نسخهٔ فعلی |
متن شما |
خط ۱: |
خط ۱: |
| {{جعبه اطلاعات بنا
| | '''محراب سلیمانی،''' از محرابهای مسجد النبی (ص) و مختص نمازگزاردن پیروان مذهب حنفی بودهاست. |
| | عنوان = محراب سلیمانی
| | |
| | تصویر = محراب سلیمانی۲.JPG
| | [[پرونده:محراب سلیمانی.jpeg|File.png|270px|thumb|left|محراب سلیمانی]] |
| | اندازه تصویر =
| | |
| | پیوند تصویر =
| |
| | توضیح تصویر =
| |
| | نامهای دیگر = محراب حنفی
| |
| | مکان = مسجدالنبی
| |
| | کاربری =
| |
| | بزرگداشت نزد =
| |
| | وابسته به دین/مذهب =
| |
| | باورها =
| |
| | آیینها =
| |
| | احکام =
| |
| | زیارت کنندگان =
| |
| | بازدیدکنندگان =
| |
| | زمان پایهگذاری =
| |
| | بنیانگذار = شیخ طوغان
| |
| | رویدادها =
| |
| | بازسازیها =
| |
| | بازسازی کنندگان = سلیمان قانونی
| |
| | بخشهای از میان رفته =
| |
| | ویژگیهای تاریخی =
| |
| | متولیان =
| |
| | مساحت =
| |
| | طول =
| |
| | عرض =
| |
| | ارتفاع =
| |
| | وضعیت بنا =
| |
| | گنجایش =
| |
| | امکانات =
| |
| | بخشهای بنا =
| |
| | معمار =
| |
| | سبک =
| |
| | ویژگیها =
| |
| | گنبدها =
| |
| | منارهها =
| |
| | درها =
| |
| | رواقها =
| |
| | صحنها =
| |
| | ایوانها =
| |
| | گرداننده =
| |
| | نهاد وابسته =
| |
| | نهاد نگهدارنده =
| |
| | مدیر =
| |
| | روحانی =
| |
| | نهادهای زیر مجموعه =
| |
| | ثبت در =
| |
| | شماره ثبت =
| |
| | تاریخ ثبت =
| |
| | وبگاه =
| |
| | عرض جغرافیایی =
| |
| | طول جغرافیایی =
| |
| }}
| |
| '''محراب سلیمانی،''' از محرابهای [[مسجد النبی]] (ص) است. این محراب در سمت راست [[محراب پیامبر]] (ص) و سمت چپ [[منبر پیامبر]] قرار دارد. این محراب از قرن نهم در مسجد ساخته شد و محل نمازگزاری پیروان مذهب حنفی بود. در سال 938 به فرمان [[بازسازی مسجدالنبی (سلیمان قانونی)|سلطان سلیمان قانونی]] این محراب را بازسازی کردند و از آن پس به محراب سلیمانی شهرت یافت. | |
| ==مکان محراب== | | ==مکان محراب== |
|
| |
|
| محراب سلیمانی که به آن محراب حنفی نیز گفته میشود از محرابهای مسجد النبی در [[مدینه]] منوره است که در محدوده مسجد زمان پیامبر (ص)، خارج از [[روضه شریفه|روضه]]، در حدِّ جنوبی مسجد (قبل از حدّ جنوبی توسعه [[بازسازی مسجدالنبی (عمر بن خطاب)|عمر]] و [[بازسازی مسجد النبی (عثمان بن عفان)|عثمان]])، محاذی و سمت راست [[محراب پیامبر]] (ص) و سمت چپ منبر رسول خدا (ص)، در محل ستون سومِ غرب این منبر و ستون هفتم از [[باب السلام]] واقع است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B1%D8%A2%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B1%D9%85%DB%8C%D9%86_%D8%AC%DB%B3-%DB%B4.pdf&page=609 موسوعه مرآه الحرمین ،ج 4 ص 609] ؛ اتحاف المؤمنین ، ص 82 ؛مدینه شناسی ،ج 1 ص168 .