در حال ویرایش شكار حيوان وحشى

{{مقاله فقهی
| صفحه = 
| لینک = https://wikihaj.com/view/%D8%B4%DA%A9%D8%A7%D8%B1_(%D9%81%D8%AA%D8%A7%D9%88%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%AC%D8%B9)
| متن = شکار (فتاوای مراجع)}}
{{جعبه اطلاعات اعمال
 | عنوان = شكار حيوان وحشى
 | تصویر = 
 | توضیح تصویر = 
 | فیلم = 
 | توضیح فیلم = 
 | دسته = [[محرمات احرام]]
 | مربوط به آیین = [[احرام]] در [[عمره]] و [[حج]]
 | مکان = [[حرم مکی]]
 | زمان = هنگام [[احرام]]
 | عمل قبلی = 
 | عمل بعدی = 
 | حکم = حرام است
 | کفاره = دارد
 | پیامد فقهی = 
 | ثواب = 
 | آداب وابسته = 
 | فلسفه و اسرار = 
 | منشاء و تاریخچه = 
 | مکان‌های وابسته = 
 | اشیای وابسته = 
 | ذکرهای وابسته = 
 | دعاهای وابسته = 
 | مفاهیم فقهی وابسته = [[محرمات احرام]]
 | احکام فقهی وابسته = 
 | صفحه فتواهای مراجع = [[شکار (فتاوای مراجع)]]
 | جستارهای وابسته = 
}}
'''شكار حيوان وحشى''' که در خشکی زندگی می‌کند، یکی از [[محرمات احرام]] است و فرقی نمی‌کند که شکار کردن در حرم باشد یا بیرون از حرم. اما کشتن حیوانی که قصد حمله به انسان را دارد و احتمال صدمه وجود دارد، جایز است.

شکار در حال احرام یا در حرم، سبب کفاره بر شکارکننده می‌شود؛ چه آن حیوان از پرندگان باشد و چه از غیر پرندگان.
==مفهوم‌شناسی==
صيد در لغت و سخن فقیهان به معناى شكار حيوان وحشى و نيز خود حيوان وحشى آمده است. شكار هم شامل گرفتن حیوان، به دام افكندن و یا كشتن آن است.<ref>لسان العرب، واژه «صيد»؛ فرهنگ بزرگ سخن، واژه «شكار».</ref>
مراد از حرمت صيد در حال احرام، صيد حیوان در خشکی است. بنابراين شكار حيوان دريايى ـ كه در دريا زندگی می‌کند ـ براى محرم جايز است.<ref>هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه فارسی، ج5، ص۱۱۷.</ref>

از احكام صید در باب‌های فقهی مانند حج، تجارت و صيد و ذباحه سخن گفته‌‏اند.<ref>هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه فارسی، ج5، ص۱۱۷.</ref>

==حکم شکار در حال احرام==
از جمله محرمات احرام، شکار حیوان وحشی غیر دریایی است و فرقی نمی‌کند که شکار کردن در حرم باشد یا بیرون از حرم.<ref>جواهر الکلام، ج18، ص286.</ref> اما کشتن حیوانی که قصد حمله به انسان را دارد و احتمال صدمه وجود دارد، جایز است.<ref>مستند الشیعه، ج۱۱، ص۳۴۶.</ref>
===احکام===
برخی احکام درباره شکار در حال احرام عبارت است از:
*شکار کردن در حرم، حرام است؛ خواه شکارچی محرم باشد یا غیر محرم (مُحِل).<ref>جواهر الکلام، ج۲۰، ص۲۹۴.</ref> 
*خوردن گوشت شکار بر محرم مطلقا حرام است.<ref>جواهر الکلام، ج۲۰، ص۳۱۴.</ref>
*اگر شخص غیر محرم، حیوانی را در بیرون حرم شکار کرده و به درون آورده باشد، خوردن آن برای او جایز است اما برای محرم حرام است.<ref>جواهر الکلام، ج۲۰، ص۳۱۴.</ref>
*در حرمت شکار تفاوتی میان انواع شکار کردن، همچون کشتن، به دام افکندن و گرفتن نیست؛ بلکه کمک کردن دیگری بر شکار با اشاره، گفتار و یا در اختیار گذاشتن سلاح نیز حرام است.<ref>مستند الشیعة، ج11، ص339.</ref>
*اگر محرم در بیرون حرم حیوانی را شکار کند، بنابر قول مشهور، گوشت آن حتی بر مُحل نیز حرام خواهد بود.<ref>مستند الشیعه، ج۱۱، ص۳۴۱_۳۴۲؛ جواهر الکلام، ج۱۸، ص۲۸۸.</ref>

