در حال ویرایش قبرستان وادی‌ السلام (بخش)

==بناهای داخل قبرستان==
[[پرونده:71.jpg|بندانگشتی|مرقد حضرت هود و صالح در قبرستان وادی السلام]]
در قبرستان وادی‌السلام، زیارتگاه‌ها و مقام‌های منسوب به برخی پیامبران و امامان (علیهم‌السّلام) و نیز آرامگاه‌های برخی از علما و مشاهیر شیعه وجود دارد که مهم‌ترین آنها، عبارت‌اند از:

===مرقد حضرت هود و صالح===

میان قبرستان وادی‌السلام، قبری منسوب به دو پیامبر بزرگ الهی؛ [[حضرت هود]] و [[حضرت صالح]](ع) وجود دارد که از زیارتگاه‌های مشهور و شناخته شده شیعیان می‌باشد.

البته گفتنی است، بیشتر مورخان و جغرافی‌دانان مسلمان، مدفن این دو پیامبر را در [[یمن]]، تعیین کرده‌اند. اما در منابع حدیثی شیعه، روایات دیگری وارد شده است که بر وجود قبر هود و صالح(ع) در وادی‌السلام، دلالت دارد؛ از جمله در روایتی، از [[امام حسن(ع)]] نقل شده است که امیرمؤمنان(ع) به ایشان فرمود:

«مرا پشت کوفه، در قبر دو برادرم هود و صالح، به خاک بسپارید».<ref>فرحة الغری فی تعیین قبر امیرالمؤمنین علی(ع)، ص١٢6-٢٧.</ref>
[[پرونده:72.jpg|بندانگشتی|نمای بیرونی مرقد حضرت هود و صالح در قبرستان وادی السلام]]
در روایت دیگری آمده است که امیرمؤمنان(ع) به امام حسن(ع) فرمود: «مرا در قبر برادرم هود، دفن کنید».<ref>فرحة الغری فی تعیین قبر امیرالمؤمنین علی(ع)، ص١٢٨-١٢٩.</ref>

علامه [[سیدمهدی بحرالعلوم]]، مزار کنونی هود و صالح(ع) را در این نقطه از وادی‌السلام آشکار کرد.<ref>تاریخ النجف، ص٢٢٣.</ref>

گویا پیش از آن، مزار هود و صالح در قسمت دیگری از وادی‌السلام قرار داشت. اما سید بحرالعلوم، محل فعلی را شناسایی کرد و گنبدی نیز از سنگ و گچ بر فراز آن ساخت. سپس یک ایرانی، آن را خراب نمود و به‌جای آن، ساختمان جدیدی با گنبد کاشی‌کاری بنا کرد. این ساختمان در سال ١٣٣٧ه. ق، یعنی در دوره اشغال عراق از سوی بریتانیا بازسازی گردید.<ref>ماضی النجف وحاضرها، ج١، ص٩6.</ref>

===مقام حضرت مهدی و امام صادق===
[[پرونده:73.jpg|بندانگشتی|مقام حضرت مهدی(عج) و امام صادق(ع) در قبرستان وادی السلام]]{{اصلی|مقام امام زمان (وادی السلام)|مقام امام صادق (وادی السلام)}}
به فاصله چندصد متر از سمت شمال غربی مرقد هود و صالح(ع)، مقامی منسوب به [[حضرت مهدی(عج)]] وجود دارد که ساختمان آن گویا برای نخستین بار، به دست علامه سیدمهدی بحرالعلوم، ساخته شده است.

شیخ [[جعفر آل محبوبه]]، به وجود کتیبه‌ای به تاریخ ١٢٠٠ه. ق، در زیارتگاه اشاره کرده که گویا مربوط به زمان ساختن زیارتگاه به دست سیدبحرالعلوم است. در سال ١٣١٠ه. ق، نیز یک شیعه هندی، به نام سیدمحمد خان، ساختمان مقام را بازسازی و برای آن گنبدی با کاشی‌های آبی رنگ بنا نمود.<ref>ماضی النجف وحاضرها، ج١، ص٩5 و ٩6.</ref>

زیارتگاه، دارای صحنی است که با یک ورودی در زاویه جنوب غربی آن به فضای قبرستان متصل می‌شود. در سمت راست ورودی، چاه آبی منسوب به امام زمان(عج) به چشم می‌خورد. ساختمان مقام، در جنوب شرقی صحن قرار دارد و دارای دو اتاق است. در اتاق اول (غربی)، محراب کاشی‌کاری وجود دارد که همان مقام حضرت مهدی(عج) است. در اتاق دوم نیز مقامی منسوب به امام جعفر صادق(ع)، به‌صورت محراب کاشی‌کاری وجود دارد.

