در حال ویرایش سرداب غیبت
این ویرایش را میتوان خنثی کرد. لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که میخواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثیسازی ویرایش را به پایان ببرید.
| نسخهٔ فعلی | متن شما | ||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات بنا | {{جعبه اطلاعات بنا | ||
| عنوان = سرداب غیبت | | عنوان = سرداب غیبت | ||
| تصویر = | | تصویر = سرداب غیبت.jpg | ||
| اندازه تصویر = | | اندازه تصویر = | ||
| پیوند تصویر = | | پیوند تصویر = | ||
| توضیح تصویر = | | توضیح تصویر = | ||
| نامهای دیگر = | | نامهای دیگر = | ||
| مکان = [[سامراء]] | | مکان = [[سامراء]] | ||
| کاربری = تبرک و زیارت | | کاربری = تبرک و زیارت | ||
| بزرگداشت نزد = | | بزرگداشت نزد = | ||
| وابسته به دین/مذهب = تشیع | | وابسته به دین/مذهب = تشیع | ||
| باورها = غیبت امام مهدی(ع) در این مکان | | باورها = غیبت امام مهدی(ع) در این مکان | ||
| آیینها = | | آیینها = | ||
| احکام = | | احکام = | ||
| زیارت کنندگان = | | زیارت کنندگان = | ||
| بازدیدکنندگان = | | بازدیدکنندگان = | ||
| زمان پایهگذاری = | | زمان پایهگذاری = | ||
| بنیانگذار = | | بنیانگذار = | ||
| رویدادها = | | رویدادها = | ||
| بازسازیها = | | بازسازیها = | ||
| بازسازی کنندگان = ناصر لدین الله عباسی؛ ناصرالدین شاه قاجار | | بازسازی کنندگان = ناصر لدین الله عباسی؛ ناصرالدین شاه قاجار | ||
| بخشهای از میان رفته = | | بخشهای از میان رفته = | ||
| ویژگیهای تاریخی = | | ویژگیهای تاریخی = | ||
| متولیان = | | متولیان = | ||
| مساحت = | | مساحت = | ||
| طول = 2 متر | | طول = 2 متر | ||
| عرض = 1.5 متر | | عرض = 1.5 متر | ||
| ارتفاع = | | ارتفاع = | ||
| وضعیت بنا = | | وضعیت بنا = | ||
| گنجایش = | | گنجایش = | ||
| امکانات = | | امکانات = | ||
| بخشهای بنا = | | بخشهای بنا = | ||
| معمار = | | معمار = | ||
| سبک = | | سبک = | ||
| ویژگیها = تزیین شده با کاشیهای قدیمی | | ویژگیها = تزیین شده با کاشیهای قدیمی | ||
| گنبدها = | | گنبدها = | ||
| منارهها = | | منارهها = | ||
| درها = | | درها = | ||
| رواقها = | | رواقها = | ||
| صحنها = | | صحنها = | ||
| ایوانها = | | ایوانها = | ||
| گرداننده = | | گرداننده = | ||
| نهاد وابسته = | | نهاد وابسته = | ||
| نهاد نگهدارنده = | | نهاد نگهدارنده = | ||
| مدیر = | | مدیر = | ||
| روحانی = | | روحانی = | ||
| نهادهای زیر مجموعه = | | نهادهای زیر مجموعه = | ||
| ثبت در = | | ثبت در = | ||
| شماره ثبت = | | شماره ثبت = | ||
| تاریخ ثبت = | | تاریخ ثبت = | ||
| وبگاه = | | وبگاه = | ||
| عرض جغرافیایی = | | عرض جغرافیایی = | ||
| طول جغرافیایی = | | طول جغرافیایی = | ||
| توضیح نقشه = | | توضیح نقشه = | ||
| فیلم = | | فیلم = | ||
| توضیح فیلم = | | توضیح فیلم = | ||
}} | }} | ||
'''سرداب غیبت''' در [[ | '''سرداب غیبت''' در [[کشور عراق]] در [[شهر سامراء]]، در ضلع غربی [[صحن مطهر آستان سامرا]]، واقع در حجرهای در زیرزمین حرم که امروزه نزد شیعیان، به سرداب غیبت [[امام زمان(عج)]] شهرت دارد، واقع است. | ||
در این مکان سه تن از [[ | در این مکان سه تن از [[ائمه اهلبیت(ع)]] زندگی کردهاند و اینجا، سرداب خانه آنها در سامرا بوده است. | ||
== مکان و واژه == | == مکان و واژه == | ||
