مذبح: تفاوت میان نسخه‌ها
(←پانوشت) |
|||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
<br /> | <br /> | ||
== واژه‌شناسی == | ==واژه‌شناسی== | ||
مذبح، واژه‌ای عربی، اسم مکان از ذبح و به معنای جای سر بریدن است. | مذبح، واژه‌ای عربی، اسم مکان از ذبح و به معنای جای سر بریدن است. | ||
| خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
در واژه‌نامه‌های فارسی، به معنای جای قربانی کردن، کشتارگاه،<ref>فرهنگ فارسی عمید، ذیل واژه مذبح.</ref> قربانگاه، جایی که گوسفند و مانند آن را ذبح می‌کنند و جایی از گلوی حیوانِ حلال‌گوشت که آن را از آنجا ذبح می‌کنند، آمده است.<ref name=":0">لغت‌نامه دهخدا، واژه «مذبح».</ref> | در واژه‌نامه‌های فارسی، به معنای جای قربانی کردن، کشتارگاه،<ref>فرهنگ فارسی عمید، ذیل واژه مذبح.</ref> قربانگاه، جایی که گوسفند و مانند آن را ذبح می‌کنند و جایی از گلوی حیوانِ حلال‌گوشت که آن را از آنجا ذبح می‌کنند، آمده است.<ref name=":0">لغت‌نامه دهخدا، واژه «مذبح».</ref> | ||
== قتلگاه امام حسین(ع) == | ==قتلگاه امام حسین(ع)== | ||
{{اصلی|قتلگاه}} | {{اصلی|قتلگاه}} | ||
در زبان عربی، به [[قتلگاه]]، جایی که به مکان شهادت [[امام حسين(ع)]] انتساب یافته، مذبح گفته مى‌شود. یکی از لقب‌هاى امام حسین(ع) نیز، «مذبوحٌ مِن القفا» است. این لقب، از سخنان یکی از زنان اهل بیتِ وی، پس از رویداد [[عاشورا]] گرفته شده است.{{یادداشت|هي تنوح بصوت شجي يقرع القلوب على الرضيع [الصغير و على] الشيخ الكبير، و على المذبوح من القفا،}}<ref>مدينة معاجز الأئمة الإثني عشر، ج4، ص132.</ref> | در زبان عربی، به [[قتلگاه]]، جایی که به مکان شهادت [[امام حسين(ع)]] انتساب یافته، مذبح گفته مى‌شود. یکی از لقب‌هاى امام حسین(ع) نیز، «مذبوحٌ مِن القفا» است.<ref>فرهنگ نامه زیارت، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره 21، ص87.</ref> این لقب، از سخنان یکی از زنان اهل بیتِ وی، پس از رویداد [[عاشورا]] گرفته شده است.{{یادداشت|هي تنوح بصوت شجي يقرع القلوب على الرضيع [الصغير و على] الشيخ الكبير، و على المذبوح من القفا،}}<ref>مدينة معاجز الأئمة الإثني عشر، ج4، ص132.</ref> از زبان [[حضرت زینب(ع)|حضرت زینب(س)]]، «محزوز الرأس من القفا»<ref>مناقب آل أبي طالب(ع)، ج4، ص113.</ref> و «مجزوز الرأس من القفا»<ref>اللهوف على قتلى الطفوف، ص133.</ref> نیز ذکر شده که مانند عبارت پیشین به معنای سربریده از پشت سر است.<ref>كتاب العين، ج6، ص6؛ جمهرة اللغة، ج1، ص97.</ref> | ||
| خط ۳۳: | خط ۲۰: | ||
در روايات هم از آن امام مظلوم، با تعبيراتى همچون «ذُبح كما يذبَحُ الكَبْشُ»،<ref>محمدباقر مجلسى، بحارالأنوار، ج۴٣ ص٩٨.</ref> يا در نوحه‌خوانى پرندگانى كه خبر شهادت آن حضرت را به مدينه رسانده و ندا مى‌دادند: «الا ذبح الحسينُ بكربلا» ياد شده است.<ref>محمدباقر مجلسى، بحارالأنوار، ج۴۵ ص١٩٢.</ref> | در روايات هم از آن امام مظلوم، با تعبيراتى همچون «ذُبح كما يذبَحُ الكَبْشُ»،<ref>محمدباقر مجلسى، بحارالأنوار، ج۴٣ ص٩٨.</ref> يا در نوحه‌خوانى پرندگانى كه خبر شهادت آن حضرت را به مدينه رسانده و ندا مى‌دادند: «الا ذبح الحسينُ بكربلا» ياد شده است.<ref>محمدباقر مجلسى، بحارالأنوار، ج۴۵ ص١٩٢.</ref> | ||
== در معبدها == | ==در معبدها== | ||
در برخى معبدها، «مذبح» جايگاه مقدسى است؛ مانند «مذابح يهود». جاى مخصوصى شبيه محراب و مقصوره كه در معابد يهود و نصارا وجود دارد و كتاب‌هاى مقدّس را در آنجا قرار مى‌دهند.<ref>محمدباقر مجلسى، بحارالأنوار، ج٨٠ ص٣۵٣ به نقل از نهايه و قاموس.</ref> به گفته دهخدا، مذبح در [[كنيسه]] [[یهودیت|يهوديان]]، جايگاهى مانند [[محراب]] در مسجد است. به جای گذاشتن كتاب مقدس مسيحيان در كليساها نیز مذبح می‌گويند».<ref name=":0" /> | در برخى معبدها، «مذبح» جايگاه مقدسى است؛ مانند «مذابح يهود». جاى مخصوصى شبيه محراب و مقصوره كه در معابد يهود و نصارا وجود دارد و كتاب‌هاى مقدّس را در آنجا قرار مى‌دهند.<ref>محمدباقر مجلسى، بحارالأنوار، ج٨٠ ص٣۵٣ به نقل از نهايه و قاموس.</ref> به گفته دهخدا، مذبح در [[كنيسه]] [[یهودیت|يهوديان]]، جايگاهى مانند [[محراب]] در مسجد است. به جای گذاشتن كتاب مقدس مسيحيان در كليساها نیز مذبح می‌گويند».<ref name=":0" /> | ||
== جستارهای وابسته == | ==جستارهای وابسته== | ||
* [[قتلگاه]] | *[[قتلگاه]] | ||
==پانوشت== | ==پانوشت== | ||
| خط ۵۰: | خط ۳۷: | ||
| لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1374/1/86 | | لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1374/1/86 | ||
}} | }} | ||
مناقب آل أبي طالب(ع)، ابن شهر آشوب مازندرانى، قم، 1379ق. | |||
اللهوف على قتلى الطفوف، على بن موسى بن طاووس، ترجمه فهرى، تهران، 1348ش. | |||
مدينة معاجز الأئمة الإثني عشر، سيد هاشم بن سليمان بحرانى، قم، 1413ق. | |||
جمهرة اللغة، محمد بن حسن ابن دريد، دار العلم للملايين، بيروت، 1988م. | |||
كتاب العين، خليل بن احمد فراهيدى، نشر هجرت، قم، 1409ق. | |||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
نسخهٔ ۱۸ نوامبر ۲۰۱۹، ساعت ۲۲:۴۰
 | این مقاله هماکنون در دست ویرایش است.
