| نسخهٔ فعلی |
متن شما |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| محراب‌های مسجدالنبی، شامل [[محراب پیامبر]]، [[محراب سلیمانی]]، [[محراب عثمانی]]، [[محراب تهجد]]، [[محراب بیت فاطمه]] و [[محراب اغوات]] (شیخ الحرم) است. | | محراب‌های مسجدالنبی، شامل [[محراب پیامبر]]، [[محراب سلیمانی]]، [[محراب عثمانی]]،محراب تهجد، محراب بیت فاطمه، محراب اغوات (شیخ الحرم) است. |
|
| |
|
| محراب پیامبر واقع در [[مصلی پیامبر]] است. این محراب در دوره [[بازسازی مسجدالنبی (قایتبای)|قایتبای]] ساخته شد و در دوره آل سعود نیز پابرجا است. | | ==محراب پیامبر== |
| | {{اصلی|محراب پیامبر}}در زمان پیامبر چیزی به شکل محراب وجود نداشت.<ref>مدینه منوره، ص 80</ref> در زمان، و بازسازی مسجد توسط والی وی عمربن عبدالعزیز، در مکان مصلی پیامبر، محرابی ایجاد شد.<ref>المسجد النبوی الشریف، ص 300</ref> |
|
| |
|
| محراب عثمانی توسط [[بازسازی مسجد النبی (عثمان بن عفان)|عثمان]] خلیفه سوم در دیوار جنوبی ساخته شد. در دوره قایتبای [[گنبد]]<nowiki/>ی بر بالای آن ایجاد شد.
| | در دوره [[بازسازی مسجدالنبی (ممالیک بحری)|بیبرس]] محراب مجوفی در این مکان ساخته شد<ref>عماره المسجدالنبوی، ص 227</ref> و در دوره [[بازسازی مسجدالنبی (قایتبای)|قایتبای]] بازسازی شد.<ref>مدینه منوره، ص 108</ref> |
|
| |
|
| محراب سلیمانی یا محراب حنفی برای پیروان [[مذهب حنفی]] ساخته شد و در بازسازی [[بازسازی مسجدالنبی (سلیمان قانونی)|سلطان سلیمان]] به محراب سلیمانی شهرت یافت.
| | محرابی که هم‌اکنون وجود دارد از دوره قایتبای برجامانده است. |
|
| |
|
| محراب تهجد، خارج دیوار شمالی [[حجره شریفه]] قرارداشت. [[پیامبر]] در این مکان به نیایش شبانه می‌پرداخت. | | ==محراب عثمانی== |
| | {{اصلی|محراب عثمانی}}در دوره [[بازسازی مسجد النبی (عثمان بن عفان)|عثمان]]، مسجدالنبی بازسازی شد. در اثر این بازسازی و گسترش مساحت مسجد، دیوار قبله پیشتر رفت. |
|
| |
|
| محراب دکه اغوات در زمان سلطان [[بازسازی مسجدالنبی (عبدالمجید اول)|عبدالمجید اول]] شکل گرفت و در در سال 1319 قمری محل نماز تراویح شیخ الحرم بوده، این مکان اکنون در قسمت زنان قراردارد.
