در حال ویرایش قلعه خیبر
این ویرایش را می‌توان خنثی کرد. لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که می‌خواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثی‌سازی ویرایش را به پایان ببرید.
| نسخهٔ فعلی | متن شما | ||
| خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
| وبگاه = | | وبگاه = | ||
}} | }} | ||
'''قلعه قموص'''، معروف | '''قلعه قموص'''، معروف به'''قلعه خیبر'''، یکی از هفت قلعه منطقه [[خیبر]]، در نزدیکی [[مدینه]] بود که درِ آن به دست [[امام علی(ع)]] گشوده شد. | ||
== منطقه خیبر == | == منطقه خیبر == | ||
«خیبر» منطقه‌ای کوهستانی ـ سنگلاخی و در عین حال بسیار حاصلخیز است که در آن، باغ‌ها و چشمه‌های فراوانی وجود دارد. شهر خیبر، مرکز استانی به همین نام در فاصله حدود ۱۷۰ کیلومتری شمال [[مدینه]] است.<ref> | «خیبر» منطقه‌ای کوهستانی ـ سنگلاخی و در عین حال بسیار حاصلخیز است که در آن، باغ‌ها و چشمه‌های فراوانی وجود دارد. شهر خیبر، مرکز استانی به همین نام در فاصله حدود ۱۷۰ کیلومتری شمال [[مدینه]] است.<ref>انصاری، 1427ق/2006م، ص12.</ref> | ||
== هفت قلعه == | == هفت قلعه در خیبر == | ||
در | در خیبر هفت قلعه به نام‌های ناعم، قموص، الشقّ، نطاه، سلالم، وطیح و کتیبه وجود داشته است که ساکنان آنها در صدر اسلام [[یهودیت|یهودیان]] بوده‌اند و همه این قلعه‌ها در جریان [[غزوه خیبر]] در سال ۷ هجری قمری به دست لشکر مسلمانان گشوده شدند.<ref>حموی، ج2، صص410 ـ 409.</ref> | ||
بزرگترین قلعه موجود در خیبر، قلعه «قَموص» بود که به دست [[امام علی(ع)]] گشوده شد و در پایین آن مسجدی به نام [[پیامبر(ص)]] وجود داشت.<ref>بکری، ص522.</ref> مقدسی (درگذشت ۳۸۰ق)، جغرافی‌دان مسلمان، اشاره کرده است که تا زمان وی، دربِ قلعه‌ای که امام علی(ع) آن را از جا کند، در خیبر باقی بوده است.<ref>مقدسی، 1906م، ص83.</ref> | |||
بزرگترین قلعه موجود در خیبر، قلعه «قَموص» بود که به دست [[امام علی(ع)]] گشوده شد | |||
== وضعیت کنونی == | == وضعیت کنونی == | ||
امروزه قلعه قموص به نام قلعه مرحب شناخته می‌شود. در دامنه این قلعه، چشمه‌ای به نام «عین علی» وجود دارد<ref> | امروزه قلعه قموص به نام قلعه مرحب شناخته می‌شود. در دامنه این قلعه، چشمه‌ای به نام «عین علی» وجود دارد<ref>نجفی، ج2، ص416.</ref> که اهالی منطقه آن را به امام علی(ع) نسبت می‌دهند.<ref>جاسر، 1401ق/1981م، 287.</ref> چشمه علی در خیبر، چشمه عریض و عمیقی است که آثار مرمّت و بازسازی در آن از زمان‌های گذشته به چشم می‌خورد و برای رسیدن به آن باید از قلعه مرحب به واسطه پلکانی سنگی پایین رفت.<ref>نجفی، ج2، ص416.</ref> | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
