در حال ویرایش ساخت مسجدالنبی (دوران پیامبر)

هشدار: شما وارد نشده‌اید. نشانی آی‌پی شما برای عموم قابل مشاهده خواهد بود اگر هر تغییری ایجاد کنید. اگر وارد شوید یا یک حساب کاربری بسازید، ویرایش‌هایتان به نام کاربری‌تان نسبت داده خواهد شد، همراه با مزایای دیگر.

این ویرایش را می‌توان خنثی کرد. لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که می‌خواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثی‌سازی ویرایش را به پایان ببرید.

نسخهٔ فعلی متن شما
خط ۱: خط ۱:
'''ساخت مسجد النبی،''' از نخستین روزهای ورود [[پیامبر]] به [[مدینه]] آغاز شد. بر اساس پژوهش‌هایی که درباره تاریخ بنای [[مسجد النبی|مسجدالنبی]] صورت گرفته، در دوران زندگی پیامبر(ص) مسجد چند بار تعمیر شد یا گسترش یافت. ساخت مسجد از همان ابتدای ورود پیامبر به مدینه آغاز شد و بنابر گزارش مشهور هفت ماه به طول انجامید. در ابتدا [[قبله]] به سمت [[مسجد الاقصی|مسجدالاقصی]] بود. از این رو در قسمت نمازخواندن که در شمال مسجد بود سایه‌بانی ساخته شد. با [[تغییر قبله]] محل نماز به جنوب مسجد منتقل و در این بخش از مسجد برای نمازگزاردن، [[رواق|رواقی]] ساخته شد که سه ردیف ستون داشت و در هر ردیف ۶ ستون قرار داشت. مسجدالنبی بعد از [[خیبر|فتح خیبر]] نیز بازسازی شد. این بار مسجد را بزرگ‌تر کردند. مسجدالنبی در زمان پیامبر [[محراب]] و [[گلدسته]] نداشت و خانه‌های [[امهات المؤمنین|همسران پیامبر]]، حجره‌هایی بود که به دیوار شرقی مسجد چسبیده بود.  
'''مسجدالنبی(دوران پیامبر)'''، این مسجد با ورود پیامبر به مدینه و توسط وی ساخته شد.  
 
پیامبر زمین مسجد را که متعلق به دو یتیم از بنی نجار بود خرید و احداث بنا را آغاز نمود. ساخت بنا در تابستان 623م پایان یافت و مسقف شدن تا زمستان 624 م به طول انجامید.
 
حجره های همسران پیامبر در قسمت دیوار شرقی مسجد واقع بودو در آن به سمت مسجد گشوده می شد.
 
با افزایش تعداد مسلمانان، گسترش مسجد ضرورت یافت. پیامبر پس از غزوه خیبر مسجد را توسعه داد و بر مساحت آن افزود.


==بنای نخست==
==بنای نخست==


حضرت محمد(ص) پس از [[هجرت]] از [[مکه]] به [[مدینه]] و استقرار در آن شهر، خانه و مسجدی را بنا نهاد. به این منظور، زمینی را که متعلق به دو یتیم از بنی نجار بود، خرید و مسجد را در آنجا بنا نهاد. ساخت مسجد حدود هفت ماه و بنابه گزارش‌هایی یک ماه و یا یک سال به طول انجامید.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%D9%8A_%D8%B9%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE.pdf&page=28 المسجد النبوی عبر التاریخ، ص ۲۸]</ref>
پیامبر پس از هجرت از مکه به مدینه و استقرار در آن شهر، خانه و مسجدی را بنا نهاد. ایجاد این اماکن در محل نشستن شتر پیامبر به هنگام ورود به مدینه دانسته شده است.