| | عثمان محرابی در دیوار جنوبی ایجاد و مقصوره‌ای اطراف آن کشید.<ref>مدینه منوره، ص 83-85</ref> |
|
| |
|
| ==محراب پیامبر==
| | محراب دیوار جنوبی در دوره‌های بعد نیز به محراب عثمانی موسوم شد. |
| {{اصلی|محراب پیامبر}}
| |
|
| |
|
| [[پرونده:محراب پیامبر.jpg|File.png|270px|thumb|left|محراب پیامبر]]
| | در دوره قایتبای [[گنبد]]<nowiki/>ی بالای این محراب ایجاد شد.<ref>وفاءالوفا، ج2، ص 421</ref> |
| در زمان پیامبر چیزی به شکل محراب وجود نداشت.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%B9%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE.pdf&page=53 عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ، ص ۵۳]</ref> در بازسازی مسجد توسط عمربن عبدالعزیز، در مکان مصلی پیامبر، محرابی ایجاد شد.<ref>المسجد النبوی الشریف، ص 300</ref> در دوره [[بازسازی مسجدالنبی (ممالیک بحری)|بیبرس]] محراب مجوفی در این مکان ساخته شد<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%D9%89_%D9%85%D9%86%D8%B0_%D8%A5%D9%86%D8%B4%D8%A7%D8%A6%D9%87_%D8%AD%D8%AA%D9%89_%D9%86%D9%87%D8%A7%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%85%D9%84%D9%88%D9%83%D9%89.pdf&page=211 عماره المسجدالنبوی، ص 227]</ref> و در دوره [[بازسازی مسجدالنبی (قایتبای)|قایتبای]] بازسازی شد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%D9%8A%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%8A.pdf&page=85 المدینه المنوره، ص 85]</ref> محرابی که هم‌اکنون وجود دارد از دوره قایتبای برجای مانده است.
| |
|
| |
|
| ==محراب عثمانی== | | ==محراب سلیمانی== |
| {{اصلی|محراب عثمانی}} | | {{اصلی|محراب سلیمانی}}محراب سلیمانی یا محراب حنفیه، برای نمازگزاردن پیروان [[مذهب حنفی]] ایجاد شد. |
|
| |
|
| [[پرونده:محراب عثمان.jpeg|File.png|270px|thumb|left|محراب عثمانی]]
| | این محراب ابتدا در زمان [[بازسازی مسجدالنبی (ممالیک برجی)|اشرف اینال]] و به توسط شیخ طوغان در سمت چپ منبر ایجاد شد.<ref>التحفله اللطیفه، ج1، ص 474</ref> سپس در زمان [[بازسازی مسجدالنبی (سلیمان قانونی)|سلطان سلیمان قانونی]] این محراب بازسازی شد و به محراب سلیمانی شهرت یافت.<ref>مرآه الحرمین، ج1، ص 470، مدینه منوره، ص 110</ref> |
| در دوره [[بازسازی مسجد النبی (عثمان بن عفان)|عثمان]]، مسجدالنبی بازسازی شد. در اثر این بازسازی و گسترش مساحت مسجد، دیوار قبله پیشتر رفت. عثمان محرابی در دیوار جنوبی ایجاد و مقصوره‌ای اطراف آن کشید.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%D9%8A%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%8A.pdf&page=65 المدینه المنوره، ص 65]</ref> محراب دیوار جنوبی در دوره‌های بعد نیز به محراب عثمانی موسوم شد. در دوره [[بازسازی مسجدالنبی (قایتبای)|قایتبای]] [[گنبد]]<nowiki/>ی بالای این محراب ایجاد شد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B2.pdf&page=421 وفاءالوفا، ج2، ص 421]</ref>
| |
| | |
| ==محراب سلیمانی==
| |
| {{اصلی|محراب سلیمانی}}
| |
| [[پرونده:محراب سلیمانی۲.JPG|File.png|270px|thumb|left|محراب سلیمانی]]
| |
| محراب سلیمانی یا محراب حنفیه، برای نمازگزاردن پیروان [[مذهب حنفی]] ایجاد شد. این محراب ابتدا در زمان [[بازسازی مسجدالنبی (ممالیک برجی)|اشرف اینال]] و به توسط شیخ طوغان در سمت چپ [[منبر پیامبر|منبر]] ایجاد شد.<ref>التحفله اللطیفه، ج1، ص 474</ref> سپس در زمان [[بازسازی مسجدالنبی (سلیمان قانونی)|سلطان سلیمان قانونی]] بازسازی شد و به محراب سلیمانی شهرت یافت.<ref>مرآه الحرمین، ج1، ص 470، [https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%D9%8A%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%8A.pdf&page=88 المدینه المنوره، ص 88]</ref>
| |
|
| |
|
