در حال ویرایش مسجد بنی زریق

{{جعبه اطلاعات بنا
| عنوان = مسجد بنی زریق
| تصویر = مسجد_بنی_زریق1.jpg
| اندازه تصویر = 
| پیوند تصویر = 
| توضیح تصویر = تصویر ماهواره‌ای از محدوده‌ای که مسجد در آن قرار داشته است.
| نام‌های دیگر = 
| مکان = مدینه
| کاربری = مسجد
| کاربری فعلی = تبدیل به خیابان شده
| بزرگداشت نزد = مسلمانان
| وابسته به دین/مذهب = [[اسلام]]
| باورها = اولین مسجدی که در آن قرآن خوانده شده
| زیارت کنندگان = [[حضرت محمد (ص)|پیامبر(ص)]]
| بازدیدکنندگان = 
| زمان پایه‌گذاری = عصر نبوی
| بنیانگذار = 
| رویدادها = حضور پیامبر(ص) در مسجد
| بازسازی‌ها = 
| بازسازی کنندگان = 
| بخش‌های از میان رفته = 
| ویژگی‌های تاریخی = تعجب پیامبر از صحبت قبله این مسجد
| متولیان = 
| مساحت = 
| طول = 
| عرض = 
| ارتفاع = 
| وضعیت بنا = تخریب شده
| تاریخ ثبت = 
| وبگاه = 
| عرض جغرافیایی = 24.464350
| طول جغرافیایی = 39.608348
| توضیح نقشه = 
}}'''مسجد بنی زُرَیق''' از مساجد کهن [[مدینه]] که امروزه از میان رفته است. این مسجد در محدوده خانه‌های قبیله‌ای به همین نام قرار داشته و حدودا در جنوب [[مسجد النبی]] و نزدیک به آن بوده است. رافع بن مالک یکی از مسلمانان مدینه، پیش از آنکه پیامبر به این شهر [[هجرت|مهاجرت]] کند، خاندانش را در این مکان جمع کرد و برای آنان آیاتی از قرآن خواند. بعدا در همان عصر حیات پیامبر(ص) در این مکان مسجدی ساخته شد. از این رو آن را نخستین مسجد مدینه می‌دانند که در آن قرآن خوانده شد.
== تاریخ مسجد ==
'''مسجد بنی زُرَیق''' در مکانی در مدینه ساخته شد که برای نخستین بار در آنجا قرآن خواندند. زمان این واقعه پیش از هجرت پیامبر(ص) بود<ref name=":0">[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aاخبار_المدینه_ابن_زباله.pdf&page=147 اخبار المدینه، ابن زباله، ص147]</ref> و گفته‌اند یک سال پیش از [[بیعت عقبه اول|بیعت پیمان عقبه اول]] بود.<ref>العقد الثمین فی تاریخ البلد الامین، فاسی، ج1، ص379</ref> 

هنگامی که پیامبر(ص) آیاتی از قرآن (آیاتی که در این ده سال در [[مکه]] نازل شده بود) را در حج به [[رافع بن مالک الزرقی]] تحویل داد، او با قرآن به [[مدینه]] بازگشت و قومش را در مکانی که آن زمان تپه یا پشته‌ای خاک (کوم) بود جمع کرد و آیات را برای آنان خواند.<ref name=":1">[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aوفاء_الوفاء_سمهودی_ج۳.pdf&page=218 وفاء الوفا باخبار دارالمصطفی، سمهودی، ج3، ص218.]</ref>

حدود این مسجد متعلق به قبیله بنی زریق از خزرج و در محدوده خانه‌های آنان بوده است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%A8%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%AC%D8%B2%D8%A14_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%AF1.pdf&page=543 معالم المدینه المنوره بین العمارة و التاریخ جزء4 المجلد1، ص543]</ref>
== تاریخچه بنا ==
مسجد بنی زریق در زمان [[حضرت محمد (ص)|پیامبر (ص)]] موجود بوده و گفته شده پیامبر در آن وضو گرفت ولی نماز نخواند.<ref name=":0" /> همچنین هنگام حضور در این مسجد از توازن و اعتدال قبله مسجد تعجب نمود.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=219 وفاء الوفا باخبار دارالمصطفی، سمهودی، ج3، ص219.]</ref>

