در حال ویرایش کاربر:Mo.ali.rezapour/صفحه تمرین۱

{{جعبه اطلاعات اصحاب
|اطلاعات صحابه = عمر بن خطاب
| تصویر =
| توضیح تصویر =
| نام کامل = عمر بن خطاب
| کنیه =
| لقب = فاروق
| زادروز/زادگاه = [[مکه]]
| محل زندگی = مکه، [[مدینه]]
| مهاجر/انصار = مهاجر
| نسب/قبیله = [[قبیله قریش|قریش]]
| خویشاوندان سرشناس = [[حفصه]] (دختر) عبدالله (پسر)
| تاریخ و مکان درگذشت/شهادت =
| نحوه درگذشت/شهادت =
| مدفن = [[مسجدالنبی]]
| زمان اسلام آوردن =
| نحوه اسلام آوردن =
| حضور در جنگ‌ها = حضور در تمام غزوات
| هجرت به= مدینه
| دلیل شهرت = دومین خلیفه مسلمانان
| نقش‌های برجسته =
| دیگر فعالیت‌ها =
| آثار =
}}
'''عُمَر بن خَطاب''' (۴۰ سال قبل از هجرت - ۲۳ هجری قمری) دومین خلیفه مسلمانان پس از ابوبکر و از صحابه برجسته پیامبر است. عمر در سال ۱۳ هجری توسط ابوبکر به خلافت نصب و تا سال ۲۳ هجری که توسط ابولؤلؤ به قتل رسید خلافتش ادامه داشت.

== معرفی ==
عمر بن خطاب در سال سیزدهم بعد از عام الفیل به دنیا آمد.<ref>الإستیعاب فی معرفة الأصحاب، ابن عبد البر، یوسف بن عبد الله، دار الجیل، بیروت، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۱۱۴۵.</ref> وی از بزرگان قریش شمرده می‌شد<ref>الإستیعاب فی معرفة الأصحاب، ابن عبد البر، یوسف بن عبد الله، دار الجیل، بیروت، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۱۱۴۵.</ref> و در سال ششم بعثت<ref>البدء و التاریخ، مقدسی، مطهر بن طاهر، مکتبة الثقافة الدینیة، قاهره، بیتا۷ ج۵۵، ص۸۸.</ref><ref>سیوطی، تاریخ الخلفاء، ۱۴۱۱ق، ص۱۳۳.</ref>و به قول برخی نهم بعثت مسلمان شد.<ref>مروج الذهب و معادن الجوهر، مسعودی، علی بن حسین، مؤسسة دار الهجرة، قم، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۳۲۱.</ref> وی از مهاجرین نخستین<ref>الإستیعاب فی معرفة الأصحاب، ابن عبد البر، یوسف بن عبد الله، دار الجیل، بیروت، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۱۱۴۵.</ref><ref>إمتاع الأسماع بما للنبی من الأحوال و الأموال و الحفدة و المتاع،

