در حال ویرایش کاربر:Mo.ali.rezapour/صفحه تمرین۱

'''سازمان حج و زیارت''' سازمان حج و زیارت یک «سازمان دولتی مستقل» و وابسته به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است که مسئولیت اجرا و نظارت بر حج تمتع، عمره مفرده، عتبات عالیات عراق، و سفر زیارتی سوریه را در جمهوری اسلامی ایران بر عهده دارد.

== تاریخچه ==
نخستين سازوکار دولتي براي نظارت و مديريت امر حج ايرانيان در دوره پهلوي اول آغاز شد. در اين دوران سازماندهي امر حج بر عهده وزارت داخله قرار گرفت.از دهه 1320 امور حج زیر نظر وزارت کشور بود.<ref>تاریخچه ساختار تشکیلات سازمان حج و زیارت، ص2؛ سرپرستی در عملیات زیارتی، ص 147.</ref>

در دوران پهلوي دوم و از سال 1333 آيين نامه‌اي براي ساماندهي امور حج به تصويب هيئت وزيران رسيد.<ref>پایگاه اطلاعات قوانین و مقررات کشور، [https://qavanin.ir/Law/Attribute/?IDS=1237293982787247792 «آیین نامه امور حج، مصوب هیئت وزیران»]</ref>

در سال 1338ش امور حج برعهده کميسيون دائم حج و زيارت مستقر در وزارت کشور بود.<ref>پایگاه اطلاعات قوانین و مقررات کشور، مصوبه هیئت وزیران، 14/12/1338؛ <nowiki>http://www.dastour.ir/Print/?lid=49440</nowiki></ref>

از سال 1351 امور حج به سازمان اوقاف که وابسته به نخست‌وزيري بود، سپرده شد.<ref>ميقات حج، ش20، ص169«حج وزیارت انتقال تشکیلات مدیریتی، خط مشی ها و وظایف»</ref>

براساس اين مصوبه شوراي عالي حج در محل سازمان اوقاف و به رياست رئيس اين سازمان به کار مي‌پرداخت.<ref>کارنامه حج1351، ص5.</ref>

با وقوع انقالاب اسلامي در سال 1357ش تغييراتي در مديريت حج روي داد. در دي‌ماه 1358 و بنا به مصوبه شوراي انقلاب مبني بر تشکيل سازمان حج و زيارت وابسته به وزارت ارشاد ملي، کليه امور حج از سازمان اوقاف جدا و در اختيار سازمان حج و زيارت قرار گرفت که تا سال 1363ش به‌صورت مستقل و تابع وزارت ارشاد به فعاليت ادامه داد. در تاريخ 9 دي‌ماه 1363ش با تصويب مجلس بار ديگر سازمان حج با سازمان اوقاف و امور خيريه ادغام شد. درسال 1370بنا به تصويب شوراي عالي اداري، سازمان حج و زيارت از سازمان اوقاف تفکيک و به شکل مستقل و زيرنظر وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي آغاز به کار کرد و تاکنون به فعاليت خود ادامه مي‌دهد.<ref>شرح وظايف و دستورالعمل‌هاي اجرايي مديران و عوامل خدماتي، ص14.</ref>

== اهداف و وظایف سازمان ==
اهداف کلی سازمان حج بر اساس مصوبه شورای عالی در سال 1384، سیاست گذاری، نظارت، هدایت و اداره امور حج و زیارت عتبات عالیات در خارج از کشور و برقراری ارتباط با کشورهای اسلامی و مجامع بین المللی اسلامی در امر حج و زیارت و شناساندن ماهیت و ابعاد مختلف انقلاب اسلامی به حجاج است.<ref>سامانه قوانین و مقررات جمهوری اسلامی، [https://qavanin.ir/Law/TreeText/?IDS=8955984147311599300 «مصوبه شورايعالي اداري راجع به اهداف و وظايف سازمان حج و زيارت»].</ref>

اجراي كليه دستورات و ارشادات مقام معظم رهبري، اداره امور حج عمره و زيارت عتبات مقدس و اماكن متبركه خارج از كشور با استفاده از نيروي انساني متدين و كارآزموده و بهره‌گيري از آخرين فناوري‌هاي اطلاعات، تهيه و تدوين برنامه‌هاي راهبردي، سياست‌ها، خط‌مشي‌ها و روش هاي اجرايي حج و زيارت جهت ارايه به شوراي عالي حج و ساير مراجع ذيربط، انجام پژوهش و اطلاع‌رساني پيرامون مسائل فرهنگي، اجتماعي، خدماتي، رفاهي و ساير امور مربوط به حج و زيارت، از دیگر مصوبات شوراي عالي حج در سال ۱۳۸۴ش است.<ref>سامانه قوانین و مقررات جمهوری اسلامی، [https://qavanin.ir/Law/TreeText/?IDS=8955984147311599300 «مصوبه شورايعالي اداري راجع به اهداف و وظايف سازمان حج و زيارت»].</ref>

