ویکی حج

در حال ویرایش کندن گیاهان و درختان حرم

هشدار: شما وارد نشده‌اید. نشانی آی‌پی شما برای عموم قابل مشاهده خواهد بود اگر هر تغییری ایجاد کنید. اگر وارد شوید یا یک حساب کاربری بسازید، ویرایش‌هایتان به نام کاربری‌تان نسبت داده خواهد شد، همراه با مزایای دیگر.

این ویرایش را می‌توان خنثی کرد. لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که می‌خواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثی‌سازی ویرایش را به پایان ببرید.

نسخهٔ فعلی متن شما
خط ۱: خط ۱:
'''کندن گیاهان و درختان حرم''' یکی از [[محرمات احرام]] و [[حرم مکی|حرم]] است و در حکم حرمت آن، اختلافی میان شیعه و اهل سنت نیست. منظور از گیاهان حرم، درختان و تمام آن چیزهایی است که از زمین حرم می‌روید و کندن آنها نیز شامل از ریشه درآوردن یا کندن برگ‌ها یا شکستن شاخه‌ها می‌شود.


{{مقاله فقهی
از نظر مشهور فقیهان شیعه در کندن درخت و گیاه حرم، کفاره لازم است؛ در کندن گیاه، واجب است قیمت آن محاسبه و پرداخت شود. اما در کفاره کندن و قطع درختان حرم، در درخت بزرگ گاو، در درخت کوچک گوسفند و نسبت به شاخه‌ها محاسبه و پرداخت قیمت را لازم شمرده‌اند.
| صفحه =
| لینک = https://wikihaj.com/view/%DA%A9%D9%86%D8%AF%D9%86_%D8%AF%D8%B1%D8%AE%D8%AA_(%D9%81%D8%AA%D8%A7%D9%88%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%AC%D8%B9)
| متن = کندن گیاهان [[حرم مکی|حرم]] (فتاوای مراجع)}}
{{جعبه اطلاعات اعمال
| عنوان = کندن گیاهان حرم
| تصویر =
| توضیح تصویر =
| فیلم = فیلم احکام محرمات احرام (محرمات مشترک).mp4
| توضیح فیلم = ببنید:آموزش محرمات احرام مشترک
| دسته = [[محرمات احرام]]
| مربوط به آیین = [[احرام]] در [[عمره]] و [[حج]]
| مکان = [[حرم مکی]]
| زمان = هنگام [[احرام]]
| عمل قبلی =
| عمل بعدی =
| حکم = حرام است
| کفاره = دارد
| پیامد فقهی =
| ثواب =
| آداب وابسته =
| فلسفه و اسرار =
| منشاء و تاریخچه =
| مکان‌های وابسته =
| اشیای وابسته =
| ذکرهای وابسته =
| دعاهای وابسته =
| مفاهیم فقهی وابسته =
| احکام فقهی وابسته =
| صفحه فتواهای مراجع = [[کندن درخت|کندن گیاهان حرم (فتاوای مراجع)]]
| جستارهای وابسته = [[درگاه مناسک حج]]؛[[اعمال عمره تمتع]]؛[[اعمال حج تمتع]]؛
}}
{{احکام احرام عمودی}}
'''کندن گیاهان و درختان حرم''' یکی از [[محرمات احرام]] و [[حرم مکی|حرم]] است و در حکم حرمت آن، اختلافی میان [[شیعه]] و [[اهل سنت]] نیست. گیاهان حرم، تمام آن چیزهایی است که از زمین [[حرم مکی]] می‌روید. کندن نیز شامل از ریشه درآوردن، کندن برگ‌ها یا شکستن شاخه‌ها می‌شود.


از نظر مشهور فقیهان شیعه در کندن درخت و گیاه [[حرم مکی|حرم]]، [[کفاره]] لازم است؛ [[واجب]] است قیمت گیاه محاسبه و پرداخت شود. کفاره  قطع درختان بزرگ، قربانی کردن گاو و کفاره کندن درخت کوچک، قربانی کردن گوسفند است.
==جایگاه و اهمیت==
کندن گیاهان و درختان حرم یکی از محرمات احرام و حرم است که احکام آن شامل شخص حاجی و حرم می‌شود.<ref>المبسوط فی فقه، ج1، ص: 354.</ref>