</ref> | | محراب سلیمانی که به آن محراب حنفی نیز گفته میشود از محرابهای مسجد النبی در [[مدینه]] منوره است که در محدوده مسجد زمان پیامبر (ص)، خارج از روضه، در حدِّ جنوبی مسجد (قبل از حدّ جنوبی توسعه [[بازسازی مسجدالنبی (عمر بن خطاب)|عمر]] و [[بازسازی مسجد النبی (عثمان بن عفان)|عثمان]])، محاذی و سمت راست [[محراب پیامبر]] (ص) و سمت چپ منبر رسول خدا (ص)، در محل ستون سومِ غرب این منبر و ستون هفتم از [[باب السلام]] واقع است.<ref>موسوعه مرآه الحرمین ،ج 4 ص 610 ؛ اتحاف المؤمنین ، ص 82 ؛مدینه شناسی ،ج 1 ص168 .</ref> |
|
| |
|
| ==ایجاد محراب== | | ==ایجاد محراب== |
|
| |
|
| این محراب در سال 861 هجری در عصر [[بازسازی مسجدالنبی (ممالیک برجی)|ملک الاشرف ابونصر اینال]] از پادشاهان مصر (857 – 865 ق) به دست ناظر امور [[مسجد الحرام|مسجدالحرام]]، طوغان شیخ احمدی حنفی (م 881 ق) ساخته شد.<ref>التحفه اللطیفه ، ج 1 ص 474 ؛ [https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D8%B1%D8%A2%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B1%D9%85%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85_%D8%B1%D9%81%D8%B9%D8%AA_%D9%BE%D8%A7%D8%B4%D8%A7_%D8%AC1.pdf&page=469 مرآه الحرمین ،ج 1 ص 469] ؛ معالم دار الهجره ،ص 250 و 251 .</ref> تا عصر طوغان شیخ، مسلمانان در مسجدالنبی [[نماز یومیه|نمازهای یومیّه]] را به یک امام که در غیر موسِم حج در [[محراب پیامبر|محراب نبوی]] و در موسِم حج در [[محراب عثمانی]] میایستاد، اقتداء میکردند. شیخ طوغان محراب جدیدی در مسجد ساخت تا نماز جماعت جداگانهای به امامت یک امام [[مذهب حنفی|حنفی]] برپا شود. پس از این تاریخ ابتداء نماز به امامت امام [[مذهب شافعی|شافعی]] که در محراب نبوی میایستاد برگزار میشد و سپس امام حنفی در محراب جدید (که موسوم به محراب حنفی و بعدها محراب سلیمانی شد) نماز میخواند. امام حنفی و امام شافعی [[تراویح|نماز تراویح]] را در شبهای ماه رمضان با هم بجا میآوردند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B2.pdf&page=210 وفاء الوفاء ،ج 2 ص 210] ؛[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B1%D8%A2%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B1%D9%85%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85_%D8%B1%D9%81%D8%B9%D8%AA_%D9%BE%D8%A7%D8%B4%D8%A7_%D8%AC1.pdf&page=469 مرآه الحرمین ،ج 1 ص 469 و 470] .</ref> این مسأله از [[مدینه]] به [[مکه]] نیز سرایت کرد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B2.pdf&page=210 وفاء الوفاء، ج2 ص 210.]</ref> | | این محراب در سال 861 هجری در عصر [[بازسازی مسجدالنبی (ممالیک برجی)|ملک الاشرف ابونصر اینال]] از پادشاهان مصر (حک: 857 – 865 ق) به دست ناظر بر امور [[مسجد الحرام|مسجدالحرام]]، طوغان شیخ احمدی حنفی(م 881 ق) ساخته شد.<ref>التحفه اللطیفه ، ج 1 ص 474 ؛ مرآه الحرمین ،ج 1 ص 469 ؛ معالم دار الهجره ،ص 250 و 251 .</ref> |
| | |
