در حال ویرایش سلطان قایتبای
این ویرایش را میتوان خنثی کرد. لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که میخواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثیسازی ویرایش را به پایان ببرید.
| نسخهٔ فعلی | متن شما | ||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''سلطان قایتُبای'''، سلطان [[ممالیک|مملوکی]] [[مصر]] در قرن نهم هجری، از فرمانروایانی بود که به عمران و آبادانی [[مکه]] و [[مدینه]] اهتمام ورزید. وی در دوران حکومتش، طرحهای متعددی در بازسازی، مرمت و توسعه اماکن مقدس، بهویژه [[مسجدالحرام]] و [[مسجدالنبی]]، اجرا کرد. بخش دیگری از اقدامات او شامل ساخت بناهای آموزشی، رفاهی، مذهبی و نیز احیای تأسیسات آبی و خدماتی در مسیرهای زیارتی بود. | '''سلطان قایتُبای'''، سلطان [[ممالیک|مملوکی]] [[مصر]] در قرن نهم هجری، از فرمانروایانی بود که به عمران و آبادانی [[مکه]] و [[مدینه]] اهتمام ورزید. وی در دوران حکومتش، طرحهای متعددی در بازسازی، مرمت و توسعه اماکن مقدس، بهویژه [[مسجدالحرام]] و [[مسجدالنبی]]، اجرا کرد. بخش دیگری از اقدامات او شامل ساخت بناهای آموزشی، رفاهی، مذهبی و نیز احیای تأسیسات آبی و خدماتی در مسیرهای زیارتی بود. | ||
[[پرونده:قایتبای مسجد مصر.jpg|بندانگشتی|مسجد قایتبای و محل دفن او در قاهره مصر]] | |||
ملک اشرف سیفالدین قایتبای از | == زندگی == | ||
ملک اشرف سیفالدین قایتبای از حاکمان مملوکی بود که در سال820قمری متولد شد و در سال 901 در سن 80 سالگی فوت کرد.<ref name=":0">إعلام النبلاء بتاريخ حلب الشهباء، ج3، ص88.</ref> برخی بناهای قدیمی از دوران حکومت قایتبای تا به امروز در مصر پابرجا هستند.<ref>سلسلههای اسلامی جدید، ج1، ص160.</ref> | |||
== حکومت == | == حکومت == | ||
قایتبای در پی خلع حاکم پیشین و به انتخاب درباریان، در سال 872قمری | قایتبای در پی خلع حاکم پیشین و به انتخاب درباریان، در سال 872قمری سلطنت مملوکی را به دست گرفت<ref>إتحاف الورى بأخبار أم القرى، ج4، ص482.</ref> و تا سال 901 قمری به مدت 29سال حکومت کرد و پس از او دوران حکومت پسرش محمد آغاز شد.<ref name=":0" /> | ||
== اقدامات عمرانی در مکه == | == اقدامات عمرانی در مکه == | ||
{{ستون-شروع|۲}} | {{ستون-شروع|۲}} | ||
* بازسازی | * بازسازی مسجد خیف در منا و ساخت گنبدی بزرگ و مرتفع بر فراز محراب آن در سال ۸۷۴ قمری. <ref>اتحاف الوری، ج۴، ص509.</ref> | ||
* تعمیر و بازسازی | * تعمیر و بازسازی مسجد نمره (که با نامهای مسجد عرفه یا مسجد ابراهیم نیز شناخته میشود). <ref>تاریخ الخمیس، ج۲، ص388.</ref> | ||
* مرمت و بازسازی مسجدی بر فراز | * مرمت و بازسازی مسجدی بر فراز کوه قُزَح در مشعرالحرام. <ref>سفرنامه حجاز، ص300.</ref> | ||
