در حال ویرایش صندوق
این ویرایش را میتوان خنثی کرد. لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که میخواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثیسازی ویرایش را به پایان ببرید.
نسخهٔ فعلی | متن شما | ||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{در دست ویرایش|ماه=[[آبان]]|روز=[[۸]]|سال=[[۱۳۹۸]]|کاربر=Abbasahmadi1363 }} | |||
[[رده:مقالههای در دست ویرایش]] | |||
'''صندوق''' یا '''صندوقچه'''، در حرمها و مزارها، جعبه چوبی یا خاتمکاری شدهای است که روی قبر امام(ع) یا شخصی که دفن شده گذاشته میشود. | |||
==چیستی== | ==چیستی== | ||
صندوق، به جعبه | صندوق، به جعبه چوبى يا فلزى گفته مىشود كه درون آن، لباس و اشياء ديگر مىگذارند. در حرمها و زیارتگاهها، به جعبه چوبى يا خاتمكارى شدهاى كه روى قبر امام يا بزرگان ديگر گذاشته مىشود صندوق<ref name=":0" /> یا صندوقچه<ref>زیارتگاههای عراق، ص۳۷.</ref> گفته میشود. اين صندوق، بیشتر، آراسته به آيات قرآن و اشعار است و روى آن با پارچهاى سبز و منقوش به آيات و دعاها پوشانده میشود.<ref name=":0" /> | ||
==در حرمها== | ==در حرمها== | ||
=====آستان امام علی(ع)===== | ===== آستان امام علی(ع) ===== | ||
در نیمه اول سده هفتم قمری، المستنصربالله خلیفه [[بنیعباس|عباسی]]، صندوق سنگی [[آستان مقدس امام علی(ع)|قبر امام علی(ع)]] را بازسازی کرد.< | در نیمه اول سده هفتم قمری، المستنصربالله خلیفه [[بنیعباس|عباسی]]، صندوق سنگی [[آستان مقدس امام علی(ع)|قبر امام علی(ع)]] را بازسازی کرد.<sup>[[آستان مقدس امام علی(ع)#cite%20note-37|[۳۷]]]</sup> درباره جزئیات این صندوق، خبر دقیقی در دست نیست؛ ولی با توجه به اینکه از آثاری که این خلیفه، به [[عتبات عالیات]] هدیه کرد، صندوق [[آستان مقدس کاظمین|قبر امام کاظم(ع)]] باقی مانده، میتوان نتیجه گرفت که به گمان زیاد، صندوق قبر امام علی(ع) نیز همانند این صندوقچه، با کتیبههایی به خط کوفی آراسته شده بود. | ||
در دوره [[زندیه]]، صندوق چوبی خاتم و منبتکاری نفیسی به | در دوره [[زندیه]]، صندوق چوبی خاتم و منبتکاری نفیسی به حرم امام علی(ع) هدیه شد که تا به امروز روی قبر، درون [[ضریح]]، باقی مانده است. در بدنه صندوق، نقشها و تزئینهای زیبایی از طلا و عاج سفید به کار رفته است و کتیبههایی حاوی سورههایی از قرآن و نیز خطبه [[حضرت محمد(ص)]] در [[غدیر خم]]، به چشم میخورد. همچنین براساس کتیبههای موجود بر آن، این صندوق در سال ۱۲۰۲ق، به دستور «محمد جعفر بن محمد صادق زند» ساخته شده و نام خطاط کتیبهها، «محمد بن علاءالدین محمدحسینی» و تاریخ نوشتن آن سال ۱۱۹۸ق. و نام نجار و سازنده آن، «محمدحسین نجار شیرازی» ثبت شده است.<sup>[[آستان مقدس امام علی(ع)#cite%20note-38|[۳۸]]]</sup> | ||
=====آستان امام رضا(ع)===== | =====آستان امام رضا(ع)===== | ||
