مراقد البصره (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

Kamran (بحث | مشارکت‌ها)
Kamran (بحث | مشارکت‌ها)
 
(۵۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|ماه=[[شهریور]]|روز=[[۲۰]]|سال=[[۱۳۹۸]]|کاربر=A sharefat  }}
{{جعبه اطلاعات کتاب
| نویسنده = ولید المحمد
| تاریخ نگارش = سده پانزدهم قمری
| موضوع = آرامگاه‌ها [[عراق]] [[بصره]]
| زبان = عربی
| تعداد جلد = ۱
| صفحه = ۱۷۵
| قطع =
| ناشر = دار و مکتبة عدنان
| محل انتشارات = [[بغداد]]
| تاریخ نشر = ۱۳۹۲ش.
| نوع رسانه =
}}
 
'''مراقد البصرة لها قصص و حکایات'''، کتابی است به زبان عربی، تألیف ولید المحمد، که به معرفی مرقدها و [[قدمگاه|قدمگاه‌ها]] در استان [[بصره]] پرداخته است؛ پس از معرفی مرقد و صاحب آن، حکایتی درباره او بیان شده است. این کتاب، در سال ۱۳۹۲ش. به چاپ رسیده است.
 
==مؤلف==
ولید شریدة جاسم محمد،  نویسنده معاصر، دارای آثاری مانند «[[صحابه|صحابة]] و [[تابعین]] نزلو البصرة و اثرو فیها»،<ref>طیور تفضل المشی، ص۸۸.</ref> «السیبة قبل خرابها، قصة حضارة»<ref>[http://www.lib.ir/book/87382836/%D8%A7%D9%84%D8%B3%DB%8C%D8%A8%D9%87-%D9%82%D8%A8%D9%84-%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D9%87%D8%A7-%D9%82%D8%B5%D9%87-%D8%AD%D8%B6%D8%A7%D8%B1%D9%87/ کتاب‌شناسی السیبه؛ قبل خرابها قصه حضاره، پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه‌های ایران.]</ref> و «قصص الانبیاء و الحضارات»<ref>[http://www.lib.ir/book/79300088/قصص-الانبیاء-و-الحضارات/ کتاب‌شناسی قصص الانبیاء و الحضارات، پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه‌های ایران.]</ref> است.
 
==ساختار==
کتاب مراقد البصرة لها قصص و حکایات، از یک مقدمه و چهار فصل تشکیل شده است. مرقدها، در فصل اول و قدمگاه‌ها، در فصل دوم جای گرفته‌اند. برای دفن‌شدگان در استان [[بصره]] که جای دفنشان معلوم نیست، فصل سوم تنظیم شده و برای مرقدهایی که بیان حکایت آن، تحقیق بیشتری نیاز دارد، فصل چهارم اختصاص یافته است.<ref>مراقد البصرة لها قصص و حکایات، تمام کتاب.</ref>


[[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]]
==محتوا==
'''کتاب مراقد البصرة لها قصص و حکایات'''، از معدود آثار مستقلی است که تاکنون درباره مراقد و مکان‌های مقدس استان بصره نگاشته شده است. این کتاب، تالیف [[ولید المحمد]] است که به سال ٢٠١٣ میلادی در بغداد به چاب رسیده است.
این کتاب، به معرفی مرقدها و [[قدمگاه|قدمگاه‌ها]] در استان [[بصره]] پرداخته است. پس از معرفی مرقد، توضیحی کوتاه درباره صاحب قبر داده شده و کرامت یا حکایتی از او بیان شده است. معرفی مرقدها، شامل مرقدهای [[شیعه|شیعیان]] و [[اهل سنت]] است.<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1374/1/234 پژوهشی نو درباره مراقد بصره،  فصلنامه فرهنگ زیارت، ش ۲۱، ص۲۳۴.]</ref> مطالب این کتاب، به ترتیب فهرست عبارتند از:


این کتاب با یک مقدمه و چهار فصل تنظیم شده و تلاش مؤلف بر آن است که ضمن معرفی تمام مراقد استان بصره از [[صحابه]]، [[تابعان]]، [[اهل‌بیت (علیهم‌السّلام)]]،  سادات و شاعران، حتی بزرگانی را که در بصره دفن شده‌اند؛ ولی جای قبر آنها مشخص نیست، شرح حال کوتاهی از صاحبان این مراقد و حکایت‌ها یا کرامت‌هایی از آنان بیان کند. مؤلف کتاب همچنین از قدمگاه چهار امام معصوم (علیهم‌السّلام) در استان بصره نیز یاد می‌کند که اکنون زیارتگاه شیعیان این شهر است.
*'''مقدمه:''' در مقدمه، به لازم بودن شناسایی مرقدهای بزرگان و نیکان پرداخته شده است.<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1374/1/234 پژوهشی نو درباره مراقد بصره،  فصلنامه فرهنگ زیارت، ش ۲۱، ص۲۳۴.]</ref>
==توصیف کتاب==
این کتاب از یک مقدمه و چهار فصل تشکیل شده است.
===مقدمه===
مؤلف در مقدمه، شناسایی مراقد بزرگان و نیکان را امری بایسته و لازم می‌داند؛ سپس حدیثی از [[امیرمومنان علی(ع)]] در این باره آورده در وصیت خود به [[امام حسن(ع)]] می‌فرماید:


«احی قلبک بالموعظه... و اعرض علیه اخبار الماضین... و سِر فی دیارهم و آثارهم، فانظر فیما فعلوا، و عما انتقلوا... ‌ای بنی انی و ان لم اکن عمرت عمر من کان قبلی فقد نظرت فی اعمالهم و فکرت فی اخبارهم، و سرت فی آثارهم حتی عدت کاحدهم، بل کانی بما انتهی الی امورهم قد عمرت مع اولهم الی آخرهم». <ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج١6، ص6٢.</ref>
*'''فصل اول''': مرقدهای [[صحابه]]، [[تابعین]]، امامزادگان، سادات و شاعران.
===فصل اول===
{{ستون-شروع|۲}}
فصل اول کتاب شامل مراقد [[صحابه]]، [[تابعین]]، [[اهل‌بیت]]، سادات و شاعران در بصره می‌باشد:
# مرقد امام احمد بن علی (ابوشاجور) در المدینه؛
# [[مرقد عبدالله بن عقیل بن ابی‌طالب(ع)]]؛
# [[مرقد سید صالح بن علی]] بن [[امام هادی(ع)]]، در مطوعه؛
# مرقد سید حسن جبیلی، مشهور به ظاهر بن علی، در جبیله؛
# مرقد سید جاسم موسوی، در فاو؛
# [[مرقد سید حسن بن علی هادی(ع)]] در کوت الزین؛
# مرقد سلیمان، در دیر؛
# [[مرقد سهل ابوعبدالله]]، در ابوخصیب؛
# [[مرقد سید احمد یاسری]]، در الزبیر؛
# [[مرقد ثروان بن حسن]]، در المدینه؛
# [[مرقد طلحة بن عبیدالله|مرقد صحابی، طلحة بن عبیدالله]]، در الزبیر؛
# [[مرقد سید رجب رفاعی]]، در ابی‌خصیب؛
# [[مرقد سید هاشم موسوی]]، در سیبه؛
# [[مرقد سید محمد بن علی بن حمزة]] بن حسن بن عبیدالله بن عباس(ع)، در ناحیه الثغر؛
# [[مرقد زید بن صوحان عبدی|مرقد صحابی، زید بن صوحان عبدی]]، در کوت الزین؛
# [[مرقد انس بن مالک|مرقد صحابی، انس بن مالک]]، در الزبیر؛
# [[مرقد زبیر بن عوام|مرقد صحابی، زبیر بن عوام]]، در الزبیر؛
# [[مرقد حسن بصری]]، در الزبیر؛
# [[مرقد ابن سیرین]]، در الزبیر؛
# [[مرقد علی بن یقطین]]، در بصره؛
# مرقد ابی الحمد، در ابی‌الخصیب؛
# [[مرقد عباس بن مرداس سلمی|مرقد صحابی عباس بن مرداس سلمی]]، در روستای فیاضی، در ابی‌الخصیب؛
# مرقد شیخ محمدامین کواز، در محله مشراق؛
# مرقد ابی‌الجوزی، در منطقه عبدالیان، در راه ابی‌الخضیب؛
# مرقد شاعر بدر شاکر سیاب، در الزبیر.
{{پایان}}