* احیای منابع آب و قنوات | * احیای منابع آب و قنوات | ||
* لایروبی و احیای | * لایروبی و احیای قنات عرفات و ساخت آبانبار یا مخزن بزرگی در عرفات برای دسترسی آسانتر حجاج، بهویژه فقرا، به آب در موسم حج. <ref>الارج المسکی، ص280؛ وفاء الوفاء، ج۲، ص234.</ref> | ||
* بازسازی | * بازسازی تابلوهای «بدایة العرفات» و «نهایة العرفات». <ref>تاریخ الخمیس، ج۲، ص388.</ref> | ||
* احیای برکهای در منطقه خُلَیص (در حدود صد کیلومتری شمال مکه). <ref>وفاء الوفاء، ج۲، ص234.</ref> | * احیای برکهای در منطقه خُلَیص (در حدود صد کیلومتری شمال مکه). <ref>وفاء الوفاء، ج۲، ص234.</ref> | ||
* تعمیر و اصلاح سقایت عباس، | * تعمیر و اصلاح سقایت عباس، چاه زمزم و مقام ابراهیم. <ref>تاریخ الخمیس، ج۲، ص388.</ref> | ||
* لایروبی آبراه زبیده که به دستور زبیده همسر | * لایروبی آبراه زبیده که به دستور زبیده همسر هارونالرشید برای آبرسانی به مکه ساخته شده بود. <ref>میقات حج، ج۱۳، ص143.</ref> | ||
* بازسازی نشانهها و تأسیسات | * بازسازی نشانهها و تأسیسات مسجدالحرام | ||
* تجدید بنای انصاب حرم مکی در سال | * تجدید بنای انصاب حرم مکی در سال ۸۷۴ ق. <ref>میقات حج، ج۱۶، ص94.</ref> | ||
* ارسال منبر بزرگی برای مسجدالحرام. <ref>تاریخ الخمیس، ج۲، ص388.</ref> | * ارسال منبر بزرگی برای مسجدالحرام. <ref>تاریخ الخمیس، ج۲، ص388.</ref> | ||
* ساخت مدرسهای به نام خود در کنار مسجدالحرام برای تدریس فقه مذاهب اربعه، همراه با رباطی شامل ۷۲ حجره برای سکونت فقرا و ایتام. <ref>تاریخ الخمیس، ج۲، ص388.</ref> | * ساخت مدرسهای به نام خود در کنار مسجدالحرام برای تدریس فقه مذاهب اربعه، همراه با رباطی شامل ۷۲ حجره برای سکونت فقرا و ایتام. <ref>تاریخ الخمیس، ج۲، ص388.</ref> | ||
* ساخت مدرسهای دیگر برای ایتام با گنجایش ۴۰ طلبه و اختصاص سهمیه سالانه گندم برای ساکنان فقیر و یتیم این بناها. <ref>منائح الکرم، ج۳، ص۸۱–۸۵؛ تاریخ مکه (سباعی)، ص۳۹۵–۳۹۶.</ref> | * ساخت مدرسهای دیگر برای ایتام با گنجایش ۴۰ طلبه و اختصاص سهمیه سالانه گندم برای ساکنان فقیر و یتیم این بناها. <ref>منائح الکرم، ج۳، ص۸۱–۸۵؛ تاریخ مکه (سباعی)، ص۳۹۵–۳۹۶.</ref> | ||
* احداث باب قایتبای در مسجدالحرام، که از مدرسه قایتبای به مسجد باز میشد و ساخت منارهای بر بالای آن. <ref>منائح الکرم، همان؛ تاریخ مکه، همان.</ref> | * احداث باب قایتبای در مسجدالحرام، که از مدرسه قایتبای به مسجد باز میشد و ساخت منارهای بر بالای آن. <ref>منائح الکرم، همان؛ تاریخ مکه، همان.</ref> | ||
* تعویض سالانه | * تعویض سالانه پرده کعبه. <ref>تاریخ الخمیس، ج۲، ص388.</ref> | ||
