در حال ویرایش مسجد الرایه (مدینه)
این ویرایش را می‌توان خنثی کرد. لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که می‌خواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثی‌سازی ویرایش را به پایان ببرید.
| نسخهٔ فعلی | متن شما | ||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
| توضیح تصویر = | | توضیح تصویر = | ||
| نام‌های دیگر =مسجد قرین * مسجد الرایه | | نام‌های دیگر =مسجد قرین * مسجد الرایه | ||
| مکان = [[عربستان]] * [[مدینه]] * در | | مکان = [[عربستان]] * [[مدینه]] * در نزديكى [[كوه سلع]] بر فراز جبل ذباب | ||
| کاربری = مسجد | | کاربری = مسجد | ||
| بزرگداشت نزد = مسلمانان | | بزرگداشت نزد = مسلمانان | ||
| خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
| زمان پایه‌گذاری = عصر نبوی | | زمان پایه‌گذاری = عصر نبوی | ||
| بنیانگذار = | | بنیانگذار = | ||
| رویدادها = تخریب | | رویدادها = تخریب خانه های اطراف مسجد در اواخر 2023میلادی | ||
| بازسازی‌ها = آخرین بازسازی سال 2022 میلادی | | بازسازی‌ها = آخرین بازسازی سال 2022 میلادی | ||
| ویژگی‌های تاریخی = محل اسکان پیامبر(ص) پیش از شروع غزوه خندق | | ویژگی‌های تاریخی = محل اسکان پیامبر(ص) پیش از شروع غزوه خندق | ||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
| امکانات = | | امکانات = | ||
| بخش‌های بنا = محراب و مصلی | | بخش‌های بنا = محراب و مصلی | ||
| ویژگی‌ها = مکان خیمه [[پیامبر اسلام(ص)]] و خواندن نماز در هنگام | | ویژگی‌ها = مکان خیمه [[پیامبر اسلام(ص)]] و خواندن نماز در هنگام كندن خندق در جريان [[جنگ احزاب]] | ||
| عرض جغرافیایی = 24.480274 | | عرض جغرافیایی = 24.480274 | ||
| طول جغرافیایی = 39.603538 | | طول جغرافیایی = 39.603538 | ||
| توضیح نقشه = | | توضیح نقشه = | ||
}} | }} | ||
'''مسجد | '''مسجد ذُباب'''، که به نام‌های مسجد قرین و مسجد الرایه هم نامیده می‌شود؛ مسجدی است که در شمال [[شهر مدينه]] و بر فراز [[کوه الرایه|كوه ذباب]]، واقع شده است. | ||
در | در جريان [[جنگ احزاب]]، بر فراز کوه ذباب خيمه‌اى براى [[حضرت محمد (ص)|پيامبر(ص)]] برپا شده بود و ایشان در آنجا نماز مى‌خواند. بعدها مسلمانان براى بزرگداشت نمازگاه پیامبر(ص)، در این مکان مسجد ذباب را ساختند. | ||
==موقعیت مکانی== | ==موقعیت مکانی== | ||
مسجد | مسجد ذُباب، در شمال غرب [[مسجد النبی|مسجد نبوی]]<ref name=":1">[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده:مساجد_الاثریه.pdf&page=79 مساجد الاثریه، ص80]</ref> و بر فراز كوه كوچک ذباب، در سمت راست خیابان عثمان بن عفان واقع شده است.<ref name=":2">معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، جزء ۴، مجلد۲، ص 160و164</ref> این کوه در شرق [[کوه سلع|کوه سَلْع]] و در نزدیکی [[ثنیة الوداع]] قرار دارد<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالرحله_العياشيه،_ج_1.pdf&page=396 الرحله عیاشی، ج1، ص396]</ref> | ||
== پیشینه == | == پیشینه == | ||
در | در هنگام كندن خندق به دور مدينه در سال پنجم هجرت در جريان [[جنگ احزاب]]، براى رفع خستگى و نظارت بر كارهاى حفارى خندق در اين مكان خيمه‌اى براى پيامبر(ص) برپا شده بود و پيامبر(ص) در آنجا نماز مى‌خواند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده:وفاء_الوفاء_سمهودی_ج۳.pdf&page=201 وفاء الوفا، ج۳، ص 201]</ref> | ||
==نام‌ها== | ==نام‌ها== | ||
