در حال ویرایش مزار قنبر‌ علی (بغداد) (بخش)

==اقوال در شخص مدفون در مزار==

[[مصطفی جواد]]، انتساب زیارتگاه قنبر علی در بغداد را به وی، رد کرده است؛ زیرا قنبر، سال‌ها پیش از ساخته‌شدن شهر بغداد، به شهادت رسیده است‌<ref>دلیل خارطة بغداد المفصل، ص208.</ref> و از نظر تاریخی، امکان دفن وی در این نقطه وجود ندارد.

به عقیده [[شیخ محمد صالح سهروردی]]، قنبر علی، صورت تحریف یافته نام [[ابوطالب نصر]]، ملقب به قنبر، فرزند [[علی ناقد]] (از رجال نیمه دوم سده ششم) است؛ بدین ترتیب که نام این شخصیت، یعنی قنبر بن علی، به‌مرور زمان، به عبارت قنبر علی تحریف‌ شده است.<ref>ر. ک: خیرالزاد فی تاریخ مساجد و جوامع بغداد، ص303.</ref> (یونس السامرائی نیز در کتاب خود این نظریه را پذیرفته و تکرار کرده است.<ref>ر. ک: مراقد بغداد، ص46.</ref>) او حاجب [[مستضی‌ء بامرالله عباسی]] بود که به [[ابن ناقد]] نیز شناخته می‌شد.

مردم در کودکی، نام قنبر را بر وی گذاشته بودند و او را به این اسم، صدا می‌زدند. خلیفه عباسی در سال (571 ه. ق)، او را به‌عنوان حاجب خود، تعیین کرد. اما به علت اینکه مردم او را مسخره می‌کردند، ناچار او را عزل نمود و شخصی به نام ابن‌معوّج را به‌جای وی، تعیین کرد.<ref>الکامل فی التاریخ، ج11، ص433.</ref> پس از درگذشت، او را در قبرستان «[[باب ابرز]]» بغداد، به خاک سپردند و برایش مقبره‌ای ساختند.<ref>خیرالزاد فی تاریخ مساجد و جوامع بغداد، ص303.</ref>

برخلاف نظر محمد صالح سهروردی، [[عبدالحمید عباده]] معتقد است صاحب این قبر، [[علی بن احمد درینی]] بوده که او هم در قبرستان باب ابرز، دفن شده است. اما [[عماد عبدالسلام رؤوف]]، با بیان اینکه میان محله قنبر علی امروزی و محل قبرستان باب ابرز، مسافت درخور توجهی وجود داشته است، انتساب این زیارتگاه را به هر یک از این دو شخصیت، رد کرده است.<ref>ر. ک: همان.</ref>

گویا نخستین کسی که به نام قنبر علی در بغداد اشاره‌کرده، [[غیاث بغدادی]] در کتاب خود به نام [[تاریخ غیاثی]] است. اما وی به‌طور واضح، از هویت این بنا (مقبره، مسجد یا تکیه)، سخن نگفته است. اما محمد صالح سهروردی، آن را منطبق بر مسجد غصن که آن را غصن، مادر مستکفی بالله خلیفه عباسی (حکومت: 333- 334 ه. ق) بنا کرد، دانسته است.<ref>ر. ک: خیرالزاد فی تاریخ مساجد و جوامع بغداد، ص303.</ref>