همچنین در مواردی کندن گیاهان و درختان [[حرم مکی|حرم]] استثناء شده و کفاره ندارد مانند کندن درختان میوه و درختان و گیاهان خشک.
در حکم حرمت کندن گیاهان حرم، اختلافی میان شیعه<ref>. المبسوط فی فقه، ج 1، ص 354؛ السرائر، ج 1، ص 554؛ الدروس، ج1، ص: 390.</ref> و اهل سنت (مالکی<ref>. التفریع، ج1، ص 211 ؛ المدونة ج1 ص 456؛ فقه العبادات، ج1، ص 390.</ref>، شافعی<ref>التنبیة، ج 1، ص 74؛  المهذب فی فقة، ج1، ص 400؛ المجموع، ج7، ص 448.</ref>، حنبلی<ref>. الکافی فی فقه، ج1، ص 506؛ المغنی، ج3، ص 320؛  الشرح الکبیر، ج3، ص 364.</ref>، حنفی<ref>. المبسوط، ج4، ص 103؛ بدائع الصنایع، ج2، ص 210؛ الهدایة، ج1، ص 171.</ref>) نیست و با وجود اینکه حکم این مسئله درباره حرم است اما به نظر شیعه<ref>مجمع الفائدة، ج7، ص: 59؛مدارک الأحکام، ج7، ص: 372؛ المعتمد، ج4، ص: 265.</ref> و اهل سنت<ref>التنبیة، ج 1، ص 74؛ المهذب فی فقة، ج1، ص 400؛ المبسوط، ج4، ص 104.</ref> شامل مُحرم و غیر محرم (مانند ساکنان مکه) می‌شود.


==مفهوم‌شناسی==
==مفهوم‌شناسی==
منظور از گیاهان [[حرم مکی|حرم]]، درختان و تمام آن چیزهایی است که از [[حرم مکی|زمین حرم]] می‌روید و کندن آنها نیز شامل از ریشه درآوردن یا کندن برگ‌ها یا شکستن شاخه‌ها می‌شود.<ref>. رک: المبسوط فی فقه، ج1، ص: 354؛ منتهی المطلب فی تحقیق المذهب، ج12، ص: 120-137؛ فوائد القواعد، ص: 445.</ref>
منظور از گیاهان حرم، درختان و تمام آن چیزهایی است که از زمین حرم می‌روید و کندن آنها نیز شامل از ریشه درآوردن یا کندن برگ‌ها یا شکستن شاخه‌ها می‌شود.<ref>. رک: المبسوط فی فقه، ج1، ص: 354؛ منتهی المطلب فی تحقیق المذهب، ج12، ص: 120-137؛ فوائد القواعد، ص: 445.</ref>


== حرمت کندن گیاه حرم ==
==احکام==
در حکم حرمت کندن گیاهان [[حرم مکی|حرم]]، اختلافی میان شیعه<ref>. المبسوط فی فقه، ج 1، ص 354؛ السرائر، ج 1، ص 554؛ الدروس، ج1، ص: 390.</ref> و اهل سنت (مالکی<ref>. التفریع، ج1، ص 211 ؛ المدونة ج1 ص 456؛ فقه العبادات، ج1، ص 390.</ref>، شافعی<ref>التنبیة، ج 1، ص 74؛  المهذب فی فقة، ج1، ص 400؛ المجموع، ج7، ص 448.</ref>، حنبلی<ref>. الکافی فی فقه، ج1، ص 506؛ المغنی، ج3، ص 320؛  الشرح الکبیر، ج3، ص 364.</ref>، حنفی<ref>. المبسوط، ج4، ص 103؛ بدائع الصنایع، ج2، ص 210؛ الهدایة، ج1، ص 171.</ref>) نیست و با وجود اینکه حکم این مسئله درباره [[حرم مکی|حرم]] است اما به نظر شیعه<ref>مجمع الفائدة، ج7، ص: 59؛مدارک الأحکام، ج7، ص: 372؛ المعتمد، ج4، ص: 265.</ref> و اهل سنت<ref>التنبیة، ج 1، ص 74؛ المهذب فی فقة، ج1، ص 400؛ المبسوط، ج4، ص 104.</ref> شامل مُحرم و غیر محرم (مانند ساکنان مکه) می‌شود.
برای کندن گیاهان و درختان حرم احکامی در کتاب‌های فقهی شیعه و اهل سنت آمده است که عبارتند از:
==کفاره ==
*اگر تنه درختی داخل در حرم ولی شاخه‌های آن از حرم خارج باشد، هم شاخه و هم تنه، جزء حرم محسوب می‌شود،<ref>. المبسوط، ج4، ص 103؛المغنی، ج3، ص 323؛ النهایة، ص: 235.</ref>