گفته‌اند علت نامگذاری کوه و مسجد به نام '''ذباب'''، به مناسبت شخصی یمنی است که توسط مروان بن حکم بر این بلندی به دارآویخته شد.<ref>تاریخ مدینه ابن شبه، ص74</ref> | |||
نام دیگر آن، «مسجد قرین»<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده:مساجد_الاثریه.pdf&page=80 مساجد الاثریة، ص80]</ref> و «مسجد الرایه» است. گویا سببِ نام دوم، آن است که پرچم(در عربی: الرایه) [[موالی]] در [[واقعه حره]] (63هجری) در این مکان برافراشته بود.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده:وفاء_الوفاء_سمهودی_ج۳.pdf&page=204 وفاء الوفا، ج3، ص204]</ref> همچنین ممکن است این نام به علت قرار گرفتن پرچم اسلام بر روی این کوه در غزوه خندق باشد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالدر_الثمین_فی_معالم_دار_الرسول_الامین.pdf&page=171 الدر الثمین فی معالم دار الرسول الامین، ص71]</ref> | |||
== تاریخچه بنا == | |||
احتمالا این مسجد نخستین بار زمان امارت [[عمر بن عبدالعزیز]] بر [[مدینه]] ساخته شده است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده:وفاء_الوفاء_سمهودی_ج۳.pdf&page=201 وفاء الوفا، ج۳، ۲۰۲]</ref> ساختمان مسجد در دوره‌ای پیش از قرن 9 هجری مخروبه شده بود و در حدود 845 توسط امیر جانبک النیروزی تجدید بنا شد.<ref name=":0">[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aآثار_مدینه_المنوره.pdf&page=129 آثار المدینة المنورة، ص129]</ref> | |||
[[عبدالقدوس انصاری]] (متوفی1403ه / 1983م) این مسجد را در پایان سده چهاردهم قمری دیده و طول و عرض بنا 4 متر و ارتفاع آن 6 متر دانسته و معتقد است که بنای سنگی مسجد شبیه بنای آن در قرن نهم بوده است.<ref name=":0" />شنقیطی(۱۳۹۳ ه/ ۱۹۷۳ م) نیز این مسجد را در سال 1405 بنایی با سنگ‌های سبک قدیمی توصیف کرده است. به گفته او مسجد فقط دارای اتاق اصلی و حیاطی بدون درب بوده است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده:الدر_الثمین_فی_معالم_دار_الرسول_الامین.pdf&page=172 الدر الثمین فی معالم دار الرسول الامین، ص172]</ref> | |||
[[الیاس عبدالغنی]] در 1418 قمری/1997 میلادی داخل و خارج بنا را گچ‌کاری شده و دارای مصلی الصاقی مسقفی که فضای مسجد را بزرگتر کرده، توصیف نموده و نمازهای پنج گانه را در آن دائر دانسته.<ref name=":1" /> [[عبدالعزیز کعکی|کعکی]] پژوهشگر معاصر مدینه در کتابش که در سال ۲۰۱۱ منتشر شده اطلاع می‌دهد که مسجد همچنان به همان شکلی است که انصاری توصیف کرده است. با این حال کعکی از بازسازی مسجد در دوران آل سعود خبر داده است.<ref>معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، جزء ۴، مجلد۲، ص 166</ref> | |||
==وضعیت فعلی== | |||
مسجد یاد شده، روی کوه کوچکی است که در حال حاضر به «جبل‌الرایه» شهرت دارد<ref>تاریخ المعالم المدینه المنورة قدیما و حدیثا، ص184</ref>؛ ورودی مسجد از طرف قبله و جنوب می‌باشد.<ref>معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، جزء۴، مجلد۲، ص168</ref>مسجد ظاهری ساده داشته و مأذنه و آیات برجسته یا نقوشی در داخل و خارج خود ندارد.<ref>معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، جزء۴، مجلد۲، ص172</ref> | |||
در حال حاضر ظاهر مسجد در یک عملیات بازسازی در اواخر سال 2022، از حالت سفید رنگ به حالت سنگی سبک قدیمی بازگشت داشته و در اواخر 2023 خانه‌های اطراف مسجد تخریب شده است.<ref>[https://www.spa.gov.sa/N2064796 وبسایت «وکالة الانباء السعودیه»]</ref> | |||
== نگارخانه == | == نگارخانه == | ||