پی و اساس مسجد به عمق 3 ذراع (در حدود1/5 متر) با سنگ ریخته شد و دیوارهایی خشتی روی آن ساخته شد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%D9%8A%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%8A.pdf&page=56 المدینه المنوره، ص 56]</ref>بنای اولیه مسجد النبی چهار دیواری بود. درباره اندازه طول و عرض مسجد و مساحت آن گزارش‌ها گوناگون‌اند.<ref>چهار روایت مختلف را سمهودی دسته بندی کرده است: [https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B2.pdf&page=50 وفاء الوفاء، ج۲، ص 50]</ref> بنابر گزارشی طول مسجد از شرق به غرب ۶۳ و عرضش از شمال به جنوب ۵۴ ذراع بود و سقفی نداشت.<ref> [https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%D9%89_%D9%85%D9%86%D8%B0_%D8%A5%D9%86%D8%B4%D8%A7%D8%A6%D9%87_%D8%AD%D8%AA%D9%89_%D9%86%D9%87%D8%A7%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%85%D9%84%D9%88%D9%83%D9%89.pdf&page=34 عمارة المسجد النبوی، ص ۳۸]</ref> بر اساس گزارشی دیگر طول مسجد 70 ذراع و عرض آن 60 یا کمی بیش از آن بود.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B2.pdf&page=50 وفاء الوفاء، ج۲، ص 50]</ref> برخی منابع نیز طول مسجد را صد ذراع و عرض آن را اندکی کمتر دانسته‌اند. بر این اساس برخی پژوهشگران مساحت اولیه مسجد را حدود ۲۴۵۰ متر دانسته‌اند (هر ذراع نیم متر است).<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%D9%8A_%D8%B9%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE.pdf&page=23 المسجد النبوی عبر التاریخ، ص ۲۲-۲۳]</ref>
پیامبر، زمین را که متعلق به دو یتیم از بنی نجار، اولاد رافع بن عمربن عائذ(عبید) بن ثعلبه بود خریداری نمود و مسجد را در آنجا بنا نهاد.


==== ساخت سایبان ====
ساخت این مسجدحدود هفت ماه به طول انجامید.
پس از مدتی به دلیل شدت گرما، سایبانی در جهت شمال مسجد ساخته شد که محل نماز (مصلی) مسجد بود. به این بخش از مسجد [[رواق|رِواق]] گفته می‌شود. این سایه‌بان که از شاخ و برگ درختان ساخته شده بود بر روی ستون‌هایی از چوب قرار داشت و در آغاز از چوب و برگ درختان ساخته شده و پس از مدتی برای جلوگیری از نفوذ باران گل اندود شد.<ref>. [https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%D9%89_%D9%85%D9%86%D8%B0_%D8%A5%D9%86%D8%B4%D8%A7%D8%A6%D9%87_%D8%AD%D8%AA%D9%89_%D9%86%D9%87%D8%A7%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%85%D9%84%D9%88%D9%83%D9%89.pdf&page=34 عمارة المسجد النبوی، ص ۳۸-۳۹]</ref>ارتفاع سقف مسجد به اندازه قامت یک انسان یعنی 3/5ذراع (1/75 متر) بود.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%D9%8A%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%8A.pdf&page=57 المدینه المنوره، ص 57]</ref>


====درها====
برخی منابع پژوهشی، بر اساس مجموع روایت‌ها ماجرای ساخته شدن مسجد را به این شکل ترسیم کرده اند
 
در مرحله اول مسجد النبی چهار دیواری بود که طولش از شرق به غرب ۶۳ و عرضش از شمال به جنوب ۵۴ ذراع بود. و سقفی نداشت. <ref>. عمارة المسجد النبوی، ص ۳۸</ref>پی و اساس مسجد به عمق 3 ذراع (در حدود1/5 متر) با سنگ ریخته شد که دیوارهایی خشتی روی آن ساخته شد.
 
