در حال ویرایش مسجد راتج
این ویرایش را میتوان خنثی کرد. لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که میخواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثیسازی ویرایش را به پایان ببرید.
نسخهٔ فعلی | متن شما | ||
خط ۴: | خط ۴: | ||
| اندازه تصویر = | | اندازه تصویر = | ||
| پیوند تصویر = | | پیوند تصویر = | ||
| توضیح تصویر = تصویر | | توضیح تصویر = با توجه به فقدان بنای مسجد، تصویر محدوده حیاط آن و احتمالا مخروبههای آن از بالا ارائه شده است. | ||
| نامهای دیگر =حصن الراتج | | نامهای دیگر =حصن الراتج | ||
| مکان = مدینه | | مکان = مدینه | ||
خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
| توضیح نقشه = | | توضیح نقشه = | ||
}} | }} | ||
'''مسجد راتِج''' یکی از مساجد منتسب به [[بنو عبدالاشهل|قبیله بنی عبدالأَشهل]] در | '''مسجد راتِج''' یکی از مساجد منتسب به [[بنو عبدالاشهل|قبیله بنی عبدالأَشهل]] در [[مدینه]] است. این قوم زیر شاخه قبایل کهن مدینه و از گروههای نقش آفرین در تاریخ صدر اسلام محسوب میشوند. | ||
راتج نام قلعهای متعلق به قبیله بنی عبدالاشهل بوده و به تبع شهرت آن، نام آن منطقه را نیز | راتج نام قلعهای متعلق به قبیله بنی عبدالاشهل بوده و به تبع شهرت آن، نام آن منطقه را نیز راتج نهادند و مسجد راتج نیز در کنار این قلعه قرار داشت. با گذشت زمان گروههای دیگری در حوالی قلعه راتج مستقر شدند و بنای این مسجد از عصر نبوی پایهگذاری شد. مسجد راتج از جمله مساجدی است که بلال در آن اذان گفت. | ||
== موقعیت مکانی == | == موقعیت مکانی == | ||
مسجد راتج در منطقه قدیمی [[راتج]] قرار داشته و آن را حصن راتج نیز مینامیدند که امروزه در مدینه چنین نام و منطقهای وجود ندارد.<ref>[[المعالم المدینة المنورة بین العمارة و التاریخ]]- ج4، بخش2، ص179.</ref> نام کنونی منطقه مورد نظر مصانع میباشد.<ref>المدینة بین الماضی و الحاضر، 358</ref> که تماما در زمینها و محدوده قبیله بنی عبدالاشهل قرار دارد.<ref>المدینة بین الماضی و الحاضر، 359</ref> | مسجد راتج در منطقه قدیمی [[راتج]] قرار داشته و آن را حصن راتج نیز مینامیدند که امروزه در مدینه چنین نام و منطقهای وجود ندارد.<ref>[[المعالم المدینة المنورة بین العمارة و التاریخ]]- ج4، بخش2، ص179.</ref> نام کنونی منطقه مورد نظر مصانع میباشد.<ref>المدینة بین الماضی و الحاضر، 358</ref> که تماما در زمینها و محدوده قبیله بنی عبدالاشهل قرار دارد.<ref>المدینة بین الماضی و الحاضر، 359</ref>مکانی که مسجد راتج در آن قرار داشته امروزه در خیابان [[عثمان بن عفان]]، که نزد مردم مدینه به طریق العیون معروف است، قرار دارد.<ref>المعالم المدینة المنورة بین العمارة و التاریخ- ج4، بخش2، ص179.</ref> | ||
=== نامها === | |||
نام مسجد راتج از خاندان بنی راتج که از قبیله بنی عبدالاشهل اند گرفته شده است. | |||
مسجد راتج در شمال شرقی کوه ذَباب قرار داشته است. امروزه مسجدالرایه بر این کوه قرار دارد. <ref>وفاء الوفاء،ج3،ص861</ref> | |||
== تاریخچه == | |||
مسجد راتج در قرن هشتم و نهم وجود نداشته است. سمهودی از این مسجد در باب مساجدی که جهتشان معلوم است اما جای دقیقشان مشخص نیست سخن گفته است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=224 وفاء الوفا، ج۳، 224]</ref> | |||
منابع دیگر نیز گزارشی از بنای مسجد راتج به دست ندادهاند. در دوره معاصر عیاشی محدوده مسجد را که کنار چاه جاسوم قرار داشته در نزدیکی جایی میداند که ساختمانی وسیع مرکز ارتباطات عثمانی در آن ساخته شده بود.<ref>المدینة بین الماضی و الحاضر، 359</ref>براساس تصاویر هوایی و مشاهدات عینی، این ساختمان با اوصاف مذکور تا کنون باقی مانده<ref>المعالم المدینة المنورة بین العمارة و التاریخ، ج4، بخش2، ص181.</ref>کعکی بر آن است که مکان مسجد حدودا در جنوب ساختمان مرکز ارتباطات قرار داشته است. به گفته او تمامی این آثار در سال ۱۹۹۲ میلادی در اثناء عملیات [[شهرداری مدینه]] دفن شده و از بین رفته است.<ref>المعالم المدینة المنورة بین العمارة و التاریخ- ج4، بخش2، ص183.</ref> | |||