| خط ۸۴: | خط ۸۲: | ||
پرونده:2024.png|alt=|تصاویر از دور محدوده مسجد هنگام عملیات شهردرای مدینه | پرونده:2024.png|alt=|تصاویر از دور محدوده مسجد هنگام عملیات شهردرای مدینه | ||
پرونده:2024-1.png|alt=|دیوار پشتی مسجد در میانه عملیات شهرداری | پرونده:2024-1.png|alt=|دیوار پشتی مسجد در میانه عملیات شهرداری | ||
پرونده:2024-3.png|alt=|نمای مسجد پس از تخریب | پرونده:2024-3.png|alt=|نمای مسجد پس از تخریب خانه های اطراف | ||
پرونده:2024-2.png|alt=|نمای دور مسجد پس از عملیات بهسازی که فقط ساختمان مسجد باقی مانده است | پرونده:2024-2.png|alt=|نمای دور مسجد پس از عملیات بهسازی که فقط ساختمان مسجد باقی مانده است | ||
پرونده:2024-4.png|alt=|تصویر کنونی مسجد پس از تسطیح زمین‌های اطراف | پرونده:2024-4.png|alt=|تصویر کنونی مسجد پس از تسطیح زمین‌های اطراف | ||
| خط ۱۰۳: | خط ۱۰۱: | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
*'''الدر الثمین فی معالم دار الرسول الامین'''، غالی محمدامین الشنقیطی، جده، دارالقبلة، ١٩٩٢. | *'''الدر الثمین فی معالم دار الرسول الامین'''، غالی محمدامین الشنقیطی، جده، دارالقبلة، ١٩٩٢. | ||
*'''المجموعة المصورة لاشهر المعالم | *'''المجموعة المصورة لاشهر المعالم المدينة المنورة'''، عبدالعزيز الكعكى، مدينه، ١٩٩٩ م. | ||
*'''معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ'''، عبدالعزیز کعکی، مدینه، ناشر:مولف، ۲۰۱۱م. | *'''معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ'''، عبدالعزیز کعکی، مدینه، ناشر:مولف، ۲۰۱۱م. | ||
*'''آثار المدینة المنورة'''، عبدالقدوس الانصاری، المکتبة السلفیة بالمدینة المنورة، الطبعة الثالثة، 1393هجری. | *'''آثار المدینة المنورة'''، عبدالقدوس الانصاری، المکتبة السلفیة بالمدینة المنورة، الطبعة الثالثة، 1393هجری. | ||
*'''مساجد الاثریه'''، محمد الیاس عبدالغنی1418ه، مطابع الرشید بالمدینة المنورة، الطبعة الثانیة، 1419ه. | *'''مساجد الاثریه'''، محمد الیاس عبدالغنی1418ه، مطابع الرشید بالمدینة المنورة، الطبعة الثانیة، 1419ه. | ||
*'''وفاء الوفا باخبار دار المصطفی'''، علی بن عبدالله السمهودی، تحقیق قاسم السامرائی، لندن، موسسه الفرقان للتراث الاسلامی، ۲۰۰۱م. | *'''وفاء الوفا باخبار دار المصطفی'''، علی بن عبدالله السمهودی، تحقیق قاسم السامرائی، لندن، موسسه الفرقان للتراث الاسلامی، ۲۰۰۱م. | ||
*'''تاریخ مدینه منوره'''، عمر بن | *'''تاریخ مدینه منوره'''، ابن شبه نمیری، عمر بن شبه، و صابری، حسین. ۱۳۸۰. ۱ ج. تهران - ایران: نشر مشعر. | ||
*'''الرحلة العیاشیة'''، ابوسالم عبدالله بن محمد عیاشی، دارالسویدی للنشر و التوزیع، طبعة الاولی، 2006. | *'''الرحلة العیاشیة'''، ابوسالم عبدالله بن محمد عیاشی، دارالسویدی للنشر و التوزیع، طبعة الاولی، 2006. | ||
*'''تاریخ معالم المدینة المنورة قدیما و حدیثا'''، خیاری، احمد یاسین احمد. ۱۴۱۹. ۱ج. ریاض عربستان: المملکة العربیة السعودیة. الأمانة العامة للإحتفال بمرور مائة عام علی تأسیس المملکة. | *'''تاریخ معالم المدینة المنورة قدیما و حدیثا'''، خیاری، احمد یاسین احمد. ۱۴۱۹. ۱ج. ریاض عربستان: المملکة العربیة السعودیة. الأمانة العامة للإحتفال بمرور مائة عام علی تأسیس المملکة. | ||
| خط ۱۲۵: | خط ۱۲۳: | ||
[[رده:مسجدهای مدینه]] | [[رده:مسجدهای مدینه]] | ||
[[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]] | [[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]] | ||