==کفاره صید حیوانات وحشی غیر دریایی==
شکار(کشتن) حیوانات وحشی غیر دریایی ـ که در خشکی زندگی می‌کنند ـ در حال احرام یا در حرم، سبب کفاره بر شکارکننده می‌شود؛ این حیوانات نیز یا از پرندگان هستند و یا از غیر پرندگان.<ref>هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه فارسی، ج5، ص۱۱۸.</ref>
===پرندگان===
کفاره صید پرندگان در حال احرام یا در حرم عبارت است از:
{| class="wikitable"
|+ 
|-
! پرنده !! کفاره صید
|-
| شترمرغ || یک شتر<ref>مستند الشیعه، ج۱۳، ص۱۵۹.</ref>
|-
| گنجشک، چکاوک و صَعوه (پرنده‌ای کوچک شبیه گنجشک)|| یک مُد طعام<ref>جواهر الکلام، ج۲۰، ص۲۴۴-۲۴۵.</ref>
|-
| مرغ سنگ خوار، کبک و دُرّاج(پرنده‌ای از خانواده کبک) || بره نر که از شیر گرفته شده است و می‌چَرَد.<ref>جواهر الکلام، ج۲۰، ص۲۴۲-۲۴۳.</ref>
|-
| یک ملخ || یک دانه خرما یا به اندازه یک کف دست طعام<ref>جواهر الکلام، ج۲۰، ص۲۴۵.</ref>
|-|-
| ملخ‌های زیاد || یک گوسفند (البته در صورتی که ناگزیر از کشتن ملخ باشد، کفّاره ندارد).<ref>جواهر الکلام، ج۲۰، ص۲۴۸.</ref>
|}
*بنابر نظر مشهور فقیهان شیعه، کفاره کشتن کبوتر در غیر حرم برای محرم یک گوسفند و برای مُحِل(غیر محرم) در حرم یک درهم است. چنانچه محرم در حرم کبوتری را بکشد کفاره آن یک گوسفند به اضافه یک درهم است.<ref>جواهر الکلام، ج۲۰، ص۲۲۸-۲۳۰ و ۲۳۴.</ref>

*اما در سایر پرندگان اختلاف است که آیا کفاره کشتن آنها یک گوسفند است یا بهای آنها.<ref>جواهر الکلام، ج۲۰، ص۲۴۸-۲۵۰؛ مدارک الاحکام، ج۸، ص۳۵۱؛ مستند الشیعه، ج۱۳، ص۱۶۴-۱۶۵.</ref> هنچنین در کشتن زنبور نیز اختلاف است که آیا کفاره دارد یا نه.

===غیر پرندگان===
کفاره صید غیر پرندگان در حال احرام یا در حرم عبارت است از:
{| class="wikitable"
|+ 
|-
! حیوان(غیر پرنده) !! کفاره صید
|-
| گاو وحشی و گورخر || یک گاو اهلی<ref>جواهر الکلام، ج۲۰، ص۲۰۵-۲۰۷.</ref>
|-
| روباه، آهو و خرگوش || یک گوسفند<ref>مستند الشیعه، ج۱۳، ص۱۸۰.</ref>
|-
| جوجه تیغی، سوسمار و موش صحرایی || یک بزغاله نر<ref>جواهر الکلام، ج۲۰، ص۲۴۳-۲۴۴.</ref>
|}
*اما کفّاره کشتن سایر حیواناتی که برای کشتن آنها کفّاره خاصی ذکر نشده، قیمت آن حیوان است.<ref>مستند الشیعه، ج۱۳، ص۱۸۵.</ref>

==پانوشت==
{{پانویس|۲}}
{{پایان}}

==مقاله‌های مرتبط==
•[[شکار (فتاوای مراجع)]]
{{محرمات احرام}}
{{احکام احرام عمودی}}
[[رده:احکام احرام]]