در حال ویرایش پیمان عمومی (بخش)

==دستاوردهای پیمان==

از دستاوردهای این پیمان، اثبات قانون‌مداری جامعه اسلامی و برپایی نخستین دولت اسلام بر اساس مواد قانونی بود. این پیمان‌نامه به روشنی ابعاد سیاسی اجتماعی اسلام را روشن می‌سازد و‌ اندیشه سکولاریزم را نفی می‌کند. نیز بر عدالتی دلالت می‌کند که در روابط پیامبر(ص) و یهودیان وجود داشت.<ref>نک: فقه السیره، بوطی، ص148.</ref>در دست نبودن گزارشی از درگیری و ستیز میان [[مسلمانان]] و [[یهودیان]] یاد شده در این پیمان، نشانه وفاداری آنان به این میثاق و تاثیر‌گذاری دراز مدت آن بر جامعه مدینه است.

در این پیمان‌نامه، برخی بندها دو یا چند بار تکرار شده است؛ به‌گونه‌ای که برخی آن را مجموعه‏‌ای از چند قرارداد دانسته‌اند که بعدها در کنار هم قرار گرفته است.<ref>نک: نشاة الدولة الاسلامیه، ص25؛ کیهان‌اندیشه، ش75، ص102، «قانون‌نامه مدینه». </ref>برخی نیز باور دارند که این پیمان یک مجموعه است و تکرار بعضی از بندها نشان‌گر تاکید است.<ref>الصحیح من سیرة النبی، ج4، ص254.</ref>گفتنی است که اصطلاح امت نخستین‌بار و با الهام از کلام الهی، در این پیمان آمده است.<ref>السیرة النبویه، ج1، ص501؛ عیون الاثر، ج1، ص227؛ سیره رسول خدا، ص436، «پاورقی».</ref>