در حال ویرایش مسجدهای فتح

'''مسجدهای فتح''' (نام‌های دیگر: مساجد احزاب، مساجد خندق)، شش مسجد بر دامنه [[کوه سلع]] در [[کشور عربستان]] در [[شهر مدینه]] است. این مجموعه، مساجدی‌اند که در شمال غربی مدینه در محل وقوع [[غزوه خندق]] یا احزاب قرار دارند و محل نمازگزاری [[پیامبر(ص)]] و یارانش در این غزوه بوده‌اند. این مساجد عبارتند از: [[مسجد فتح]]، [[مسجد امام علی در خندق|مسجد علی بن ابی‌طالب(ع)]]، [[مسجد فاطمه زهرا (س)|مسجد فاطمةالزهرا(س)]]، [[مسجد سلمان فارسی]]، [[مسجد ابوبکر]]، [[مسجد عمر]].

مسجدهای فتح در شمال غرب مدینه، در دامنه غربی [[کوه سلع]] قرار دارند. این کوه، مُشْرف بر خندقی بوده است که مسلمانان در [[جنگ احزاب]] حفر کردند. روایت شده که پیامبر، در جریان جنگ احزاب، در مکان این مسجدها نماز خوانده است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B4%D8%A8%D9%87.pdf&page=58 تاریخ المدینة المنورة، ج۱، ص ۵۸]؛ المغازی، ج۲، ص 488؛ [https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالمساجد_الاثریه.pdf&page=131 المساجد الاثریه، ص ۱۳۱]</ref> پژوهشگران حدس می‌زنند که برخی از این مساجد نخستین بار در زمان امارت [[عمر بن عبدالعزیز]] بر مدینه ساخته شده باشد.<ref>[http://noo.rs/X92Rv مساجد الفتح بالمدینه المنوره، ص ۱۴]</ref>  

در دوران معاصر مسجدهای فتح را مسجدهای سبعه (مسجدهای هفت‌گانه) نیز می‌نامند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالمساجد_الاثریه.pdf&page=136 المساجد الاثریه، ص ۱۳۶]</ref> بر این اساس، برخی منابع مسجدهای فتح را هفت مسجد به حساب آورده‌اند. اما درباره مسجد هفتم اختلاف نظر وجود دارد. برخی [[مسجد قبلتین]] را مسجد هفتم به حساب آورده‌اند<ref>آثار اسلامی مکه و مدینه، ص 332</ref> و برخی دیگر [[مسجد بنوحرام]] را<ref>راهنمای مصور حرمین، ص107</ref> و برخی دیگر [[مسجد الرایه]] جزو مسجدهای فتح شمارده‌اند<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالمساجد_الاثریه.pdf&page=138 المساجد الاثریه، ص 138]؛ [http://noo.rs/X92Rv مساجد الفتح بالمدینه المنوره، ص36]</ref>.

افزون بر مسجدهای تاریخی فوق، مسجدی بزرگ با نام مسجد خندق در جوار این مسجدها و چسبیده به کوه سلع ساخته شده است. این مسجد در سال ۱۴۲۹ قمری (1387 شمسی) افتتاح شد.<ref>آثار اسلامی مکه و مدینه، ص ۳۲۴، 331</ref>

 

در تمامی منابع تاریخ و جغرافیای مدینه تا نیمه سده سیزدهم قمری تنها از چهار مسجد [[مسجد فتح]]، [[مسجد سلمان فارسی|مسجد سلمان]]، [[مسجد امام علی در خندق|مسجد علی بن ابی‌طالب]] و [[مسجد ابوبکر]] در این منطقه یاد شده است. به نظر می‌رسد ساخت دو مسجد دیگر به نام‌های [[مسجد عمر بن خطاب در خندق|مسجد عمر]] و [[مسجد فاطمه زهرا (س)|مسجد فاطمه زهرا(س)]] مربوط به دهه‌های اخیر است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالمساجد_الاثریه.pdf&page=132 نک: مساجد الاثریه، ص 132-134]</ref>

همچنین در دوره معاصر نام مسجد ابوبکر و مسجد علی‌بن ابی‌طالب(ع) جابجا شده است. مسجدی که امروزه به عنوان مسجد امام علی(ع) شناخته می‌شود در حقیقت مسجد ابوبکر است و مسجدی که به نام ابوبکر است، در گذشته به عنوان مسجد امام علی شناخته می‌شده است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالمدينه_المنوره_تطورها_العمراني.pdf&page=192 المدینة المنوره تطورّها العمرانی، صص192 و 193.]</ref><ref>المساجد الاثریه، ص135.</ref>