در حال ویرایش قربانی (فتاوای مراجع) (بخش)

== ویژگی‌های حیوان قربانی ==
{{فتاوی حج
 | مساله = ۱۰۲۳
 | در هدی چند چیز معتبر است و باید مراعات شود:

اول ـ آنکه اگر شتر باشد سن آن کمتر از پنج سال نباشد و داخل در شش سال شده باشد{{توضیح مساله|۱۰۲۳|

* '''آیت‌الله خامنه‌ای:''' بنا بر احتیاط واجب.}} و اگر گاو است بنا بر احتیاط واجب، کمتر از دو سال نباشد و داخل در سه سال شده باشد و همچنین در «بز» کمتر از سن گاو نباشد{{توضیح مساله|۱۰۲۳|

* '''آیت‌الله زنجانی:''' گاو و بز یک ساله، کافی است و بنا بر احتیاط مستحب، دو ساله باشند.
* '''آیت‌الله سبحانی:''' شتر باید داخل در شش سال و گاو و بز داخل در سه سال و گوسفند (بره و میش) وارد در دو سال شده باشد.
* '''آیت‌الله فاضل:''' اگر گاو داخل در سال دوم شده باشد کفایت می‌کند ولی بهتر است کمتر از دو سال نباشد و همچنین است اگر قربانی بز باشد و اگر میش باشد کمتر از یک سال هم کفایت می‌کند ولی احتیاط مستحب است که کمتر از یک سال نباشد.}}و در میش به احتیاط واجب کمتر از یک سال نباشد و داخل در سال دوم شده باشد.{{توضیح مساله|۱۰۲۳|

* '''آیات عظام تبریزی، خویی، سیستانی:''' گوسفند بایستی هفت ماهش تمام و وارد ماه هشتم باشد و کمتر از آن کافی نیست و احتیاط این است که یک سالش تمام و در سال دوم داخل شده باشد.
* '''آیت‌الله زنجانی:''' میش شش ماهه، کافی است و بنا بر احتیاط مستحب یک ساله باشد.}} 

دوم ـ باید صحیح باشد، پس حیوان مریض کافی نیست{{توضیح مساله|۱۰۲۳|

* '''آیات عظام تبریزی، خویی، سیستانی:''' احوط اولی این است که مریض نباشد.  
* '''آیت‌الله زنجانی، آیت‌الله صافی:''' حیوانی که مبتلا به مرضی است که گوشتش را فاسد کرده کافی نیست و مجرد کچلی حیوان، مانعی ندارد.
* '''آیت‌الله سبحانی:''' حیوان مریض که گوشت آن فاسد و خوردن آن موجب بیماری می‌شود مجزی نیست.
* '''آیت‌الله فاضل:''' بنا بر احتیاط واجب باید صحیح باشد.
* '''آیت‌الله گلپایگانی،''' متعرض این حکم نشده‌اند.}} حتی مثل کچلی بنا بر احتیاط.

سوم ـ باید خیلی پیر نباشد.{{توضیح مساله|۱۰۲۳|

* '''آیات عظام تبریزی، خویی، سیستانی:''' احوط اولی آن است که خیلی پیر نباشد یعنی مغز استخوانش آب نشده باشد.
* '''آیت‌الله سبحانی:''' بالا بودن سن قربانی مانع نیست آنچه مانع است این است که به خاطر شکستگی مغز استخوانش آب شده باشد.
* '''آیت‌الله زنجانی:''' به طوری که استخوانش پوک باشد.
* '''آیت‌الله فاضل، آیت‌الله مکارم:''' بنا بر احتیاط واجب.}}

چهارم -{{توضیح مساله|۱۰۲۳|

* '''آیت‌الله بهجت:''' باید تام الاجزاء باشد پس کور و یک چشمی و لنگ و گوش بریده حتی اگر قلیلی از گوش بریده باشند و آنکه از شاخ اندرونی آن چیزی ناقص است مجزی نیست.
* '''آیات عظام تبریزی، خویی، سیستانی:''' باید تام الاعضاء باشد پس کافی نیست کور (هرچند یک چشم باشد) و لنگ و گوش بریده و آنکه شاخ داخلش شکسته است و مانند آن.
* '''آیت‌الله خامنه‌ای:''' چهارم آنکه اعضا و اندام‌های آن، کامل باشد، بنابراین قربانی کردن حیوان ناقص، مانند حیوانی که اخته شده یا بیضه‌اش کشیده شده باشد، کافی نیست، اما اگر بیضه‌هایش کوفته شده و اخته نشده باشد، قربانی کردن آن کفایت می‌کند، و نیز قربانی کردن حیوان دم‌بریده و کور و شَل و گوش بریده و حیوانی که قسمت داخلی شاخ آن شکسته باشد، یا از ابتدا با یکی از این عیوب به دنیا آمده باشد، کافی نیست. بنابراین قربانی کردن حیوانی که فاقد یکی از اندام‌هایی باشد که در دیگر هم‌نوعان آن وجود دارد، به گونه‌ای که فقدان آن عضو یک نقص به شمار آید، کافی نیست. اما اگر بخش بیرونی شاخ آن (که مانند غلاف و پوشش بخش داخلی است) شکسته باشد، یا گوش آن شکافته یا سوراخ شده باشد، مانعی ندارد.
* '''آیت‌الله زنجانی:''' باید تام الاجزاء و سالم باشد پس ناقص و معیوب، کافی نیست.
* '''آیت‌الله سبحانی:''' نباید قربانی لنگی‌اش آشکار، کور، لوچ، دم بریده، اخته شده، گوش بریده، و یا دست و پا شکسته باشد همچنین نباید ریشه شاخ آن شکسته باشد و سر شاخ شکسته باشد اشکال ندارد.}} باید تام الأجزاء باشد و ناقص کافی نیست. پس اگر واضح باشد کوری یا لنگی آن بنا بر اقوی کافی نیست و اگر واضح نباشد به احتیاط واجب کافی نیست{{توضیح مساله|۱۰۲۳|