مشهور است که این مسجد در محدوده پایانی خط مسابقات اسب سواری قرار داشته.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%A8%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%AC%D8%B2%D8%A14_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%AF1.pdf&page=542 معالم المدینه المنوره بین العمارة و التاریخ جزء4 المجلد1، ص542]</ref> پیامبر این مسابقه را بین اسب های در حال تربیت (و رام نشده) از [[ثنیة الوداع]] (در شمال غربی مسجد النبی) تا مسجد بنی زریق (در جنوب مسجدالنبی) قرار داده بودند<ref>أنساب الأشراف، بلاذری، ج1، ص627</ref> که طول آن حدود یک میل (تقریبا یک و نیم کیلومتر) بوده است.<ref>السنن الكبرى، بیهقی، ج10، ص19</ref>

زمان مشخصی برای از بین رفتن ساختمان مسجد ذکر نشده و اطلاعاتی از بنای آن در منابع وجود ندارد. میدانیم که از قرن نهم هجری ساختمانی برای این مسجد وجود نداشته چرا که سمهودی(متوفی 911 هجری) آن را در دسته مساجدی که بنای آنها شناخته شده نیست، قرار داده است.<ref name=":1" />

== مکان احتمالی ==
گفته شده که مکان این مسجد در جنوب [[باب المصری]] [[مسجد النبی]] و در محدوده محلات سید محمود احمد قرار داشت که مطابق با محدوده قدیمی خانه‌های بنی زریق است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A8%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A7%D8%B6%DB%8C_%D9%88_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B6%D8%B1.pdf&page=232 المدینه بین الماضی و الحاضر، عیاشی، 232]</ref> در حال حاضر محدوده مورد نظر ذیل تکه جنوبی زیر گذر عبد المحسن بن عبدالعزیز قرار دارد<ref>[https://www.google.com/maps/place/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF+%D8%A8%D9%86%D9%8A+%D8%B2%D8%B1%D9%8A%D9%82%E2%80%AD/@24.4642639,39.6091201,316m/data=!3m2!1e3!4b1!4m6!3m5!1s0x15bdbf0d79f5f9e7:0x818f2871ce7a4869!8m2!3d24.4642625!4d39.6083594!16s%2Fg%2F12mkyrpj1?hl=fa&entry=ttu گوگل مپ، مسجد بنی زریق]</ref>
== پانویس ==
{{پانویس}}

== منابع ==
{{منابع}}
*'''اخبار المدینه'''، محمدبن حسن ابن زباله(متوفی199ه)، المملکه العربیه السعودیه، مرکز بحوث و دراسات المدینة المنورة، الطبعة الاولی، 1424ه.
*'''المدینة بین الماضی و الحاضر'''، السید ابراهیم العیاشی، مدینه، مکتبة العلمیه، 1972.
*'''معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ'''، عبدالعزیز کعکی، مدینه، ناشر:مولف، ۲۰۱۱م.
*'''وفاء الوفاء باخبار دار المصطفی'''، علی بن عبدالله السمهودی، تحقیق قاسم السامرائی، لندن، موسسه الفرقان للتراث الاسلامی، ۲۰۰۱م.
*'''أنساب الأشراف'''، أحمد بن يحيى بن جابر(البلاذری)، معهد المخطوطات بجامعة الدول العربية بالاشتراك مع دار المعارف بمصر، 1959م.
*'''العقد الثمین فی تاریخ البلد الامین'''، محمد بن أحمد الفاسی، دار الكتب العلمية - بيروت، 1419ه.
*'''السنن الکبری'''، أحمد بن الحسين البيهقي، دارالفكر، بی‌جا، بی‌تا.
*'''گوگل مپ'''، نقشه جهان نما{{پایان}}