== بازسازی اول ==
با افزایش جمعیت مسلمانان، مسجد را کمی بزگرت کردند و طول آن را به ۷۰ ذراع و عرضش را به بیش از ۶۰ ذراع رساندند. <ref>. عمارة المسجد النبوی، ص ۳۸</ref>
 
== بازسازی دوم ==
پس از مدتی به دلیل شدت گرما، سایبانی در جهت شمال مسجد ساخته شد که محل نماز (مصلی) مسجد بود. این سایه‌بان که از شاخ و برگ درختان ساخته شده بود بر روی ستون‌هایی از چوب قرار داشت و در آغاز از چوب ساخته شده و پس از مدتی برای جلوگیری از نفوذ باران گل اندود شد. <ref>. عمارة المسجد النبوی، ص ۳۸-۳۹</ref>
 
ارتفاع سقف مسجد به اندازه قامت یک انسان یعنی 3/5ذراع(1/75 متر) بود.


دری در انتهای مسجد و درِ دیگری بر دیوار غربی به نام [[باب عاتکه]] ساخته شد که بعدها [[باب الرحمه (درب مسجدالنبی)|باب الرحمه]] نام گرفت. در قسمت دیوار شرقی نیز دری احداث شد که به باب آل عثمان و [[باب جبرئیل]] شهرت یافت.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B2.pdf&page=45 وفاء الوفاء، ج۲، ص ۴۵]</ref>
ساخت مسجد تابستان 623م به پایان رسید و پوشاندن با گل در زمستان 624م تمام شد.


== بازسازی بعد از تغییر قبله ==
====درها====
مرحله دیگری از تغییر مسجد النبی زمانی بود که قبله از سمت شمال ([[مسجد الاقصی|مسجدالاقصی]]) به جنوب مدینه ([[کعبه]]) تغییر کرد. در این مرحله ابعاد مسجد تغییر نکرد. اما لازم بود محل نمازگزاری که سایه‌بان داشت و در ضلع شمالی بود به جنوب مسجد برود. در جنوب مسجد محوطه‌ای سقف‌دار که بر سه ردیف ستون بنا شده بود ساخته شد که در هر ردیف شش ستون قرار داشت. این همان رواق جنوبی مسجد‌النبی بود. رواق شمالی (سایبانی که قبل از تغییر قبله مصلی بود) دست نخورده باقی‌ماند و تبدیل به مکانی برای [[اهل صفه]] شد.<ref>. [https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%D9%89_%D9%85%D9%86%D8%B0_%D8%A5%D9%86%D8%B4%D8%A7%D8%A6%D9%87_%D8%AD%D8%AA%D9%89_%D9%86%D9%87%D8%A7%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%85%D9%84%D9%88%D9%83%D9%89.pdf&page=41 عماره المسجد النبوی، ص 45]</ref><ref>[[:پرونده:عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ.pdf|عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ، ص ۵۳]]</ref>


در این بازسازی درِ جنوبی مسجد مسدود شد و در عوض دری در ضلع شمالی باز شد اما درهای شرقی و غربی ([[باب جبرئیل|باب عثمان]] و [[باب عاتکه]]) تغییری نکردند.<ref>[[:پرونده:عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ.pdf|عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ، ص 52-53]]</ref>
یک در انتهای مسجد و در دیگری در دیوار غربی به نام باب عاتکه ساخته شد که بعدها باب الرحمه نام گرفت. در قسمت دیوار شرقی نیز دری احداث شد که به باب عثمان معروف بود اما از آن پس به باب جبرئیل شهرت یافت.
[[پرونده:پلان مسجدالنبی بعد از تغییر قبله.jpg|وسط|بی‌قاب|450px|جایگزین=مراحل توسعه مسجد قبل از تغییر قبله]]
==بازسازی بعد از فتح خیبر==