پیش‌تر، روایتی از شیخ کلینی و [[ابن‌قولویه]] از [[ابان بن تغلب]] نقل شد که براساس آن، امام صادق(ع) در سه موضع از نجف، نماز خواند که یکی از آنها، محل منبر قائم(عج) بود. بر این اساس، مقام حضرت مهدی(عج) در وادی‌السلام، منطبق بر این مکان و مقام امام صادق(ع) نیز محل نماز خواندن آن حضرت دانسته شده است.

===مقبره سید علی آقا قاضی===

حاج سیدمیرزا علی، فرزند سیدحسین قاضی طباطبایی، در ذی‌حجه ١٢٨5ه. ق، در تبریز به دنیا آمد. نخست در حوزه علمیه تبریز به تحصیل علوم دینی پرداخت، سپس برای ادامه تحصیل، راهی نجف اشرف شد و از محضر استادانی، چون [[آخوند خراسانی]]، شریعت اصفهانی، شیخ [[محمدحسن مامقانی]] و [[سیدمحمدکاظم یزدی]] بهره برد و در سن ٢٧ سالگی به درجه اجتهاد رسید.
[[پرونده:74.jpg|بندانگشتی|مرقد سیدعلی آقا قاضی طباطبایی در قبرستان وادی السلام]]

او بیشتر سال‌های عمر پربرکت خود را به مجاهدت و تهذیب نفس و کسب مقامات عرفانی سپری کرد و شاگردان بزرگی، همچون علامه [[سیدمحمدحسین طباطبایی]] صاحب[[تفسیر المیزان]]، [[محمدتقی بهجت]]، [[سیدعبدالحسین دستغیب]]، [[سیدعبدالاعلی سبزواری]]، به دست وی تربیت شدند. [[سیدعلی آقا قاضی]] در سال ١٣66ه. ق، درگذشت و پیکرش در وادی‌السلام، به خاک سپرده شد. قبر وی، ابتدای ورودی اصلی قبرستان وادی‌السلام، روبه‌روی خیابان متصل به مرقد هود و صالح(ع)، قرار دارد.<ref>گلشن ابرار، ج4، ص٣٨١.</ref><ref>گلشن ابرار، ج4، ص٣٩٢.</ref>

===قبر رئیسعلی دلواری===

رئیسعلی دلواری، از شخصیت‌های ملی و رهبران نهضت مبارزه با استعمار انگلیس در سواحل شمالی خلیج فارس، به شمار می‌آید. او در خانواده‌ای مذهبی در روستای «دلوار»، از توابع تنگستان (در استان بوشهر)، متولد شد و در دامان پدر و مادری متدین و مسلمان پرورش یافت.

پدرش، زایر محمد، فرزند زایر غلامحسین، فرزند عالی، فرزند عیوض، کدخدای دلوار و از طایفه احمدی بود و مادرش، «شهین»، دختر علی، فرزند زایر محمد از طایفه فولادی ساکن باغک تنگستان بود. تاریخ تولد وی در هیچ منبعی، ثبت نشده است.

در سال ١٣٢6ه. ق، در دوره استبداد صغیر که محمدعلی شاه قاجار، مجلس شورای ملی را منحل کرد و آزادی‌خواهان را به زندان‌انداخت و مردم ایران در شهرهای مختلف از جمله تبریز، رشت، اصفهان و نقاط دیگر مبارزه را آغاز کردند، رئیسعلی دلواری با همکاری روحانیان و دیگر آزادی‌خواهان، این شهر را از تصرف نیروهای وابسته به محمدعلی شاه خارج کردند. رئیسعلی دلواری، کنار تدارک حمله به بوشهر، تقریباً هر شب به پادگان انگلیسی‌ها حمله می‌کرد و ضرباتی بر آنها وارد می‌آورد؛ تا اینکه سرانجام در جریان یکی از این حملات در سال ١٣٣٣ه. ق، به شهادت رسید.<ref>فرهنگ جامع تاریخ ایران، ج١، عباس قدیانی، ص4١4-4١6.</ref>
[[پرونده:75.jpg|بندانگشتی|مقبره رئیسعلی دلواری در قبرستان وادی السلام]]

جنازه رئیسعلی، مدتی پس از شهادت، به نجف اشرف انتقال یافت و در قبرستان وادی‌السلام به خاک سپرده شد و قبر وی تا به امروز در این قبرستان، باقی مانده است و مردم و علاقه‌مندان، بر آن فاتحه می‌خوانند.