* ساخت سردری مجلل با سه دهانه برای مسجدالحرام. <ref>جستاری بر تاریخ مکه، ص493.</ref> | * ساخت سردری مجلل با سه دهانه برای مسجدالحرام. <ref>جستاری بر تاریخ مکه، ص493.</ref> | ||
* تأسیس کتابخانهای در | * تأسیس کتابخانهای در مکه با شمار زیادی از کتابها. <ref>منائح الکرم، ج۳، ص۸۵–۸۶.</ref> | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
== اقدامات عمرانی در مدینه == | == اقدامات عمرانی در مدینه == | ||
اقدامات عمرانی قایتبای در [[مسجد النبی|مسجدالنبی]] به دو دوره تقسیم میشود: | اقدامات عمرانی قایتبای در [[مسجد النبی|مسجدالنبی]] به دو دوره تقسیم میشود: | ||
{{اصلی|بازسازی مسجدالنبی (قایتبای)}} | {{اصلی|بازسازی مسجدالنبی (قایتبای)}} | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۸: | ||
* بازسازی مناره اصلی کنار قُبّة الخضراء. <ref>التحفه اللطیفه، ص382.</ref> | * بازسازی مناره اصلی کنار قُبّة الخضراء. <ref>التحفه اللطیفه، ص382.</ref> | ||
* بازسازی دیوارها، ستونها و سقفها؛ ساخت گنبدی بر فراز محراب عثمانی؛ احداث سه گنبد دیگر (مجارید) در اطراف آن و دو گنبد بر بالای ورودی بابالسلام. <ref>معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، ج۲، ص156؛ تاریخ و آثار اسلامی، ص219.</ref> | * بازسازی دیوارها، ستونها و سقفها؛ ساخت گنبدی بر فراز محراب عثمانی؛ احداث سه گنبد دیگر (مجارید) در اطراف آن و دو گنبد بر بالای ورودی بابالسلام. <ref>معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، ج۲، ص156؛ تاریخ و آثار اسلامی، ص219.</ref> | ||
* ارسال منبری از سنگ مرمر برای مسجدالنبی در سال ۸۸۹ق پس از سوختن منبر پیشین در | * ارسال منبری از سنگ مرمر برای مسجدالنبی در سال ۸۸۹ق پس از سوختن منبر پیشین در آتشسوزی ۸۸۶ق. <ref>التحفه اللطیفه، ج۲، ص382.</ref> | ||
* بازسازی | * بازسازی محراب پیامبر(ص) و محراب عثمانی (که بنای فعلی نیز یادگار همان دوران است). <ref>التحفه اللطیفه، ج۲، ص382.</ref> | ||
* مرمت گنبد پیامبر(ص) در سال ۸۸۷ق (معروف به «قبة الزرقاء» یا گنبد نیلگون) و توسعهای در شرق مسجد به مساحت حدود ۱۲۰ متر مربع. <ref>اخبار مدینه، ص429؛ تاریخ معالم المدینه المنوره، ص109.</ref> | * مرمت گنبد پیامبر(ص) در سال ۸۸۷ق (معروف به «قبة الزرقاء» یا گنبد نیلگون) و توسعهای در شرق مسجد به مساحت حدود ۱۲۰ متر مربع. <ref>اخبار مدینه، ص429؛ تاریخ معالم المدینه المنوره، ص109.</ref> | ||
* ساخت گنبدی بر فراز حجره حضرت فاطمه(س). <ref>مدینهشناسی، ج۱، ص84.</ref> | * ساخت گنبدی بر فراز حجره حضرت فاطمه(س). <ref>مدینهشناسی، ج۱، ص84.</ref> | ||
| خط ۱۰۸: | خط ۱۰۹: | ||
[[رده:حاکمان مصر]] | [[رده:حاکمان مصر]] | ||
[[رده:مقالههای تکمیلشده]] | [[رده:مقالههای تکمیلشده]] | ||