با افزایش تعداد مسلمانان توسعه مسجد ضرورت یافت. پیامبر پس از بازگشت از [[غزوه خیبر]] مسجد را توسعه داد.  برای این کار خانه یکی از انصار خریداری و به مسجد اضافه شد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%B9%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE.pdf&page=54 عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ، ص ۵۴]</ref> و ابعاد مسجد به ۱۰۰ در ۱۰۰ ذراع<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%B9%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE.pdf&page=54 عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ،‌ص 54]</ref> یا 100 در 90 ذراع (در حدود 45 در 50 متر) افزایش یافت.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%D9%8A%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%8A.pdf&page=58 المدینه المنوره، ص 58]</ref> پژوهشگرانی که طول و عرض مسجد در ابتدای بنا را صد ذراع دانسته‌اند، بر‌آنند که در این بازسازی طول مسجد به ۶۸ متر و عرض مسجد به ۵۷ و مساحت آن به ۳۸۷۶ متر رسید.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%D9%8A_%D8%B9%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE.pdf&page=39 المسجد النبوی عبر التاریخ، ص ۳۹]</ref>
====دیوار====


==== گسترش رواق ====
ارتفاع دیوار مسجد به 5 تا 7 ذراع (2/5 تا 3/5 متر) می رسید. در منابع آمده دیوار قبله، پیش از آن که به سمت کعبه تغییر کند، متشکل از تنه های نخل بود که کنار هم چیده شده بود.
در این بازسازی، سه ستون به هر ردیف از ستون‌های رواق مسجد افزوده شد و تعداد ستون‌ها در هر ردیف به ۹ ستون رسید. دو ستون در قسمت غربی و یک ستون در قسمت شرقی اضافه شد. بدین ترتیب رواق مسجد سه ستون عمق و ۹ ستون عرض داشت.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%B9%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE.pdf&page=54 عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ، ص 54-56]</ref> سقف مسجد نیز هفت ذراع، سه و نیم متر بوده است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%D9%89_%D9%85%D9%86%D8%B0_%D8%A5%D9%86%D8%B4%D8%A7%D8%A6%D9%87_%D8%AD%D8%AA%D9%89_%D عمارة المسجد النبوی، ص ۵۵]</ref>
[[پرونده:پلان مسجدالنبی قبل از تغییر قبله.png|وسط|بی‌قاب|593x593px|جایگزین=مراحل توسعه مسجد قبل از تغییر قبله]]


بنا بر نقل برخی منابع توسعه مسجد موجب تخریب صفه شد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%D9%8A%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%8A.pdf&page=57 المدینه المنوره، ص 57]</ref>برخی منابع سنگفرش شدن مسجد با سنگریزه را در این دوره دانسته‌اند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%D9%8A%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%8A.pdf&page=58 المدینه المنوره، ص 58]</ref>[[پرونده:پلان مسجدالنبی بعد از فتح خیبر.jpg|وسط|بی‌قاب|450px|جایگزین=مراحل توسعه مسجد قبل از تغییر قبله]]
== تغییر قبله ==
مرحله دیگری از تغییر مسجد النبی زمانی بود که قبله از سمت شمال (مسجدالاقصی) به جنوب مدینه (کعبه) تغییر کرد. بدین ترتیب لازم بود محل نمازگزاری که سایه بان داشت به جنوب مسجد برود. در این مرحله سایه‌بان شمالی را باقی گذاشتند و در جنوب مسجد نیز محوطه‌ای سقف دار که بر سه ردیف ستون بنا شده بود ساختند. در هر ردیف شش ستون قرار داشت و این همان رواق جنوبی مسجد النبی بود. رواق شمالی (سایبانی که قبل از تغییر قبله مصلی بود) دست نخورده باقی ماند و تبدیل شد به مکانی برای اهل صفه.<ref>. عماره المسجد النبوی، ص 45</ref>
==طریقه خشت‌گذاری==
مسجد به شیوه سمیط یعنی خشت روی خشت ساخته شد و هنگامی که تعداد مسلمانان افزایش یافت به شیوه سعیده یعنی یک خشت و نیم ساخته شد و پس از آن به شیوه الذکر و الانثی یعنی دو خشت مختلف ساخته شد. عرض دیوار1/5 ذراع(در حدود 0/75متر) بود.
==تغییر قبله و تأثیر بر مسجد النبی==