مقریزی، احمد بن علی، دار الکتب العلمیة - بیروت، ۱۴۲۰ق، ج‏۶، ص۱۵۰.</ref> و همچنین از صحابه برجسته پیامبر محسوب می‌شد.<ref>جوامع السیرة النبویة، ابن حزم، علی بن احمد، دار الکتب العلمیة، بیروت، ص۴۱.</ref> عمر در جنگهای پیامبر شرکت می‌کرد.<ref>الإستیعاب فی معرفة الأصحاب، ابن عبد البر، یوسف بن عبد الله، دار الجیل، بیروت، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۱۱۴۵.</ref> دختر وی حفصه به همسری پیامبر درآمد.<ref>التنبیه والإشراف، المسعودی، علی بن الحسین، دار الصاوی - القاهرة، ص۲۵۲.</ref><ref>مروج الذهب و معادن الجوهر، مسعودی، علی بن حسین، مؤسسة دار الهجرة، قم، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۳۲۱.</ref> عمر در سال سیزدهم هجری<ref>دینوری، احمد بن داود، الأخبار الطوال، قم، الشریف الرضی - قم، ۱۳۷۳ش، ص۱۱۳.</ref>با وصیت ابوبکر و بدون دخالت مستقیم مردم خلیفه شد، و حدود ده سال بر این منصب تکیه زد.<ref>الإمامة و السیاسة: المعروف بتاریخ الخلفاء، ابن‌قتیبه، عبدالله بن مسلم، دار الأضواء - بیروت، ۱۴۱۰ق، ص۳۷ و ص۳۸.</ref> عمر در سال ۱۳قمری<ref>سیوطی، تاریخ الخلفاء، ۱۴۱۱ق، ص۱۳۳.</ref> پس از ابوبکر خلیفه مسلمانان شد<ref>الإستیعاب فی معرفة الأصحاب، ابن عبد البر، یوسف بن عبد الله، دار الجیل، بیروت، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۱۱۴۵.</ref> و ده سال خلافت او طول کشید.<ref>ابن‌کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة، دارالفکر، دار الفکر - بیروت، ج‏۶، ص۱۹۸.</ref> وی در ۲۳ قمری<ref>البدء و التاریخ، مقدسی، مطهر بن طاهر، مکتبة الثقافة الدینیة، قاهره، بیتا۷ ج۵۵، ص۹۱.</ref> به دست فردی به نام ابولؤلؤ به قتل رسید.<ref>التنبیه والإشراف، المسعودی، علی بن الحسین، دار الصاوی - القاهرة، ص۲۵۰.</ref> عمر در سال ۲۳ هجرت توسط فردی به نام ابولؤلؤ که از زیادی خراج خود نزد خلیفه شکایت برده بود و به شکایتش رسیدگی نشد، به قتل رسید.<ref>(مروج الذهب، ج۲، ص۳۲۱ و ص۳۲۲.)</ref>وی در حجره عایشه کنار پیامبر و ابوبکر دفن شد.<ref>تاریخ الطبری: تاریخ الأمم و الملوک، طبری، محمد بن جریر، [بی نا] - بیروت، ج۴، ص۱۹۳.</ref> او پیش از مرگ شورایی شش نفره مشکل از علی و عثمان و طلحة، الزبیر، وعبد الرحمن بن عوف وسعد بن أبی وقاص. برای انتخاب جانشین خود تشکیل داد<ref>التنبیه والإشراف، المسعودی، علی بن الحسین، دار الصاوی - القاهرة، ص۲۵۲.</ref>

عمر بن خطاب در میان اهل سنت جایگاه بزرگی دارد.<ref>سیوطی، تاریخ الخلفاء، ۱۴۱۱ق، ص۱۰۹. ص۶۳. ۱۳۳. ص۱۴۲.</ref> روایت‌های زیادی در منقبت او و ستایش پیامبر از در منابع اهل سنت وجود دارد.<ref>الإستیعاب فی معرفة الأصحاب، ابن عبد البر، یوسف بن عبد الله، دار الجیل، بیروت، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۱۱۴۷.</ref> احادیث منابع اهل سنت گزارش می‌کند که پیامبر از او راضی بود.<ref>الإستیعاب فی معرفة الأصحاب، ابن عبد البر، یوسف بن عبد الله، دار الجیل، بیروت، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۱۱۴۵.</ref> همچنین او فردی سختگیر در عقاید و دینداری و فردی تند مزاج توصیف کرده‌اند.<ref>شرح نهج البلاغة، ابن ابی الحدید، عبد الحمید بن هبه الله، قم، مکتبة آیة الله العظمی المرعشی النجفی، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۱۸۳؛ ج۶، ص۳۴۲ و ص۳۴۳.</ref><ref>سیوطی، تاریخ الخلفاء، ۱۴۱۱ق، ص۱۳۷.</ref>در دوران خلافت او فتوحات زیادی برای مسلمانان در ایران و شام و عراق و جاهای دیگر رخ داد.<ref>الإستیعاب فی معرفة الأصحاب، ابن عبد البر، یوسف بن عبد الله، دار الجیل، بیروت، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۱۱۴۵.</ref><ref>دینوری، احمد بن داود، الأخبار الطوال، قم، الشریف الرضی - قم، ۱۳۷۳ش، ص۱۱۳.</ref><ref>تاریخ الیعقوبی، ج۲، ص ۱۴۱–۱۵۷.</ref>همچنین در دوران وی تاریخ هجری بر اساس هجرت پیامبر شکل گرفت<ref>الإستیعاب فی معرفة الأصحاب، ابن عبد البر، یوسف بن عبد الله، دار الجیل، بیروت، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۱۱۴۵.</ref> که به گفته برخی بر اساس پیشنهاد امام علی بود.<ref>التنبیه والإشراف، المسعودی، علی بن الحسین، دار الصاوی - القاهرة، ص۲۵۲.</ref>