به نوشته ابراهیم بن علی عیاشی در المدینة بین الماضی و الحاضر (چاپ: ۱۳۹۲ق)، اثری از این مسجد وجود ندارد. وی محدوده مسجد را پر از حفاریهایی برای استخراج نوره{{یادداشت|نوره مخلوطی از زَرنیخ (نوعی ماده معدنی) و آهک که برای زدودن موهای بدن به کار می رود.}} یافته، به شکلی که انگار مدتهاست اثری از مسجد نیست.<ref>المدینة بین الماضی و الحاضر، 359.</ref> بعدها این منطقه تبدیل به خانه و خیابان شده و در نزدیکی آن، مسجدی بنا شد که ارتباطی به مشخصات مسجد راتج ندارد؛ چرا که مسجد مذکور در نزدیکی چاهی به نام [[جاسوم]] قرار داشت.<ref>المدینة بین الماضی و الحاضر، 359</ref> | |||
== رویدادهای تاریخی مرتبط== | == رویدادهای تاریخی مرتبط== | ||
=== نماز نبی === | === نماز نبی === | ||
بر اساس برخی نقلها [[پیامبر(ص)]] در این مسجد نماز خوانده<ref>المعالم الأثیرة فی السنة و السیرة، ص262.</ref> و از چاهی در آنجا به نام | بر اساس برخی نقلها [[پیامبر(ص)]] در این مسجد نماز خوانده<ref>المعالم الأثیرة فی السنة و السیرة، ص262.</ref> و از چاهی در آنجا به نام جاسوم نوشیدهاند.<ref>تاریخ المدینة المنورة،ج1،ص69</ref> | ||
=== حفر خندق === | === حفر خندق === | ||
به پیشنهاد پیامبر، محدوده حفر [[غزوه احزاب|خندق]] و تقسیمات آن به شکلی بود که برای مقابله با هجوم | به پیشنهاد پیامبر، محدوده حفر [[غزوه احزاب|خندق]] و تقسیمات آن به شکلی بود که برای مقابله با هجوم بت پرستان، از ناحیه مذاد شروع، به ذباب و سپس در نزدیکی مسجد راتج پایان میافت.<ref>مدینهشناسی، نجفی، محمد باقر،ج2، ص364.</ref> بنو عبد الأشهل از منطقه راتج تا مجاورت خانههای خود کنده بودند. <ref>مغازی واقدی، ج2،ص337.</ref> | ||
== شخصیتهای مرتبط تاریخی == | |||
از جمله اشخاص اهل قلعه راتج، ایاس بن اوس است که در زمان [[غزوه بدر|جنگ بدر]] از جمله افرادی بوده که پیشنهاد جنگ در بیرون مدینه را به رسول گرامی اسلام(ص) عرضه داشته است.<ref>مغازی واقدی، ج1، بخش2،ص211.</ref> | از جمله اشخاص اهل قلعه راتج، ایاس بن اوس است که در زمان [[غزوه بدر|جنگ بدر]] از جمله افرادی بوده که پیشنهاد جنگ در بیرون مدینه را به رسول گرامی اسلام(ص) عرضه داشته است.<ref>مغازی واقدی، ج1، بخش2،ص211.</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
خط ۶۰: | خط ۶۲: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* | * المدینة بین الماضی و الحاضر، السید ابراهیم العیاشی | ||
* الروض المعطار فی خبر الأقطار، حمیری، محمد بن عبدالمنعم | |||
* | * تاریخ معالم المدینة المنورة قدیما و حدیثا،احمد یاسین احمد خیاری | ||
* موسوعة مرآة الحرمین الشریفین و جزیرة العرب، صبری پاشا، ایوب | |||
* | * [[فهرست کتاب معالم المدینة المنورة بین المعمارة و التاریخ|معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ]]، عبدالعزیز کعکی، مدینه، ناشر:مولف، ۲۰۱۱م. | ||
* | * وفاء الوفا باخبار دار المصطفی، علی بن عبدالله السمهودی، تحقیق قاسم السامرائی، لندن، موسسه الفرقان للتراث الاسلامی، ۲۰۰۱م. | ||
* | * المعالم الأثیرة فی السنة و السیرة، شراب، محمد محمد حسن | ||
* | * مدینهشناسی، نجفی، محمد باقر | ||
* | * مغازی واقدی | ||
* | * [[اخبار المدینه (ابن شبه)|تاریخ المدینة المنورة]]، ابن شبة البصری | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
[[رده:مسجدهای مدینه]] | [[رده:مسجدهای مدینه]] | ||