== خانه‌های چسبیده به مسجد ==
بعد از تغییر قبله از مسجدالاقصی به کعبه در سال دوم هجری، در دیوار جنوبی بسته شد و به جای آن دری در دیوار شمالی گشوده شد و سه رواق در جهت جنوبی ، همانند جهت شمالی ساخته شد و باب عثمان و باب عاتکه مصون ماند.
پیامبر پس از ازدواج، برای هر یک از زنان خود حجره ای در کنار مسجد می‌ساخت. اولین خانه‌ها را برای [[عایشه]] و [[سوده]] در قسمت شرقی مسجد با فاصله‌ای اندک ساخت. بعدا تعداد این خانه‌ها زیادتر شد و در توسعه مسجد بعد از فتح خیبر، دیوار مسجد به خانه‌ها چسبید و دری از هر یک از خانه‌ها به مسجد باز شد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%B9%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE.pdf&page=56 عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ، ص ۵۶]</ref>
==خانه ها==


تعداد حجره ها 9 عدد بود که آخرین آنها نزدیک باب عثمان ([[باب جبرئیل]]) یا [[باب النساء]] (بابی که عمر احداث کرد) قرار داشت.
پیامبر پس از ازدواج، برای زنان خود حجره ای می ساخت . تعداد حجره ها 9 عدد بود که آخرین آن ها نزدیک باب عثمان(باب جبرئیل) یا باب النساء(بابی که عمر احداث کرد) واقع بود.


مقطع افقی خانه‌های اطراف مسجد هریک عبارت از مربعی به ضلع 8 تا 9 ذراع (4 تا 4/5 متر) بود و سقف آن از داخل قابل لمس بود. گفته شده ارتفاع آن به اندازه رواق های مسجد بود.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%B9%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE.pdf&page=56 عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ، ص ۵۶]</ref>
تمام خانه‌ها در قسمت شرقی خارج مسجد قرار داشتند که در آن‌ها به مسجد گشوده می‌شد. مقطع افقی خانه های اطراف مسجد هریک عبارت از مربعی بود به ضلع 8 تا 9 ذراع(4 تا 4/5 متر) و سقف آن از داخل قابل لمس بود. گفته شده ارتفاع آن به اندازه رواق های مسجد بود.


داخل هر خانه حجره‌ای بود به ضلع 6 تا 7 ذراع (3 تا 3/5 متر) که دیواره های آن را پوشش مویینی از چوب درخت سرو پوشانده بود. هر خانه از یک مدخل و یک حجره (اتاق) تشکیل می‌شد و درِ آن در دیوار غربی واقع بود که به مسجد گشوده می‌شد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%D9%8A%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%8A.pdf&page=57 المدینه المنوره، ص57]</ref>
داخل هر خانه حجره‌ای بود به ضلع 6 تا 7 ذراع(3 تا 3/5 متر) که دیواره های آن را پوشش مویینی از چوب درخت سرو پوشانده بود. هر خانه از یک مدخل و یک حجره تشکیل می شد و در آن در دیوار غربی واقع بود که به مسجد گشوده می‌شد.
==محراب و گلدسته مسجد==


مسجد در زمان پیامبر [[گلدسته‌های مسجدالنبی|مأذنه]] و [[محراب‌های مسجدالنبی|محراب]] گود نداشت.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%B9%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE.pdf&page=53 عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ، ص ۵۳]</ref>در منابع آمده [[بلال بن رباح|بلال]] هنگام گفتن [[اذان و اقامه|اذان]] بر بام خانه‌ای از [[بنی نجار]] که بلندترین خانه های اطراف مسجد بود می‌ایستاد. برخی هم گفته‌اند بلال بر ستون مربعی از خانه [[عبدالله بن عمر بن خطاب|عبدالله بن عمر]] واقع در جنوب مسجد بالا می‌رفته و اذان را با صدای بلند ادا می‌کرده است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%D9%8A%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%8A.pdf&page=59 المدینه المنوره، ص 59]</ref>
==توسعه مسجد==
==جستار وابسته==
* [[بازسازی مسجدالنبی]]
==گالری==
<gallery mode="packed" heights="170px">
پرونده:نقاشی مسجدالنبی در زمان پیامبر.jpg|نقاشی خیالی از بنای مسجدالنبی در زمان پیامبر(ص)
پرونده:نقشه توسعه‌ها و حجره‌های مسجدالنبی.png|نقشه توسعه‌های مسجدالنبی
پرونده:نقشه توسعه‌ها.png|نقشه توسعه‌های مسجدالنبی
</gallery>