| ==محراب تهجد== | | ==محراب تهجد== |
| [[پرونده:محراب تهجد1.jpeg|File.png|270px|thumb|left|محراب تهجد1]] | | [[پرونده:محراب تهجد1.jpeg|File.png|270px|thumb|left|محراب تهجد1]] |
| [[پرونده:محراب تهجد2.jpeg|File.png|270px|thumb|left|محراب تهجد2]] | | [[پرونده:محراب تهجد2.jpeg|File.png|270px|thumb|left|محراب تهجد2]] |
| {{اصلی|محراب تهجد}}
| |
| این محراب خارج دیوار شمالی [[حجره شریفه]]، کنار ستون مقابل [[دکه اغوات]]، قرار داشت. محراب تهجد محل نیایش شبانه پیامبر، غیر از ماه رمضان بود. این محراب در دوره [[بازسازی مسجدالنبی (قایتبای)|قایتبای]] با کاشی‌های طلاکاری شده تزیین شد و آیات مرتبط با تهجد در آن نقش بسته شد. این محراب قبل از سال 1353 قمری برداشته شد.<ref>المسجد النبوی الشریف، ص 302-303</ref>
| |
|
| |
|
| ==محراب بیت فاطمه==
| | این محراب خارج دیوار شمالی حجره شریفه، کنار ستون مقابل دکه اغوات، قرار داشت. |
| {{اصلی|محراب فاطمه}}
| |
| [[پرونده:محراب فاطمه.jpeg|File.png|270px|thumb|left|محراب فاطمه]]
| |
|
| |
|
| محراب فاطمه سمت جنوبی محراب تهجد، داخل حجره شریفه قرار دارد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%B9%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE.pdf&page=61 عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 61]</ref>این محراب کوتاه‌تر از محراب پیامبر و محراب سلیمانی بود. در کتیبه‌هایی که از [[بازسازی مسجدالنبی (عبدالمجید اول)|دوره عبدالمجید]] برجای مانده و به تفصیل توسط ابراهیم عیاشی نقل شده، اطراف این محراب نوشته شده: «معرس علی بفاطمه» و همچنین در محراب دیگری که مقابل محراب فاطمه قرار داشت، این محراب «محراب بیت فاطمه» نامیده شده است. در دوره [[سلسله عثمانی|عثمانی]] نماز جماعت و یا [[اعتکاف]] مفرده نیز در مکان محراب فاطمه انجام نمی‌شد.<ref>المسجد النبوه الشریف، ص 304</ref> | | محراب تهجد محل نیایش شبانه پیامبر، به غیر از ماه رمضان بود. این محراب در دوره قایتبای با کاشی های مطلا تزیین شد و آیات مرتبط با تهجد در آن نقش بسته شد. |
|
| |
|
| ==محراب اغوات (شیخ الحرم)==
| | این محراب قبل از سال 1353ه.ق برداشته شد.<ref>المسجد النبوی الشریف، ص 302-303</ref> |
| این محراب پشت جایگاه (دکه) اغوات<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%B9%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE.pdf&page=61 عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 61]</ref>، در طرف جنوبی [[رواق]] شرقی کنار [[باب النساء|باب النسا]] قرارداشت.<ref>المسجد النبوی الشریف، ص 304</ref> محراب [[اغوات]] در دوره [[بازسازی مسجدالنبی (عبدالمجید اول)|عبدالمجید اول]] عثمانی احداث شد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%B9%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE.pdf&page=61 عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 61]</ref> در حدود سال 1319قمری [[شیخ الحرم]] [[تراویح|نماز تراویح]] را در این مکان اقامه می کرد. این [[محراب]] در حال حاضر در قسمتی که مختص نماز زنان است قرار دارد.<ref>المسجد النبوی الشریف، ص 304</ref> | |
| ==جستارهای وابسته==
| |
| * [[مسجدالنبی]]
| |
| * [[بازسازی مسجدالنبی]]
| |
| * [[محراب عثمانی]]
| |
| * [[محراب پیامبر]]
| |
| * [[محراب سلیمانی]]
| |
|
| |
|
| ==پانویس== | | ==محراب بیت فاطمه== |
| {{پانویس}}
| | [[پرونده:محراب فاطمه.jpeg|File.png|270px|thumb|left|محراب فاطمه]] |
|
| |
|
| ==منابع==
| | محراب فاطمه سمت جنوبی محراب تهجد، داخل حجره شریفه قرار دارد.<ref>تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 67</ref> |
| {{منابع}}
| |
|
| |
|
| * '''التحفة اللطیفه فی تاریخ المدینة الشریفه'''، سخاوی شمسالدین (م 902 هـ)، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1414.