* '''آیت‌الله زنجانی:''' رعایت این احتیاط مستحب است.
* '''آیت‌الله مکارم:''' لنگی مختصر عیب ندارد.}} و احتیاط واجب آن است که چشمش سفید نشده باشد و باید گوش بریده{{توضیح مساله|۱۰۲۳|

* '''آیت‌الله زنجانی:''' اگر قسمتی از گوش حیوان بریده باشد، اشکال ندارد.}} و دم بریده و شاخ داخل آن شکسته یا بریده نباشد.

پنجم ـ باید لاغر نباشد و اگر در گُرده او پیه باشد کافی است، و احتیاط آن است که آن را در عرف لاغر نگویند.{{توضیح مساله|۱۰۲۳|

* '''آیت‌الله بهجت:''' باید لاغر نباشد و مشهور کفایت بودن پیه در گرده اوست و احوط آنست که علاوه بر این او را در عرف لاغر نگویند. 
* '''آیت‌الله خویی:''' باید عرفاً لاغر نباشد و پیه داشتن در گرده ملاک نیست.
* '''آیت‌الله زنجانی، آیت‌الله مکارم:''' بر کلیه آن مقداری چربی باشد کافی است. 
* '''آیت‌الله سبحانی:''' نباید در عرف لاغر شمرده شود.
* '''آیت‌الله سیستانی:''' معتبر است که قربانی عرفاً لاغر نباشد.}}
 
ششم ـ باید «خصی» نباشد،{{توضیح مساله|۱۰۲۳|

* '''آیت‌الله تبریزی، آیت‌الله فاضل:''' بنا بر احوط قربانی نباید اَخته باشد.
* '''آیت‌الله سبحانی:''' با وجود حیوان سالم نباید قربانی از حیواناتی باشد که با شکافتن پوست، بیضه‌هایش را بیرون می‌آورند.}} یعنی باید خصیتین آن را بیرون نیاورده باشند.

هفتم ـ باید بیضه آن را نکوبیده باشند به احتیاط واجب.{{توضیح مساله|۱۰۲۳|

* '''آیت‌الله بهجت، آیت‌الله فاضل:''' این احتیاط مستحب است.
* '''آیات عظام تبریزی، خویی، سیستانی:''' احوط و اولی آن است که بیضه آن را نکوبیده باشند.
* '''آیت‌الله خامنه‌ای:''' به ذیل شرط چهارم مراجعه شود.
* '''آیت‌الله زنجانی:''' بنا بر احتیاط مستحب، بیضه آن را نتابیده و نکوبیده و نمالیده باشند.
* '''آیت‌الله سبحانی:''' حیوانی که رگ‌های بیضه‌هایش را کوبیده باشند و بیضه‌هایش برجا باشد حتی با وجود حیوان فاقد این عیب، برای قربانی کافی است ولی در هر حال بهتر است با وجود حیوان سالم این نوع حیوان را نیز قربانی نکنند.
* '''آیت‌الله گلپایگانی، آیت‌الله مکارم:''' جایز است کشتن حیوانی که بیضه آن را کوبیده باشند.}} 

هشتم ـ باید در اصل خلقت بی‌دم نباشد به احتیاط واجب و اگر گوش یا شاخ در خلقت اصلی نداشته باشد، بعید نیست کفایت، اگرچه خلاف احتیاط است.{{توضیح مساله|۱۰۲۳|

