در حال ویرایش صحن کوچک (آستان حسینی) (بخش)

==بنا==
صحن کوچک، با مساحت ۴۸ مترمربع{{یادداشت|برخی آن را ۳۰ متر مربع دانسته‌اند.<ref>المواقع الأثریة و السیاحة فی کربلاء، ص۵۴.</ref>}} از آثار تاریخی و هنری نفیس و ارزشمند به شمار می‌آمد. این صحن کوچک، دیوارهای بلندی داشت و آن‌ها را کاشی‌کاری‌هایی که ممتاز و با نقش‌های گیاهی توصیف شده‌اند، زینت می‌داد.<ref name=":0" /> سقف ورودی‌ها، دارای مقرنس‌هایی بود، که برخی، آن‌ها را به صورت استوانه‌های هندسی‌شکل، با زوایه‌ها و ضلع‌های متنوع و بهم درآمیخته، بسیار ظریف، چشم‌نواز، کم‌یاب و گرانبها توصیف کرده‌اند.<ref name=":3">ترجمه تاریخ کربلا و حائر حسینی(ع)، ص۲۳۲.</ref>

صحن بزرگ و صحن کوچک با راهرویی دراز و عریض به یکدیگر راه می‌یافت. ویژگی‌های هنری راهرو را مانند صحن کوچک، ولی از نوع بهتر و استوارتر و نیز با سنگ گرانیت و کاشی قدیمی توصیف کرده‌اند. برخی، عناصر معماری این راهرو را تحفه‌هایی دانسته‌اند که موزه‌های دنیا، جهت به دست آوردن مانند آن‌ها، از یکدیگر سبقت می‌گیرند.<ref name=":2" />

این صحن، دو دروازه داشت؛ یکی دروازه شمالی که «دَرِ صحن کوچک» نامیده می‌شد و دیگری دروازه شرقی که «باب الصّافی» نام داشت.<ref name=":2" /> در صحن کوچک، دو مناره کوچک مزین به آیات قرآن وجود داشت که در سال ۱۲۶۲ق. به دستور نجیب پاشا، والی عثمانی، ساخته شده بود.<ref name=":0" /> این دو مناره، در سمت شمالی صحن و کنار دو مقبره ساخته شده بود که در آن دو مقبره [[سید ابراهیم قزوینی]] حائری و سید محمدمهدی بن علی طباطبایی دفن شده بودند.<ref>المواقع الأثریة و السیاحة فی کربلاء، ص۵۶.</ref> این دو اتاق را [[ناصرالدین شاه]] در سفرنامه خود، وقتی از صحن [[آستان مقدس امام حسین(ع)|حرم امام حسین(ع)]]، به سوی [[آستان مقدس حضرت عباس(ع)|حرم حضرت عباس(ع)]] در حرکت بوده، گزارش کرده است. به گفته او، در اتاق دست چپ، [[فاضل دربندی]] و سید مهدی طباطبایی دفن شده و در اتاق دست راست، سید ابراهیم قزوینی، برادرش سید مهدی، محمدحسین قروینی و [[محمدحسین حائری اصفهانی|محمدحسین اصفهانی]] صاحب فصول دفن شده‌اند.<ref>شهریار جاده‌ها، سفرنامه ناصرالدین شاه به عتبات، ص۱۱۸.</ref>