| | این محراب کوتاه‌تر از محراب پیامبر و محراب سلیمانی بود. |
|
| |
|
| * '''المسجد النبوی الشریف'''، فی العصر العثمانی 923-1344ه، محمد هزاع الشهری، قاهره، دارالقاهره، 2003
| | در نوشته‌هایی که از [[بازسازی مسجدالنبی (عبدالمجید اول)|دوره عبدالمجید]] برجامانده، و به تفصیل توسط ابراهیم عیاشی نقل شده، اطراف این محراب نوشته شده«معرس علی بفاطمه» و همچنین در محراب دیگری که مقابل محراب فاطمه قرار داشت، این محراب، «محراب بیت فاطمه» ذکر شده است. |
|
| |
|
| * '''عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ'''، ناجی محمد حسن عبدالقادر الانصاری، نادی المدینه المنوره الادبی، ۱۹۹۶م.
| | در دوره [[سلسله عثمانی|عثمانی]] نماز جماعت و یا [[اعتکاف]] مفرده نیز در مکان محراب فاطمه انجام نمی‌شد.<ref>المسجد النبوه الشریف، ص 304</ref> |
|
| |
|
| * '''عماره المسجد النبوی منذ انشائه حتی نهایه العصر المملوکی'''، محمد هزاع الشهری، قاهره، مکتبه القاهره للکتاب، 2001
| | ==محراب اغوات (شیخ الحرم)== |
| | این محراب پشت جایگاه(دکه) اغوات<ref>تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 67</ref>، در طرف جنوبی [[رواق]] شرقی کنار [[باب النساء|باب النسا]] قرارداشت.<ref>المسجد النبوی الشریف، ص 304</ref> |
|
| |
|
| * '''مدینه منوره، تحولات عمرانی و میراث معماری'''، صالح لمعی مصطفی، ترجمه صدیقه وسمقی، تهران، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، 1372
| | محراب اغوات در دوره [[بازسازی مسجدالنبی (عبدالمجید اول)|عبدالمجید اول]] عثمانی احداث شد.<ref>تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 67</ref> |
|
| |
|
| * '''مرآة الحرمین او الرحلات الحجازیه'''، رفعت پاشا ابراهیم (م بعد 1353 ق)، قاهره، المکتبة الثقافة الدینیه، بیتا.
| | در حدود سال 1319قمری شیخ الحرم [[تراویح|نماز تراویح]] را در این مکان اقامه می کرد. |
|
| |
|
| * '''وفاءالوفا باخبار دارالمصطفی'''،علی بن عبدالله سمهودی، تحقیق قاسم السامرائی، ج2، موسسه الفرقان للتراث الاسلامی، 1422ه.ق -2001
| | این [[محراب]] در حال حاضر در قسمتی که مختص نماز زنان است قرار دارد.<ref>المسجد النبوی الشریف، ص 304</ref> |
|
| |
|
| [[رده:محراب‌های مسجدالنبی]]
| | ==پانویس== |
| | {{پانویس}} |