==== نظر فقهای شیعه ====
اما در موردی که تنه درخت، خارج از حرم و شاخه‌های آن داخل در حرم باشد، بین شیعه و اهل سنت اختلاف نظر وجود دارد: بعضی شیعیان آن را به درختان حرم ملحق می‌دانند<ref>. النهایة، ص: 235 ؛منتهی المطلب ، ج12، ص: 129؛ جواهر، ج18، ص: 413.</ref> اما برخی از اهل سنت آن را به درختان خارج حرم ملحق نموده‌اند.<ref>. الشرح الکبیر، ج3 ،ص 368؛ المغنی، ج3، ص 323؛ المجموع، ج7، ص 449.</ref>
از نظر مشهور فقیهان شیعه در کندن درخت و گیاه [[حرم مکی|حرم]]، [[کفاره]] لازم است.<ref>. دلیل الناسک، ص: 221؛ تفصیل الشریعة ، ج4، ص: 259؛ الخلاف، ج2، ص:  408 ؛ تفصیل الشریعة ، ج4، ص: 259.</ref> در کندن گیاه، [[واجب]] است قیمت آن محاسبه و پرداخت شود. اما در کفاره کندن و قطع درختان [[حرم مکی|حرم]]، مشهور فقیهان شیعه در درخت بزرگ گاو، در درخت کوچک گوسفند<ref>. الجامع للشرائع، ص: 189؛ جامع المقاصد ، ج3، ص: 360 ؛ فوائد القواعد، ص: 445.</ref> و نسبت به شاخه‌ها محاسبه و پرداخت قیمت<ref>. إیضاح الفوائد ، ج1، ص: 350؛ رسائل المحقق ، ج2، ص:165؛ إرشاد الأذهان ، ج1، ص: 324.</ref> را لازم شمرده‌اند.
*اگر شخصی درختی را از حرم کنده و در مکان دیگری بکارد و خشک شود، ضامن خواهد بود، زیرا آن را تلف کرده است.<ref>فقیهان شیعه: منتهی المطلب ، ج12، ص: 130؛ کشف الغطاء ، ص: 466. فقیهان اهل سنت: المغنی، ج3، ص 323؛ الشرح الکبیر، ج3، ص 368؛ المجموع ، ج7، ص 448.</ref> اما در صورتی که آن درخت رشد کند، چنانچه در حرم کاشته باشد، ضمانتی متوجه آن شخص نیست، ولی اگر در بیرون از حرم کاشته باشد بر او واجب است که این درخت را به حرم بازگرداند؛ همچنین اگر بازگرداندن ممکن نباشد یا درخت خشک شود، باز ضامن خواهد بود.<ref>فقیهان شیعه: منتهی المطلب ، ج12، ص: 130؛ کشف الغطاء ، ص: 466. فقیهان اهل سنت: المغنی، ج3، ص 323؛ الشرح الکبیر، ج3، ص 368؛ المجموع ، ج7، ص 448.</ref>
===کفاره کندن درخت و گیاه حرم===
*از نظر مشهور فقیهان شیعه در کندن درخت و گیاه حرم، کفاره لازم است.<ref>. دلیل الناسک، ص: 221؛ تفصیل الشریعة ، ج4، ص: 259؛ الخلاف، ج2، ص:  408 ؛ تفصیل الشریعة ، ج4، ص: 259.</ref> در کندن گیاه، واجب است قیمت آن محاسبه و پرداخت شود. اما در کفاره کندن و قطع درختان حرم، مشهور فقیهان شیعه در درخت بزرگ گاو، در درخت کوچک گوسفند<ref>. الجامع للشرائع، ص: 189؛ جامع المقاصد ، ج3، ص: 360 ؛ فوائد القواعد، ص: 445.</ref> و نسبت به شاخه‌ها محاسبه و پرداخت قیمت<ref>. إیضاح الفوائد ، ج1، ص: 350؛ رسائل المحقق ، ج2، ص:165؛ إرشاد الأذهان ، ج1، ص: 324.</ref> را لازم شمرده‌اند.


==== نظر فقهای اهل سنت ====
اما در کفاره کندن درخت و گیاه حرم، میان اهل سنت اختلاف نظر است: برخی کفاره را لازم ندانسته<ref>. المدونة، ج1، ص 456؛ حلیة العلماء، ج3، ص 276.</ref> و فقط استغفار را کافی می‌دانند.<ref>. المغنی، ج3، ص 322؛ الشرح الکبیر، ج3، ص 367.</ref> برخی دیگر در موارد کندن درختان حرم، محاسبه و پرداخت قیمت آن را لازم دانسته‌اند.<ref>. الهدایة، ج1، ص 171؛ المبسوط، ج4، ص 103 ؛ بدائع الصنایع، ج2، ص 210.</ref> بعضی نیز کفاره را لازم دانسته لکن معتقد شده‌اند در کندن درخت بزرگ یک گاو و درخت کوچک یک گوسفند باید کفاره پرداخت شود و اگر شاخه ای شکسته شود یا گیاهی کنده شود، باید قیمتش محاسبه و پرداخت شود و کندن برگ هم کفاره ندارد.<ref>. التنبیة، ج 1، ص 74؛ حلیة العلماء، ج3، ص 276؛ نهایة المطلب، ج4، ص 417.</ref>
درباره کفاره کندن درخت و گیاه [[حرم مکی|حرم]]، میان اهل سنت اختلاف نظر است: برخی کفاره را لازم ندانسته<ref>. المدونة، ج1، ص 456؛ حلیة العلماء، ج3، ص 276.</ref> و فقط استغفار را کافی می‌دانند.<ref>. المغنی، ج3، ص 322؛ الشرح الکبیر، ج3، ص 367.</ref> برخی دیگر در موارد کندن درختان [[حرم مکی|حرم]]، محاسبه و پرداخت قیمت آن را لازم دانسته‌اند.<ref>. الهدایة، ج1، ص 171؛ المبسوط، ج4، ص 103 ؛ بدائع الصنایع، ج2، ص 210.</ref> بعضی نیز کفاره را لازم دانسته لکن معتقد شده‌اند در کندن درخت بزرگ یک گاو و درخت کوچک یک گوسفند باید کفاره پرداخت شود و اگر شاخه ای شکسته شود یا گیاهی کنده شود، باید قیمتش محاسبه و پرداخت شود و کندن برگ هم کفاره ندارد.<ref>. التنبیة، ج 1، ص 74؛ حلیة العلماء، ج3، ص 276؛ نهایة المطلب، ج4، ص 417.</ref>


