در حال ویرایش شرطة الخمیس (بخش)

==شمار==
در متون تاریخی، آمار نیروی‌های شرطة الخمیس یکسان ارائه نشده و در تعداد آن اختلاف وجود دارد. [[محمد بن عمر کشی|کشی]] رجال‌نگار، از ۵ یا ۶ هزار نفر یاد می‌کند؛<ref name=":5" /> [[شیخ مفید]]<ref>مفید، الاختصاص، ص ٢.</ref> و [[احمد بن محمد برقی|برقی]]<ref>رجال البرقی، ص ٣.</ref> به ۶ هزار نفر اشاره می‌کنند؛<ref>الاختصاص، ص ٢.</ref> [[جمال‌الدین یوسف مزی|مزّی]] رجال‌نگار [[شافعی]] و [[ابن‌عساکر]]، رقم ۱۲ هزار را عنوان کرده‌اند؛<ref>ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج١٣، ص ٢۶٣؛ مزی، تهذیب الکمال، ج ۶، ص ٢۴۴.</ref> [[محمد بن جریر طبری|طبری]] مدعی است آمار آنان ۴۰ هزار نفر بوده است.<ref>تاریخ طبری، ج۵، ص ١۵٩.</ref> این آمارها که همگی ناظر به فراوانی نیروهای شرطة الخمیس است، با تنهایی و غربت ماه‌های پایانی زندگی [[امام علی(ع)]] همخوانی ندارد؛ زیرا بر پایه روایت‌های تاریخی، امام(ع) پس از [[جنگ صفین|نبرد صفین]]، از بی‌وفایی و شانه خالی کردن سربازانش در [[کوفه|کوفه]] گلایه داشت و آنان را «مردنمایانِ نامرد» و «کودک‌صفتان بی‌خرد» توصیف کرده و دردمندانه آرزو می‌کرد ای کاش با آنان آشنا نمی‌شد؛ زیرا با نافرمانی و ذلّت‌پذیری، رأی و تدبیر او را تباه ساختند.{{یادداشت|امام وقتی خبر تهاجم سربازان معاویه به شهر [[استان انبار|انبار]] در سال ۳۸ هجری را شنید؛ در برابر سستی و نافرمانی مردم خطبه‌ای ایراد کرد؛ بخشی از آن به این شرح است: «ای مردنمایان نامرد! ای کودک‌صفتان بی‌خرد که عقل‌های شما به عروسان پرده‌نشین شباهت دارد! چقدر دوست داشتم که شما را هرگز نمی‌دیدم و هرگز نمی‌شناختم...خدا شما را بکشد که دل من از دست شما پرخون و سینه‌ام از خشم شما مالامال است!کاسه‌های غم و اندوه را، جرعه جرعه به من نوشاندید و با نافرمانی و ذلّت‌پذیری، رأی و تدبیر مرا تباه کردید.»}}<ref>نهج‌البلاغه، خطبه ٢٧)</ref>

به باور برخی، اگر از میان گفته‌های بالا به گفته کشی و مفید، درباره شمار ۵ یا ۶ هزار نفر تکیه کنیم، این آمار باید مربوط به آغاز شکل‌گیری این گروه، در دوره زمانی [[جنگ جمل|پیکار جمل]]، دانسته شود. احتمال ریزش برخی از نیروهای ویژه و شهادت یا زخمی شدن بسیاری از نیروهای شرطة الخمیس به دلیل پیشقراولی آن‌ها، سبب کاهش شمار این گروه شده است. آمار ارائه شده از شهیدان صفین، این گفته را تأیید می‌کند.<ref>شرطة الخمیس در دوران خلافت امیرمؤمنان، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۲، ص۶۵.</ref>

به گزارش ابن اعثم کوفی (م.۳۲۰ق)، در سپاه ۹۰ هزار نفری امام(ع)، ۸۰۰ مرد از انصار، ۹۰۰ مرد از صحابه حاضر در بیعت رضوان و ۸۰ مرد صحابه [[غزوه بدر|بدری]] حاضر بودند.<ref>ابن اعثم، الفتوح، ص ۵٠٠.</ref> پیکار صفین هفت ماه پس از پایان پیکار جمل و در آغاز [[صفر]] سال ۳۷ق. روی داد. به گزارش مسعودی (م.۳۴۵ق)،<ref>مسعودی، التنبیه و الاشراف، ص ٢۵۶؛ مسعودی، مروج الذهب، ج ٢، ص ٣۵٢.</ref> مقدسی (م.۵۰۷ق)<ref>مقدسی، البدأ و التاریخ، ج ۵، ص ٢٠٧.</ref> و ابن‌جوزی (م.۵۹۷ق)<ref>ابن جوزی، المنتظم، ج۵، ص ١٢٠.</ref> در این جنگ از سپاه امام علی(ع) ۲۵ هزار نفر به شهادت رسیدند که ۲۵ نفر از آنان صحابه بدری بودند.{{یادداشت|و قتل بها من الصحابة ممن کان مع علی خمسة و عشرون رجلًا منهم عمار بن یاسر.}}<ref>مروج الذهب، ج ٢، ص ٣۵٢.</ref> ذهبی (م.۷۴۸ق)، ۶۵ نفر از شهیدان صف نیروهای امام علی(ع) را از صحابه‌ای می‌داند که در [[بیعت رضوان|بیعت رضوان]] حضور داشتند.{{یادداشت|شهدنا مع علی ثمانمائة ممّن بایع بیعة الرّضوان، قتل منهم ثلاثة و ستّون رجلاً، منهم عمّار.}}<ref>ذهبی، تاریخ الاسلام، ج٣، ص۵۴۵.</ref> برخی، بر پایه این آمار، شهادت بیشتر نیروهای شرطة الخمیس، پس از نبرد صفین را طبیعی دانسته‌اند. آن‌ها، روایت [[امام باقر(ع)]] را درباره نبود ۵۰ نفر، میان اصحاب جنگاور امام علی(ع)، که شناخت درستی از امام علی(ع) و امامتش داشته باشند،<ref>رجال الکشی، ص ۶.</ref> از این نگاه تحلیل کرده‌اند؛<ref>شرطة الخمیس در دوران خلافت امیرمؤمنان، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۲، ص۶۵.</ref> از این روی برخی ،نقل ابن سعد (م.۲۳۰ق)، درباره آمار ۱۲ هزار نفری سپاه [[امام حسن(ع)]] و نامیدن آنان به عنوان شرطة الخمیس را روا ندانسته‌اند.<ref>الطبقات الکبری، خامسة،١، ص٣٢١.</ref>