واژه سرداب (ترکیب یافته از سرد و آب) به معنای جایی است که آب در آن سرد میشود و منظور از آن مکانی که در زیر زمین ساخته شده و در تابستانها در آنجا سکونت میکردند.<ref>«سرداب مقدس سامراء و آداب زیارت آن»، ص 39</ref> | واژه سرداب (ترکیب یافته از سرد و آب) به معنای جایی است که آب در آن سرد میشود و منظور از آن مکانی که در زیر زمین ساخته شده و در تابستانها در آنجا سکونت میکردند.<ref>«سرداب مقدس سامراء و آداب زیارت آن»، ص 39</ref> | ||
گفته شده که این مکان بخشی از خانه | گفته شده که این مکان بخشی از خانه امام عسکری(ع) بوده است.<ref>«سرداب مقدس سامراء و آداب زیارت آن»، ص 40</ref> | ||
==ارتباط سرداب با غیبت امام== | ==ارتباط سرداب با غیبت امام== | ||
تعدادی از مورخان اهلسنت در کتابهای خود باوری را به شیعیان نسبت دادهاند که بر اساس آن، شیعیان معتقدند غیبت | تعدادی از مورخان اهلسنت در کتابهای خود باوری را به شیعیان نسبت دادهاند که بر اساس آن، شیعیان معتقدند غیبت امام مهدی(عج) از سردابی در سامرا آغاز شده یا اینکه ایشان از آن سرداب ظهور خواهند کرد.<ref>معجم البلدان، ج3، ص173.</ref><ref>ر. ک: سفینه، پژوهشی درباره مساله سرداب، سید محمد مهدی خرسان، ترجمه: ماندنی مواساتیان، ص89 و 102.</ref> | ||
در مقابل، پژوهشگران شیعه این ادعاها را به شدت رد کردهاند. آنان تأکید دارند که اعتقاد شیعه بر ظهور امام زمان(عج) در | در مقابل، پژوهشگران شیعه این ادعاها را به شدت رد کردهاند. آنان تأکید دارند که اعتقاد شیعه بر ظهور امام زمان(عج) در مکه و مسجدالحرام است و ارتباطی با سرداب سامرا ندارد. توضیح دادهاند که شهرت این سرداب به دلیل سکونت و عبادت سه امام معصوم در آنجا است و شیعیان صرفاً برای تبرک به آثار صالحان به آنجا احترام میگذارند و به عبادت میپردازند. آنان این نسبتها را افترا و ناشی از توهم میدانند و اشاره کردهاند که در منابع معتبر شیعی چنین باوری وجود ندارد.<ref>هدیة الزائرین و بهجة الناظرین، شیخ عباس قمی، ص83.</ref><ref>مآثر الکبراء فی تاریخ سامراء، ج1، ص350.</ref><ref>اعیان الشیعة، ج1، ص107.</ref> | ||
==== چاه غیبت ==== | ==== چاه غیبت ==== | ||
باور عموم بر آن است که چاهی که در سرداب غیب قرار دارد محل ورود حضرت مهدی در هنگام غیبت است اما به گفته محدث نوری این مکان در ابتدا حوض وضو گرفتن امامان بوده و بعدها مکانی شد که شیعیان عرایض خود خطاب به امام زمان(عج) در آنجا میگذاشتند.<ref>هدیة الزائرین و بهجة الناظرین، ص 84 و 85.</ref>[[پرونده:نمایی از سرداب سامراء.jpg|بندانگشتی|نمایی | باور عموم بر آن است که چاهی که در سرداب غیب قرار دارد محل ورود حضرت مهدی در هنگام غیبت است اما به گفته محدث نوری این مکان در ابتدا حوض وضو گرفتن امامان بوده و بعدها مکانی شد که شیعیان عرایض خود خطاب به امام زمان(عج) در آنجا میگذاشتند.<ref>هدیة الزائرین و بهجة الناظرین، ص 84 و 85.</ref>[[پرونده:نمایی از سرداب سامراء.jpg|بندانگشتی|نمایی از سرداب سامراء]] | ||
==معماری سرداب== | ==معماری سرداب== | ||
سرداب غیبت، حجره کوچکی است به طول و عرض 2 در 5/ 1 متر که در زیرزمین واقع است و از طریق پلکانی با بیست پله، به همکف بنا، متصل میشود. سقف و دیوارهای حجره با کاشیهای هفترنگ از دوره ناصرالدینشاه قاجار، تزیین شده است و نوشتهای روی این کاشیها، از تشرف ناصرالدینشاه به این مکان، در سال 1287 ه. ق، حکایت دارد.<ref name=":0">[https://farhangziarat.hzrc.ac.ir/article_106747.html «مقامهای حضرت مهدی در عراق»، ص103] | سرداب غیبت، حجره کوچکی است به طول و عرض 2 در 5/ 1 متر که در زیرزمین واقع است و از طریق پلکانی با بیست پله، به همکف بنا، متصل میشود. سقف و دیوارهای حجره با کاشیهای هفترنگ از دوره ناصرالدینشاه قاجار، تزیین شده است و نوشتهای روی این کاشیها، از تشرف ناصرالدینشاه به این مکان، در سال 1287 ه. ق، حکایت دارد.<ref name=":0">[https://farhangziarat.hzrc.ac.ir/article_106747.html «مقامهای حضرت مهدی در عراق»، ص103] | ||