نخستین | نخستین صندوقى كه روی [[حرم امام رضا(ع)|قبر امام رضا(ع)]] قرار گرفت، مربوط به اوايل سده ششم قمری بوده و آخرين آن، مربوط به سال ١٣١١ش. است.<ref name=":0">حرم در واژهها، ص٣٢.</ref> | ||
=====آستان امام حسین(ع)===== | =====آستان امام حسین(ع)===== | ||
شاه اسماعیل [[دوره صفوی|صفوی]]، در سال | شاه اسماعیل [[دوره صفوی|صفوی]]، در سال 920ق، دستور ساخت شش صندوق چوبی خاتم و منبتکاری نفیس را صادر کرد تا بر قبرهای [[امامان]] مدفون در [[عراق]] نصب شود؛ صندوقچه [[آستان مقدس امام حسین(ع)|قبر امام حسین(ع)]]، پس از درگذشت شاه اسماعیل در سال 932ق، نصب شد.<ref>دائرة المعارف الحسینیة- تاریخ المراقد، ج2، ص58 و 61.</ref> در سال ۱۱۳۳ق. [[گوهرشاه خانم]]، دختر سلطان حسین صفوی،صندوق خاتمکاری نفیسی به حرم امام حسین(ع) هدیه کرده، که در حمله وهابیها به کربلا، آسیب دید و مقداری از آن، در آتش سوخت و برای همین، در سال 1225 ه. ق بازسازی گردید.<ref>تاریخ جغرافیائی کربلای معلی، عمادالدین حسین اصفهانی، ص113.</ref> | ||
به علت نشستن گرد و غبار و چربی و آلودگی بر صندوقچه، در سال | به علت نشستن گرد و غبار و چربی و آلودگی بر صندوقچه، در سال 1360ق، [[محمدصنیع خاتم شیرازی]]، صنعتگر معروف ایرانی، آن را بهطور بازسازی کرد؛ بهگونهای که گویا برای نخستین بار از دست سازنده اصلی آن، بیرون آمده است. برای آنکه صندوقچه از گرد و غبار آسیب نبیند، آن را از چهار سمت و نیز از سمت بالا، با شیشههای سنگی ویژهای پوشاندند و خطوط تقاطع شیشهها را از پنبه و لاستیک پر کردند.<ref>شهر حسین، ص463 و 464.</ref> این صندوقچه، هنوز روی قبر، موجود است و طول، عرض و ارتفاع آن، به ترتیب 5/ 4، 3 و 30/ 1 متر است. | ||
=====آستان کاظمین(ع)===== | =====آستان کاظمین(ع)===== | ||
تا پیش از [[دوره صفویه]]، گزارش تاریخی درباره صندوقهای نصب شده روی قبرهای [[امام کاظم(ع)]] و [[امام جواد(ع)]]، در دست نیست. اما از دوره المستنصر بالله [[بنیعباس|عباسی]]، صندوق چوبی زیبا و بزرگ [[آستان مقدس کاظمین|قبر امام کاظم(ع)]]، باقی مانده است که در سال ۶۲۴ق. ساخته شده است. بر پایه نقل تاریخی، باید صندوقچه مشابه دیگری نیز، بر [[آستان مقدس کاظمین|قبر امام جواد(ع)]] قرار داشته است که | تا پیش از [[دوره صفویه]]، گزارش تاریخی درباره صندوقهای نصب شده روی قبرهای [[امام کاظم(ع)]] و [[امام جواد(ع)]]، در دست نیست. اما از دوره المستنصر بالله [[بنیعباس|عباسی]]، صندوق چوبی زیبا و بزرگ [[آستان مقدس کاظمین|قبر امام کاظم(ع)]]، باقی مانده است که در سال ۶۲۴ق. ساخته شده است. بر پایه نقل تاریخی، باید صندوقچه مشابه دیگری نیز، بر [[آستان مقدس کاظمین|قبر امام جواد(ع)]] قرار داشته است که | ||