==استثنائات==
==استثنائات==
در مواردی کندن گیاهان و درختان [[حرم مکی|حرم]] استثناء شده و کفاره ندارد. برخی از آنها عبارت است از:
در مواردی کندن گیاهان و درختان حرم استثناء شده و کفاره ندارد. برخی از آنها عبارت است از:
*کندن گیاه یا درختی که در ملک شخص و در زمان مالکیتش روییده باشد.<ref>. المبسوط فی فقه، ج1، ص: 354؛ ریاض المسائل، ج6، ص: 310؛ جواهر، ج18، ص: 417.</ref>  
*کندن گیاه یا درختی که در ملک شخص و در زمان مالکیتش روییده باشد.<ref>. المبسوط في فقه، ج‌1، ص: 354؛ رياض المسائل، ج‌6، ص: 310؛ جواهر، ج‌18، ص: 417.</ref>  
*کندن درختان میوه چه انسان آن را کاشته باشد یا نه،<ref>. کفایة الأحکام، ج1، ص: 303؛ جواهر ، ج18، ص: 419.</ref> جایز است.<ref>. النهایة، ص: 235؛ المبسوط فی فقه ، ج1، ص: 354؛ فوائد القواعد، ص: 445.</ref>
*کندن درختان میوه چه انسان آن را کاشته باشد یا نه،<ref>. كفاية الأحكام، ج‌1، ص: 303؛ جواهر ، ج‌18، ص: 419.</ref> جایز است.<ref>. النهاية، ص: 235؛ المبسوط في فقه ، ج‌1، ص: 354؛ فوائد القواعد، ص: 445.</ref>
*کندن درختان و گیاهان خشک.<ref>. فوائد القواعد، ص: 445؛ منتهی المطلب ، ج12، ص: 127؛ تفصیل الشریعة، ج4، ص: 251.</ref>
*کندن درختان و گیاهان خشک.<ref>. فوائد القواعد، ص: 445؛ منتهى المطلب ، ج‌12، ص: 127؛ تفصيل الشريعة، ج‌4، ص: 251.</ref>
*اگر شخصی به صورت متعارف راه برود و گیاهی کنده شود حرامی را مرتکب نشده است، همچنانکه آن گیاه را می‌توان به عنوان علوفه به شتر داد.<ref>. تحریر الوسیلة، ج1، ص: 429؛ المعتمد، ج4، ص: 265؛ موسوعة ، ج28، ص: 515.</ref>
*اگر شخصی به صورت متعارف راه برود و گیاهی کنده شود حرامی را مرتکب نشده است، همچنانکه آن گیاه را می توان به عنوان علوفه به شتر داد.<ref>. تحرير الوسيلة، ج‌1، ص: 429؛ المعتمد، ج‌4، ص: 265؛ موسوعة ، ج‌28، ص: 515.</ref>
 
==جستارهای وابسته==
*[[محرمات احرام]]
*[[حرم مکی]]