| | تا عصر طوغان شیخ، مسلمانان در مسجدالنبی، [[نماز یومیه|نمازهای یومیّه]] خویش را به یک امام که در غیر موسِم حج در [[محراب پیامبر|محراب نبوی]] و در موسِم حج در [[محراب عثمانی]] میایستاد، اقتداء میکردند. اما وی درصدد برآمد با ساختن محرابی دیگر، نماز جماعت جداگانهای به امامت یک امام [[مذهب حنفی|حنفی]] تشکیل دهد. |
| | |
| | از آن پس، مسلمانان ابتداء نماز خویش را به امام [[مذهب شافعی|شافعی]] که در محراب نبوی میایستاد اقتداء میکردند. سپس امام حنفی در محراب جدید (که موسوم به محراب حنفی شد) برای پیروان این مذهب، نماز را به پا میداشت و تنها [[تراویح|نماز تراویح]] را در شبهای ماه رمضان با هم بجا می آوردند<ref>وفاء الوفاء ،ج 2 ص 210 ؛مرآه الحرمین ،ج 1 ص 469 و 470 .</ref> و این مسأله از [[مدینه]] به [[مکه]] نیز سرایت کرد.<ref>وفاء الوفاء، ج2 ص 210.</ref> |
|
| |
|
| ==شهرت یافتن به محراب سلیمانی== | | ==شهرت یافتن به محراب سلیمانی== |
|
| |
|
| محراب حنفی در سال 938 هجری به دستور [[بازسازی مسجدالنبی (سلیمان قانونی)|سلطان سلیمان قانونی]] با حفظ شکل ظاهری و متناسب با محراب نبوی بازسازی و با مرمر سیاه و سفید نماسازی شد و از آن پس به محراب سلیمانی شهرت یافت.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B1%D8%A2%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B1%D9%85%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85_%D8%B1%D9%81%D8%B9%D8%AA_%D9%BE%D8%A7%D8%B4%D8%A7_%D8%AC1.pdf&page=470 مرآة الحرمین، ج1 ص 470]؛ مدینه شناسی، ج 1 ص 168 و 169.</ref> در حال حاضر در این محراب نماز جماعت برگزار نمیشود و امام جماعت [[مسجد النبی]] در [[محراب عثمانی]] نماز میخواند.
| | در سال 938 هجری این محراب به وسیله [[بازسازی مسجدالنبی (سلیمان قانونی)|سلطان سلیمان قانونی]] با حفظ شکل ظاهری و متناسب با محراب نبوی بازسازی و با مرمر سیاه و سفید نماسازی شد و به همین مناسبت به محراب سلیمانی معروف شد و در حال حاضر نیز با این نام مشهور است.<ref>مرآة الحرمین، ج1 ص 470؛ مدینه شناسی، ج 1 ص 168 و 169.</ref> |
| | |
| | در حال حاضر از این محراب به منظور اقامه نماز جماعت استفاده نمیشود و امام جماعت [[مسجد النبی]] تنها در محراب عثمانی اقامه نماز میکند. |
| | |
| | ===کتیبه محراب=== |
|
| |
|
| ===کتیبههای محراب===
| | پشت بنای محراب، کتیبهای به خطّ زرین بر زمینه قرمز برّاق روغنی وجود دارد که بانی آن را سلطان سلیمان در سال 938 قمری میداند <ref>مرآة الحرمین، ج1 ص 470؛ مدینه شناسی، ج 1 ص 168 و 169.</ref> |
|
| |
|
| پشت بنای محراب، کتیبهای به خطّ زرین بر زمینه قرمز برّاق روغنی وجود دارد که به ساخت محراب به دستور سلطان سلیمان در سال 938 قمری اشاره کرده است. <ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B1%D8%A2%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B1%D9%85%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85_%D8%B1%D9%81%D8%B9%D8%AA_%D9%BE%D8%A7%D8%B4%D8%A7_%D8%AC1.pdf&page=469 مرآة الحرمین، ج1 ص 470]؛ مدینه شناسی، ج 1 ص 168 و 169.</ref>
