عبدالمطلب
 | این مقاله هماکنون در دست ویرایش است.
این برچسب را کاربر:Heidar در تاریخ ۱۵ آبان ۱۴۰۴ برای جلوگیری از تعارض ویرایشی قرار داده است. لطفا بدون توافق با کاربر فوق برچسب را برندارید. |
| مشخصات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | عبدالمطلب فرزند هاشم |
| نسب | قریش |
| مشخصات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | عبدالمطلب فرزند هاشم |
| نسب | قریش |
عَبدالمُطَلِّب جد پیامبر(ص)، رئیس قبیله قریش در عصر خود بود که مناصبی در مکه چون سِقایت و رِفادت را نیز بر عهده داشت. نام وی با چاه زمزم که در حال حاضر نیز آب آن مورد استفاده زائران خانه خداست، گره خورده زیرا او احیاء کننده چاه زمزم بود. ماجرای اصحاب فیل که به عذاب ابابیل گرفتار شدند نیز در عصر زعامت وی بر مکه صورت گرفت.
معرفی عبدالمطلب
عبدالمطلب فرزند هاشم بن عبد مناف و جدّ پیامبر اسلام(ص) و امام علی(ع) بود. او در مدینه از مادری به نام سَلمی، زاده شد. پدرش هاشم در سفر تجاری به شام درگذشت و فرزندش را ندید.[۱] نام اصلی او شیبه بود[۲]، اما زمانی که عمویش مطلب بن عبد مناف او را از مدینه به مکه آورد، مردم گمان کردند او بردهٔ مطلب است و از آن پس به عبدالمطلب (برده مطلب) شهرت یافت.[۳] برخی روایات نیز این نام را به سبب درخشش «نور نبوت» در چهره‌اش دانسته‌اند که عمویش برای حفظ جان او از قتل یهود، وی را «عبد» خود معرفی کرد.[۴]
عبدالمطلب در میان قریش
عبدالمطلب پس از مرگ عمویش مطلب بن عبد مناف، مناصب مهم سقایت و رفادت (آبرسانی و پذیرایی از حاجیان) را از او به ارث برد و به سید و بزرگ قریش بدل شد. او با حفر دوباره چاه زمزم، حاجیان را از آب آن سیراب می‌کرد و خدمات گسترده‌ای به زائران بیت‌الله داشت. عبدالمطلب نخستین کسی بود که درِ کعبه را طلاکاری و برای آن قفل و کلید زرین ساخت. او در میان قریش از چنان جایگاه و هیبتی برخوردار بود که تنها نوه‌اش حضرت محمد(ص) می‌توانست در کنار او بنشیند. وی موحد و پیرو آیین ابراهیم(ع) بود و هرگز بتی نپرستید. عبدالمطلب برخی از احکام اخلاقی و فقهی اسلام مانند دیه صد شتر، تحریم شراب و زنا، و طواف هفت‌باره کعبه را پایه‌گذاری کرد. قریش او را به سبب شرافت و خرد، «ابراهیم ثانی» می‌خواندند.
جستارهای وابسته
پانویس
منابع
- آثار اسلامی مکه و مدینه، جعفریان رسول، تهران، مشعر، 1390.
- اخبار مدینه (ترجمه خلاصه الوفاء باخبار دارالمصطفی)، سمهودی نورالدین (م.۹۱۱ق.)، تهران، نشر مشعر، 1376.
- تاریخ تطبیقی ایران با کشورهای جهان، بیات عزیزالله، تهران، امیرکبیر، 1384.
- تاریخ مکه از آغاز تا پایان دولت شرفای مکه( ۱۳۴۴ ق)، السباعی احمد، تهران، نشر مشعر، 1385.
- تاریخ معالم المدینه المنوره قدیما و حدیثاً، خیاری احمد یاسین، مدینه، مکتبه الملک فهد الوطنیه، 1419.
- ساختمان حرم شریف نبوی، سلمی سمر دملوجی، تهران، نشر مشعر، 1377.
- سفرنامه حجاز، لبیب البتنونی محمد، ترجمه هادی انصاری، تهران، مشعر، بی‌تا.
- شرق نزدیک در تاریخ، حتی فیلیپ خوری، ترجمه قمر آریان ( زرین کوب)، تهران، انتشارات علمی فرهنگی، 1382ش.
- عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ، ناجی محمد حسن عبدالقادر الانصاری، نادی المدینه المنوره الادبی، ۱۹۹۶م.
- میقات حج، فصلنامه، تهران، نشر مشعر.
- وفاء الوفاء باخبار دار المصطفی، سمهودی علی بن عبدالله (م.۹۱۱ق.)، بیروت، دارالکتب العلمیه، 2006م.
- دولت ممالیک و نقش سیاسی و تمدنی آنان در تاریخ اسلام،، عصام محمد شبارو، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، ۱۳۹۱ش.