==پانوشت==
==پانوشت==
خط ۶۳: خط ۳۷:
==منابع==
==منابع==
{{منابع}}
{{منابع}}
*'''إرشاد الأذهان إلی أحکام الإیمان'''، حلّی، علامه، حسن بن یوسف بن مطهر اسدی(م ۷۲۶ ق)، ۲ جلد، قم - ایران، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، اول، ۱۴۱۰ ه‍ ق.
*'''إرشاد الأذهان إلى أحكام الإيمان'''، حلّى، علامه، حسن بن يوسف بن مطهر اسدى(م 726 ق)، 2 جلد، قم - ايران، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم، اول، 1410 ه‍ ق.
*'''إیضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد'''، حلّی، فخر المحققین، محمد بن حسن بن یوسف، ۴ جلد، قم - ایران، مؤسسه اسماعیلیان، اول، ۱۳۸۷ ه‍ ق.
*'''إيضاح الفوائد في شرح مشكلات القواعد'''، حلّى، فخر المحققين، محمد بن حسن بن يوسف، 4 جلد، قم - ايران، مؤسسه اسماعيليان، اول، 1387 ه‍ ق.
*'''التفریع فی فقه الإمام مالک بن أنس'''، عبید الله بن الحسین بن الحسن أبو القاسم ابن الجَلَّاب المالکی (المتوفی: ۳۷۸هـ)، المحقق: سید کسروی حسن، عدد الأجزاء: ۲، الناشر: دار الکتب العلمیة، بیروت - لبنان، الطبعة الأولی، ۱۴۲۸ هـ - ۲۰۰۷ م.
*'''التفریع فی فقه الإمام مالک بن أنس'''، عبید الله بن الحسین بن الحسن أبو القاسم ابن الجَلَّاب المالکی (المتوفی: ۳۷۸هـ)، المحقق: سید کسروی حسن، عدد الأجزاء: ۲، الناشر: دار الکتب العلمیة، بیروت - لبنان، الطبعة الأولی، ۱۴۲۸ هـ - ۲۰۰۷ م.
*'''التنبیة فی الفقه الشافعی'''، أبو اسحاق إبراهیم بن علی بن یوسف الشیرازی (م ۴۷۶ق)، عالم الکتب.
*'''التنبية في الفقه الشافعي'''، أبو اسحاق إبراهيم بن علي بن يوسف الشيرازي (م 476ق)، عالم الكتب.
*'''الجامع للشرائع'''، حلّی، یحیی بن سعید(م ۸۹۰ ق)، در یک جلد، قم - ایران، مؤسسة سید الشهداء العلمیة، اول، ۱۴۰۵ ه‍ ق.
*'''الجامع للشرائع'''، حلّى، يحيى بن سعيد(م 890 ق)، در يك جلد، قم - ايران، مؤسسة سيد الشهداء العلمية، اول، 1405 ه‍ ق.
*'''الخلاف'''، طوسی، ابو جعفر، محمد بن حسن(م ۴۶۰ ق)، ۶ جلد، قم - ایران، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، اول، ۱۴۰۷ ه‍ ق.
*'''الخلاف'''، طوسى، ابو جعفر، محمد بن حسن(م 460 ق)، 6 جلد، قم - ايران، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم، اول، 1407 ه‍ ق.
*'''الدروس الشرعیة فی فقه الإمامیة'''، عاملی، شهید اول، محمد بن مکی، ۳ جلد، قم - ایران، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دوم، ۱۴۱۷ ه‍ ق.
*'''الدروس الشرعیة فی فقه الإمامیة'''، عاملی، شهید اول، محمد بن مکی، ۳ جلد، قم - ایران، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دوم، ۱۴۱۷ ه‍ ق.
*'''السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی'''، حلّی، ابن ادریس، محمد بن منصور بن احمد،۳ جلد، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دوم، ۱۴۱۰ ه‍ ق.
*'''السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی'''، حلّی، ابن ادریس، محمد بن منصور بن احمد،۳ جلد، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دوم، ۱۴۱۰ ه‍ ق.
*'''الشرح الکبیر علی متن المقنع'''، عبد الرحمن بن محمد بن أحمد بن قدامة المقدسی الجماعیلی الحنبلی، أبو الفرج، شمس الدین (م ۶۸۲ ق)، دار الکتاب العربی للنشر والتوزیع ، أشرف علی طباعته: محمد رشید رضا صاحب المنار.
*'''الشرح الكبير على متن المقنع'''، عبد الرحمن بن محمد بن أحمد بن قدامة المقدسي الجماعيلي الحنبلي، أبو الفرج، شمس الدين (م 682 ق)، دار الكتاب العربي للنشر والتوزيع ، أشرف على طباعته: محمد رشيد رضا صاحب المنار.
