در حال ویرایش پیمان عمومی (بخش)

==طرفین پیمان==

دو طرف قرارداد که در این پیمان از آنان نام برده شده است، افزون بر مهاجران [[قریش]]، عبارتند از: [[بنی‌عوف]]، [[بنی‌ساعده]]، [[بنی‌حارث]]، [[بنی‌جشم|بنی‌جُشم]]، [[بنی‌نجار]]، [[بنی‌عمرو بن عوف]]، [[بنی‌اوس]]، [[بنی‌ثعلبه]] و [[بنی‌شطیبه]].<ref>السیرة النبویه، ج1، ص501-502.</ref>

در این پیمان‌نامه که به «موادعه با یهود» نیز در منابع شهرت دارد،<ref>السیرة النبویه، ج1، ص501؛ عیون الاثر، ج1، ص226؛ الروض الانف، ج4، ص240.</ref> همه گروه‌های مسلمان اعم از مهاجران و انصار و نیز مشرکان و یهودیان وابسته به آنان حضور داشتند. این اقلیت دینی به سبب انتسابشان به انصار کمترین تنش را با مسلمانان داشتند و به مرور در میان توده مسلمانان جای گرفتند. از این‌رو، هیچ گزارش تاریخی از درگیری میان مسلمانان و آنان گزارش نشده است. البته برخی قبایل بزرگ یهود مدینه یعنی [[بنی‌نضیر]] و [[بنی‌قینقاع]] و [[بنی‌قریظه]] را نیز از شرکت‌کنندگان در این پیمان دانسته‌اند<ref>البدایة و النهایه، ج3، ص224؛ امتاع الاسماع، ج1، ص69.</ref>؛ اما با توجه به قراینی می‌توان پیمان پیامبر(ص) با یهودیان را پیمانی دیگر در مسیر موادعه با یهود و شاید پس از آن دانست که در برخی از منابع به آن اشاره شده است.<ref>المغازی، ج1، ص367؛ تاریخ طبری، ج2، ص479.</ref>

از جمله این قراین، نام نبردن از این سه قبیله مشهور در آن پیمان‌نامه است که در پیمان‌نامه‌ای دیگر به حفظ بی‌طرفی در نبردهای رسول خدا(ص) تعهد داده‌اند، در حالی که نام قبایل و تیره‌های کوچک یهودی مدینه در این پیمان‌نامه برده شده<ref>تاریخ طبری، ج2، ص479؛ المنتظم، ج3، ص136.</ref>که تعهد همکاری و مساعدت در برابر تهدیدهای نظامی داده‌اند.<ref>نک: الصحیح من سیرة النبی، ج4، ص253؛ تاریخ اسلام، س اول، ش2، ص11، «برخوردهای مسالمت‌آمیز پیامبر با یهود». </ref>بر این اساس، احتمال برخی از پژوهشگران نادرست است که این پیمان‌نامه ترکیبی از هردو پیمان‌نامه باشد.<ref>پژوهش‌های دینی، ش15، ص105، «وثاقت پیمان‌نامه مدینه». </ref>