شیعیان همواره نقدهایی به عملکرد عمر داشته‌اند و او را در مواضع مختلف بخصوص خلافت پس از پیامبر نکوهش کرده‌اند.<ref>نهج الحق و کشف الصدق، علامه حلی، حسن بن یوسف، دار الکتاب اللبنانی - بیروت، ۱۹۸۲م، ص۵۲۵ و ص۵۲۶.</ref><ref>مجلسی، بحارالأنوار، ۱۳۶۳ش، ج‏۸۱، ص۱۴۰.</ref>

== حج‌گذاری ==
در زمانه خلیفه دوم (۱۳–۲۳ق)، خود وی همه ساله رهسپار سفر حج می‌شد و امارت حج را بر عهده داشت.<ref>مروج الذهب و معادن الجوهر، مسعودی، علی بن حسین، مؤسسة دار الهجرة، قم، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۳۰۲.</ref> عمر در زمان ابوبکر نیز یک بار امیرالحاج بود.<ref>مروج الذهب، ج۴، ص۳۰۱.</ref>

عمر بن خطاب متعه الحج را حرام اعلام کرده است.<ref>کاظمی، جواد بن سعید، مسالک الأفهام الی آیات الأحکام، تهران، کتابفروشی مرتضوی، چاپ دوم، ۱۳۶۵ش، ج۳، ص۲۰۲.</ref> مُتعَة الحج یا متعه حج فاصله میان دو احرامِ عمره تمتع و حج تمتع که حج‌گزار اجازه دارد عمل‌هایی که به‌دلیل مُحرِم بودن بر او حرام بوده است را انجام دهد.<ref>معرفت، محمد هادی، «شبهة ورد: الزواج الموقت (متعة النساء و متعة الحج)»، رسالة الثقلین، شماره۱۳، ذی‌الحجه ۱۴۱۵ق. ص۱۳۲.</ref>

== بازسازی مسجدالنبی ==
{{اصلی|بازسازی مسجدالنبی (عمر بن خطاب)}}

عمر بن خطاب در زمان خلافت خود دست به بازسازی مسجدالنبی زد.<ref>المسجد النبوی عبر التاریخ، محمد السید الوکیل، دار المجتمع للنشر و التوزیع، ۱۹۷۷م. ص ۶۵–۶۶</ref> این بازسازی اولین مرحله از توسعه مسجد پس از وفات پیامبر بود. در این بازسازی چند خانه اطراف مسجد تخریب و به مسجد اضافه شد.<ref>عمارة و توسعة المجسد النبوی الشریف عبر التاریخ، ناجی محمد حسن عبدالقادر الانصاری، نادی المدینه المنوره الادبی، ۱۹۹۶م. ص 87</ref> در این توسعه، مساحت مسجد حدود هفتاد درصد نسبت به بنای قبلی افزایش یافت.<ref>عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ، ص۸۵.</ref>

== مکان‌های منسوب ==
در مدینه دو مسجد به عمر بن خطاب منسوب است.

=== مسجد عمر بن خطاب در مدینه ===
{{اصلی|مسجد عمر بن خطاب (مدینه)}}مسجد عمر در جهت جنوب غربی [[مسجد النبی]] و در محدوده [[مصلای پیامبر(ص)]] ساخته شده است.<ref>مساجد الاثریه، محمد الیاس عبدالغنی1418ه، مطابع الرشید بالمدینة المنورة، الطبعة الثانیة، 1419ه. ص247.</ref> این مسجد احتمالاً در قرن نهم هجری ساخته شده است.<ref>مساجد الاثریه، ص 223؛ وفاء الوفاء باخبار دار المصطفی، علی بن عبدالله السمهودی، تحقیق قاسم السامرائی، لندن، مؤسسه الفرقان للتراث الاسلامی، ۲۰۰۱م. ص220.</ref>

=== مسجد عمر بن خطاب در خندق ===
{{اصلی|مسجد عمر بن خطاب در خندق}}مسجد عُمَر در منطقه خندق مدینه، در جنوب [[مسجد سلمان فارسی]] قرار دارد.<ref>مساجد الاثریه، عبدالغنی، ص148.</ref> این مسجد در محدوده [[مساجد خندق|مساجد هفتگانه خندق]] قرار دارد که محدوده نظامی [[پیامبر(ص)]] در جریان [[غزوه احزاب|غزوه خندق]] بوده است.<ref>معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، عبدالعزیز کعکی، مدینه، ناشر:مولف، ۲۰۱۱م. ج۴، ص144.</ref>

== پانویس ==
{{پانویس}}

== منابع ==
{{منابع}}
{{پایان}}