*'''العنایة شرح الهدایة'''، محمد بن محمد بن محمود، أکمل الدین أبو عبد الله ابن الشیخ شمس الدین ابن الشیخ جمال الدین الرومی البابرتی (المتوفی: ۷۸۶هـ)، دار الفکر، بدون طبعة وبدون تاریخ.  
*'''العناية شرح الهداية'''، محمد بن محمد بن محمود، أكمل الدين أبو عبد الله ابن الشيخ شمس الدين ابن الشيخ جمال الدين الرومي البابرتي (المتوفى: 786هـ)، دار الفكر، بدون طبعة وبدون تاريخ.  
*'''الکافی فی فقه الإمام أحمد'''، أبو محمد موفق الدین عبد الله بن أحمد بن محمد بن قدامة الجماعیلی المقدسی ثم الدمشقی الحنبلی، الشهیر بابن قدامة المقدسی (م ۶۲۰ق )، عدد الأجزاء: ۴، دار الکتب العلمیة، الطبعة: الأولی، ۱۴۱۴ هـ - ۱۹۹۴ م.
*'''الكافي في فقه الإمام أحمد'''، أبو محمد موفق الدين عبد الله بن أحمد بن محمد بن قدامة الجماعيلي المقدسي ثم الدمشقي الحنبلي، الشهير بابن قدامة المقدسي (م 620ق )، عدد الأجزاء: 4، دار الكتب العلمية، الطبعة: الأولى، 1414 هـ - 1994 م.
*'''المبسوط فی فقه الإمامیة'''، طوسی، ابو جعفر، محمد بن حسن، ۸ جلد، ته'''ران، المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة، سوم، ۱۳۸۷ ه‍ ق.
*'''المبسوط فی فقه الإمامیة'''، طوسی، ابو جعفر، محمد بن حسن، ۸ جلد، ته'''ران، المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة، سوم، ۱۳۸۷ ه‍ ق.
*'''المجموع شرح المهذب'''، أبو زکریا محیی الدین یحیی بن شرف النووی (م ۶۷۶ ق)، دار الفکر.
*'''المجموع شرح المهذب'''، أبو زكريا محيي الدين يحيى بن شرف النووي (م 676 ق)، دار الفكر.
*'''المدونة'''، مالک بن أنس بن مالک بن عامر الأصبحی المدنی (م ۱۷۹ق)، دار الکتب العلمیة، الطبعة الأولی، ۱۴۱۵هـ - ۱۹۹۴م.
*'''المدونة'''، مالک بن أنس بن مالک بن عامر الأصبحی المدنی (م ۱۷۹ق)، دار الکتب العلمیة، الطبعة الأولی، ۱۴۱۵هـ - ۱۹۹۴م.
*'''المعتمد فی شرح المناسک'''، خویی، سید ابو القاسم موسوی، قم - ایران، منشورات مدرسة دار العلم - لطفی، اول، ۱۴۱۰ ه‍ ق.
*'''المعتمد في شرح المناسك'''، خويى، سيد ابو القاسم موسوى، قم - ايران، منشورات مدرسة دار العلم - لطفى، اول، 1410 ه‍ ق.
*'''المغنی لابن قدامة'''، أبو محمد موفق الدین عبد الله بن أحمد بن محمد بن قدامة الجماعیلی المقدسی ثم الدمشقی الحنبلی، الشهیر بابن قدامة المقدسی (م ۶۲۰ ق)، مکتبة القاهرة، بدون طبعة، تاریخ النشر: ۱۳۸۸هـ - ۱۹۶۸م.
*'''المغني لابن قدامة'''، أبو محمد موفق الدين عبد الله بن أحمد بن محمد بن قدامة الجماعيلي المقدسي ثم الدمشقي الحنبلي، الشهير بابن قدامة المقدسي (م 620 ق)، مكتبة القاهرة، بدون طبعة، تاريخ النشر: 1388هـ - 1968م.
*'''المهذب فی فقة الإمام الشافعی'''، أبو اسحاق إبراهیم بن علی بن یوسف الشیرازی (م ۴۷۶ق )، عدد الأجزاء: ۳، دار الکتب العلمیة.
*'''المهذب في فقة الإمام الشافعي'''، أبو اسحاق إبراهيم بن علي بن يوسف الشيرازي (م 476ق )، عدد الأجزاء: 3، دار الكتب العلمية.
*'''المهذب فی فقة الإمام الشافعی'''، أبو اسحاق إبراهیم بن علی بن یوسف الشیرازی (م ۴۷۶ق)، دار الکتب العلمیة.
*'''المهذب في فقة الإمام الشافعي'''، أبو اسحاق إبراهيم بن علي بن يوسف الشيرازي (م 476ق)، دار الكتب العلمية.
*'''النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوی'''، طوسی، ابو جعفر، محمد بن حسن، در یک جلد، بیروت - لبنان، دار الکتاب العربی، دوم، ۱۴۰۰ ه‍ ق