این برچسب را کاربر:Abbasahmadi1363 در تاریخ ۲۷ آبان ۱۳۹۸ برای جلوگیری از تعارض ویرایشی قرار داده است. لطفا بدون توافق با کاربر فوق برچسب را برندارید. |
واژه‌شناسی
مذبح، واژه‌ای عربی، اسم مکان از ذبح و به معنای جای سر بریدن است.
در واژه‌نامه‌های فارسی، به معنای جای قربانی کردن، کشتارگاه،[۱] قربانگاه، جایی که گوسفند و مانند آن را ذبح می‌کنند و جایی از گلوی حیوانِ حلال‌گوشت که آن را از آنجا ذبح می‌کنند، آمده است.[۲]
قتلگاه امام حسین(ع)
در زبان عربی، به قتلگاه، جایی که به مکان شهادت امام حسين(ع) انتساب یافته، مذبح گفته مى‌شود. یکی از لقب‌هاى امام حسین(ع) نیز، «مذبوحٌ مِن القفا» است.[۳] این لقب، از سخنان یکی از زنان اهل بیتِ وی، پس از رویداد عاشورا گرفته شده است.[یادداشت ۱][۴] از زبان حضرت زینب(س)، «محزوز الرأس من القفا»[۵] و «مجزوز الرأس من القفا»[۶] نیز ذکر شده که مانند عبارت پیشین به معنای سربریده از پشت سر است.[۷]
در روايات هم از آن امام مظلوم، با تعبيراتى همچون «ذُبح كما يذبَحُ الكَبْشُ»،[۸] يا در نوحه‌خوانى پرندگانى كه خبر شهادت آن حضرت را به مدينه رسانده و ندا مى‌دادند: «الا ذبح الحسينُ بكربلا» ياد شده است.[۹]
در معبدها
در برخى معبدها، «مذبح» جايگاه مقدسى است؛ مانند «مذابح يهود». جاى مخصوصى شبيه محراب و مقصوره كه در معابد يهود و نصارا وجود دارد و كتاب‌هاى مقدّس را در آنجا قرار مى‌دهند.[۱۰] به گفته دهخدا، مذبح در كنيسه يهوديان، جايگاهى مانند محراب در مسجد است. به جای گذاشتن كتاب مقدس مسيحيان در كليساها نیز مذبح می‌گويند».[۲]
جستارهای وابسته
پانوشت
- ↑ فرهنگ فارسی عمید، ذیل واژه مذبح.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ لغت‌نامه دهخدا، واژه «مذبح».
- ↑ فرهنگ نامه زیارت، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره 21، ص87.
- ↑ مدينة معاجز الأئمة الإثني عشر، ج4، ص132.
- ↑ مناقب آل أبي طالب(ع)، ج4، ص113.
- ↑ اللهوف على قتلى الطفوف، ص133.
- ↑ كتاب العين، ج6، ص6؛ جمهرة اللغة، ج1، ص97.
- ↑ محمدباقر مجلسى، بحارالأنوار، ج۴٣ ص٩٨.
- ↑ محمدباقر مجلسى، بحارالأنوار، ج۴۵ ص١٩٢.
- ↑ محمدباقر مجلسى، بحارالأنوار، ج٨٠ ص٣۵٣ به نقل از نهايه و قاموس.
- ↑ هي تنوح بصوت شجي يقرع القلوب على الرضيع [الصغير و على] الشيخ الكبير، و على المذبوح من القفا،
منابع
مناقب آل أبي طالب(ع)، ابن شهر آشوب مازندرانى، قم، 1379ق.
اللهوف على قتلى الطفوف، على بن موسى بن طاووس، ترجمه فهرى، تهران، 1348ش.
مدينة معاجز الأئمة الإثني عشر، سيد هاشم بن سليمان بحرانى، قم، 1413ق.
جمهرة اللغة، محمد بن حسن ابن دريد، دار العلم للملايين، بيروت، 1988م.
كتاب العين، خليل بن احمد فراهيدى، نشر هجرت، قم، 1409ق.