| | ===آیات قرآن نوشته شده در محراب=== |
|
| |
|
| داخل و اطراف محراب نیز با کتیبههایی از آیات قرآن زرّین تزیین شده است. این آیات عبارتند از: [[آیه ۱۲۶ سوره بقره|آیه 162 بقره]]؛ 95 آل عمران و آیه 112 توبه.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B1%D8%A2%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B1%D9%85%DB%8C%D9%86_%D8%AC%DB%B3-%DB%B4.pdf&page=610 موسوعة مرآة الحرمین، ج4 ص 610]؛ [https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D8%B1%D8%A2%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B1%D9%85%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85_%D8%B1%D9%81%D8%B9%D8%AA_%D9%BE%D8%A7%D8%B4%D8%A7_%D8%AC1.pdf&page=470 مرآة الحرمین، ج1 ص 470]؛ مدینه شناسی، ج 1ص 169.</ref> | | داخل و اطراف محراب نیز با کتیبههایی از آیات قرآن زرّین مزیّن گردیده است: این آیات عبارتند از :آیه 162 بقره؛ 95 آل عمران و آیه 112 توبه. عبارت بسم الله الرحمن الرحیم درابتداء و عبارت «صدق الله العظیم و صدق نبیه الکریم» و«صدق الله العظیم. صلی الله علی سیدنا محمد و آله» نیزدر انتهای این آیات دیده میشود.<ref>موسوعة مرآة الحرمین، ج4 ص 610؛ مرآة الحرمین، ج1 ص 470؛ مدینه شناسی، ج 1ص 169.</ref> |
| ==جستارهای وابسته==
| |
|
| |
|
| * [[مسجدالنبی]]
| | ===روشنایی محراب=== |
| * [[محرابهای مسجدالنبی]]
| | |
| | روشنائی محراب مذکور نیز در دورههایی با شمعدانهای بلوری و گاهی با استفاده از شمعدانهایی از نقره بوده است.<ref>ر.ک: موسوعة مرآة الحرمین، ج2، ص 619.</ref> |
|
| |
|
| ==پانویس== | | ==پانویس== |
خط ۸۰: |
خط ۳۷: |
|
| |
|
| ==منابع== | | ==منابع== |
| {{منابع}} * '''اتحاف المؤمنین بتاریخ مسجد خاتم النبیین''' ،رافعی سودانی مصطفی بن محمد ، مدینه منوره ،المکتبه العلمیه ،1404 . | | {{منابع}} |
| | |
| | * '''قرآن کریم''' |
| | |
| | *'''اتحاف المؤمنین بتاریخ مسجد خاتم النبیین''' ،رافعی سودانی مصطفی بن محمد ، مدینه منوره ،المکتبه العلمیه ،1404 . |
|
| |
|
| * '''التحفة اللطیفه فی تاریخ المدینة الشریفه'''، سخاوی شمسالدین (م 902 هـ)، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1414. | | * '''التحفة اللطیفه فی تاریخ المدینة الشریفه'''، سخاوی شمسالدین (م 902 هـ)، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1414. |
خط ۹۳: |
خط ۵۴: |
|
| |
|
| * '''وفاء الوفاء باخبار دار المصطفی'''، سمهودی علی بن احمد (م 911 ق)، تحقیق خالد عبدالغنی محفوظ، بیروت، دار الکتب العلمیه، 2006. | | * '''وفاء الوفاء باخبار دار المصطفی'''، سمهودی علی بن احمد (م 911 ق)، تحقیق خالد عبدالغنی محفوظ، بیروت، دار الکتب العلمیه، 2006. |
|
| |
| [[رده:محرابهای مسجدالنبی]]
| |
| [[رده:مقالههای تکمیلشده]]
| |
| [[ar:محراب السلیماني]]
| |
| [[en:Sulaymani's mihrab]]
| |