*'''النهاية في مجرد الفقه و الفتاوى'''، طوسى، ابو جعفر، محمد بن حسن، در يك جلد، بيروت - لبنان، دار الكتاب العربي، دوم، 1400 ه‍ ق
*'''بدائع الصنائع فی ترتیب الشرائع'''، علاء الدین، أبو بکر بن مسعود بن أحمد الکاسانی الحنفی (م ۵۸۷ق)، دار الکتب العلمیة، الطبعة الثانیة، ۱۴۰۶هـ - ۱۹۸۶م.
*'''بدائع الصنائع في ترتيب الشرائع'''، علاء الدين، أبو بكر بن مسعود بن أحمد الكاساني الحنفي (م 587ق)، دار الكتب العلمية، الطبعة الثانية، 1406هـ - 1986م.
*'''تحریر الوسیلة'''، خمینی، سید روح اللّه موسوی، ۲ جلد، قم - ایران، مؤسسه مطبوعات دار العلم، اول، ه‍ ق.
*'''تحرير الوسيلة'''، خمينى، سيد روح اللّه موسوى، 2 جلد، قم - ايران، مؤسسه مطبوعات دار العلم، اول، ه‍ ق.
*'''تفصیل الشریعة فی شرح تحریر الوسیلة - الحج'''، لنکرانی، محمد فاضل موحدی، محمد فاضل موحدی، ۵ جلد، بیروت - لبنان، دار التعارف للمطبوعات، دوم، ۱۴۱۸ ه‍ ق.
*'''تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيلة - الحج'''، لنكرانى، محمد فاضل موحدى، محمد فاضل موحدى، 5 جلد، بيروت - لبنان، دار التعارف للمطبوعات، دوم، 1418 ه‍ ق.
*'''جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام'''، نجفی، صاحب الجواهر، محمد حسن، ۴۳ جلد، بیروت - لبنان، دار إحیاء التراث العربی، هفتم، ۱۴۰۴ ه‍ ق.
*'''جواهر الكلام في شرح شرائع الإسلام'''، نجفى، صاحب الجواهر، محمد حسن، 43 جلد، بيروت - لبنان، دار إحياء التراث العربي، هفتم، 1404 ه‍ ق.
*'''حلیة العلماء فی معرفة مذاهب الفقهاء'''، محمد بن أحمد بن الحسین بن عمر، أبو بکر الشاشی القفال الفارقیّ، الملقب فخر الإسلام، المستظهری الشافعی (م ۵۰۷ق)، المحقق: د. یاسین أحمد إبراهیم درادکة، عدد الأجزاء: ۳، بیروت / عمان، مؤسسة الرسالة / دار الأرقم، الطبعة الأولی، ۱۹۸۰م.  
*'''حلية العلماء في معرفة مذاهب الفقهاء'''، محمد بن أحمد بن الحسين بن عمر، أبو بكر الشاشي القفال الفارقيّ، الملقب فخر الإسلام، المستظهري الشافعي (م 507ق)، المحقق: د. ياسين أحمد إبراهيم درادكة، عدد الأجزاء: 3، بيروت / عمان، مؤسسة الرسالة / دار الأرقم، الطبعة الأولى، 1980م.  
*'''دلیل الناسک - تعلیقة وجیزة علی مناسک الحج (للنائینی)'''، حکیم، سید محسن طباطبایی، در یک جلد، نجف اشرف - عراق، مدرسه دار الحکمه، سوم، ۱۴۱۶ ه‍ ق.
*'''دليل الناسك - تعليقة وجيزة على مناسك الحج (للنائيني)'''، حكيم، سيد محسن طباطبايى، در يك جلد، نجف اشرف - عراق، مدرسه دار الحكمه، سوم، 1416 ه‍ ق.
*'''رسائل المحقق الکرکی'''، عاملی، کرکی، محقق ثانی، علی بن حسین(م ۹۴۰ ق)، ۳ جلد،، قم - ایران، کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی و دفتر نشر اسلامی، اول، ۱۴۰۹ ه‍ ق.
*'''رسائل المحقق الكركي'''، عاملى، كركى، محقق ثانى، على بن حسين(م 940 ق)، 3 جلد،، قم - ايران، كتابخانه آية الله مرعشى نجفى و دفتر نشر اسلامى، اول، 1409 ه‍ ق.
*'''ریاض المسائل'''، حائری، سید علی بن محمد طباطبایی، ۲ جلد، قم - ایران، مؤسسه آل البیت علیهم السلام، اول، ه‍ ق.
*'''رياض المسائل'''، حائرى، سيد على بن محمد طباطبايى، 2 جلد، قم - ايران، مؤسسه آل البيت عليهم السلام، اول، ه‍ ق.
*'''فقه العبادات علی المذهب المالکی'''، عبید، الحاجّة کوکب، دمشق، مطبعة الإنشاء، چاپ اول، ۱۴۰۶ق- ۱۹۸۶م.
*'''فقه العبادات على المذهب المالكي'''، عبيد، الحاجّة كوكب، دمشق، مطبعة الإنشاء، چاپ اول، 1406ق- 1986م.