== ساختار سازمان حج ==
بنا به مصوبه جلسه شوراي عالي اداري ارکان سازمان عبارتند از شوراي عالي حج و زيارت، حوزه نمايندگي ولي فقيه در امور حج و زيارت، رياست سازمان حج و زيارت و حساب‌رسان.<ref>سامانه قوانین و مقررات جمهوری اسلامی، [https://qavanin.ir/Law/TreeText/?IDS=8955984147311599300 «مصوبه شورايعالي اداري راجع به اهداف و وظايف سازمان حج و زيارت»].</ref>

=== شورای عالی حج ===
اولين رکن سازمان، شوراي عالي حج<sup>*</sup> است که وظیفه بررسي و تصويب برنامه‌هاي راهبردي، اهداف، سياست‌ها و روش‌هاي اجرايي مربوط به حج را مطابق با سياست‌هاي کلي ابلاغ شده از سوي رهبري بر عهده دارد. رييس‌جمهور و يا در غيابش معاون اول او رياست شورا را برعهده داشته و رييس سازمان نيز دبير شورا است و نمایندگانی از وزارتخانه ها و سازمان هایی که نقشی در سازماندهی حج دارند عضو این شورا هستند.<ref>سامانه قوانین و مقررات جمهوری اسلامی، [https://qavanin.ir/Law/TreeText/?IDS=8955984147311599300 «مصوبه شورايعالي اداري راجع به اهداف و وظايف سازمان حج و زيارت»].</ref>

=== حوزه نمايندگي ولي فقيه در امور حج و زيارت ===
نمايندگي ولي فقيه در امور حج و زيارت ديگر رکن سازمان است که زير نظر رهبر جمهوري اسلامي و با رياست نماينده ايشان که اميرالحاج و سرپرست حجاج و زائران ايراني است اداره مي‌شود.<ref>تاریخچه، ساختار تشکیلات سازمان حج و زیارت... ص67 - 68</ref> سياست‌گذاري در حوزه‌هاي مختلف فرهنگي، آموزشي، پژوهشي و سياسي حج و زيارت بر عهده اين نهاد است. آموزش و سامان دهی روحانیان کاروان ها،<ref>با کاروان ابراهيم در حج 71، ص29 -30 ؛ با کاروان صفا، ص63</ref> آموزش حاجیان پیش و در طول سفر،<ref>حج33، ص29؛ با کاروان صفا، ص52 -53</ref>برگزاری مراسم مذهبی در ایام حج و امور فرهنگی و تفریحی و انجام تحقیق و پژوهش در عرصه حج و زیارت بر عهده این حوزه است.<ref>با کاروان صفا، ص174_ 175</ref>

=== ساختار اداری سازمان حج و زیارت ===

* حوزه ریاست با زیر مجموعه دفتر ریاست، اداره حراست، دفتر بازرسی و رسیدگی به شکایات، دفتر بهسازی و آموزش و فناوری و نمایندگی امور حج و زیارت در کشورهای عربستان، عراق و سوریه
* معاونت حج، عمره، عتبات که دارای چند اداره است: اداره کل برنامه ریزی پذیرش و اعزام، اداره کل برنامه ریزی تدارک و امور رفاهی و اداره کل امور عتبات عالیات.
* معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی که شامل ادارات کل امور حقوقی و قراردادها، امور مالی و ذیحسابی، منابع انسانی و پشتیبانی است.<ref>تاریخچه ساختار تشکیلات سازمان حج و زیارت، ص 21-22.</ref>

== پانویس ==
{{پانویس}}
== منابع ==

* با کاروان ابراهيم در حج 71، رسول جعفريان و محمدعلي خسروي، تهران، نشر مشعر، 1371ش.
* با کاروان صفا در سال 82، رسول جعفريان، تهران، نشر مشعر، 1383ش.
* پایگاه اطلاعات قوانین و مقررات کشور آیین نامه امور حج مصوب هیئت وزیران، 1333ش.
* تاریخچه ساختار تشکیلات سازمان حج: سید ابراهیم اسداللهی، تهران، سازمان حج و زیارت، 1391ش.
* حج33: مهدي عليزاده‌موسوي، تهران، نشر مشعر، 1392ش.
* شرح وظايف و دستورالعمل‌هاي اجرايي مديران و عوامل خدماتي: حوزه نمايندگي ولي فقيه در امور حج و زيارت، تهران، نشر مشعر، 1376ش.
* کارنامه حج 1351، زيرنظر: محمد غفاري، تهران، سازمان اوقاف ايران، 1353ش.
* ميقات حج: (فصلنامه) حوزه نمايندگي ولي فقيه در امور حج و زيارت، تهران، مشعر.
{{منابع}}
{{پایان}}