*'''فصل دوم''': قدمگاه‌های برخی از [[امامان(ع)]]
{{ستون-شروع|۲}}
# [[قدمگاه امام علی (بصره)|قدمگاه امام علی(ع)]]، در الزبیر؛
# [[قدمگاه امام موسی کاظم (بصره)|قدمگاه امام موسی کاظم(ع)]]، در ناحیه الدیر؛
# [[قدمگاه امام رضا (بصره)|قدمگاه امام رضا(ع)]]، در شط العرب؛
# [[قدمگاه امام مهدی (بصره)|قدمگاه امام مهدی(ع)]]، در ناحیه الدیر.
{{پایان}}


* مرقد امام احمد بن علی (ابوشاجور) در المدینه؛
*'''فصل سوم''': صحابه، تابعین، سادات و شاعرانی که در استان بصره دفن شده‌اند، اما جای قبر آن‌ها معلوم نیست.
* [[مرقد عبدالله بن عقیل بن ابی‌طالب]](ع)؛
{{ستون-شروع|۲}}
* [[مرقد سیدصالح بن علی]] بن امام علی‌هادی(ع) در مطوعه؛
# [[حکیم بن جبله عبدی]]؛
* [[مرقد سیدحسن جبیلی]] (مشهور به ظاهر بن علی) در جبیله؛
# [[جعفر بن اسحاق بن موسی کاظم(ع)]]؛
* [[مرقد سیدجاسم موسوی]] در فاو؛
# [[ابوداود سجستانی]]؛
* [[مرقد سیدحسن بن علی‌ هادی]](ع) در کوت الزین؛
# صحابی [[نفیع بن حارث]] (ابوبکره)؛
* مرقد سلیمان در دیر؛
# [[سفیان ثوری]]؛
* [[مرقد سهل ابوعبدالله]] در ابوخصیب؛
# صحابی [[عبدالرحمن بن سمره قرشی]]؛
* [[مرقد سیداحمد یاسری]] در الزبیر؛
# صحابی [[عائذ بن عمرو مزنی]] (ابوهبیره)؛
* [[مرقد ثروان بن حسن]] در المدینه؛
# [[هند بن ابی‌هاله]]؛
* [[مرقد طلحة بن عبیدالله|مرقد صحابی طلحة بن عبیدالله]] در الزبیر؛
# [[حارث بن نوفل]] بن حارث بن عبدالمطلب؛
* [[مرقد سیدرجب رفاعی]] در ابی‌خصیب؛
# [[خلیل بن احمد فراهیدی]]؛
* [[مرقد سید‌هاشم موسوی]] در سیبه؛
# جعبری؛
* [[مرقد سیدمحمد بن علی]] بن حمزة بن حسن بن عبیدالله بن عباس(ع) در ناحیه الثغر؛
# شاعر سریجی اوالی؛
* [[مرقد زید بن صوحان عبدی|مرقد صحابی زید بن صوحان عبدی]] در کوت الزین؛
# [[مالک بن دینار]]؛
* [[مرقد انس بن مالک|مرقد صحابی انس بن مالک]] در الزبیر؛
# اسماعیل بن محمود آل بالیل موسوی؛
* [[مرقد زبیر بن عوام|مرقد صحابی زبیر بن عوام]] در الزبیر؛
# مفجع بصری؛
* [[مرقد حسن بصری]] در الزبیر؛
# حریری؛
* [[مرقد ابن‌سیرین]] در الزبیر؛
# [[ابوالقاسم تنوخی]]؛
* [[مرقد علی بن یقطین]] در بصره؛
# شیخ محسن بن شیخ محمد؛
* مرقد ابی‌الحمد در ابی‌الخصیب؛
# محمد بن ابراهیم شیرازی؛
* [[مرقد عباس بن مرداس سلمی|مرقد صحابی عباس بن مرداس سلمی]] در روستای فیاضی در ابی‌الخصیب؛
# مسلم بن عبدالله.
* مرقد شیخ محمدامین کواز در محله مشراق؛
{{پایان}}
* مرقد ابی‌الجوزی در منطقه عبدالیان علی طریق ابی‌الخضیب؛
* مرقد شاعر بدر شاکر سیاب در الزبیر.
===فصل دوم===
فصل دوم کتاب درباره قدمگاه‌های مبارک اهل‌بیت در سرزمین بصره است:


*'''فصل چهارم''': مرقدهایی که بیان حکایت آن‌ها، نیاز به تحقیق بیشتر دارد.
{{ستون-شروع|۲}}
# [[مرقد صالح بن علی هادی]]، در قرنه (شافی)؛
# [[مرقد عون بن علی]]، در قرنه؛
# مرقد شخصی که صاحب آن ناشناخته است، در جنوب ابی‌الخصیب (فاو)؛
# [[مرقد عاصف بن علی]]، در معقل؛
# [[مرقد خلیفة بن علی]]، در محله مناوی لجم، در عشار؛
# [[مرقد عبدالله بن علی]]، در عشار.<ref>پژوهشی نو درباره مراقد بصره، فصلنامه فرهنگ زیارت، ش ۲۱، ۲۳۲.</ref>
{{پایان}}


* [[قدمگاه امام علی (بصره)|قدمگاه امام علی]](ع) در الزبیر؛
==ویژگی‌ها==
* [[قدمگاه امام موسی کاظم (بصره)|قدمگاه امام موسی کاظم]](ع) در ناحیه الدیر؛
* [[​قدمگاه امام رضا (بصره)|قدمگاه امام رضا]](ع) در شط العرب؛
* [[قدمگاه امام مهدی (بصره)|قدمگاه امام مهدی(عج)]] در ناحیه الدیر.
===فصل سوم===
فصل سوم کتاب، در مورد صحابه، تابعین، سادات و شاعرانی می‌باشد که در بصره دفن شده‌اند، اما جای قبورشان نامعلوم است:


*معرفی همه مرقدهای استان [[بصره]]، که شامل شهرهای  المدینه، القرنه، شط العرب، البصره، ابوالخصیب، الفاو و الزبیر است.<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1374/1/233 پژوهشی نو درباره مراقد بصره،  فصلنامه فرهنگ زیارت، ش ۲۱، ص۲۳۳ و ۲۳۴.]</ref>
*نو بودن موضوع.<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1374/1/232 پژوهشی نو درباره مراقد بصره،  فصلنامه فرهنگ زیارت، ش ۲۱، ۲۳۲.]</ref>


* [[حکیم بن جبله عبدی]]؛
==منابع کتاب==
* [[جعفر بن اسحاق بن موسی کاظم]](ع)؛
نویسنده کتاب، کم به منابع مراجعه کرده و در صورت مراجعه، منبع را بیان نکرده است.<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1374/1/234 پژوهشی نو درباره مراقد بصره،  فصلنامه فرهنگ زیارت، ش ۲۱، ص۲۳۴.]</ref>
* [[ابوداود سجستانی]]؛
* صحابی [[نفیع بن حارث]] (ابوبکره)؛
* [[سفیان ثوری]]؛
* صحابی [[عبدالرحمن بن سمره قرشی]]؛
* صحابی [[عائذ بن عمرو مزنی]] (ابوهبیره)؛
* [[هند بن ابی‌هاله]]؛
* [[حارث بن نوفل|حارث]] بن [[نوفل بن حارث|نوفل]] بن [[حارث بن عبدالمطلب]]؛
* [[خلیل بن احمد فراهیدی]]؛
* جعبری؛
* شاعر سریجی اوالی؛
* [[مالک بن دینار]]؛
* اسماعیل بن محمود آل بالیل موسوی؛
* مفجع بصری؛
* حریری؛
* [[تنوخی]]؛
* شیخ محسن بن شیخ محمد؛
* محمد بن ابراهیم شیرازی؛
* مسلم بن عبدالله.
===فصل چهارم===
فصل چهارم کتاب، با این عنوان شروع می‌شود: «مراقد فی البصره قید التحقق لمعرفه حکایاتها» و دربردارنده مرقدهای ذیل است:


==چاپ==
این کتاب، در ۱۷۵ صفحه، توسط دار و مکتبة عدنان، در [[بغداد]]، در سال ۱۳۹۲ش. (۲۰۱۳م) چاپ شده است.<ref>[http://www.lib.ir/book/76830076/%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%82%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B5%D8%B1%D8%A9-%D9%84%D9%87%D8%A7-%D9%82%D8%B5%D8%B5-%D9%88-%D8%AD%DA%A9%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D8%AA/ کتاب‌شناسی مراقد البصرة لها قصص و حکایات، پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه‌های ایران؛] [http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1374/1/232 پژوهشی نو درباره مراقد بصره، فصلنامه فرهنگ زیارت، ش 21،  ص۲۳۲.]  [http://www.worldcat.org/oclc/914181524 Marāqid al-Baṣrah la-hā qiṣaṣ wa-ḥikāyāt, worldcat]</ref>


* [[مرقد صالح بن علی‌ هادی]] در قرنه (شافی)؛
* [[مرقد عون بن علی]] در قرنه؛
* مرقد شخصی که صاحب آن شناخته شده نیست در جنوب ابی‌الخصیب (فاو)؛
* [[مرقد عاصف بن علی]] در معقل؛
* [[مرقد خلیفة بن علی]] در محله مناوی لجم فی عشار؛
* [[مرقد عبدالله بن علی]] در عشار.
==روش مؤلف در نگارش==
مؤلف کوشیده است تا تمام مراقد استان بصره را معرفی و شرح کوتاهی از شخصیت مدفون در آن و حکایات مربوط به آن را بیان کند. استان بصره شامل شهرهای المدینه، القرنه، شط العرب، البصره، ابوالخصیب، الفاو و الزبیر می‌باشد و مؤلف تمام مراقد این شهرها را معرفی کرده است. وی همه این مراقد را با صرف‌نظر از مذهب شخصیت مدفون در آن معرفی کرده است و پس از توضیحی کوتاه درباره هر شخصیت، کرامت یا حکایتی از صاحب قبر بیان می‌کند. یکی از ضعف‌های کتاب این است که بسیار کم به منابع مراجعه کرده و اگر هم مراجعه کرده، مصدر را بیان نکرده است. کتاب «مراقد البصرة لها قصص و حکایات»، در 175 صفحه از سوی "مکتبه عدنان" در سال ١٣٩٢ش منتشر شده است.
==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
==منابع ==
==منابع==
{{منابع}}
{{منابع}}
{{برگرفتگی
{{برگرفتگی
|پیش از لینک =
|پیش از لینک =مقاله
|منبع = فصلنامه فرهنگ زیارت، ش 21.
|منبع = پژوهشی نو درباره مراقد بصره،
|پس از لینک = بخش «پژوهشى نو درباره مراقد بصره»، ص231-234.
|پس از لینک = علی احمدی، فصلنامه فرهنگ زیارت، ش ۲۱،  ص۲۳۱-۲۳۴
| لینک =http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1374/1/231
| لینک =http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1374/1/231
}}
}}
* '''شرح نهج البلاغه'''، ابن ابی‌الحدید، به کوشش اعلمی، بیروت، ١4١5ق.
*[http://www.lib.ir/ '''پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه‌های ایران.''']
*'''شرح نهج البلاغه'''، ابن ابی‌الحدید، به کوشش اعلمی، بیروت، ۱۴۱۵ق.
*'''[https://books.google.com/books?id=lPDHBAAAQBAJ&num=100 طیور تفضل المشی]'''، اکرم الامیر، دار و مکتبة عدنان، بغداد، ۲۰۱۳م.
*[https://www.uoanbar.edu.iq/HumanitarianEducationCollege//index.php '''کلیة التربیة للعلوم الإنسانیة جامعة الأنبار'''].
* '''مراقد البصرة لها قصص و حکایات'''، ولید المحمد، دار و مکتبة عدنان، بغداد، ۱۳۹۲ش. (۲۰۱۳م).
*'''[https://www.worldcat.org www.worldcat.org]'''
{{پایان}}
{{پایان}}
{{کتاب‌شناسی زیارت}}


[[رده:کتاب‌های با موضوع زیارت]]
[[رده:کتاب‌های راهنمای اماکن زیارتی]]
[[رده:کتاب‌های معاصر]]
[[رده:کتاب‌های قرن پانزدهم قمری‏]]
[[رده:کتاب‌های ولید المحمد]]
[[رده:کتاب‌های مزارشناسی]]
[[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]]