*'''فوائد القواعد، عاملی'''، شهید ثانی، زین الدین بن علی(۹۶۶ق)، در یک جلد، قم - ایران، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، اول، ۱۴۱۹ ه‍ ق.
*'''فوائد القواعد، عاملى'''، شهيد ثانى، زين الدين بن على(966ق)، در يك جلد، قم - ايران، انتشارات دفتر تبليغات اسلامى حوزه علميه قم، اول، 1419 ه‍ ق.
*'''کشف الغطاء عن مبهمات الشریعة الغراء'''، نجفی، کاشف الغطاء، جعفر بن خضر مالکی(م ۱۲۲۸ ق)، در یک جلد، اصفهان - ایران، انتشارات مهدوی، اول.
*'''كشف الغطاء عن مبهمات الشريعة الغراء'''، نجفى، كاشف الغطاء، جعفر بن خضر مالكى(م 1228 ق)، در يك جلد، اصفهان - ايران، انتشارات مهدوى، اول.
*'''کفایة الأحکام'''، سبزواری، محقق، محمد باقر بن محمد مؤمن(۱۰۹۰ ق)، ۲ جلد، قم - ایران، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، اول، ۱۴۲۳ق.
*'''كفاية الأحكام'''، سبزوارى، محقق، محمد باقر بن محمد مؤمن(1090 ق)، 2 جلد، قم - ايران، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم، اول، 1423ق.
*'''مجمع الفائدة و البرهان فی شرح إرشاد الأذهان'''، اردبیلی، احمد بن محمد، ۱۴ جلد، قم - ایران، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، اول، ۱۴۰۳ ه‍ ق.
*'''مجمع الفائدة و البرهان في شرح إرشاد الأذهان'''، اردبيلى، احمد بن محمد، 14 جلد، قم - ايران، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم، اول، 1403 ه‍ ق.
*'''مدارک الأحکام فی شرح عبادات شرائع الإسلام'''، عاملی، محمد بن علی موسوی، بیروت - لبنان، مؤسسه آل البیت علیهم السلام، اول، ۱۴۱۱ ه‍ ق.
*'''مدارك الأحكام في شرح عبادات شرائع الإسلام'''، عاملى، محمد بن على موسوى، بيروت - لبنان، مؤسسه آل البيت عليهم السلام، اول، 1411 ه‍ ق.
*'''منتهی المطلب فی تحقیق المذهب'''، حلّی، علامه، حسن بن یوسف بن مطهر اسدی، ۱۵ جلد، مشهد - ایران، مجمع البحوث الإسلامیة، اول، ۱۴۱۲ ه‍ ق.
*'''منتهى المطلب في تحقيق المذهب'''، حلّى، علامه، حسن بن يوسف بن مطهر اسدى، 15 جلد، مشهد - ايران، مجمع البحوث الإسلامية، اول، 1412 ه‍ ق.
*'''موسوعة الإمام الخوئی'''، خویی، سید ابو القاسم موسوی(۱۴۱۳ق)،۳۳ جلد، قم - ایران، مؤسسة إحیاء آثار الإمام الخوئی ره، اول، ۱۴۱۸ ه‍ ق.
*'''موسوعة الإمام الخوئي'''، خويى، سيد ابو القاسم موسوى(1413ق)،33 جلد، قم - ايران، مؤسسة إحياء آثار الإمام الخوئي ره، اول، 1418 ه‍ ق.
{{پایان}}
==مقالات مرتبط==
* [[کندن درخت (فتاوای مراجع)|کندن گیاهان حرم (فتاوای مراجع)]]
* [[محرمات احرام]]
* [[حرم مکی|محدوده حرم مکی]]
{{محرمات احرام}}
[[رده:محرمات احرام]]
[[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]]
[[ar:قطع الأشجار ونباتات الحرم]]
لطفاً توجه داشته‌باشید که همهٔ مشارکت‌ها در ویکی حج منتشرشده تحت Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike در نظر گرفته‌می‌شوند (برای جزئیات بیش‌تر ویکی حج:حق تکثیر را ببینید). اگر نمی‌خواهید نوشته‌هایتان بی‌رحمانه ویرایش و توزیع شوند؛ بنابراین، آنها را اینجا ارائه نکنید.
شما همچنین به ما تعهد می‌کنید که خودتان این را نوشته‌اید یا آن را از یک منبع با مالکیت عمومی یا مشابه آزاد آن برداشته‌اید (برای جزئیات بیش‌تر ویکی حج:حق تکثیر را ببینید). کارهای دارای حق تکثیر را بدون اجازه ارائه نکنید!
لغو راهنمای ویرایش‌کردن (در پنجرهٔ تازه باز می‌شود)

الگوهای به‌کاررفته در این صفحه:

این صفحه عضوی از یک ردهٔ پنهان است:

برگرفته از «https://wikihaj.com/view/کندن_گیاهان_و_درختان_حرم»