| خط ۴۰: | خط ۳۹: | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* | * ابن بابویه، محمد بن علی، ۱۳۸۵ق/۱۹۶۶م، علل الشرائع، النجف: المکتبة الحیدریة ومطبعتها. | ||
* ابن بابویه، محمدبن علی، تصحیح: علی اکبر غفاری، ۱۳۶۱ش، معانی الاخبار، قم: انتشارات اسلامی (وابسته به جامعه مدرسین حوزة علمیه). | |||
* ابن جبیر، محمد بن احمد، بی‌تا، رحلة ابن جبیر، بیروت: دار صادر. | |||
* | * ابن شبّه، عمر بن زید، تحقیق: فهیم محمد شلتوت، بی‌تا، تاریخ المدینة المنورة، بی‌جا، بی‌نا. | ||
* | * ابن شهرآشوب، محمد بن علی، تحقیق: یوسف البقاعی، ۱۴۱۲ق/۱۹۹۱م، مناقب آل ابیطالب، بیروت، دارالاضواء، چاپ ۲ | ||
* ابن الصبّاغ، علی بن محمد، ۱۴۰۹ق/۱۹۸۸م، الفصول المهمّة فی معرفة احوال الائمة، بیروت: دار الاضواء، چاپ ۲ | |||
* ابن فهد المکّی، محمد بن محمد، تحقیق: فهیم محمد شلتوت، ۱۹۸۳م، اِتحاف الوری بأخبار ام القری، مکة المکرمه، جامعة امّ القری. | |||
* ابن مازه، محمد بن عمر، تصحیح: رسول جعفریان، ۱۳۹۲ش، لطائف الاذکار للحُضّار والسُفّار فی المناسک والآداب، تهران: نشر علم، چاپ ۱ | |||
* ابن المجاور، ۱۹۹۶م، صفة بلاد الیمن ومکة وبعض الحجاز (تاریخ المستبصر)، مراجعه: ممدوح حسن محمد، القاهره: مکتبة الثقافة الدینیة. | |||
* ۱۰. ابن المغازلی، علی بن محمد، تحقیق: محمد کاظم المحمودی، ۱۴۲۷ق/۲۰۰۶م، مناقب اهل البیت، طهران: المجمع العالمی للتقریب بین المذاهب الاسلامیه، چاپ ۱ | |||
* ۱۱. ابوسلیمان، عبدالوهاب ابراهیم، ۱۴۳۰ق/۲۰۰۹م، الأماکن المأثورة المتواترة فی مکة المکرمة: عرض و تحلیل، جده: مؤسسة الفرقان للتراث الاسلامی، ط ۱ | |||
* ۱۲. الانصاری، عبدالرحمان الطیب، ۱۴۲۷ق/۲۰۰۶م، خیبر: الفتح الذی سُرّ به النبی۹، الریاض: دار القوافل. | |||
# البکری، عبدالله بن عبدالعزیز، تحقیق: مصطفی السقا، بی‌تا، معجم ما استعجم من اسماء البلاد والمواضع، بیروت: عالم الکتب. | |||
# البلادی، عاتق بن غیث، بی‌تا، علی طریق الهجرة، دار مکه. | |||
* ۱۵. البیهقی، احمد بن الحسین، تحقیق: محمد عبدالقادر عطا، السنن الکبری، بیروت: دار الکتب العلمیه، چاپ ۳، ۱۴۲۴ق/ ۲۰۰۳م. | |||
* ۱۶. الجاسر، حمد، ۱۴۰۱ق/۱۹۸۱م، فی شمال غرب الجزیرة: نصوص، مشاهدات، انطباعات، الریاض: دار الیمامه، چاپ ۲ | |||
* ۱۷. الجاسر، حمد، ۱۴۰۲ق/۱۹۸۲م، ملخّص رحلتَی ابن عبدالسلام الدرعی، دار الرفاعی. | |||
* ۱۸. الجاسر، حمد، بی‌تا، بلاد ینبُع، الریاض: دار الیمامه. | |||
* ۱۹. جعفریان، رسول، ۱۳۹۰ش، آثار اسلامی مکه و مدینه، تهران: مشعر، چاپ ۱۴ (ویرایش جدید). | |||
* ۲۰. الحاکم النیسابوری، محمد بن عبدالله، تحقیق: مصطفی عبدالقادر عطا، ۱۴۲۲ق/۲۰۰۲م، المستدرک علی الصحیحین، بیروت: دار الکتب العلمیه، چاپ ۲ | |||
