم، ج2، ص211-212؛ تاریخ مکه، ص246.</ref>، از نوادگان [[امام حسن(ع)]] و بر مذهب زيديه بودند و حکومتشان موجب رونق فعاليت‌های تبليغی زيديان در [[حجاز]] شد.<ref>مسالک الابصار في ممالک الامصار، ج4، ص55-56.</ref> گزارش داده‌اند که زيدی مذهبان در جشن‌های مخصوص [[اعياد مذهبی]] در [[مکه]]، در کنار پيروان ديگر مذاهب، فعال بوده‌اند.<ref>تذکره بالاخبار، ص112؛ رحله ابن بطوطه ج1، ص402.</ref> 

بنابر گزارشی در سال 497 قمری زیدیه دارای جایگاه اختصاصی برای اقامه نماز جماعت در اوقات شبانه روز در [[مسجدالحرام]] بودند.<ref>نثر الدر المکنون من فضائل اليمن الميمون، ص14-16.</ref> در سال 578قمری [[اذان]] زیدی (شامل ذکر حي علی خير العمل) بر پا بوده است.<ref>رحله ابن جبير، ص70.</ref> گزارش‌ها حاکی از کاهش نفوذ زیدیه از قرن هشتم قمری است.<ref>العقد الثمين، ج4، ص108؛ ج6، ص313؛ غايه المرام، ج2، ص96؛ اتحاف الوری، ج4، ص411 و ج3، ص685؛ </ref> از قرن دهم به بعد منابع متعددی تغییر مذهب [[شریفان مکه]] به [[اهل سنت]] را گزارش کرده‌اند.<ref>تحصيل المرام، ج2، ص786-788؛ نک: ميقات حج، ش22، ص68«تاريخ تشيع در مکه و جبل عامل و حلب»؛ تاريخ مکه از آغاز تا دولت شرفاي مکه، ص445-446.</ref>

در عصر سلطه عثمانی بر حرمين، به دليل دشمنی زيديان با [[حکومت عثمانی]] (۱۲۹۹–۱۹۲۲م.) در يمن، نفوذ زيديان در مکه از ميان رفت و [[شرفای مکه]] نيز سعی می‌کردند به شکل علنی از زيديان حمايت نکنند. بدين ترتيب در برخی سال‌ها حج گزاری زيديان يمنی با محدوديت از سوی شرفای مکه همراه شد و جمعيت زيديان مکه به [[مذهب حنفی]] که مورد حمايت شيعيان بود درآمدند.<ref>صفحات من تاريخ مکه، ج1، ص 234؛ ترحال في الجزيره العربيه، ج1، ص 288</ref>