==پانویس==
در بسیاری از منابع آمده با افزایش تعداد مسلمانان ضرورت توسعه مسجد ایجاد شد. پیامبر پس از بازگشت از غزوه خیبر به توسعه مسجد پرداخت و مساحت مسجد به 100در 90 ذراع(در حدود 45 در 50 متر) افزایش یافت.
{{پانویس}}
==منابع==
{{منابع}}
* '''المدينه المنوره تطورها العمراني و تراثها فی المعماری'''،‌صالح لمعی مصطفی، دارالنهضه العربیه، بیروت، 1981م


* '''عمارة المسجد النبوی منذ انشائه حتی نهایة العصر المملوکی'''، محمد هزاع الشهری، قاهره، دارالقاهره، ۲۰۰۱
تغییرات مسجد پس از توسعه بدین شرح است:


* '''عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ'''، ناجی محمد حسن عبدالقادرالانصاری، مدینه، نادی المدینة المنورة الادبی
* سه رواق در جهت جنوبی که در هر ردیف آن 9 ستون به کار رفت
* تعداد خانه ها تا پیش از توسعه بنا بر تاریخ ازدواج های پیامبر 6 یا 7 عدد ذکر شده، خانه های بعدی پس از توسعه مسجد ایجاد شدند
* بنا بر نقل برخی منابع توسعه مسجد موجب تخریب صفه شد
* عده قلیلی از منابع سنگفرش شدن مسجد با سنگریزه را در این دوره دانسته‌اند


* '''المسجد النبوی عبر التاریخ'''، محمد السید الوکیل، دار المجتمع للنشر و التوزیع، ۱۹۸۸م.
==محراب و مأذنه مسجد==


* '''وفاء الوفاء'''، نورالدین علی سمهودی، تحقیق قاسم سامرایی، لندن، موسسه الفرقان،
مسجد در زمان پیامبر مأذنه و محراب گود نداشت.


[[رده:بازسازی مسجدالنبی]]
در منابع آمده بلال هنگام گفتن اذان بر بام خانه ای از بنی نجار که بلندترین خانه های اطراف مسجد بود می‌ایستاد. در این باره قول دیگری نیز هست که بلال بر ستون مربعی از خانه عبدالله بن عمر واقع در جنوب مسجد بالا می‌رفته و اذان را با صدای بلند ادا می‌کرده است.
[[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]]
[[ar:بناء المسجد النبوي (عهد النبي)]]
لطفاً توجه داشته‌باشید که همهٔ مشارکت‌ها در ویکی حج منتشرشده تحت Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike در نظر گرفته‌می‌شوند (برای جزئیات بیش‌تر ویکی حج:حق تکثیر را ببینید). اگر نمی‌خواهید نوشته‌هایتان بی‌رحمانه ویرایش و توزیع شوند؛ بنابراین، آنها را اینجا ارائه نکنید.
شما همچنین به ما تعهد می‌کنید که خودتان این را نوشته‌اید یا آن را از یک منبع با مالکیت عمومی یا مشابه آزاد آن برداشته‌اید (برای جزئیات بیش‌تر ویکی حج:حق تکثیر را ببینید). کارهای دارای حق تکثیر را بدون اجازه ارائه نکنید!
لغو راهنمای ویرایش‌کردن (در پنجرهٔ تازه باز می‌شود)

الگوهای به‌کاررفته در این صفحه:

این صفحه عضوی از یک ردهٔ پنهان است:

برگرفته از «https://wikihaj.com/view/ساخت_مسجدالنبی_(دوران_پیامبر)»