* ۲۱. الخصیبی، حسین بن حمدان، ۱۴۲۳ق/۲۰۰۲م، الهدایة الکبری، بیروت: مؤسسة البلاغ. | |||
* ۲۲. سبط ابن الجوزی، یوسف بن قزاوُغلی، ۱۴۲۷ق، تذکرة الخواص، قم: ذوی‌القربی، چاپ ۱ | |||
* ۲۳. السخاوی، محمد بن عبدالرحمان، ۱۳۹۹ق/۱۹۷۹م، التحفة اللطیفة فی تاریخ المدینة الشریفة، تحقیق: اسعد طرابزونی الحسینی، المدینه: المکتبة العلمیة، چاپ۱ | |||
* ۲۴. السمهودی، علی بن عبدالله، تحقیق: قاسم السامرائی، ۱۴۲۲ق/۲۰۰۱م، وفاء الوفا بأخبار دار المصطفی، مؤسسة الفرقان للتراث الاسلامی، چاپ ۱ | |||
* ۲۵. الشهید الاول، محمد بن مکّی، ۱۴۱۹ق، ذکری الشیعة فی احکام الشریعة، قم: مؤسسة آل البیت۷ لإحیاء التراث، چاپ ۱ | |||
* الطوسی، محمد بن الحسن، ۱۴۱۴ق، الأمالی، تحقیق: مؤسسة البعثة، قم: دار الثقافه، چاپ۱ | |||
* ۲۷. العیاشی، عبدالله بن محمد، ۲۰۰۶م، الرحلة العیاشیة، تحقیق: سعید الفاضلی و سلیمان القرشی، ابوظبی: دار السویدی، چاپ ۱ | |||
* ۲۸. الفاسی، محمد بن احمد، تحقیق: علی عمر، ۲۰۰۷م، شفاء الغرام بأخبار البلد الحرام، القاهره: مکتبة الثقافة الدینیة، چاپ ۱ | |||
* ۲۹. الفیروزآبادی، محمد بن یعقوب، تحقیق: حمد الجاسر، ۱۳۸۹ق/۱۹۸۹م، المغانم المطابة فی معالم طابة، الریاض: دارالیمامه، چاپ۱ | |||
* ۳۰. الکردی المکّی، محمدطاهر، تحقیق: عبدالملک بن دهیش، ۱۴۲۰ق/۲۰۰۰م، التاریخ القویم لمکّة وبیت الله الکریم، مکة المکرمه: دار خضر، چاپ۱ | |||
* ۳۱. الکلینی، محمد بن یعقوب، ۱۴۰۱ق، الکافی، بیروت: دار صعب و دار التعارف، چاپ ۳. | |||
* ۳۲. المسعودی، علی بن الحسین، ۱۴۰۹ق/۱۹۸۸م، اثبات الوصیة للإمام علی بن ابیطالب۷، بیروت: دار الاضواء، چاپ ۲ | |||
* ۳۳. المطری، محمد بن احمد، تحقیق: سلیمان الرحیلی، ۱۴۲۶ق/۲۰۰۵م، التعریف بما أنست الهجرة من معالم دار الهجرة، الریاض: دارة الملک عبدالعزیز. | |||
* ۳۴. المفید، محمد بن محمد، تحقیق: مؤسسة آل البیت: لإحیاء التراث، ۱۴۱۶ق/۱۹۹۵م، الارشاد الی معرفة حجج الله علی العباد، بیروت: مؤسسة آل البیت۷ لإحیاء التراث، چاپ۱ | |||
* ۳۵. المقدسی، محمد بن احمد، ۱۹۰۶م، احسن التقاسیم فی معرفة الاقالیم، لیدن: بریل. | |||
* ۳۶. ناصر خسرو، تصحیح: محمد دبیرسیاقی، ۱۳۸۹ش، سفرنامه ناصر خسرو، تهران: زوّار، چاپ ۱۰ | |||
* ۳۷. نجفی، سید محمد باقر، ۱۳۸۶ش، مدینه‌شناسی، تهران: مشعر، چاپ ۱ | |||
* ۳۸. نجفی، سید محمد باقر، ۱۳۸۱ش، «موقعیت جغرافیایی غدیر خم»، شماره ۴۲ | |||
* ۳۹. النصیبی، محمد بن طلحه، ۱۴۱۹ق/۱۹۹۹م، مطالب السؤول فی مناقب آل الرسول، بیروت: مؤسسة البلاغ، ط ۱ | |||
* ۴۰. الهروی، علی بن ابی‌بکر، تحقیق: جانین سوردیل ـ طومین، ۱۹۵۳م، الاشارات الی معرفة الزیارات، دمشق: المعهد الفرنسی، | |||