</ref> | </ref> | ||
این حجره، دارای درِ چوبی بسیار نفیس، با کتیبههایی به خط نسخ است. در بهصورت مشبک و دارای دو لنگه است و براساس کتیبههای آن، در سال 606 قمری به فرمان خلیفه عباسی، [[الناصرلدین الله]] که [[مذهب تشیع]] داشته و به سرپرستی ابوتمیم معدّ بن حسین بن سعد موسوی (متوفای 617 ه. ق)، ساخته شده است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/279863/%D8%AA%D8%AD%D9%82%DB%8C%D9%82-%D9%88-%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4-%D8%A8%D8%A7%D8%A8-%D8%BA%DB%8C%D8%A8%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%B1%D8%A7-%D8%AF%D8%B1-%DA%86%D9%88%D8%A8%DB%8C-%D9%86%D9%81%DB%8C%D8%B3-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%A8-%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3-%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%A1-%D8%A8%D8%A7%D9%82%DB%8C-%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%81%D8%AA-%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%86?q=%D8%A8%D8%A7%D8%A8%20%D8%BA%DB%8C%D8%A8%D8%AA%20%D8%AF%D8%B1%20%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%B1%D8%A7&score=274877907000.0&rownumber=1 ر. ک: وقف میراث جاویدان، باب غیبت در سامرا، ترجمه: مسلم صاحبی، ش 5، بهار 1373 ه. ش، ص86.]</ref> | |||
گرداگرد حجره نیز یک کتیبه نواری، به خط کوفی، حاوی صلوات بر چهارده معصوم، وجود دارد. این اثر تاریخی، در جریان یکی از انفجارهای تروریستی که در آستان مقدس سامرا اتفاق افتاد، آسیب جدی دید و بخش اصلی آن، از بین رفت و امروزه تنها حاشیه آن، باقی مانده است.<ref name=":0" /> | گرداگرد حجره نیز یک کتیبه نواری، به خط کوفی، حاوی صلوات بر چهارده معصوم، وجود دارد. این اثر تاریخی، در جریان یکی از انفجارهای تروریستی که در آستان مقدس سامرا اتفاق افتاد، آسیب جدی دید و بخش اصلی آن، از بین رفت و امروزه تنها حاشیه آن، باقی مانده است.<ref name=":0" /> | ||
| خط ۸۹: | خط ۹۰: | ||
== آداب زیارت == | == آداب زیارت == | ||
سرداب امام زمان(عج) از زیارتگاههای شیعی به حساب میآمده و در منابع کهن دعا و مزارشناسی از آن یاد شده است. از جمله در کتاب | سرداب امام زمان(عج) از زیارتگاههای شیعی به حساب میآمده و در منابع کهن دعا و مزارشناسی از آن یاد شده است. از جمله در کتاب المزار الکبیر ابن مشهدی (درگذشت 610ق.) از اعمال زیارت امام زمان در این مکان یاد شده است. این آداب شامل اذن دخول، خواندن زیارتنامه ای شامل سلام و صلوات بر امام مهدی و خواندن دوازده رکعت نماز زیارت است.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1592/%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%A8%D9%8A%D8%B1?pageNumber=589&viewType=pdf المزار الکبیر، ص589]</ref> در منابع دیگری دعایی، خواندن دعاهای دیگری مانند دعای عهد و نیز زیارت آل یاسین در سرداب غیبت نیز توصیه شده است.<ref>«سرداب مقدس سامراء و آداب زیارت آن»، ص 51، 53</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| خط ۱۱۳: | خط ۱۱۴: | ||
[[رده:مکانهای منتسب به امام هادی(ع)]] | [[رده:مکانهای منتسب به امام هادی(ع)]] | ||
[[رده:غیبتگاهها]] | [[رده:غیبتگاهها]] | ||