* '''آیت‌الله بهجت:''' باکی نیست اگر گوش او شکافته یا سوراخ باشد اگرچه احوط ترک این دو و ترک حیوانی که شاخ یا دم از برای او در اصل خلقت نباشد و همچنین آن حیوان که عروق و بیضتین او را مالیده باشند که او را موجوء و مرضوض الخصیتین گویند اگرچه اظهر اجزاء موجوء است.  
* '''آیات عظام تبریزی، خویی، سیستانی:''' احوط و اولی این است که قربانی طوری نباشد که از اصل خلقت شاخ و دُم نداشته باشد.
* '''آیت‌الله خامنه‌ای:''' به ذیل شرط چهارم مراجعه شود.
* '''آیت‌الله زنجانی:''' ذبح حیوانی که در اصل خلقت، گوش ندارد و همچنین حیوانی که دم ندارد و عرفاً ناقص به حساب می‌آید کافی نیست؛ ولی اگر در اصل خلقت، شاخ نداشته باشد اشکال ندارد.
* '''آیت‌الله سبحانی:''' اگر نداشتن دم در برخی از نژادهای گوسفند طبیعی باشد قربانی کردن آن صحیح است؛ ولی اگر نژاد آن دارای دم باشد و یکی از آنها بی‌دم به دنیا آمده باشد، آن گوسفند برای قربانی کافی نیست. حیوانی که در آفرینش فاقد گوش است یا گوش‌های آن را از ته بریده باشند مجزی نیست ولی اگر کمی از گوش را بریده و یا به عنوان علامت‌گذاری سوراخ کرده‌اند اشکالی ندارد با این حال بهتر است غیر آن را انتخاب کنند.
* '''آیت‌الله صافی، آیت‌الله گلپایگانی:''' احتیاط واجب آن است که حیوانی را که شاخ یا گوش یا دم در اصل خلقت ندارد قربانی نکند.
* '''آیت‌الله مکارم:''' اگر در اصل خلقت بی‌دم باشد اشکال ندارد.}}

نهم ـ در اصل خلقت بی‌بیضه نباشد.{{توضیح مساله|۱۰۲۳|

* '''آیت‌الله مکارم:''' بنا بر احتیاط.}}

 | {{ارجاع مساله|۱۰۲۳}}
}}
{{سخ}}
{{فتاوی حج
 | مساله = ۱۰۲۴
 | اگر غیر از خصی یافت نشود، بعید نیست کفایت ذبح خصی، گرچه احتیاط در جمع بین آن و سالم است در ماه [[ذی‌حجه]] همان سال و اگر نشد سال دیگر،{{توضیح مساله|۱۰۲۴|
* '''آیت‌الله بهجت:''' اگر تأخیر انداخت و پیدا نشد اشکال ندارد و جمع می‌کند بین آن و روزه.
* '''آیت‌الله تبریزی:''' و کسی که نتواند قربانی را ولو با صبر کردن تا آخر ذی‌حجه به این شرایط تهیه کند، هرچه ممکن باشد کافی است.
* '''آیت‌الله خویی:''' و کسی که نتواند قربانی را به این شرایط تهیه کند، هرچه ممکنش باشد همان کافی است.
* '''آیت‌الله سبحانی:''' اگر غیر از خصی و مرضوض گوسفند یافت نشود، ذبح آن کافی است لکن اگر ناچار شد حیوان ناقصی را که نقص آن از جهت خصی بودن آن نیست، قربانی کند کفایت کرده ولی احتیاط مستحب است که آن را ذبح کند و یک هدی تامّ هم در بقیه ذی‌حجه و اگر یافت نشد در سال آینده ذبح کند و احتیاط بهتر آن است که بین ذبح هدی ناقص و هدی تامّ و روزه جمع کند.
* '''آیت‌الله سیستانی:''' اگر تا روز سیزدهم ذی‌حجه به جز اخته پیدا نشود، همان کافی است.
* '''آیت‌الله صافی:''' احتیاط مستحب آنست که سه روز در حج و هفت روز پس از حج روزه بگیرد و این حکم در مورد قربانی ناقص است چه خصی باشد و چه غیر آن.
* '''آیت‌الله گلپایگانی:''' بنا بر احتیاط ناقص را ذبح کند و در سال بعد نیز خودش و یا نایبش باید حیوان دیگری را که واجد شرایط است قربانی کند.
* '''آیت‌الله مکارم:''' این احتیاط واجب نیست.}}یا جمع بین ناقص و روزه.
 | {{ارجاع مساله|۱۰۲۴}}
}}
{{سخ}}
{{فتاوی حج
 | مساله = ۱۰۲۶
 | اگر حیوان، شاخ خارجش شکسته یا بریده باشد اشکال ندارد و شاخ خارج؛ شاخ سخت سیاهی است که به منزله غلاف است از برای شاخ داخل که آن شاخ سفید است.{{توضیح مساله|۱۰۲۶|

* '''آیت‌الله سبحانی:''' حیوانی که شاخ برون و درون آن هر دو شکسته باشد، برای قربانی کفایت نمی‌کند اما اگر شاخ بیرون آن شکسته ولی شاخ درون و به اصطلاح ریشه سالم باشد در صورتی که این شکستگی عرفاً نقص و عیب محسوب نمی‌شود کفایت می‌کند، بنابراین شکسته شدن سر شاخ گوسفند اشکال ندارد.}}

 | {{ارجاع مساله|۱۰۲۶}}
}}
{{سخ}}
{{فتاوی حج
 | مساله = ۱۰۲۷
 | شکاف داشتن گوش و سوراخ بودن آن مانع ندارد{{توضیح مساله|۱۰۲۷|

* '''آیت‌الله سبحانی:''' شکاف گوش یا سوراخ کردن آن اگر برای علامت‌گذاری انجام گرفته باشد مانع ندارد ولی بهتر است غیر آن را انتخاب کنند.}} و احتیاط آن است که چنین نباشد.

 | {{ارجاع مساله|۱۰۲۷}}
}}