المستنصر بالله [[بنیعباس|عباسی]]، پس از آتشسوزی [[آستان مقدس کاظمین|آستان کاظمین(ع)]] در دوره پدرش، الظاهر عباسی،<ref>الفخری فی الآداب السلطانیة، ص329.</ref> روی قبرهای دو امام(ع)، دو صندوق نصب کرده که در سال ۶۲۴ق. ساخته شده است. صندوقی که روی [[آستان مقدس کاظمین|قبر امام جواد(ع)]] قرار داشته از میان رفته و صندوق [[آستان مقدس کاظمین|قبر امام کاظم(ع)]]، که زیبا و بزرگ توصیف شده، باقی مانده و در دار الآثار العربیه، در [[بغداد]]، نگهداری میشود. این صندوق، تنها نمونهای از صندوقهای کهن بر قبرهای [[امامان(ع)]] در [[عراق]] است که تا امروز، باقی مانده است. | المستنصر بالله [[بنیعباس|عباسی]]، پس از آتشسوزی [[آستان مقدس کاظمین|آستان کاظمین(ع)]] در دوره پدرش، الظاهر عباسی،<ref>الفخری فی الآداب السلطانیة، ص329.</ref> روی قبرهای دو امام(ع)، دو صندوق نصب کرده که در سال ۶۲۴ق. ساخته شده است. صندوقی که روی [[آستان مقدس کاظمین|قبر امام جواد(ع)]] قرار داشته از میان رفته و صندوق [[آستان مقدس کاظمین|قبر امام کاظم(ع)]]، که زیبا و بزرگ توصیف شده، باقی مانده و در دار الآثار العربیه، در [[بغداد]]، نگهداری میشود. این صندوق، تنها نمونهای از صندوقهای کهن بر قبرهای [[امامان(ع)]] در [[عراق]] است که تا امروز، باقی مانده است. | ||
خط ۳۳: | خط ۳۰: | ||
==صندوق شهادت== | ==صندوق شهادت== | ||
صندوق شهادت | صندوق شهادت يا تابوت عهد یا تابوت سكينه، صندوقى بود كه [[حضرت موسى(ع)]] به امر خدا آن را ساخت. این صندوق، دارای ويژگىهايى بوده و [[بنى اسرائيل]] هنگام جنگ با دشمنان، آن را با خود مىبردند و آن را ضامن پيروزى و غلبه بر دشمن میدانستند. بعدها، آن صندوق را كه برايشان بسيار مقدس بود، در معبد هيكل سليمان در [[قدس]] قرار دادند. این صندوق، در فرهنگ قوم [[یهودیت|يهود]] جایگاه ویژهای دارد.<ref>لغتنامه دهخدا، واژه «تابوت عهد» به نقل از قاموس كتاب مقدس.</ref> | ||
==پانوشت== | ==پانوشت== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{ | |||
{{برگرفتگی | |||
| پیش از لینک = مقاله | |||
| منبع = فرهنگامه زیارت، | |||
| پس از لینک = جواد محدثی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره چهاردهم، بهار 1392، ص30 | |||
| لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1270/1/26 | |||
}} | |||
'''حرم در واژهها'''، از مجموعه «رهنما»، سید ابراهیم موسویپناه، آستان قدس رضوى، ۱۳۹۱ش. | |||
{{پایان}} | '''دائرة المعارف الحسينية،''' '''تاريخ المراقد الحسين وأهل بيته وأنصاره'''، محمد صادق محمد الكرباسي، المركز الحسيني للدراسات، لندن. | ||
'''شهر حسين'''، محمدباقر مدرّس بستانآبادى، مؤسسه انتشارات دار العلم، قم، ١٣٨٠ش. | |||
'''زیارتگاههای عراق، معرفی زیارتگاههای مشهور در کشور عراق'''، محمدمهدی فقیه بحرالعلوم، احمد خامه یار، نشر مشعر، تهران، ۱۳۹۵ش. | |||
'''تاریخ حرم کاظمین(ع)'''، محمدحسن آل یاسین، ترجمه غلامرضا اکبری، کنگره جهانی حضرت رضا(ع)، ۱۳۷۱ش. | |||
'''الفخری فی الآداب السلطانیة والدول الاسلامیة'''، محمد بن علی (ابن الطقطقی)، بیروت، دارصادر.{{پایان}} |